Vergadering
IMF zonder
waarnemers
Massale staking in
Italiaanse metaal
Mogelijk speciale wet
van
Fiat doelwit demonstraties
Spiegel: artikel
over Strauss
gaat niet door
Tijdens bijeenkomst in Luxemburg
Bezetting Franse
ambassade in
Peru opgeheven
Felle kritiek
Spoorwegstaking
West-Berlijn
In München begin
Elf doden bij
aanslag op
Filippijnen
Generaal mag
niet terug
naar Zimbabwe
Carter roept op
tot beëindiging
apartheid
Sovjet-Unie op
Poolse bonden
,1
I
beëindigd
proces oud-nazi
,,Rode Khmer heeft
islamieten gedood”
VRIJDAG 26 SEPTEMBER
honderdduizenden
tie
;id
ach-
dat
grip
ook
ijke
find
?wel
r en
loen
uto-
ade-
een
alie-
•ma-
zijri
aide
mee
•r of
:unt
dat
litie
7de-
ttin-
tig
u ik
WÜ;
1 bij
dan,
ben
Ifde
het
zo’n
en
imd
el-
ook
oor-
een
taar
iten
l de
jren
rge-
wel
1980
2
■ht
y ml»
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. Minister
Van der Klaauw van Buiten
landse Zaken onderzoekt of in
Nederland een speciale wet
moet worden uitgevaardigd
om het door de Verenigde Na
ties tegen Zuid-Afrika afge
kondigde wapenembargo na
te leven.
BINNEN- EN BUITENLAND
Meer controle
wapenembargo
Zuid-Afrika
plannen van het Fiat-concern om 24.000 werknemers te ontslaan.
Boze metaalarbeiders ballen hun vuisten tijdens de demonstratie in Turijn tegen ontslagen bij Fiat
Lomé-landen kritiseren
ontwikkelingsbeleid EG
-1
TURIJN (UPI, AP). In geheel Italië hebben gisteren ongeveer anderhalf
miljoen arbeiders in de metaalindustrie acht uur gestaakt uit protest tegen
Mevrouw Dave verklaarde dat de eerste
secretaris van de ambassade met de bezet
ters had gepraat om hen ervan te overtui
gen dat Frankrijk niets voor de bezetters
kon doen. Hun was de verzekering gege
ven dat zij door de politie ongemoeid
zouden worden gelaten als zij vrijwillig
weggingen.
Volgens Danois telde de islamitische
gemeenschap in Cambodja vijf jaar gele
den nog 700.000 personen. Andere bron
nen spreken echter over een aantal van
400.000. Het is de eerste keer dat de islami
tische Cambodjanen worden genoemd als
het voornaamste doelwit van vervolgin
gen tijdens het Rode Khmer-bewind.
De Fiat-fabrieken in en rondom Turijn
liggen al sinds 11 september stil als gevolg
van wilde stakingen en vakbondsbijeen-
komsten. De volgende grote stap die de
vakbonden van plan zijn, is een algemene
staking van vier uur op 2 oktober.
voor zowel militaire als civiele doeleinden
kunnen worden gebruikt onmogelijk te
maken. Minister van der Klaauw zal nu
nagaan of de in- en uitvoerwet nog aan de
nieuwe situatie beantwoordt, of dat een
nieuwe, speciale wet moet worden uitge
vaardigd.
Een ander probleem dat tijdens de ver
gadering ter sprake zal komen, is het
feit dat commerciële banken OPEC-
gelden die op korte termijn worden
uitgezet, op lange termijn uitlenen. Elk
dreigement met het opeisen van die
vooral Arabische tegoeden verstoort
de toch al wankele orde in de financië
le wereld die, der traditie getrouw, nog
steeds door westelijke banken en fi-
nancieringsinstituten wordt beheerst.
(Van onze redacteur in Washington
Henk Kolb)
de
rge-
loen
'ser,
kra-
in-
ich-
ion-
gaal
het
Cey-
ster
3 de
de
leen
len.
op,
de
t ze
.Be-
hun
s de
dat
ken
:elfs
i die
ken,
1 is
g is.
leen
vant
din-
aats
lang
aunt
con-
rede
e 50
■erst
uwe
tad.
op
tjes,
role
leid,
eert
be-
dan
me-
op
van
met
and
age-
■eel-
en
pan
ge-
Xm-
aar-
raat
ede
het
ster
en
:ant
(Van onze redactie buitenland)
BANGKOK. Ongeveer een half mil
joen islamitische inwoners van Cambodja
hebben de dood gevonden tijdens het be
wind van de Rode Khmer, dat van 1975 tot
vorig jaar aan de macht was.
i
Dat schrijft een hoge functionaris van
het VN-kinderfonds UNICEF. Volgens de
functionaris, J. Danois, waren de islamie
ten onder het regime van de Rode Khmer
het voornaamste doelwit van anti-relei-
gieuze vervolgingen.
