2 Groenevelt: Eenheid v FNV niet in gevaar ARP „blijmoedig het CDA binnen het weer wv Kernwapens omstreden punt St, p< di Pi Adviesraad D’66: IKV: doorbraak forceren met kleine landen Tutuhatenewa Albeda wijst VNO-voorstel af wordt opvolger van Manusama Belangstelling Tuigdag groot Ir 1( Kabinet dwingen tot aftreden Grote betoging voor vrijheid van abortus AR-werkgroep blijft nog buiten CDA P« Pl Beckers verwerpt lijstverbinding met PSP en CPN 4 I MAANDAG 29 SEPTEMBER 1980 M Kwikmedit Tuinman Ispahaan ot Ik I s dö o-ïï Populair 2 BINNEN EN BUITENLAND door Nico Scheepmaker (Van onze parlementsredactie) 9? I AMSTERDAM. J. den Uyl wordt lijsttrekker voor de PvdA bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer in mei. Daartoe heeft de PvdA-partijraad zaterdag in Amsterdam besloten. Tegen de voor waarde die Den Uyl aan het lijsttrekkerschap heeft verbonden werd wel bezwaar gemaakt, maar deze was voor de grote meerderheid geen reden hem als politiek voorman af te wijzen. B teer maf waa wie wz bond staki orgai en d arbei dreig één i het i de al ging< drzej de ai gevri voer< helft verh de s kom, trijfël g a Een deel van de demonstranten die zaterdag in 't Harde deelnamen aan de /aarlijkse demonstratieve optocht tegen kernwapens (Van onze redactie binnenland) WEERRAPPORTEN W Albeda, minister van Sociale Zaken (Van onze redactie binnenland) <1 20 0 I Zo is dat. Dat blijkt wel, als de stem- mingsuitslag onder de AR-kiesverenigin- Staatssecretaris De Jong van Onderwijs zit achter de piano en de partijraad begint zoals die altijd begonnen is: met een psalm. Uit de honderden kelen van een merendeels grijzend publiek klinkt het: „Van mond tot mond gaan uw geduchte daden, van eeuw tot eeuw slaat men uw werken gade”. gen over de fusie met CHU en KVP, alsmede over het ontbinden van de Anti- Revolutionaire Partij, wordt bekendge maakt. 1139 stemmen voor, 61 stemmen (vijf percent) tegen. He zom< voor dern wapi ware 21 23 23 19 24 18 21 21 21 22 18 25 27 18 28 24 19 19 11 20 20 16 24 22 17 18 25 24 29 14 23 13 24 25 23 16 18 14 24 23 28 10 12 12 12 12 13 10 12 14 11 8 18 17 7 14 14 7 13 4 6 4 9 18 14 13 8 12 19 16 3 14 8 9 14 16 6 5 9 19 13 Tutuhatenewa geldt als een havik in de RMS-beweging. Hij staat bekend om een kritische houding tegenover het beleid van de Nederlandse regering. Mede daar door geniet hij volgens insiders vrij veel vertrouwen onder de jongeren in de Zuid- molukse gemeenschap. lid zitting hebben in het overlegorgaan en Roemenië en Polen uit het oostblok. De De partijraad heeft zich niet willen uitspreken over de beperking van zijn eigen rol bij de eerstkomende kabi netsformatie. Een beslissing daarover is naar het partij congres van februari verwezen. De deur naar het CDA als toekomstige regeringspartner bleef open staan, door verwerping van de eis dat het CDA eerst het kabinet-Van Agt zou laten vallen. nigen op de sociale uitgaven dan het kabi net wil, is volgens de minister „niet realis tisch”. „In elk geval valt er met mij niet over te praten”, zei hij. Ook de suggestie van FNV-voorzitter Kok om meer gebruik te maken van de reserves van de sociale fondsen, om zo de collectieve sector in stand te houden, acht Albeda niet haal baar. Herwaarts van P. N. van Eyck (Piet voor zijn vrienden) is een door Nijgh van Ditmar fraai verzorgde herdruk van ge dichten uit 1920-1945. Er staan heel mooie gedichten in, bijvoorbeeld Tot een verlo