Conflict over
Radioactief gas ontsnapt in VS
massa-ontslag
Fiat verscherpt
Gevecht om
de macht in
Telefoonverkeer
Labour-partij
tussen Korea’s
weer verbroken
Alle zetels in
adviesraad voor
partij van Sadat
ll
Gemeentebesturen
Turkije ontbonden
Levenslang voor
Rolf Wagner
Moegabe laat
oud-strijders
ontwapenen
Synode over
gezin geopend
Cossiga vraagt
weer vertrouwen
van parlement
Prijsstijging België 6,7%
„Uitgaven voor
Derde Wereld
moeten hoger”
I So -
Problemen arme landen hoger op agenda
Bevolking moet wapens inleveren
Twee kosmonauten
Sojoez weer terug
3ÉI
Wellicht ontslag
Westberlijns
spoorwegpersoneel
19 8 0
ZATERDAG 27 SEPTEMBER
BINNEN- EN BUITENLAND
.B
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. De ont
wikkelingslanden zijn er in ge
slaagd om gedaan te krijgen
dat in de komende jaarverga
deringen van Wereldbank en
Internationaal Monetair
Fonds (IMF) in Washington
meer aandacht aan hun pro
blemen zal worden geschon
ken dan aanvankelijk in de
bedoeling lag, zo is in Was
hington vernomen.
■llh.
t J
Meer aandacht
bij IMF voor
Derde Wereld
President Sadat
lies
i
itf
n de
de
het
Die
iste-
de
en
iwet
de
niet
der-
van
dag
die
lijs
ster
n is
1 te
nité
vol-
atig
ren-
iakt
klo-
caar
(Van onze redactie buitenland)
WINTERTHUR. Een Zwitserse recht
bank heeft gisteren de 36-jarige Westduit-
ser Rolf Clemens Wagner, die deel zou
uitmaken van de Rote Armee Fraktion
(RAF) veroordeeld tot levenslange gevan
genisstraf. Hij werd schuldig bevonden
aan moord en poging tot moord tijdens
een overval tien maanden geleden op een
bank in Zürich.
Wagner, door de autoriteiten in Bonn
gezocht als verdachte in de ontvoering
van en moord op werkgeversvoorzitter
Hanns-Martin Schleyer in 1977, werd op
19 november vorig jaar aangehouden na
dat hij met drie metgezellen een overval
had gepleegd op het hoofdkantoor van de
Zwitserse Volksbank. Tijdens de vlucht
schoot het viertal op zijn achtervolgers.
Een vrouwelijke voorbijganger werd door
een verdwaalde kogel dodelijk getroffen,
terwijl een tweede voorbijgangster le
vensgevaarlijk gewond raakte. Twee poli
tiemensen liepen eveneens letsel op.
Wagner gaf zich zonder verzet over toen
hij even later op een bank bij het centraal
station werd gezien.
LAS VEGAS (AP) Bij een in de Amerikaanse staat Nevada gehouden
ondergrondse kernproef zijn eergisteren kleine hoeveelheden radioactief gas
vrijgekomen, zo is gisteren door het Amerikaanse ministerie van Energie
bekendgemaakt.
Het gas is niet buiten het ongeveer 3.000 vierkante kilometer grote proefgebied
gekomen, aldus woordvoerder Dave Jackson.
LUXEMBURG (ANP) De uitgaven
die de negen EG-lidstaten in het kader van
het Tweede Lomé-verdrag zullen doen ten
behoeve van de 59 ontwikkelingslanden in
Afrika, het Caribisch gebied en het gebied
van de Stille Oceaan (ACS-landen), waar
mee men binnen het verdrag samenwerkt
zijn, niet hoog genoeg. Dit verklaarde het
Westduitse socialistische lid van het Euro
pees Parlement Katharina Focke gisteren
tijdens de raadgevende vergadering van
het Lomé-verdrag in Luxemburg.
De problemen van de arme landen die
geen olie hebben zijn tot een van de voor
naamste agendapunten gemaakt, aldus de
zegslieden.
