Stoer blokkenspeelg'oed
Haardblokken van papier
Voor verzekering* moet je bewijzen hebben
De poppenkast in
Spaar energie in de keuken
Zitschuim heeft geen eeuwige levensduur
l?
I
f.
VERGEET NIET DE NAAM VAN GETUIGEN TE NOTEREN
VERSTANDIG MET HOUT
EIGENHANDIG
l
Geen namen
In de middag van 12 december 1979 fietst mevrouw S. op de Carnissesingel in
Rotterdam. Naast haar rijdt een grote vrachtwagen. Bij een vluchtheuvel, waar de
weg smaller wordt, komt de vrachtauto steeds dichter naar haar toe. Mevrouw S.
houdt geen ruimte meer over tussen het gevaarte naast haar en de stoeprand.
Dan gebeurt het? de achterste punt van de vrachtwagen raakt haar, zij wordt
omgeduwd en valt.
Mevrouw S. smakt met haar fiets tegen de straat. Haar bril schiet van haar
neus en het montuur valt kapot. De doorrijdende vrachtauto is voor haar nog
slechts een schim. Voorbijgangers komen haar te hulp. Er is gepraat rondom
haar heen. Zij hoort de naam van een meubelbedrijf noemen. Daar was die
vrachtwagen van, zeggen een paar mensen.
Voordeel van twijfel
Consumentenbond
i.
1
J
i
i
het
papier
Wanneer
Informatie
vraagt
apparaat
Plaats koelkast en diepriezer op een zo
koel mogelijke plek. Sluit het koelsysteem
(aan de achterzijde van de koelkast) niet
af; de lucht moet vrij kunnen circuleren.
Maak compressor en condensator
regelmatig met de stofzuiger schoon.
De meubelzaak neemt ook nog de moei
te om bij de politie te informeren of men
daar iets meer weet. Maar de politie, die
wel langs is geweest toen mevrouw S. op
straat lag, heeft slechts een vaag rapport
van het gebeurde. Daar valt niet uit af te
leiden of het om een auto van het meubel
bedrijf ging.
De meubelzaak gaat het na en komt met
het antwoord: „Het is mogelijk dat men
een van onze auto’s op de Carnissesingel
heeft zien rijden. Maar de chauffeur heeft
absoluut niets van een ongeluk gemerkt”.
De meubelzaak verzoekt daarom aan de
verzekeraar van de vrachtauto, de kwes-
Een van de grote exposanten, Philips, gaf
ter gelegenheid van de IKM een handig
drukwerkje met „Tips om energie te
besparen bij huishoudelijke apparaten”
uit. Daarin staan nuttige dingen. We
lichten er enkele uit:
polyetherschuim; die eerste schuimnaam is gewoon
blijven hangen...
Uit de klachten die soms over schuimmaterialen voor
stoffering worden geuit, blijkt dat men er nagenoeg
dezelfde kwaliteiten van verwacht als van de vroegere
springverenonderbouw in stoelen, fauteuils, bankstellen
enz. Dat is niet helemaal redelijk. De schuimprodukten
kwamen op de markt als gemakkelijke en betrekkelijk
goedkope vervangers voor de springveren die bij
reparatie heel wat problemen plegen op te leveren en die
dan ook voor de doe-het-zelver niet zo’n aantrekkelijk
object vormen. Al dat gedoe met singelband spannen,
veren bevestigen, veren spannen, voering aanbrengen
enz. werd ineens helemaal overbodig toen een „zachte zit”
eenvoudig kon worden verwezenlijkt door een stuk
schuimmateriaal, op maat gesneden, te gebruiken.
Spaar vuil vaatwerk op tot er een grote
afwas gedaan kan worden. Veel kleine
afwasjes kosten, zowel in de vaatwasser
als in de gootsteenbak, veel extra energie.
Dat wordt moeilijk voor het echtpaar S.
Aanvankelijk zegt men, als zij opbellen,
bij de verzekering wel dat zij alle rekenin
gen maar alvast moeten opsturen. Maar
een beslissing over een vergoeding is er
eind maart 1980 nog altijd niet.
tie verder samen met de gedupeerde uit te
zoeken.
Van de verzekering krijgt het echtpaar
daarop een schadeformulier toegezonden.
Dat vullen zij in. Maar er wordt ook ge
vraagd naar namen en adressen van ge
tuigen. En die hebben zij niet. Mevrouw S.
is toen op straat veel te veel in de war
geweest om naar iemands naam te kun
nen vragen. Zij heeft alleen maar horen
praten over een vrachtauto van het meu
belbedrijf. Echte bewijzen dat het die
vrachtauto is geweest, die haar omver
drukte, heeft zij niet. En zelf gezien heeft
zij ook niets, want haar bril was immers
gevallen.
Laat de „rijplaag” nooit dikker worden
dan ca. 5 mm; dan ontdooien. Zet geen
warme dingen in de koelkast; eerst laten
afkoelen. Houd de koelkastdeur niet
langer geopend dan strikt noodzakelijk is.