ren makker. Sterren en bloesems, Verlan gen, Herinneringen (ongetwijfeld het eni ge gedicht in de wereldliteratuur waarin de kwikmedit Kwikmedit, o, kwikme dit! wordt opgevoerd; de klanknaboot sende schuilnaam voor de kwartel), Brent Bridge, De Vogel, Lezende (De dag was tot mijn stem verstild, Wij lazen samen dat gedicht. Ze zei, haar ogen diep van licht: Het is als warme lucht die trilt. Doch op die woorden, en ’t gebaar Waartoe ze bei haar handen hief, Voel de mijn hart: ik heb haar lief. En mijn gedachte boog voor haar.), Toen en nu, Voor het raam... Glimlachend antwoordt hij: „Geen dreiging was ’t, Waarvoor uw tuinman vlood. Ik was verrast. Toen ’k ’s mor gens hier nog stil aan ’t werk zag staan, Die ’k ’savonds halen moest in Isphaan”. Zijn twee bekendste gedichten heb ik nu nog niet genoemd: O dood, geheime nach tegaal die in de donkere hagen zingt, en De tuinman en de dood. Het eerste gedicht staat niet in Herwaarts, het tweede wel. Het eerste gedicht staat wel in dr. Victor E. van Vrieslands Spiegel van de Neder landse Poëzie, het tweede niet. Dat is raar, want De tuinman en de dood behoort ongetwijfeld tot de drie bekendste Neder landse gedichten, ik zag het laatst nog, en weet niet meer waar, gekarakteriseerd als het Nederlandse gedicht bij uitstek. In Het Vaderland van 31 december 1939 schreef Menno ter Braak, bij het verschijnen van Herwaarts, dat Van Eyck een zonderling noodlot had getroffen: Hij werd den volke het meest bekend door een gedicht, dat eigenlijk niet representatief is voor zijn geheele oeuvre. waari .hand wape He niste aang enig duce voor I j I ROTTERDAM (ANP). De Zuidmo- lukse leider ir. J. A. Manusama heeft een opvolger. Het is de 57-jarige arts F. L. J. Tutuhatenewa uit Friesland. Over zijn benoeming is zaterdagmiddag beslist op het tweedaags congres van de Zuidmoluk- se beweging Badan Persatuan in Moor drecht. „EEN PERZISCH EDELMAN: Van morgen ijlt mijn tuinman, wit van schrik, Mijn woning in: „Heer, Heer, een ogen blik! Ginds in de rooshof, snoeide ik loot na loot, Toen keek ik achter mij. Daar stond de Dood. Ik schrok, en haastte mij langs de andere kant, Maar zag nog juist de dreiging van zijn hand. Meester, uw paard, en laat mij spoorslags gaan, Voor de avond nog bereik ik Ispahaan!” Van middag (lang reeds was hij heengespoed) Heb ik in ’t cederpark de Dood ontmoet. „Waarom”, zo vraag ik, want hij wacht en zwijgt, „Hebt gij van morgen vroeg mijn knecht gedreigd?” Wj kaar gene te v« lijke Dit Huis Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Vlissingen Z.-Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Klagenftirt Kopenhagen Lissabon Locarno Londen Luxemburg Madrid Malaga Mallorca München Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Wenen Zürich Casablanca Istanboel Las Palmas Beiroet Tel Aviv Tunis De dreig vrije 71en t haar De een pese zittir lutie den i Oost een Pr wan: prod niet het 1 NI gen Oett men cijfe staal Va hebt lijde niek Kew; (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG; De CPN wil voor de volgende Tweede-Kamerverkiezingen ko- ment tot een lijstverbinding met PPR en PSP. PPR-leidster Ria Beckers heeft dat verzoek dit weekeinde al van de hand gewezen. Het CPN-bestuur wil op korte termijn met beide partijen gaan praten. Bij een lijstverbinding kunnen eventuele rest- stemmen van een van de partijen niet ten goede komen aan een geheel anders ge oriënteerde