H
Schroevedraaiers
Balpen met
in allerlei maten
t
uitgombare inkt
v
f
en (ook)
soorten
I
Schuren moet nog vaak
met de hand gebeuren
Gordijnstof als
Betere
resultaten bij stekken
3
wandbekleding
Drint
w
t
I
wagen
zen?
I
0
W a
Programmeerbare koffiezetmachine
7 8 9 18
EIGENHANDIG
I
I
r
I
I
>p.
listlamp
Schuurstaal
Bladstek
Stamstek
Kopstek
Stengelstek
I
L
j
../X
3 xJ
X X 3
X X 3
W
Er zal wel geen huis in Nederland
zijn, waar geen schroevedraaier te vin
den is. Zo’n ding is, ook al ben je in de
verste verten geen doe-het-zelver, een
onmisbaar attribuut. Wie wèl aardig
wat knutselt, komt al gauw tot de
conclusie dat één schroevedraaier
volslagen ontoereikend is. Om het
grootste deel van de normaal voorko
mende schroefkarweitjes aan te kun
nen, is eigenlijk een hele sortering
nodig.
Van alle houtbewerkingstechnieken
is het (meestal laatste) onderdeel, het
schuren, wel het minst plezierige kar
weitje. Vandaar dat er voor elektrisch
schuurgereedschap onder doe-het-
zelvers altijd zo’n grote belangstelling
heeft bestaan. Een vlakschuurmachine
(eventueel als hulpstuk op de boorma
chine), een bandschuurmachine
(thans ook in kleinere, niet te dure
uitvoeringen verkrijgbaar), dat is alle
maal welkom gereedschap voor men
sen die er een hekel aan hebben om
veel tijd te spenderen aan handschuur-
werk, wat trouwens nogal vermoeiend
kan zijn ook.
3
X
I
I ruk van
j-T shirts
an 38 zw
•326903
r
8
i
I
>r
b*
O
Informatie
Als vervanger voor schuurpapier is nog
niet zo lang geleden het zogenaamde
schuurstaal bedacht. Het heeft tegenover
het papier het voordeel dat het niet ver
slijt, althans in slechts zeer langzaam tem-
Deze vorm wordt ook wel tussenstek of
oogstek genoemd en is met name geschikt
tussen schroef en schroevedraaier kan
een van beide (of allebei) beschadigen.
Houd die overeenkomst dus in het oog.
Voor stekken gebruikt u een mengsel
van potgrond met scherp zand (gelijke
delen). Als u de stekken erin heeft gesto
ken, drukt u deze nog even goed aan. Dek
het potje of de bak af met plastic. Het
eenvoudigst kunt u een gewone bloempot
gebruiken (denk wel aan de potscherven
onderin) waar u een plastic boterhamzak-
je overheen plaatst dat door stokjes of
gebogen ijzerdraad gesteund wordt. Beter
is het natuurlijk als u over een echt ka-
Daarvoor snijdt u de stengel in stukken. U
moet er voor zorgen dat ieder stuk één oog
bevat. Deze stekken worden horizontaal
in de aarde gelegd, zodat het oog nog
boven de grond uitsteekt; Uit dat oog zal
zich een nieuwe plant gaan vormen.
Als de planten zoals Dracaena, Dieffen-
bachia en Cordyline aan de onderkant
kaal worden, kunt u van dat kale stuk
vaak heel wat nieuwe planten opkweken.
Er zijn echter nog meer soorten die voor
sommige planten betere resultaten geven
en de vakman of de veeleisende hobbyist
kan zich verder oriënteren door de stecta-
bellen aan te vragen bij ACF Chemiefar-
ma NV, Postbus 5 te Maarssen. Het Rhizo-
pon-B poeder is in potjes van 25 gram te
koop bij bloemisten en tuincentra. Het
afgesneden stekje wordt 1 tot 2 centimeter
in dit poeder gedoopt, waarna overtollig
poeder er afgeklopt moet worden. Daarna
in de stekgrond eerst een gaatje prikken
en daar het stekje in plaatsen, de grond
aandrukken en klaar is Kees.
merkasje kunt beschikken, eventueel met
bodemverwarming omdat dat de wortel-
vorming stimuleert. Anders zet u de stek
jes boven een radiator, maar niet in de
zon. Zorg ervoor dat het stekje voldoende
vochtig blijft, maar dat het niet gaat rot
ten of schimmelen. Zodra de stek duide
lijk aan de groei is, kan het plastic worden
verwijderd en heeft u een nieuwe kamer
plant.
Zoals al in het begin van het artikel
opgemerkt, vergroot het gebruik van een
groeistof de kansen bij het stekken aan
zienlijk. Deze groeistof komt in de groei-
toppen van de plant ook voor, maar niet in
voldoende mate. Behalve dat de groeistof
de wortelvorming stimuleert is er ook een
ontsmettingsmiddel aan toegevoegd om
rotting te voorkomen. De amateur kan het
beste Rhizipon-B gebruiken, dat voor de
meeste planten goede resultaten oplevert.