In plaats van aan de problemen van de
geïndustrialiseerde wereld, zoals de infla
tie en de afneming van de economische
te regering-Demirel, heeft al verzekerd
dat de financieel-economische koers van
de vorige regering zal worden voortgezet.
aste
elde
poe-
de
het
ligt
ge-
op-
er
i en
ken
aste
loet
ieel
de
ver
ben
and,
zijn
iali-
leen
t R.
gio-
zijn
laai,
ind-
i er
ROME (DPA) De Italiaanse premier
Francesco Cossiga heeft in het parlement
opnieuw de vertrouwenskwestie gesteld
om een dreigende kabinetscrisis af te
wenden. De stemming over de motie in
samenhang met de regeringsplannen voor
het economisch beleid zal vandaag ge
schieden. De economische plannen voor
zien in belastingverhogingen en investe-
ringshulp voor de economie.
De communisten willen de plannen van
de regering een coalitie van christen
democraten, socialisten en republikeinen
schipbreuk laten leiden en daarmee de
regering ten val brengen.
/eer
ings
orig
be-
lan-
Moeder Teresa uit Calcutta die voor haar werk ten behoeve van de armen de Nobelprijs kreeg, kwam gisteren in Vaticaanstad aan. waar zij de
bisschoppensynode bijwoont.
idse
ian-
in
van
ken
De
een
len-
eer,
eigt
len-
van
en
ken
ant-
ern-
i de
■nen
sbe-
ide-
:ale.
>ed-
reid
»n.
BRUSSEL (ANP) De consumptieprijzen zullen deze maand in België met 0,88
procent stijgen, zo is gisteren officieel bekend gemaakt. Het inflatiepercentage
over een geheel jaar (sinds september vorig jaar) komt daarmee op 6,7 en dat is
het hoogste sinds drie jaar. Ingevolge de koppeling van de lonen aan de prijzen,
waardoor de lonen in België regelmatig worden aangepast, zullen wedden, lonen
en sociale uitkeringen binnenkort twee procent omhoog gaan.
bedrijvigheid, zal nu voorrang worden
gegeven aan het beraad over het nuttig
maken van de dollaroverschotten van de
olie-exporterende landen, vooral ten bate
van de Derde Wereld. Er zal bij de Wereld
bank en bij het IMF worden aangedron
gen om een grotere rol te spelen in het
„terugsluizen” van de OPEC-overschot-
ten. In het internationale jargon heet dat
„recycling”.
Van de „Groep van 24” (drie maal acht
ontwikkelingslanden uit Latijns-Amerika,
Afrika en Azië) is vernomen dat de mede
werking van de Derde Wereld aan de
plannen van IMF en Wereldbank voor
verbetering van het internationale mone
taire systeem afhankelijk zal zijn van de
reactie op hun verzoek om een program
ma voor uitbreiding van de hulpverlening
aan de arme landen. Alles hangt echter af
van de houding van de rijke industrielan
den, die door hun grote bijdragen aan
IMF en Wereldbank de dienst kunnen
uitmaken.
MOSKOU (AFP). De eerste Cubaanse
kosmonaut is gisteren met zijn mederuim-
tereiziger uit de Sovjet-Unie zonder man
keren op aarde teruggekeerd. Joeri Ro
manenko en Arlando Tamayo Mendes, die
een week geleden gelanceerd waren en
aan boord zijn geweest van het ruimtela-
boratorium Saljoet-6, landden in de So-
joez-6 in Kazakstan, zo hebben de radio en
televisie in de Sovjet-Unie meegedeeld.
Aan boord van de Sojoez bevinden zich
nu nog de kosmonauten Leonid Popov en
Valeri Rjoemin, die naar verwachting
woensdag het duurrecord van een beman
de ruimtevlucht dat op 75 dagen staat
zullen breken.