partij. Zij vervallen dan aan een van de andere partijen waarmee lijst verbinding is overeengekomen. Ook besloot de partijraad om slechts te pleiten voor handhaving van koopkracht voor de mensen met mini mumlonen of uitkeringen. Koopkrachthandhaving tot aan modaal werd verworpen, nadat de sociaal-econo- misch fractiespecialist Kombrink had gewezen op de snel verslechterende economische toestand. „De eis van handhaving van koopkracht tot aan modaal is een gepas seerd station”, zei Kombrink. De suggestie van Schelling om de extra aardgasbaten van de overheid te bestem men voor handhaving van de koopkracht De dame die die uitslag bekend mag maken, eindigt met: waardoor beslo ten is tot fusie met CHU en KVP. en liquidatie van de ARP”. Daarna kijkt ze vanachter de microfoon een tikje beteu terd de zaal in. Daar wordt haar medede ling door een onthutsend zwak applausje begroet. AMSTERDAM. Een kale zaal, met daarin maar één groot doek waarop te lezen: „ARP pro religio- ne et libertate. 1879-1980”. Verder paarse bloemen, een paars breed lint paars, de kleur van de ARP. De partijraad van de ARP is, in de Am sterdamse RAI, voor het laatst bijeen. De vergadering hoorde erbij. Twee we ken geleden hield de Christelijk Histori sche Unie haar laatste vergadering. Vol gende week volgt de KVP. Zo is het natuurlijk, Van Vriesland was intolerabel eigenzinnig bij het samenstel len van zijn klassieke bloemlezing, min stens zo eigenzinnig als Gerrit Komrij en Hans Warren, die in hun recente overkoe pelende bloemlezingen De tuinman en de dood allebei wel hebben opgenomen. Bo vendien kun je hooguit de vormgeving van het gedicht onkarakteristiek voor Van Eycks dichterschap noemen, niet de thematiek (de mens wikt, God beschikt, de dood ontkom je toch niet) of de couleur locale. Ik citeer het gedicht toch nog maar even, met streepjes op de plaatsen waar een regel ophoudt: .ÉS S3 Den Uyl opnieuw lijsttrekker PvdA EINDHOVEN (ANP). De Eindhoven- se „Tuig-dag”, die gisteren in Eindhoven werd gehouden heeft veel belangstelling getrokken. Volgens een schatting van de Eindhovense politie werden de verschil lende evenementen, zoals behendigheids- wedstrijden met motoren, brommers en auto’s, zandzak- en deegrol-gooien en touwtrekken, ,s middags bezocht door on geveer vijfduizend mensen. De Tuigdag werd afgesloten ’s avonds met het optre den van enkele rockgroepen. Problemen hebben zich niet voorgedaan. De Tuigdag was allereerst bedoeld als ontmoetings-plaats voor de verschillende „randgroepen” die in Eindhoven en omge ving actief zijn. Daarnaast wilden de orga nisatoren met de Tuigdag bij de overige bevolking meer begrip voor deze groepen. Ter Braak zegt het een bijzonder gaaf en treffend gedicht te vinden, en het daar om niet eens te zijn met de kroniekschrij ver in de NRC, dat Victor van Vriesland dit gedicht terecht niet in zijn bloemlezing Spiegel van de Nederlandse Poëzie had opgenomen omdat het geenszins karakte ristiek was voor Van Eycks dichterschap. Per slot van rekening is De tuinman en de dood toch een gedicht van Van Eyck, betoogt Menno ter Braak, en waarom zou een dichter, zelfs al had hij maar één superieur gedicht geschreven, niet door dat vers mogen worden vertegenwoor digd? Weer in binnen- en buitenland UTRECHT (ANP). De adviesraad van D’66 heeft zaterdag in Utrecht een motie aangenomen waarin de Tweede-Kamer- fractie wordt geadviseerd scherp stelling