En dan wordt het aanschaffen van een
complete schroevedraaieruitrusting heel
gemakkelijk. Er worden namelijk slechts
heel weinig verschillen in afmeting van de
kruisvormige inkeping in de schroefkop-
pen gehanteerd. Die worden aangeduid in
„punten”. Met punt 1, punt 2 en punt 3
schroevedraaiers kunnen praktisch alle
schroefafmetingen, van (bijna) de kleinste
tot de grootste worden verwerkt.
Voorlopig echter zullen we die kruis
kop- of pozidrivschroevedraaiers nog no-
Enfin, er zijn talloze
mogelijkheden. Een idee
om eens over na te den
ken. Een goede woning
inrichter kan u trou
wens ook op diverse me
thoden attenderen.
X 3
De meest toegepaste manier om planten
te vermeerderen is voor de amateur onge
twijfeld net stekken. Het is dan ook een
erg makkelijke manier, waarbij we ge
bruik maken van een stukje van de moe
derplant om exact eenzelfde plant te ver
krijgen. Dit in tegenstelling tot vermeer
dering uit zaad, want daarbij kunnen we
niet altijd verzekerd zijn van een volko
men gelijk en even rijkbloeiend exem
plaar als de moederplant.
De stalen werken zowel op vlakken als
voor kanten en hoeken even lekker. Al
leen kan men er beter geen verf mee
schuren; daarbij loopt het blad gemeen
vol en is daarna lastig te reinigen.
Best wel handig: een koffiezetauto-
maat die geen plaatsje op aanrecht of op
een ander (vaak toch al zo druk bezet)
oppervlak eist, maar die tegen de wand
wordt gemonteerd. Het is een nieuw
apparaat van Krups; het heet „Café-
theek". Listig bedacht is de verstelbaar-
heid in de hoogte van bevestiging, dat
maakt het mogelijk om er zowel een los
kopje als de bijbehorende thermoskan
onder te plaatsen.
Verder zit er een digitale tijdsaandui
ding op, het uiterlijk kenteken van de
programmeerbaarheid van het appa
raat. Vanaf maximaal 24 uur tevoren
kan op elk gewenst moment automa
tisch de koffie bruin zijn, een kwestie
van instellen op dat tijdstip. Overigens
kan in de Cafétheek ook thee gezet wor
den. Het apparaat kost 269, zonder
programmering iets minder dan 200
gulden.
Het betekent dat er toch wel een aardige
sortering aan schroevedraaiers in huis
moet zijn. Gelukkig hoeven ze geen goud
geld te kosten. Vergeet ook niet één of
twee schroevedraaiers met geïsoleerde
„kling” in het assortiment op te nemen,
voor werkjes aan stekers, wandcontactdo
zen en elektrische apparaten.
staan, blijven na het lakken soms hinder
lijk zichtbaar.
Het handwerk op schuurgebied is dus
toch nooit helemaal te vervangen, een
gelukje voor de schuurpapierfabrikanten.
Om vlakken goed met de hand te kunnen
schuren is de aloude schuurkurk eigenlijk
een onmisbaar hulpje. Door de iets veren
de werking van het kurk wordt het
schuurpapier beter aangedrukt en heeft
men meer „vat” op het materiaal. Wan
neer kantjes, hoekjes e.d. worden ge
schuurd, is echter een houten klosje als
„drager” voor een stukje schuurpapier
beter dan een kurk.
De keuze van het juiste schuurpapier is
belangrijk. Een vrij ruw oppervlak moet
eerst met een vrij grove korrel worden
bewerkt, daarna met middel en ten slotte
met fijn. Een oppervlak dat blank wordt
afgelakt of gebeitst, heeft een laatste be
werking nodig met een heel fijne korrel.
Harde houtsoorten laten zich fraaier
schuren dan zachte; vochtig hout schuurt
moeilijk. Maak er een gewoonte van om
regelmatig het schuurstof weg te borste
len; als het gaat „koeken” op het schuur
papier, worden „moeten” in het houtop-
pervlak getrokken.
Voor de bladstek kan men drie verschil
lende werkwijzen onderscheiden. Het hele
blad gebruikt u om bijvoorbeeld het
Kaaps viooltje, de G'oxinia, Peperomia en
Begonia „Rieger” te vermeerderen. Hier
voor neemt u een volgroeid blad met een
stukje steel dat in de aarde wordt ge
stoken.
Stukjes blad gebruikt u om bijv. Sanse-
vieria en bladbegonia te stekken. Hier
voor snijdt u het blad in stukjes en die legt
u plat op de grond (goed aandrukken).
