Deel nieuw schip
valt in water
1
Euthanasieboekje
komt half oktober
SI
Sa
Gifgrond Stolwijk moet
weg
NS: veel te weinig treinen
Op onderwijsmanifestatie 50.000 mensen verwacht
te veel kunstmest”
Landbouw gebruikt
Werkgelegenheid tot ’85 op dit niveau”
,,Voor artsen èn patiënten"
i
S]
Rijksinstituut voor Natuurbeheer:
cli
Onderzoek naar
op
Dodewaard-terrein
Fi
valkuilen”
19 8 0
DINSDAG 30 SEPTEMBER
Vuilnisbelt
Gif
Dioxine
Chemische tijdbom
Onschadelijk
D
BINNEN- EN BUITENLAND
2
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
(Va
Li
moi
Bla<
van
Lab
ten
vlei
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. Het inzin
ken van de bouwnijverheid
heeft een blijvend karakter.
De werkgelegenheid, die in de
laatste twee jaar is teruggelo
pen van 408.000 tot 380.000
manjaren, zal minstens tot
1985 op dit niveau blijven.
S3
t= is,
li
tl
(Van onze redactie binnenland)
trijfël
1
door Nico Scheepmaker
(Van onze redactie binnenland)
Albeda: Inzinking
in bouw blijvend
(Van onze redactie binnenland)
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De belangstelling voor de onder
wijsmanifestatie morgenmiddag in Den Haag
blijkt zo overstelpend, dat de Nederlandse Spoor
wegen de organisatoren al in een vroeg stadium
hebben laten weten veel te weinig treinen te
hebben.
Bergh heeft dit voornemen opgevat, na
dat hij zondag in Utrecht een vergadering
bijwoonde van de actievoerders. Een vol
gens eigen zeggen geschorste medewerker
van de kerncentrale vertelde daar dat op
het terrein van de centrale onder meer
valkuilen zijn aangelegd tegen mogelijke
indringers.
Minister Albeda (Sociale Zaken) zei dat
gisteren tijdens een commissievergade
ring van de Tweede Kamer over het af
stemmen van het bouwbeleid op het ar
beidsmarktbeleid.
Omdat de terugval structureel is, heeft
het volgens de minister geen zin de bouw
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissmgen
Z.-Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zurich
Casablanca
Istanboel
Las Palmas
Beiroet
Tel Aviv
Tunis
Waterstanden IJmuiden
Hoogwater 08.29 uur en 20.51 uur
Laagwater 03.40 uur en 16.14 uur
27
30
0.2
3
0.5
06
0.2
0
06
0
0
0
0
0
0
o
o
o
o
o
0.3
1
o
o
o
5
0
o
o
Tienduizenden kleuterleidsters, onderwijzers en onder
wijzeressen, leraren en leraressen zullen daarom morgen
met bussen naar de residentie worden gebracht. In totaal
worden er volgens de jongste becijferingen 50.000 ver
wacht. Zij zullen op het Malieveld worden toegesproken
door Wim Kok en Harm van der Meulen, voorzitters van
respectievelijk de FNV en het CNV en door Frans van
Moorsel en Frans Roefs, voorzitters van de organiseren
de instanties: de Nederlandse Federatie van Onderwijs
vakorganisaties (NFO) en de Organisatie van Onafhan
kelijke Onderwijsvakverenigingen (03).
Nog niet eerder liepen in ons land zo veel onderwijsge
venden te hoop tegen de plannen van de regering. De
NFO omvat de onderwijsvakorganisaties van algemene,
Afgraafwerkzaamheden vinden nu ook plaats in de bungalowwijk Zwaluwhof in de gemeente Stolwijk, dat evenals Lekkerkerk ligt in de
Krimpenerwaard In de grond onder Zwaluwhof bevinden zich de chemische giftige stoffen tolueen en xyleen. In totaal moet 1200 kubieke meter
grond worden afgegraven en vervangen door nieuwe grond.
Sinds 1960 is het nitraatgehalte van het
grondwater plaatselijk zelfs verveertien-
voudigd. Daarmee wordt de norm voor de
volksgezondheid ver overschreden.