Minister De Koning meent dat de Arabi
sche landen aan ontwikkelingslanden
geld zouden moeten lenen tegen een
derde van de geldende rentetarieven
om toenemende honger, armoede en
ziekten in te dammen.
(Van onze redactie buitenland)
LUXEMBURG. De ambassa
deur van Senegal bij de Europese
Gemeenschap, Sy, heeft felle kritiek
geuit op het ontwikkelingsbeleid van
de negen lidstaten van de EG. Hij
deed dit tijdens de bijeenkomst van
de raadgevende vergadering van de
„U spreekt over overleving van de ont
wikkelingslanden, maar uw marktstruc
tuur is zodanig dat alleen ruimte wordt
geboden aan de olieproducerende lan
den”, zo voegde hij eraan toe.
De raadgevende vergadering van de
overeenkomst van Lomé heeft een resolu
tie aangenomen waarin wordt gevraagd
om een boycot van Zuid-Afrika. In de
resolutie zeggen de afgevaardigden dat de
maatregelen die door het apartheidsregi-
me werden getroffen naar aanleiding van
het door de Verenigde Naties afgekondig-
de verplichte wapenembargo zodanig
zijn, dat de in Zuid-Afrika gevestigde bui
tenlandse ondernemingen kunnen wor
den betrokken bij het militaire program-
de controlecommissie bestaat uit de lan
den die thans in de raad zitting hebben,
ligt het voor de hand dat de Veiligheids
raad zal besluiten tot onder andere een
nieuwe definering van het begrip „wa
pens en aanverwant materiaal”. Doel
hiervan is ook de uitvoer van goederen die
Nigeria, dat in de Algemene Vergade
ring het voorzitterschap van de speciale
anti-apartheidscommissie bekleedt, heeft
geen reden om er speciaal bij Nederland
op aan te dringen het wapenembargo na
te leven, aldus de minister.
Minister Audu toonde zich zeer ingeno
men met de uitspraak van Van der
Klaauw in de VN-assemblee dat de effec
tieve druk op Zuid-Afrika zoveel mogelijk
moet worden opgevoerd, met de deelname
van Nederland aan het overleg der Scan
dinavische landen over een actieprogram
ma tegen Zuid-Afrika en een hulppro
gramma voor de Frontlijnstaten, en de
pogingen die Nederland onderneemt om
voor dit hulpprogramma een bijdrage van
de Europese Gemeenschap te krijgen.
Van de Westeuropese ministers die tot
nu toe in de VN-assemblee hebben gespro
ken, hebben minister Van der Klaauw en
zijn Zweedse collega en vice-premier Ola
Ullsten zich het duidelijkst uitgesproken
voor het verhogen van de druk op Zuid-
Afrika, zonder echter met zo veel woorden
te pleiten voor een olieboycot.
Ook al voordat de ministers van vrijwel
alle andere EG landen in New York lieten
blijken er geen behoefte aan te hebben om
Zuid-Afrika onder druk te zetten, was
duidelijk dat Nederland niet op steun van
zijn Europese partners voor een olieboy
cot behoefde te rekenen.
De speciale commissie die de Veilig
heidsraad heeft ingesteld om de naleving
van het wapenembargo te controleren zal
binnenkort formeel voorstellen het
wapenembargo aan te scherpen. Omdat
„Laten we openhartig zijn. De EG kan
met vele tongen spreken. Enerzijds bent u
het met ons eens, maar anderzijds, zoals
bijvoorbeeld tijdens de bijeenkomst van
de Verenigde Naties in New York over een
ontwikkelingsbeleid voor de jaren tachtig
bent u het onderling oneens. U vindt vor
ming van studenten prachtig maar bent
niet bereid studenten uit ontwikkelings
landen op uw universiteiten toe te laten”,
zo zei de ambassadeur.
SALISBURY (UPI). Generaal Peter
Walls, die onlangs is ontslagen als opper
bevelhebber van het Zimbabwese leger,
mag niet naar Zimbabwe terugkeren. Dit
staat in een decreet van de Zimbabwese
regering dat vandaag is gepubliceerd.
Walls is op het ogenblik op vakantie in
Europa.