te nemen tegen het kabinet-Van Agt-Wie- gel en al het mogelijke te doen dit kabinet tot aftreden te dwingen. Dit heeft een woordvoerster van D’66 meegedeeld. De adviesraad verwijt het kabinet ge brek aan visie en perspectief in zijn be leid, zoals dat is neergelegd in de miljoe nennota. Daarbij wordt met name gewe zen op het falend beleid ten aanzien van de bezuinigingsoperatie. Ook meent de adviesraad dat het kabinet achterwege heeft gelaten aan te geven hoe inkomens- matiging tot meer werkgelegenheid leidt. wzw n nw zw nno nnw windst. nw ono wzw z windst. n zzo wzw windst. ono n windst. windst. windst. zzo no zo ozo ono windst. nnw ono zzw w nnw n windst. no zzo verand. n no ono nno windst. o HILVERSUM. De eenheid van de FNV is niet in gevaar gebracht door het meningsverschil tussen Arie Groenevelt van de Industriebond FNV en zijn collega Cees Schelling van de Voedingsbond. De Indu striebond handhaaft zijn oorspronke lijke eisen, namelijk een CAO voor twee jaar, volledige prijscompensatie en twee procent initiële loonsverho ging. Dat zei Groenevelt zaterdag in een VARA radio-uitzending. kleine landen moeten zich niet meer elk wapensysteem door de grote landen laten opdringen, maar samen de doorbraak for ceren naar wapenvermindering en ont spanning, aldus het IKV. Ongeveer zesduizend mensen hebben zaterdagmiddag deelgenomen aan de achtste anti-atoombommars sinds 1966 in de legerplaats ’t Harde op de Veluwe. „Nederland kernwapenvrij” was hun be langrijkste leus. (Van onze redactie binnenland) DELFT. Er moet in Europa een overlegorgaan komen waaraan kleinere NAVO- en Warschaupactlanden alsmede neutrale staten zoals Zweden, Finland, Oostenrijk en Joegoslavië deelnemen. Dit stelt het Interkerkelijk Vredesberaad, dat namens negen kerken in ons land vredes werk doet zaterdag in Delft bij de afslui ting van de Vredesweek voor. Nederland en België kunnen als NAVÖ- tot inkomens van 33.000 gulden berust volgens Groenevelt op drijfzand. Voor in williging van deze eis is volgens hem veel meer geld nodig. Minister Albeda van Sociale Zaken wil niet zonder meer alternatieve plannen van de sociale partners voor de bestemming van de extra aardgasbaten van tafel ve gen. De bewindsman gelooft dat de rege ring in het komende overleg in de Stich ting van de Arbeid zich open moet stellen voor dergelijke voorstellen. Maar deze plannen mogen er niet toe leiden, dat het geld niet fanger gebruikt wordt voor ver sterking van het bedrijfsleven. Albeda verklaarde dit gistermiddag na zijn terug keer uit Brazilië. Het voorstel van VNO-voorzitter Van Veen om 2,7 miljard gulden meer te bezui- Eu S CX5 7/5 CM h C to o 0 0.1 0 0 o o o 0.1 0.1 o o o o o o o o o o o o 1 o o o 2 1 o o o 7 o o 1 o o o o 0.1 4 Manusama is voor de Molukkers in Ne derland president-voor-het-leven, maar Tutuhatenewa zal geleidelijk taken gaan overnemen om Manusama na diens dood op. te volgen. De arts is sinds 1975 lid van de RMS-regering in ballingschap. AMSTERDAM. Ongeveer 5000 vrou wen en enige mannen demonstreerden zaterdag in Amsterdam voor vrijheid van abortus. De demonstratie was georganiseerd door het comité Wij Vrouwen Eisen en voerde de eisen Abortus uit het wetboek van strafrecht, Abortus in het ziekenfondspakket, en De Vrouw beslist met zich mee. De optocht had een rustig verloop; er werden in koor leuzen geroepen en strijd liederen gezongen. Op het Leidseplein passeerde de stoet