Dit staat in een rapport over de gevol
gen van de landbouw voor het natuurlijk
milieu van prof. A. Wiggers, algemeen
directeur van het Rijksinstituut voor Na
tuurbeheer, die het gisteren aan staatsse
cretaris van CRM, Wallis de Vries, heeft
aangeboden. Het ministerie had het insti
tuut opdracht gegeven een studie te ver-
DEN HAAG. De agrarische be
drijven gebruiken veel meer kunst
mest dan landbouwkundig noodzake
lijk is. Als gevolg hiervan zijn de
concentraties fosfaat en stikstof in
het grondwater de laatste jaren aan
zienlijk gestegen.
Wat het Nederlandse volk echter zonder
het gebruik van kunstmest te wachten
staat, is juist gisteren uit de doeken ge
daan door de Koninklijke Nederlandse
Chemische Vereniging en de Vereniging
van de Nederlandse Chemische Industrie.
Volgens deze verenigingen staan de men
sen in het algemeen sceptisch tegenover
De aankondiging van de uitgave van
dit boekje heeft de afgelopen maanden
nogal wat stof doen opwaaien omdat
hulp bij zelfmoord in ons land straf
baar is. Het NVVE-bestuur vreest blij
kens mededelingen in het kwartaal
blad echter geen strafvervolging.
In het boekje, aldus de NVVE, wordt
op medisch verantwoorde wijze de toe
passing van euthanasie dat wil in dit
geval zeggen van een milde dood door
of onder leiding van een arts be
schreven. Daar is kennis voor nodig,
waarover veel artsen, zo blijkt uit de
ervaringen van de hulpdienst van de
NVVE, niet beschikken.
Het boekje, dat half oktober ver
schijnt, beoogt in de eerste plaats voor-
De medewerker van de kerncentrale,
die vooralsnog anoniem wenst te blijven,
vertelde te zijn geschorst, omdat hij al
eerder mededelingen naar buiten toe deed
over veiligheidsmaatregelen. De directie
van de kerncentrale in Dodewaard ont
kende overigens gisteren desgevraagd de
schorsing.
Zonder kunstmest zou het Nederlandse
volk op dieet moeten: 20 procent minder
suiker, aardappelen en zuivelprodukten,
geen vlees, maar veel meer granen en
peulvruchten. ..In allerlei opzichten is de
Nederlandse bevolking afhankelijk van
de chemie, maar enig begrip bestaat er
niet”, aldus de verenigingen, die daarom
op zaterdag 11 oktober een open dag hou
den. Zij willen het Nederlandse volk in de
gelegenheid stellen een kijkje te nemen in
de chemische keuken.
het gebruik van chemische middelen en
..dikwijls ten onrechte".
Gis
overv
voor
nen,
Brits,
extra
genh,
de ps
le we
stelle
terug
en af
Boi
voors
tie in
van 1
te ga
leden
mist
h. bew.
motregen
regen
regen
geh. bew
regenbui
zw. bew
onbew.
geh. bew
mist
mist
mist
mist
zw. bew.
mist
zw bew.
regen
onbew.
1. bew
h. bew
mist
onbew.
h. bew.
1. bew.
zw. bew
onbew.
onbew.
geh. bew.
1 bew.
onbew
regen
zw. bew
mist
onbew.
zw. bew.
1. bew
onbew.
1. bew.
zw. bew.
NIJMEGEN. Waarnemend burge
meester J. Bergh van Dodewaard gaat
onderzoeken welke maatregelen tot nu toe
zijn genomen rond de kerncentrale in
Dodewaard in verband met de aangekon-
digde acties van de groep „Dodewaard
gaat dicht” op 19 oktober.