De (blanke) generaal heeft zich het on
genoegen vap de regering-Moegabe op de
hals gehaald door in een interview te
zeggen dat een burgeroorlog tussen de
guerrillagroeperingen in Zimbabwe een
„reële mogelijkheid” is. Hij had ook ver
klaard te hebben geprobeerd Engeland
over te halen de „onafhankelijkheidsver-
kiezingen”, die Moegabe de overwinning
brachten, nietig te verklaren, omdat de
kiezers geïntimideerd waren.
Vanwege deze uitlatingen werd Walls
onlangs als opperbevelhebber ontslagen.
Hij was toen al, hangende zijn pensione
ring, met groot verlof.
HAMBURG (DPA). Het Westduitse
weekblad Der Spiegel zal volgens de uit
gever ëen aangekondigd artikel over de
partij van Frans Josef Strauss komende
week niet publiceren.
Volgens een voorpublikatie ging het om
een document, waaruit zou blijken dat de
Christelijk-Sociale Unie (CSU), de Beierse
partij van Strauss, van plan zou zijn zich
van de grote Christen-Democratische
Unie (CDU) los te maken, indien Strauss
op 5 oktober als gemeenschappelijke kan
didaat van SCU en CDU een nederlaag
lijdt. De CSU had direct de echtheid van
het stuk bestreden.
ma van het Zuidafrikaanse regime. Deze
westerse firma’s leveren aan Zuid-Afrika
alle nodige aardolie, computers en gea
vanceerde technologie. Daarom zal elke
maatregel die niet de totale terugtrekking
van alle westerse ondernemingen behelst
geen enkel effect hebben”, aldus de reso
lutie.
Aan de raad van ministers van de EG
vragen de afgevaardigden een nauwkeu
rige documentatie te overleggen over de
activiteiten van de multinationale onder
nemingen. Tevens wil de raadgevende
vergadering worden geïnformeerd over
de maatregelen die de EG-ministerraad
denkt te nemen om te voorkomen dat de
door deze multinationals in strijd met de
in de Verenigde Naties aangegane verbin
tenissen worden voortgezet.
De raadgevende vergadering van de
overeenkomst van Lomé loopt vandaag
ten einde.
LIMA (AP). Acht ontslagen
vakbondsactivisten hebben gisteren hun
vreedzame bezetting van de Franse am
bassade in de Peruaanse hoofdstad Lima
opgeheven. „Er is een vreedzame oplos
sing bereikt en zij zijn vanochtend vroeg
vertrokken”, verklaarde persattaché An-
ne-Marie Dave. „Ik heb hen nagekeken en
ze zijn niet door de politie opgepakt.”
De zes mannen en twee vrouwen van het
front „van ontslagen arbeiders” hadden
de Franse ambassade woensdagochtend
bezet om een algemene amnestie af te
dwingen voor ongeveer vijfduizend vak
bondsactivisten die bij vroegere arbeids
conflicten in Peru hun baan zijn kwijtge
raakt.
Een ander punt waarover de ministers
zich zullen buigen (van Nederlandse
kant komt zowel minister van finan
ciën Van der Stee als zijn collega van
ontwikkelingssamenwerking De Ko
ning naar Washington) betreft het pro
bleem dat vanwege de financiële nood
in de ontwikkelingslanden steeds
meer geld dat voor projekthulp wordt
verstrekt, wordt gebruikt om begro
tingstekorten (dat wil zeggen olie) te
financieren, zodat die landen in feite
geen stap vooruit kunnen doen binnen
de omklemming van de olieprijzen.
Van der Klaauw zei na afloop van het
gesprek dat Nederland het wapenembar
go strikt naleeft, en dat de in- en uitvoer
wet de regering hiervoor de middelen
geeft.
MOSKOU (Reuter). Het Russische
partijblad Prawda heeft gisteren een felle
aanval gedaan op mensen die ijveren voor
„zogeheten vrije vakbonden die onafhan
kelijk zijn van het communisme en het
algemeen belang van de werkende klas
se”, daarmee kennelijk doelend op Polen.
De krant haalde in dit verband een uit
spraak van Lenin aan, waarin deze stelt
dat „vakbonden in socialistische landen
’altijd onder leiding van de partij moeten
staan”.
De Russische pers heeft geen melding
gemaakt van de concessie die de Poolse
partijleiding heeft moeten doen om de
golf van stakingen in het land te breken,
namelijk de oprichting van onafhankelij
ke vakbonden. Wel heeft het Kremlin dui
delijk gemaakt ongelukkig te zijn met de
situatie in Polen en heeft het gewaar
schuwd voor de gevaren voor Polen van
„anti-socialistische elementen” en van
westerse inmenging.