Van de Sansevieria steekt u de stukken
met de onderste snijwond in de grond.
Ook de Streptocarpus kunt u op deze
manier vermeerderen.
Voor de bladbegonia’s is er nog een
manier om te vermeerderen, nl. door het
hele blad op de aarde te leggen en aan de
achterkant met een mes een kleine inke
ping te geven op de nerven. Tot slot wordt
het blad dan met ijzerdraadjes (bijv, haar
spelden) vastgezet. De nieuwe plantjes
zullen zich na verloop van tijd op de
beschadigde plaatsen gaan vormen.
voor o.a. Cissus, Hedera, Rhaphidophora,
Geranium en Ficus. Hiervoor snijdt u een
stukje stengel zó af, dat er een blad en een
knoop aanzit, u zet dat in de aarde en
vanuit het bladoksel zal de plant dan weer
opnieuw uitlopen. Zo kunt u van een plant
heel wat stekken nemen.
niet tegen wat werk op
ziet, is het ook mogelijk
om plaatmateriaal (dun
spaanplaat, gipskarton-
plaat e.d.) met de stof te
„bespannen”: strak er
omheen trekken, aan de
achterkant met nietjes
vastzetten en dan de pla
ten tegen de wand beves
tigen.
Daarbij komt dat u met in de handel
zijnde groeistoffen bijna verzekerd bent
van een goede en snelle beworteling van
de meeste planten. Zo kunt u ook eens wat
anders proberen dan altijd maar weer de
stekken van geranium, fuchsia en trade-
scantia. Behalve kamerplanten kunt u
met behulp van stekpoeder ook vele tuin
planten stekken, maar we beperken ons
nu tot de kamerplanten.
Kies uitsluitend gezonde planten om
stekken te snijden; dan voorkomt u teleur
stellingen. Gebruik een goed scherp en
schoon mes om de stekken te snijden. Er
zijn diverse mogelijkheden om een stek te
maken en iedere plant heeft zo z’n eigen
favoriete manier.
uit weer makkelijk wortels maakt. Zorg
dat er twee of drie volgroeide blaadjes
aan de stek blij.cn zitten en verwijder de
onderste blaadjes.
Toch kan lang niet al het schuurwerk
machinaal gedaan worden. Sommige
plaatsen van het object zijn voor een ma
chine onbereikbaar. En zo is het fijn op
schuren van bijvoórbeeld een gefineerd
oppervlak dat blank moet worden afge
lakt eigenlijk geen karweitje voor een
vlakschuurmachine omdat die niet in de
richting van de houtnerf kan werken. De
heel kleine „kringetjes” die door de excen
trische werking van de schuurzool ont-
we een ander hoofdstuk in het schroeven-
verhaal.
Sinds enige tijd immers ondervinden de
gleufkopschroeven zware concurrentie
van de kruiskoppen en de „pozidriv”;
laatstgenoemde is een verbeterde kruis
kop die intussen zelfs al weer is opgevolgd
door de Supradriv. Het doel is: een
schroef te maken die met zoveel mogelijk
„grip” kan worden verwerkt. Er zal wel
eens een tijd komen waarin gleufkop
schroeven als een uitgestorven ras moeten
worden beschouwd.
sins, in allerlei textiel-
stoffen. Combinaties
van gordijnen en een
met dezelfde gordijstof
afgewerkte wand kun
nen het erg leuk doen,
evenals bijvoorbeeld in
een slaapkamer een
wand en de bedsprei in
eenzelfde dessin.
U kunt gordijnstof na
tuurlijk niet zoals be
hang op de wand plak
ken. Daarvoor moet u
andere, oplossingen vin
den. Het eenvoudigst is
de stof gewoon aan een
rail dicht tegen de wand
te hangen. Wanneer
gemakkelijk worden schoongeborsteld.
Schuurstalen zijn in verschillende korrel-
grootten verkrijgbaar (van 45 tot 165 pun
ten per vierkante centimeter, en dat is dan
exact hetgeen van de korrelaanduiding op
schuurpapier ook niet gezegd kan
worden).