SALISBURY (DPA). Na de moord op
een blanke boer in het Goromonzi-district,
ten westen van Salisbury, heeft premier
Robert Moegabe van Zimbabwe ongeveer
800 voormalige guerrillastrijders laten
ontwapenen. Bovendien gaf hij opdracht
zijn oude strijdmakkers uit dit district te
laten overbrengen naar een verzamel-
kamp, zo is gisteren meegedeeld door het
blanke parlementslid Andre Holland, die
dit district vertegenwoordigt.
De mannen waren in Goromonzi onder
gebracht in twee boerderijen, die Moega-
be’s partij ZANU-PF had gekocht. De
groep gewapende mannen die eerder deze
week een blanke boer op zijn tractor
doodschoot, zou van een van die boerde
rijen afkomstig zijn. In dit district kwam
het de afgelopen tijd herhaaldelijk tot
botsingen tussen gewapende benden en
de politie.
ROME (DPA). In het conflict over de
massa-ontslagen bij het Italiaanse auto-
mobielconcern Fiat dreigt nu een ver
scherpte krachtproef in het hele land.
Nadat eergisteren anderhalf miljoen me
taalarbeiders het werk neerlegden, zullen
op 2 oktober in alle industriën van het
land 14 miljoen arbeiders gedurende vier
uur staken.
Op bijeenkomsten donderdag dreigden
vakbondswoordvoerders met een bezet
ting van de Fiat-fabriek ingeval geen op
lossing voor het conflict gevonden zou
worden. Bemiddelingspogingen van de
betrokken minister en premier Cossiga
hadden geen resultaat.
De communistische partijleider Berlin-
guer deelde gisteren de arbeiders op de
Fiatfabriek in Turijn mee dat zijn partij
hen zou steunen als zij de fabriek zouden
bezetten.
De arbeiders protesteren tegen plannen
tot ontslag van 24.000 arbeiders in de
komende anderhalf jaar als gevolg van
een grote verkoopcrisis.
ANKARA (UPI). De militaire
machthebbers in Turkije hebben gis
teren alle gemeenteraden ontbonden,
en alle burgemeesters ontslagen. De
afgelopen dagen deden berichten de
ronde over wijdverbreide corruptie
in ongeveer 700 van de 1700 ge
meenten.
Bovendien biedt het ontslag van het
plaatselijk bestuur de junta de gelegen
heid haar greep op het land te versterken.
In het kader van de bestrijding van het
terrorisme hebben de militaire machtheb
bers de bevolking opgeroepen binnen 15
dagen alle wapens in te leveren. Binnen
deze periode kan dat straffeloos gebeu
ren, maar daarna riskeert iedereen in het
bezit van een wapen 10 jaar gevangenis
straf. Sinds de militaire machtsgreep is
het aantal terreurdaden sterk vermin
derd, maar gisteren werd in Ankara toch
nog een man doodgeschoten door gewa
pende mannen, die vermoedelijk behoor
den tot een links-extremistische groep.
De Turkse vice-premier Turgut Uzal is
gisteren naar New York vertrokken om
daar bij de Wereldbank en het Internatio
naal Monetaire Fonds (IMF) de financieel-
economische politiek van het nieuwe be
wind uiteen te zetten. Uzal, de architect
van het economisch beleid van de afgezet-
WEST-BERLIJN (Reuter). Hoewel de
staking van Westberlijns personeel bij de
Oostberlijnse spoorwegen is beëindigd,
ligt het treinverkeer in West-Berlijn nog
steeds vrijwel stil. De stakingsleiders, die
donderdag de actie beëindigden, hebben
de stakers opgeroepen en masse ontslag te
nemen. Zo’n massale uittocht van ge
schoold personeel zou de Oostduitse
spoorwegen alsnog kunnen dwingen tot
inwilliging van de eisen: loonsverhoging
en meer vakbondsrechten.
Volgens Westberlijnse autoriteiten heb
ben rond 250 man spoorwegpersoneel zich
als werkloze laten inschrijven. Tijdens de
staking hebben de Oostduitse spoorwegen
137 Westberlijnse werknemers zonder
voorafgaande waarschuwing ontslagen.