Het artikel in Prawda met zijn verwij
zingen naar Lenin, bevestigt dat de Russi
sche leiders deze vakbondskwestie als iets
beschouwen waarbij de orthodoxe lijn
gehandhaafd moet blijven, De Poolse re
gering heeft intussen in Warschau voor
het eerst sinds lange tijd weer overleg
gevoerd met de rooms-katholieke kerk.
Dit heeft de Poolse televisie medegedeeld.
Op de eerste bijeenkomst is uitsluitend
over de uitgangspunten voor toekomstige
samenwerking gesproken, aldus de televi
sie. Van regeringswege namen onder
meer vice-premier Barcikowski en de mi
nister van Godsdienstzaken Kuberski
deel, namens de bisschippen onder meer
kardinaal Macharski voor Krakau en bis
schip Kaczmarek van Dantzig.
De communistische partij en de met
haar verbonden vakbonden grijpen de
problemen bij Fiat aan om te proberen de
zes maanden oude coalitieregering van de
christen-democraat Cossiga ten val te
brengen.
Hij verklaarde dit gisteren in New York,
nadat hij met zijn Nigeriaanse collega
Ishaya Audu voornamelijk over het door
de Veiligheidsraad afgekondigde, en
daarom voor alle landen bindende,
wapenembargo had gesproken.
MÜNCHEN (DPA). In München is
gisteren het proces begonnen tegen de
voormalige SS-luitenant Kurt Christ-
mann, die in de oorlogsjaren in het Zuid-
russische Krasnodar bevel gegeven zou
hebben 105 mensen, voornamelijk joden,
te vermoorden.
Zijn advocaten brachten bij het begin
van het proces naar voren dat de 73-jarige
beklaagde niet terecht kan staan omdat
hij aan hartstoringen leidt. Christmann zit
sinds november vorig jaar in voorlopige
hechtenis.
Christmann zegt van zijn onschuld
overtuigd te zijn en er zelf het meeste
belang bij te hebben dat de zaak uitge
zócht wordt.
De Wereldbank en het Internationale
Monetaire Fonds zullen bij hun jaar
vergadering, die volgende week in de
Amerikaanse hoofdstad Washington
begint, geen waarnemers toelaten. Dit
betekent dat de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie PLO voorlopig bui
ten de deur wordt gezet, binnen het
kader van een compromis dat ten doel
heeft de besprekingen over de werel
deconomie en de financiële situatie
van de ontwikkelingslanden te ont
doen van een politiek explosief
gegeven.
Niet alleen de PLO wordt zodoende ver
wijderd, maar ook Zwitserland, dat
geen lid is van beide organisaties maar
wel dikwijls geld heeft geleend ter
financiering van internationale pro
jecten, kan nu formeel niet worden
toegelaten. Al bestaat de mogelijkheid
dat de Zwitsers nog wel aan commis-
sieberaad kunnen deelnemen.
De directeuren van de Wereldbank en
het IMF (organisaties met elk meer
dan 130 leden) wilden aanvankelijk de
lijst van waarnemers beperken tot de
landen die ook in Belgrado, waar vo
rig jaar de bijeenkomst werd gehou
den, aanwezig waren. De PLO was er
toen niet bij. De voorzitter, Amir Ja
mal, minister van financiën van Tan
zania, besliste echter dat waarnemers
dit jaar in het geheel niet van de partij
konden zijn.
De beslissing van Wereldbank en IMF
kan ertoe leiden dat Arabische olielan
den als bijvoorbeeld Saoedi-Arabië en
Koeweit hun financiële steun aan de
internationale financieringsorganisa-
ties opzeggen. Een van de onderwer
pen die tijdens de vergadering ter
sprake zullen komen, is het ontwerpen
van een systeem dat enerzijds de Ara
bische landen een zekere garantie
moet bieden tegen de waardevermin
dering van hun enorme tegoeden door
inflatie en anderzijds de westelijke
geïndustrialiseerde wereld en de ont
wikkelingslanden een stabiele, zij het
geïndexeerde ohevoorziening moet ga
randeren.
De tot zo’n 350 miljard dollar opgelopen
schuld van ontwikkelingslanden die
olie importeren zonder zelf over
grondstoffen te beschikken, zou
voorzover het regeringsschuld betreft
volgens een voorstel van de Neder
landse minister De Koning (ontwikke
lingssamenwerking) in tien jaar als
bilaterale hulpverlening moeten wor
den gelenigd door kwijtschelding.