i
>3-317403
9638 i |o
vrijblijven bn
Verhuisb ec
k Mart èi
Voor uitgebreid schroefwerk, zoals bij
voorbeeld het bevestigen van egalisatie-
platen op de vloer, kan een zgn. pomp-
schroevedraaier handig zijn. Die voor
komt de pijnlijke rode plekken of zelfs
blaren in de handpalm, die onvermijdelijk
zijn als men enkele honderden schroeven
achter elkaar moet verwerken. De pomp-
schroevedraaier kan door een handig me
chaniekje zowel in- als uitdraaien. In de
kop kan ook een boortje worden beves
tigd, om schroefgaten voor te boren. Een
ander voordeel is dat er „bitjes” voor
kruiskop- en pozidrivschroeven in ge
plaatst kunnen worden. Daarmee raken
De 'meest voorkomende en succesrijke
manier om mooie planten te krijgen is de
kopstek. Hiervoor gebruikt u de toppen
van de nieuwe groeischeuten, die net on
der een bladknoop (verdikking in de steel)
gesneden worden omdat de stek van daar-
Schrijven met een balpen en het geschrevene uitgommen als er een fout is
gemaakt. Dat kan sinds kort en men kan het waarlijk een interessante nieuwig
heid noemen. Je hoeft nu niet meer met een potlood aan de slag, als je iets wilt
noteren, waarbij je de kans loopt de tekst of een tekening snel te moeten
veranderen. De Replay, zoals deze nieuwe soort balpen heet, wordt in Nederland
uitgebracht door Gilette (Nieuwe Markt 65, Roosendaal). De moedermaatschap
pij in de VS heeft tien jaar gewerkt aan de ontwikkeling van deze revolutionaire
balpen. De truc zit ’m in de speciale inkt, die honderd maal dikker is dan gewone
balpeninkt. Om een regelmatige toevoer van de inkt, die gemaakt is op basis van
lijmgom, te verkrijgen wordt de vulling onder druk gezet van een volgens de
fabrikant ongevaarlijk gas, dat inwerkt op een plastic zuigertje. Met de pen kan
men onder alle hoeken schrijven. De Replay-inkt kan tijdens de verdampings-
duur van een aanwezig oplosmiddel uitgewist worden. Na een bepaalde tijd, die
afhankelijk is van het gebruikte papiertype, wordt de inkt onuitwisbaar.
De Replay is na te vullen. De prijs van de balpen met vulling is 6,95. De prijs
van de vulling met gommetje is 4,75. Het is slim om deze pen niet te gebruiken
voor het uitschrijven van cheques. Fervente knoeiers, puzzelaars, spholieren enz.
kunnen met de pen hun voordeel doen.
dig hebben naast de gewone gleufkopty-
pes, hetgeen het vereiste assortiment al
leen nog maar uitgebreider maakt.
Op schroefgebied zijn allerlei speciali
teiten verkrijgbaar. Enkele daarvan zijn
voor de doe-het-zelver best interessant. Zo
is een setje schroefverzinkboren erg han
dig; er is ook een type waarmee een „ver
diept” gat kan worden voorgeboord waar
in de schroef totaal onder het houtopper-
vlak verzinkt. Het gat wordt daarna opge
vuld met een houten propje, dat met de
bijbehorende proppenboor” kan worden
gemaakt uit een stukje afvalhout. Dit sy
steem maakt „onzichtbaar schroeven”
mogelijk.
Ten slotte is ook „machinaal schroeve-
draaien” de moeite waard als er een uit
voerige klus te doen valt. In een boorma
chine met traploos regelbare snelheid
kunnen zgn. schroevedraaierbits worden
gemonteerd, die het indraaien van schroe
ven heel gemakkelijk maken. Het gaat
ook lekker snel. Een zgn. „omkeerbare”
machine kan bovendien de schroeven
weer uitdraaien.
po. De zool van een schuurstaal bestaat
uit een dun blad van gehard speciaalstaal,
dat zodanig is uitgeëtst dat er duizenden
kleine, heel scherpe puntjes op het staal
ontstonden. Wat bij schuurpapier onmo
gelijk is, kan bij het schuurstaal wèl: de
puntjes zijn allemaal exact even hoog en
ze hebben één scherptepuntje. De korrels
van schuurpapier zijn, onder een micro
scoop gezien, in feite kleine „rotsblokjes”
die in grootte verschillen.
Het blad van een schuurstaal loopt niet
gauw vol; maar als het nodig is kan het
Wanneer u plannen
hebt voor een nieuwe
wandbekleding kunt u
natuurlijk uit vele hon
derden soorten materi
aal kiezen.Materia
len die speciaal voor de
wand zijn gefabriceerd.
Er zijn echter nog ande
re mogelijkheden. Met
wat eigen fantasie (en
bereidheid tot doe-het-
zelf-werk) kunt u heel
persoonlijke oplossingen
voor een nieuwe wandaf
werking creëren.
Denk bijvoorbeeld
eens aan gordijnstof. Er
bestaan heel fraaie des-
Dat hebben we te danken aan het feit
dat schroeven sinds mensenheugenis
voorzien zijn van zgn. gleufkoppen. Elke
schroefafmeting heeft een daarmee
overeenkomende gleufmaat, zowel in
lengte als breedte, en daarmee moet dan
de „vouw” van de schroevedraaier corres
ponderen. Nu wordt daarmee vaak een
beetje de hand gelicht, maar een kleine
schroef in- of uitdraaien met een te grote
schroevedraaier lukt niet; andersom ook
niet. En al lukt het dan, met hangen en
wurgen: een net iets te grote afwijking