Mevrouw Focke vindt de uitgaven die
niet zijn voorzien voor de tweede Lomé-
overeenkomst, 7.100 miljoen dollar voor
vijf jaar, niet genoeg omdat dit niet vol
doet aan de aanbevelingen van de com-
missie-Brandt waarin wordt gezegd dat
de negen EG-lidstaten in 1985 minimaal
0,7 procent van hun Bruto Nationaal Pro-
dukt (BNP) moeten besteden aan ontwik
kelingssamenwerking. „De Wereldbank
schat zelfs dat, om te voldoen aan de
noden van de Derde Wereld, de ontwikkel
de landen 30.000 miljoen dollar per jaar
meer zouden moeten uitgeven aan ontwik
kelingssamenwerking”, aldus mevrouw
Focke.
In een gisteren aangenomen resolutie
zeggen de afgevaardigden dat binnen af
zienbare tijd de ontwikkelde landen de
door Brandt voorgestelde 0,7 procent van
hun BNP aan ontwikkelingssamenwer
king moeten geven.
De twee directe telefoonlijnen die
Pjongjang en Seoel, de respectieve hoofd
steden, verbinden zijn in 1972 aangelegd
toen de twee Korea’s voor het eerst be
sprekingen begonnen. In 1976 werden ze
afgesneden nadat Noordkoreanen een
Zuidkoreaanse vissersboot hadden opge
bracht in de Japanse Zee. In februari van
dit jaar werden de lijnen weer in gebruik
genomen en politieke vertegenwoordigers
van beide partijen kwamen bijeen om een
regeling te treffen voor een ontmoeting
van de premiers van de twee landen.
In de loop van de dag hadden vertegen
woordigers van Noord- en Zuid-Korea el
kaar moeten ontmoeten in Panmoenjon,
langs de demarcatielijn, om opnieuw te
praten over de voorgenomen ontmoeting
van de premiers.
(Van onze redactie buitenland)
VATICAANSTAD. Paus Johan
nes Paulus de Tweede heeft gisteren in
Vaticaanstad de bisschoppensynode
over „de taak van het gezin in de huidi
ge wereld” geopend.
Tijdens de mis die hij opdroeg in de
Sixtijnse kapel zei de paus dat „het de
plicht is van elk christelijk gezin, de
mensheid zelf te hoeden en te bewaren.
Het gezin moet de fundamentele waar
den van de kerk bewaren”.
De synode duurt een maand. Van de
216 synodevaders zijn er 24 door de
paus aangewezen, terwijl er 192 zijn
afgevaardigd door nationale of regio
nale bisschoppenconferenties. Als af
gevaardigde van de Nederlandse bis
schoppenconferentie neemt bisschop
Ernst van Breda aan de synode deel.
Kardinaal Willebrands neemt deel als
hoofd van het Vaticaanse secretariaat
voor de oecumene.
De zittingen worden bijgewoond
door 43 mensen met de status van
toehoorder, die wel hun zegje mogen
doen maar niet mogen meestemmen.
Onder hen zijn onder meer 16 echtpa
ren en moeder Teresa uit Calcutta.
Het Australische echtpaar John en
Lyn Billings is uitgenodigd, omdat het
vergevorderd is met een onderzoek
naar natuurlijke anticonceptiemetho
den (periodieke onthouding).
CAIRO (UPI). Bij de gisteren in Egyp
te gehouden verkiezingen voor een nieu
we „Shoera” (raadgevend lichaam voor
de regering) heeft de Nationaal-Democra-
tische Partij (NDP) van president Sadat
alle 140 te behalen zetels veroverd. De
overige 70 leden van de raad zal de presi
dent zelf later benoemen, zo is officieel in
Cairo meegedeeld.
In 12 van de in totaal 26 kiesdistricten
nam de rechts-georiënteerde Nationaal-
Liberale partij aan de verkiezingen deel.
De groep van Moestafa Kamel Moerad
slaagde er niet in een zetel te veroveren.