een vijftigtal demon stranten van de Anti-Abortusbeweging, onder wie pater Koopmans. De demonstratie werd voortgezet in de vorm van een manifestatie in het Vondel park. Namens Wij Vrouwen Eisen bracht Beatrijs Stemerding naar voren dat in de afgelopen tien jaar in Nederland een abortuspraktijk is ontstaan die de veilig ste is ter wereld. „Wet of geen wet, het belangrijkste is dat wij er voor zorgen dat de bestaande abortuspraktijk niet wordt teruggedraaid”, zo zei ze. Ze noemde het wetsontwerp van de re geringspartijen VVD en CDA (dat begin november in de Tweede Karher wordt behandeld) absoluut onaanvaardbaar, on der andere omdat volgens dat wetsont werp abortus in het wetboek van straf recht blijft. Het wetsontwerp van PvdA en D’66 noemde ze een nakomertje dat er op begint te lijken. - BR I mier I partij deeld i richtt penir zou r Vooruitzichten voor woensdag, opgesteld door het KNMI: Zonnige perioden en waarschijnlijk droog. Middagtemperatuur ongeveer 18 graden. Weersvooruitzichten in cijfers gemiddeld over Nederland: Aantal uren zon: 2 tot 8. Min. temp: omstreeks 8 graden. Max. temp.: omstreeks 17 graden. Kans op een droge periode van minstens 12 uur: 90 procent. Kans op een geheel droog et maal: 70 procent. Het speelt dus in een tuin, en het gaat over de Dood. Twee onderwerpen die Piet van Eyck (hij volgde Albert Verwey in 1935 op als hoogleraar in de Nederlandse letteren in Leiden) aan het hart gebakken zaten. In deze laatste bundel Herwaarts telde ik 24 keer de woorden tuin of hof (ook signaleerde ik nog een tweede tuin man), en 41 keer dood, graf of tombe en sterven. Bovendien spelen veel gedichten duidelijk in een tuin, zonder dat dit woord genoemd wordt, zoals er ook IN MEMO- RIAM-gedichten zijn, zonder dat de dood wordt genoemd. Qua inhoud en onder werp paste De tuinman en de dood daar om uitstekend in Van Eycks oeuvre, al leen schreef hij een en ander op een voor 'hem ongebruikelijke wijze op. Ook H. Marsman vroeg overigens, in een brief, van 24 januari 1926 aan Van Eyck: „Mag‘ ik dan een zeer persoonlijke vraag stellen: wat is dè Van Eyck, die van Sterren en bloesems, of die van De tuinman en de dood? Van Eyck antwoordde, dat De Tuinman nu nog alleen stond, maar misschien ooit lid ener familie zou worden. Het grote succes van het gedicht, dat in 1926 in de almanak Erts verscheen en pas in 1939 gebundeld werd, heeft hem waarschijn lijk doen terughuiveren voor een vervolg. Bevreesd voor eigen populariteit, maar vooral: bevreesd erop aangekeken te wor den die populariteit te willen continueren. Daarom zal De tuinman en de dood een eenling zijn gebleven in Van Eycks oeuvre. IH! het congres in februari moet voeren. Hun voorstel om de verkiezing van de lijsttrekker tot na het congres uit te stellen, werd echter verworpen. Ook een motie waarin werd gesteld dat Den Uyl zelf pas na het congres de beslissing moet nemen of hij lijsttrekker wil zijn, haalde het niet. Waarmee de PvdA zaterdag, zoals een van de partijraadsleden zei, in feite niet alleen een lijsttrekker koos, maar een lijsttrekker inclusief een of twee nucleai re taken. Volgens de lijsttrekker zal verwezenlijking van wat nu in Weerwerk staat (terugbrengen van het aantal kernta ken, geen modernisering van kernwapens, minder geld voor defensie) de positie van Nederland binnen de NAVO al onder grote druk zetten. „Het gaat om veel meer dan alleen maar een signaal. Verwezenlijking