Mj
bew,
voor
van
Spas
va o
de a
bew,
gen,
boor
te b
luch
gonr
vissi
Poli:
over
D«
Polis
man
visst
mid(
wore
P/
daag
gehc
eis
maal
De
schit
rijs,
gebc
ten.
vuur
len t
De
hun
aans
begc
ook"
Kap!
p
13
14
14
14
15
13
8
18
15
13
14
14
8
9
1
5
6
12
17
10
11
8
11
19
16
5
18
8
11
15
11
11
8
9
19
13
17
20
21
20
29
22
18
19
17
19
17
19
16
14
27
28
16
26
20
15
18
11
20
19
28
27
29
15
25
13
24
26
24
13
18
17
27
18
24
BA
heeft
maat
Ame:
Shell
voor
comj
bië.
perst
onde
Me
(onge
Peet,
sic 1
men
begir
1985.
Als c
Saoe
borg»
lange
D
Het transport bleek te hoog voor de
Botlekbrug; het botste daar tegenaan
en gleed in het water. Het scheepvaart
verkeer bij de Botlekbrug was enige
tijd gestremd.
actiemiddelen behoren, maar ook stakingen, het „opzeg
gen van met verplichte medewerking” en het opschorten
van overleg. Plaatselijk en regionaal wordt her en der wel
samengewerkt.
De NS kunnen maar drie extra treinen laten lopen:
twee uit Amsterdam en één uit Groningen. Gebrek aan
materieel en mankracht staat in de weg dat de Spoorwe
gen meer mensen naar Den Haag brengen. De speciale
trein vertrekt uit Groningen „kort na het speelkwartier”
en neemt nog demonstranten op in Assen, Amersfoort en
Utrecht. De treinen uit Amsterdam gaan na de middag en
stoppen onderweg alleen in Haarlem.
’s Middags om drie uur wordt iedereen op het Malie
veld in Den Haag verwacht. Na de spreekbeurten wan
delt men met een omtrekkende beweging via de Heren
gracht, Kalvermarkt, Spui en Buitenhof naar het rege
ringscentrum. Vanaf een podium op het Binnenhof krij
gen de voorzitters van de Kamerfracties van CDA, D’66,
PvdA en WD een petitie. In optocht zullend de demon
stranten vervolgens langs de kortste weg naar het Malie
veld worden geleid. Nog voor zeven uur zal de eerste
extra trein, die naar Groningen, uit de residentie zijn
vertrokken.
Ik citeer dit uit „Kanttekeningen bij een
milieuchemische analyse van de toestand
op en rond de vuilstortplaats in de Volger-
meerpolder in september 1980” van drs.
Jan Boom, voor de Vereniging tot behoud
van Waterland die het Burgercomité Vuil-
stortplaats Broek onder haar hoede heeft
genomen. Jan Boom vergelijkt de situatie
aldaar met „een reusachtige chemische
tijdbom”. De lading van die bom bestaat
uit meer dan een miljoen kilogram half-,
bij- en eindprodukten van de pesticiden
industrie, die goeddeels onder grondwa-
terniveau ligt opgeslagen in vaten die na
15 jaar in staat van ontbinding zijn. Die
lading bestaat uit matig tot uiterst giftige
stoffen die slecht in water oplossen maar
zich in enkele gevallen goed aan slib
binden.
Het tijdmechanisme van de bom bestaat
in het voortdurende transport van met gif
geladen slibdeeltjes stroomafwaarts Wa
terland in. De bom gaat af, als in de
zinkputten van het slibtransport (overal
waar het water zich verbreedt en de
stroomsnelheid afneemt) het gehalte aan
gifstoffen een waarde bereikt waarboven
schade aan mens en dier, de ongeboren
vrucht en het erfelijk materiaal kan wor
den toegebracht. Die zogeheten drempel
waarde is moeilijk te bepalen. De bom
heeft immers een geraffineerd veelzijdig
karakter dat deels bovendien nog onbe
kend is.
Aangenomen mag worden dat die drem
pel op enkele kilometers van de stort
plaats, in het Bozenmeertje, nog niet is
overschreden, maar de klok loopt door.
Elke dag wordt bij de sluis en op de
stortplaats met gif geladen slib opgewoeld
door de af en aan varende vuilnisslepen,
en na elke regenbui komt er een stroom op
gang die dit slib afvoert als een bergbeek
in de Alpen naar een plek waar het kan
bezinken.
bouw. Ook deze sector heeft de laatste tijd
minder geïnvesteerd in nieuwbouw door
de slechte economische positie. Volgens
minister Beelaerts moet worden gepro
beerd de winsten in het bedrijfsleven te
herstellen om de bouwinvesteringen weer
op peil te brengen.