De ontwikkelingslanden hebben inmid
dels een achterstand op hun betalings
balans opgebouwd van 70 miljard dol
lar ruim tweemaal zoveel als vier
jaar geleden. De ontwikkelingslanden,
zo zei De Koning recentelijk tijdens
een symposium in Nederland, betalen
de verhoging van de olieprijzen twee
maal: eerst voor hun eigen olie-import
en vervolgens voor de vanwege de
•hogere oliekosten in prijs verhoogde
produkten die zij invoeren.
IMF en Wereldbank staan voor de conse
quentie het Arabische oliegeld in hun
financieringsprojekten voor de korte
en lange termijn te betrekken. De Ara
bische landen, met de Saoedi’s voorop,
eisen daarvoor een politieke prijs, zo
als meer westelijke steun voor de Pa
lestijnse zaak. De VS, die altijd politie
ke trektouwen hebben vastgeknoopt
aan hun ontwikkelingshulp, kunnen
daarmee moeilijk akkoord gaan, ver
wikkeld als zij zijn in hun pogingen
om op basis van de overeenkomst van
Camp David de vrede tussen Israel en
Egypte uit te bouwen tot een vreedza
me politieke basis voor het gehele
Midden-Oosten.
MANILLA (AFP). Elf mensen werden
gedood en 76 gewond toen maandagavond
in Carmen in het zuiden van de Filippij
nen twee granaten ontploften. Dit is giste
ren uit militaire bron in Manilla verno
men. Op het moment dat de granaten
explodeerden, waren in deze stad, die 900
kilometer ten zuiden van Manilla ligt, car-
navalsfestiviteiten in volle gang.
WASHINGTON (Rquter). Presi
dent Carter van de VS heeft gisteren
opgeroepen tot het beëindigen van de
apartheid in zuidelijk Afrika in de na
bije toekomst. In een gesprek met twee
Afrikaanse leiders, president Stevens
van Sierra Leone en president Habya-
rimana van Roeanda. en zwarte Ameri
kaanse parlementsleden zei de Ameri
kaanse president graag met beide
groepen te willen samenwerken om
„democratie en vrijheid voor het volk
van Namibië” te bewerkstelligen en
een einde te maken aan de apartheid in
heel zuidelijk Afrika.
De president noemde Zuid-Afrika
niet met name, maar het was duidelijk
dat zijn woorden gericht waren tegen
het apartheidssysteem in dat land.
Lovende woorden had Carter voor
de nieuwe regering van Zimbabwe.
„Deze is de democratie en de mensen
rechten toegewijd”, aldus de president.
overeenkomst van Lomé, waarbij
landen uit Afrika, het Caribisch ge
bied en de Stille Oceaan zijn aange
sloten.
In Turijn, waar de hoofdvestiging van
Fiat is, hielden 70.000 arbeiders demon
straties.
In Napels namen 20.000 arbeiders aan
de actie deel en in Palermo op Sicilië
2.000.
In het Noorditaliaanse gewest Lombar-
dije bleven als gevolg van een algemene
staking alle openbare bureaus, de grote
winkels en scholen vier uur dicht, terwijl
het openbaar vervoer ook stil lag.
De vakbonden, geleid door de metaalar
beiders en onder aanvoering van de com
munistische partijleider Berlinguer, age
ren tegen de weigering vande Fiat-directie
om een compromisvoorstel van de minis
ter van Arbeid Foschi te aanvaarden.
Volgens dit compromis zou Fiat afzien
van massale ontslagen in ruil voor een
pakket met o.a. vervroegde pensionering
en het overplaatsen van ontslagen afbef-'
ders binnen en buiten het conern, dat de
grootste particuliere onderneming van
Italië is.
BERLIJN (UPI). Het stakende West-
berlijnse personeel van de in Oost- en
West-Berlijn werkende Stadtbahn heeft
gisteren zijn acht dagen geleden begon
nen staking beëindigd.
Op een bijeenkomst van 200 van de naar
schatting 600 stakers deden de stakings
leiders een beroep op degenen die de
staking steunden, ontslag te nemen en
zich voor een werkloosheidsuitkering aan
te melden. Als aan deze oproep gehoor
wordt gegeven, verliest de Oostduitse
spoorwegonderneming honderden ge
schoolde krachten.
De Oostduitsers die het stakingsrecht
niet erkennen, hebben steeds geweigerd te
praten over de eisen van de stakers voor
een loonsverhoging van 150 per maand
en verbeteringen in de werkomstandig
heden.