De „Shoera” heeft geen wetgevende be
voegdheden. Die blijft voorbehouden aan
het parlement, waar de NDP eveneens de
Igkyns ujtdeelt. Als de president haar ad-
viés wil, kan ze hem raad geven op het
gebied van de binnen- en buitenlandse
politiek. Ook kan ze maatregelen voorstel
len „ter versterking van de nationale een
heid en de sociale rust”. Daarnaast krijgt
de „Shoera,, de supervisie over de natio
nale pers, die beheerd werd door de nu
opgeheven Arabisch-Socialistische Unie,
eens de enig toegestane politieke partij in
Egypte.
Bij twee acties tegen illegale bewegin
gen zijn donderdag acht „terroristen” en
een politieman om het leven gekomen, zo
berichtte de Turkse radio gisteren.
Alleen al in Istanboel zijn de afgelopen
twee weken 439 mensen aangehouden op
verdenking van „anarchistische activi
teit”. Dat staat in een communiqué dat
gisteren is gepubliceerd door het militair
gezag in Istanboel.
Overigens heeft staatssecretaris Van
Ee kelen (Defensie) gisteren in de Turkse
hoofdstad overleg gevoerd met de bevel
hebber van de Turkse luchtmacht, gene
raal Tahsin Shinkaya en de plaatsvervan
gend minister van Buitenlandse Zaken,
Ilhan Oeztrak. Volgens een woordvoerder
van de Luchtmachtvoorlichtingsdienst is
gesproken over de Nederlandse bijdrage
aön het militaire hulpprogramma van de
NAVO aan Turkije. Nederland heeft in
dat verband onlangs een aantal gevechts
vliegtuigen van het type F-104-G (de Star-
fighter) aan Turkije verkocht. Van Eeke-
len is voor het bezoek officieel uitgeno
digd begin dit jaar, toen de onderhande-
lingen over de verkoop van de Starfighter
werden begonnen. Hij komt dinsdag terug
in Nederland.
(Van onze redactie buitenland)
Terwijl de voorbereidingen voor de jaar
lijkse vergadering van de Britse La
bour-partij, aan het einde van deze
maand, in volle gang zijn, zijn de kop
stukken van deze oppositiepartij vol
op in de slag om een gunstige
uitgangspositie in de strijd om de op
volging van de vroegere premier Ja
mes Callaghan als leider van de partij.
Nadat Labour de algemene verkiezin
gen van mei vorig jaar had verloren,
heeft de onzekerheid over het tijdstip
waarop Callaghan zijn funktie wil
neerleggen geleid tot een verheviging
van de interne strijd in de partij tussen
de linker- en de rechtervleugel. Alge
meen wordt aangenomen dat de nu 68-
jarige James Callaghan deze herfst zal
aftreden. Zelf heeft hij tot nog toe
geen enkele indicatie omtrent zijn
plannen gegeven.
De grootste kanshebber om de partij
te leiden in haar pogingen de macht in
het land te ontworstelen aan de Con
servatieve Partij van Margaret That
cher, is de voormalige minister van
Financiën, Denis Healey. De tijd
werkt echter in het nadeel van Healey.
Hij is nu 63 jaar oud en indien Callag
han zou besluiten nog een jaar of twee
aan te blijven dan zouden zijn kansen
sterk af kunnen nemen.
Healey behoort tot de rechtervleugel, van
de Labour-partij en is één van de
bekendste politici in Engeland. Hij
was minister van Financiën van 1974
tot 1979, een periode van economische
onrust. Healey’s vernietigende aanval
len zijn vaak gericht op de linker
vleugel van zijn eigen partij, die duide
lijk heeft laten blijken een aversie
tegen hem te hebben over de wijze
waarop hij de economie heeft geleid
toen hij minister van Financiën was.
Vooraanstaande leden van de linker
vleugel vergeleken zijn beleid met dat
van een minister van Financiën van de
Conservatieve Partij.