Verscheidene Kamerleden drongen er
verder bij de bewindslieden op aan de
vakkennis in de bouw niet achteruit te
laten lopen door de inzinking van nu.
Wanneer de bouw dan opnieuw aantrekt
zouden tekorten aan goede vaklieden ont
staan. Buikema, De Hamer en Nypels
(D’66) pleiten voor een brede opleiding tot
allround vakman. Daarmee zou een eind
komen aan de huidige versnipperde vak
opleidingen.
Minister Albeda voelt wel voor een op
leiding op een brede basis, bijvoorbeeld in
de eerste fase vanhet beroepsonderwijs,
maar dit mag niet leiden tot een vervaging
van de beroepen in de bouw. De werk
zaamheden zijn volgens hem te gevari
eerd om iemand voor alles op te leiden.
richten naar de effecten van de landbouw
kundige ontwikkelingen op natuur en
landschap. Het rapport zal worden Voor
gelegd aan de Natuurbeschermingsraad,
de minister van Landbouw en Visserij, de
Nationale raad voor landbouwkundig on
derzoek en aan de minister van Volksge
zondheid en Milieuhygiëne.
Op het gevaar af dat men zal denken dat
ik waarlijk hemel en aarde beweeg om
maar aan kopij te komen, moet ik toch
mededelen dat ik (en mijn gezin) op 500
meter afstand van de grootste vuilnisbelt
van Nederland woon, die zich sinds enige
maanden ook ontpopt lijkt te hebben als
de gevaarlijkste. Lekkerkerk is spectacu
lairder, omdat de huizen daar al jaren
stonden te pootjebaden in het chemisch
afval, maar die vuilnisbelt van ons, of
beter gezegd: van Amsterdam aan de rand
van Broek in Waterland, lijkt toch beter
bevoorraad te zijn met giftige afvalstof
fen, die vrijelijk kunnen afvlpeien naar
het vele water in de omgeving, en ook.
jarenlang vrijelijk zijn geconsumeerd
door koeien die op de vuilnisbelt graas-
den. Die produceerden dan weer melk,
goed voor u, en die dronken we op, maar
zolang we daarbij maar niet inhaleerden
kon het weinig kwaad, geloof ik...
ROTTERDAM. Een deel van een
nieuwbouwschip is gisteravond in het
water van de Oude Maas gevallen. Het
scheepsonderdeel was op een bak on
derweg van de Verolme-werf in Heus
den naar de werf van de RDM in Rot
terdam.
w
nw
wnw
wnw
nw
zw
w
nno
nnw
zw
windst.
zzw
w
wnw
zzo
zw
windst
zw
n
o
w
wzw
windst.
windst.
ono
zzw
nnw
nno
windst.
windst.
nno
z
w
zw
o
nw
zw
z
zzo
zzo
Me
trekk
ophe:
ding
moes
nen,
van 1
bespi
geste
Wo
Shirb
teiter
„fana
aan 1
van c
steun
I de st
vleug
dage!
mach
In meer dan 50 plaatsen m ons land
zullen universiteiten, technische hoge
scholen én lagere technische scholen, op
leidingsinstituten voor analisten en labo
ranten, zièkenhuizen, keuringsdiensten
van waren, onderzoeksinstellingen en be
drijven die dag de deuren van hun labora
toria wijd open zetten.
Naar de portiersloge van de centrale
zou voorts een leiding zijn aangelegd voor
traangas, terwijl op het terrein micro
foons zijn aangebracht, waarmee ge
sprekken op de Waaldijk langs de centrale
kunnen worden afgeluisterd. De directie
van de centrale heeft ook zichtbare maat
regelen genomen, zoals de bouw van een
extra omheining en van een ophaalbrug
naar de centrale.