van dit beleid vergt een grote inspanning en ik ben bereid me daarvoor in te zetten”, aldus Den Uyl. Later op de middag dreigde de zojuist voor de vijfde keer benoemde lijsttrekker meteen al in een lastig parket verzeild te raken. Bij de bespreking van een resolutie over Troonrede en Miljoenennota scheelde het maar één De voorwaarde van Den Uyl is, dat het PvdA-verkie- zingscongres in februari de defensie-paragraaf van het partijprogramma Weerwerk niet mag radicaliseren. In het ontwerp staat, dat Nederland het aantal nucleaire taken de komende vier jaar moet beperken tot een of twee. Geen algehele afstoting dus, zoals de PvdA eerder wel bepleitte. Een aantal partijraadsleden vond dat Den Uyl daar mee een onaanvaardbare druk legde op de discussie die mist geh. bew. mist mist mist zw. bew. mist mist mist mist zw. bew. onbew. zw. bew. mist mist mist mist geh. bew. zw. bew. geh. bew. zw. bew. geh. bew onbew. zw. bew. geh. bew. mist onbew. onbew. 1. bew. mist onbew. mist mist 1. bew. onbew. geh. bew. onbew. geh. bew. zw. bew. regen h. bew. onbew. onbew. niet ontvangen DINSDAG 30 SEPTEMBER Zon- en maanstanden Zon op 06.37 uur, onder 18.18 uur Maan op 22.33 uur, onder 13.49 uur Waterstanden IJmuiden Hoogwater 07.22 uur en 19.38 uur Laagwater 02.53 uur en 15.20 uur (Van onze redactie binnenland) AMSTERDAM. De werkgroep Niet bij Brood Alleen, een groep verontruste AR-leden, geeft voorlopig geen gehoor aan een oproep om binnen het CDA te blijven werken aan verwezenlijking van de evangelische politiek. Deze oproep werd zaterdag door voor zitter Hans de Boer gedaan op de laatste vergadering van de partijraad van de ARP. De Boer vroeg „de achterblijvers en aarzelaars” terug te keren om gezamen lijk te werken aan een zo herkenbaar mogelijk CDA. „We hebben elkaar in het CDA nodig als brood”, aldus De Boer. Voorzitter Westrate van de werkgroep Niet bij Brood Alleen zei desgevraagd dat de groep een „horzelfunctie” wil uitoefe nen, zo mogelijk binnen het CDA of an ders daarbuiten. Ook professor B. Goudzwaard, geestelijk vader van de werkgroep, liet zich in deze zin uit. In een radio-uitzending gisteren sloot hij de op richting van een nieuwe partij niet uit. Op de laatste partijraadsvergadering besloot de ARP definitief om W. Aantjes op twee regionale lijsten voor de komende Tweede Kamer-verkiezingen te plaatsen. De AR-lijst zal worden ineengeschoven met de KVP en CHU-lijsten. Daarna zal het voor Aantjes slechts mogelijk zijn om door voorkeursstemmen te worden gekozen. De klanken versterven, en Hans de Boer neemt het woord. „De ARP is opgeheven, en de anti’s gaan blijmoedig het CDA binnen”. De Boer spreekt, voor de laatste keer als voorzitter van de Anti-Revolutio- naire Partij. Zijn drie kwartier durende rede wordt drie keer door matig applaus onderbroken, en dat is voor een partij raad niet veel. Een van de keren geldt het applaus voor: „Het opheffen van de ARP en het opgaan in een CDA was en is niet een zaak van een enkeling, de leiding of wat idealisten. Het was en is een zaak van bijkans de hele partij, van zeer, zeer velen”. stem, of de partij had daarin een pleidooi voor verwijde ring van alle kernwapens uit Nederland opgenomen. Bij schriftelijke stemming bleken precies evenveel partij raadsleden voor als tegen te zijn, waardoor het voorstel reglementair werd verworpen. Me gewo schri.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 2