De Britse Labour-partij wordt de laatste
dertig jaar gekweld door interne on
enigheid. De leden variëren van soci-
aal-democraten, wier ideaal een ge
mengde economie en een sterke wt^l-,
vaartsstaat is, tot linkse socialisten die
voorstanders zijn van meer belang
rijke industriën in handen van de staat
en hogere overheidsuitgaven om de
sterk toenemende werkloosheid te be
strijden. Tot voor kort werd links»
steeds sterker: het beheerst het hoofd
bestuur, waar het beleid van de partij
wordt bepaald, en de laatste jaren
heeft het ook de meerderheid gehad in
de jaarlijkse partijvergaderingen. Vo
rig jaar behaalde de linkervleugel een
grote overwinning toen de vergade
ring besloot het verkiezingsprogram
ma van de partij door het hoofdbe
stuur te laten opstellen, in plaats van
door de partijleider en zijn collega’s.
Links in de partij probeert ook de wijze
waarop de partijleider wordt gekozen
te veranderen. Tot op heden werd hij
gekozen door de parlementsleden van
de partij (nu 267). Onder deze parle
mentariërs heeft het centrum en de
rechtervleugel twee maal zoveel steun
als de linkervleugel. Indien verkiezing
van de partijleider aan de basis van de
partij zou toevallen, dan zou dit de
kansen van een kandidaat van de lin
kervleugel aanmerkelijk doen toe
nemen.
In de partij wordt verwacht dat de vak
bonden, die het grootste gedeelte van
de financiën van de partij voor hun
rekening nemen en die de meeste
stemmen op de jaarvergadering bezit
ten, een andere wijze van kiezen van
de partijleider zullen afwijzen. Het is
zelfs mogelijk dat zij hun vorige be
sluit omtrent de bepaling van het par
tijprogramma ongedaan zullen ma
ken. Indien dit het geval is dan is de
weg voor Callaghan vrij af te treden.
Aangezien dan de ruzies in de partij
(althans tijdelijk) zullen zijn bijgelegd.
De kansen dat Denis Healey gekozen zal
worden zijn gestegen nu twee andere
kandidaten van de rechtervleugel zich
niet voor deze functie verkiesbaar stel
len: de vorige minister van Buiten
landse Zaken, David Owen, en de vori
ge minister van Prijsbeleid, Roy Hat-
tersley. Drie kandidaten van de linker
vleugel zijn: John Silkin, Eric Heffer
en Tony Benn. Silkin is een voormalig
minister van Landbouw, die zijn popu
lariteit te danken heeft aan zijn krach
tige verdediging van de Britse belan
gen in onderhandelingen met de EG.
Zowel Heffer als Benn hebben een
grote aanhang onder de linkervleugel.
Geen van deze drie kandidaten wordt
echter in staat geacht Healey te ver
slaan onder de huidige verkiezingsre-
gels. Een andere mogelijke kandidaat
is de voormalige minister van Milieu
zaken, Peter Shore, die nu de woord
voerder van de partij is voor buiten
landse zaken. De verwachting in de
partij is dat hij stemmen zal kunnen
krijgen van leden van het centrum die
niet geporteerd zijn van de irritante
wijze van handelen van Healey. Maar
men gelooft niet dat hij van het for
maat is om het tegen Margaret That
cher op te nemen en haar te verslaan
in algemene verkiezingen.
SEOEL (UPI). Noord-Korea heeft gis
teren plotseling de directe telefoonlijnen
met Zuid-Korea afgebroken. De betrek
kingen tussen de twee Korea’s naderen
hiermee het laagste punt sinds vele jaren.
Eerder op de dag hadden de Noordkore-
aanse autoriteiten al aangekondigd dat de
voorgenomen herenigingsbesprekingen
worden geannuleerd. De aankondiging
ging vergezeld van een bittere aanval op
de nieuwe Zuidkoreaanse president
Tsjoen Doo-Hwan, die „nog gemener”
werd genoemd „dan wijlen Park Tsjoen
Hee”.