Een tijdbom kan onschadelijk gemaakt
worden door de lading weg te nemen,
vervolgt Jan Boom. Dat zou hier zeker
moeten gebeuren. Het is echter een om
vangrijke en misschien wel onmogelijke
operatie zolang de klok nog loopt en de
ontsteking kan afgaan. Het isoleren van
de lading (geen mensen en dieren meer op
de stortplaats) heeft weinig zin als niet
tegelijk de klok onschadelijk wordt ge
maakt, dat wil zeggen dat de huisvuiltran-
sporten uit Amsterdam over water door
de sluis bij Broek en Waterland worden
gestopt, en de sluiskolk zo wordt afge
dicht dat overtollig water kan overlopen
maar het slib wordt afgevangen. Daarna
is er tijd voor bezinning op verdergaande
maatregelen. Aldus, ietwat verkort weer
gegeven. het zinnige betoog van Jan
Boom.
De oorzaak van de inzinking is volgens
minister Albeda de slechte economische
situatie. De inkomens gaan achteruit,
waardoor men geen huizen kan kopen; de
bedrijven investeren niet in nieuwbouw,
omdat hun rendementspositie te slecht is
en de overheid kan ook niets doen, omdat
de schatkist leeg is.
lichting aan artsen te geven over de
toepassing van euthanasie. Het be
schrijft middelen die een „zachte”
dood kunnen bewerkstelligen. Die
middelen zijn alleen op recept ver
krijgbaar; ze kunnen niet „zomaar”
worden gekocht. Daarom zijn er vol
gens het NVVE-bestuur ook geen gron
den waarop tegen de komende publi-
katie bezwaar zou kunnen worden
gemaakt.
„Indien een patiënt weloverwogen
om euthanasie vraagt en de arts, onder
wiens behandeling hij zich heeft ge
steld, een indicatie daartoe aanwezig
acht, biedt het boekje deze arts de
kennis die nodig is om op medisch
verantwoorde wijze de gewenste milde
dood te helpen bewerkstelligen”, aldus
het NVVE-bestuur.
Het boekje is weliswaar in de eerste
plaats bestemd voor artsen, maar het
bestuur vindt dat het niet „past” de
kennisneming ervan te beperken tot
artsen en patiënten, „om wier leven het
gaat”, daarvan onkundig te houden.
Daarom zal de NWE het euthanasie
boekje ook tegen betaling van de
kostprijs van zes gulden beschik
baar stellen aan leden en niet-leden
van de vereniging.
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT. De Nederlandse
Vereniging voor Vrijwillige Eutha
nasie (NVVE) heeft in haar giste
ren verschenen kwartaalblad ge
meld, dat „het” euthanasieboekje
half oktober zal verschijnen. Ook
is bekendgemaakt hoe artsen en
andere belangstellenden er aan
kunnen komen.
katholieke en protestants-christelijke signatuur, christe
lijke en katholieke verenigingen voor docenten aan oplei
dingen voor onderwijsgevenden en een groep van chris
telijke leraren. De 03 telt onder haar vleugels het Genoot
schap van Leraren, schoolleiders, gymnastiekleraren,
directeuren van avondscholen en andere docenten zoals
die in het lager en middelbaar beroepsonderwijs.
In deze gehele onderwijssector werken naar schatting
ongeveer 200.000 mensen, van wie driekwart bij de ge
noemde organisaties is aangesloten.
Het massale protest is vooral gericht tegen het salari
soffer, dat minister Pais (Onderwijs en Wetenschappen)
eist van de onderwijsgevenden. Het afwentelen van las
ten van het onderwijs op het personeel van het onderwijs
wordt gezien als een aantasting van de rechtspositie. De
salarissen van de onderwijsgevenden zijn gekoppeld aan
die van de ambtenaren. Dat de bewindsman door ontkop
peling 265 miljoen gulden wil bezuinigen, wordt volstrekt
van de hand gewezen.
Niet alle organisaties in het onderwijs zitten wat strijd
middelen aangaat, op één spoor. Daarom zullen morgen
met alleen stiptheidsacties en werkonderbreking tot de
Waar gaat het om? In april 1980 vond
iemand die werkzaam was op de vuilstort
plaats in de Volgermeerpolder toevallig
enkele vaten met giftige stoffen. U dacht
natuurlijk dat de over ons gestelde Autori
teiten, na de alarmerende vondsten in
Lekkerkerk en elders, op Eigen Houtje en”
Voor Alle Zekerheid wat speurwerk wa
ren gaan verrichten, maar dat hebt u toch
mis. Vadertje Toeval moest eerst weer een
handje helpen. Vier maanden na de eerste
vondst werd een eerste persbericht uitgej
geven, maar het eigenlijke wachten was
toch op een rapport van het Rijksinstituut
voor de Volksgezondheid. Dat is er nu. Eri-
erg geruststellend is het niet.
heid tegen te gaan. Volgens hen heeft juist
op het terrein van de bouw de overheid
een grote invloed, omdat zij de grootste
opdrachtgever is. De Kamerleden misten
dan ook concrete voorstellen van de rege
ring.
Minister Beelaerts van Blokland (Volks
huisvesting en Ruimtelijke Ordening) ont
kende dat de regering passief afwacht.
Volgens hem heeft de regering verschei
dene maatregelen genomen. De stadsver
nieuwing, monumentenzorg, verbetering
van woningwetwoningen en academische
ziekenhuizen hebben volgens minister
Beelaerts extra geld gekregen van de re
gering, waarmee 470 miljoen gulden is
gemoeid. Met deze maatregelen zijn om
streeks 10.000 manjaren extra werkgele
genheid geschapen.
Verder willen de bewindslieden niet
gaan. De toestand van ’s rijks financiën
laat dat volgens hen niet toe.
Naast de overheid is het bedrijfsleven
een belangrijke opdrachtgever in de
De Amsterdamse vuilnisbelt bij Broek
in Waterland kan namelijk bogen op de
aanwezigheid van dioxine. Een vat met
2,4,5 T bevatte 2,5 p.p.m. dioxine, dat is
dat spul dat Seveso in Italië wereldbe
roemd heeft gemaakt. Toen er in 1963 een
ongeluk gebeurde in een fabriekshal van
Philips-Duphar waar 2,4,5 T werd ver
vaardigd (aan de Hemdijk in Amsterdam), 1
moest de fabriek gesloten en later afge
broken worden. Van de 14 classificeer,
ders„ die de fabriekshal in 1963 reinigden,
zijn er inmiddels vier overleden, en negen
zijn geheel of gedeeltelijk arbeidsonge-,
schikt verklaard als gevolg van besmet
ting met dioxine. „Minder bekend is waf
er met het dioxine zelf gebeurde. Het werd
eenvoudig in het Noórdzeekanaal gespo
ten en verdween via het uitwaterende
gemaal bij IJmuiden uit het gezichtsveld
van de verantwoordelijke personen”.
WOENSDAG 1 OKTOBER
Zon- en maanstanden
Zon op 06.39 uur, onder 18.16 uur
Maan op 23.28 uur. onder 14.45 uur
het weer
LEERRAPPORTEN
0.2
19
19
18
15
14
14
nw
w
nw
Amsterdam
De Bilt
Deelen
De Kamerleden De Beer (WD), Buike
ma (CDA) en De Hamer (PvdA) drongen
aan op dergelijke aanvullende maatrege
len, mede om de sterk gestegen werkloos-
Met een dergelijk beleid zou je alleen een
vaste klantenkring van bouwers krijgen
zonder dat de bedrijfstak daarmee is ge
baat, aldus de bewindsman.
regen
motregen
motregen
Vooruitzichten voor donderdag, opgesteld door
het KNMI:
Perioden met zon en weinig of geen regen
Middagtemperatuur omstreeks 17 graden
Weersvooruitzichten in cijfers gemiddeld over
Nederland:
Aantal uren zon: 1 tot 8. Minimumtemperatuur:
omstreeks 10 graden. Maximumtemperatuur:
omstreeks 18 graden. Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 80 procent. Karts op een
geheel droog etmaal: 50 procent.
Weer in binnen- en
buitenland
Ég I