Dat gemak (en de besparing aan kosten) heeft uiteraard
zijn consequenties. Schuimmateriaal gaat niet zo lang
mee als een goed gemaakte springverenconstructie van
goede kwaliteit. Men moet ervan uitgaan dat
schuimrubber een „standtijd” van een jaar of tien heeft;
polyetherschuim gaat 5 a 6 jaar mee. Hun levenseinde is
niet aan dezelfde ziekte te wijten. Schuimrubber is
onderhevig aan veroudering, waardoor het als het ware
gaat verpulveren. Polyetherschuim wordt „moe”: de
veerkracht vermindert gaandeweg en het blijft op de
lange duur in elkaar geplet. Vervanging is meestal niet
zo’n lastige zaak, voor iemand met een beetje handigheid
best zelf te doen. Boos worden om de beperkingen van
deze materialen heeft weinig zin; in relatie tot hun prijs
hebben ze ten opzichte van de vroegere systemen beslist
hun voordelen.
Als meneer S. zich dan weer een maand
later tot onze redactie wendt, lijkt er niet
veel meer aan zijn probleem te doen. Hij
heeft zijn kansen verspeeld door de verze
keringsmaatschappij zonder bewijs, for
meel aansprakelijk te stellen. Een maat
schappij die zo’n aangetekende brief ont
vangt, moet natuurlijk wel nee zeggen.
Anders is het hek van de dam, en kan
iedereen wel links en rechts dreigbrieven
gaan insturen zonder dat hij bewijzen
heeft.
Moraal van dit verhaal: bent u na een
ongeluk zelf nog bij uw positieven, vraag
dan altijd meteen naar namen en adres
sen van omstanders die zeggen dat zij iets
hebben gezien. Schrijf ze op. En bent u
zelf getuige van een ongeluk, neem dan
ook eens de moeite om eventjes uw naam
en adres op een papiertje aan de gedu
peerde te geven. Het is een kleine moeite,
en iemand kan later hard om uw verkla
ring verlegen zitten. Ook al is er politie bij
geweest, want die is als regel zelf ook niet
echt getuige geweest van het ongeluk.
Daarom bewijst het politierapport ook
niet altijd genoeg.
Meneer S. volgt deze raadgeving op en
stuurt een dergelijke brief naar de verze
keringsmaatschappij. Maar nu ontvangt
hij meteen een formele afwijzing van de
aansprakelijkheid van de maatschappij.
Zij kunnen hem alleen maar schade ver
goeden als hij bewijst dat de vrachtauto-
chauffeur, die van niets weet, bij de aan
rijding betrokken is geweest. En daarmee
is de kous af.
vangt hij een brief van de afdeling Leden
service van die bond. Men kan daar de
kwestie niet voor hem in behandeling ne-
mem, laat men hem weten. Wel willen zij
hem adviseren wat hij zelf verder moet
doen.
Bij de nadering van de winter dienen
zich weer boekjes aan, die betrekking
hebben op doe-het-zelf-, op creativiteits-
bezigheden. Uitgeverij Christofoor bun
delde wat van die boekjes in een reeks
onder de titel gezinscultuur.
Daarom wordt aan Jan Klaassen en zijn
makkers veel aandacht besteed. Alle
reerst is er het boekje „Jan Klaassen en
de poppenkast”, waarin wordt uiteenge
zet wie en wat de figuur van Jan Klaas
sen en zijn medespelende poppen eigen
lijk zijn. Het is bedoeld voor degene, die
voor de kinderen gaat optreden. Die
moet goed weten, wat de achtergrond
van het Jan Klaassenspel is; wat de
kinderen ervan verwachten. De belang
rijkste personnages passeren de revue.
Het is een kwestie van een
flink aantal geheel uitge
vouwen kranten tot een
stijve rol maken.
In een uitgebreid hoofdstuk wordt ver
teld en aangegeven hoe de poppen en de
poppenkast gemaakt kunnen worden.
Er wordt ook gestudeerd op de vraag of gebruik van nieuw hout niet zö kan
worden omgebogen, dat hergebruik in latere jaren wordt vergemakkelijkt. Over
vraagstukken als deze hebben het Houtvoorlichtingsinstituut en de Nederlandse
Houtacademie een brochure samengesteld, die voor iedereen die met hout te
maken heeft een aantal interessante overwegingspunten oplevert. De brochure,
getiteld „Verstandig met hout, snijdt hout”, is kosteloos verkrijgbaar bij het
Houtvoorlichtingsinstituut, postbus 4225, 1009 AE, tel. 020-920444.
Maak het blok niet dikker
dan zo’n centimeter of
tien. Om het goed bij el
kaar te houden, kan er
een dun ijzerdraadje om-
Iets wat de kinderen zelf ook gemak
kelijk kunnen doen is het maken en
opvoeren van schimmenspelen. Hoe ze
dat moeten doen vinden ze in „Wij spe
len schimmenspel”. Erika Zimmerman
geeft op gemakkelijk leesbare manier
aan, hoe je figuurtjes kunt knippen, hoe
je een simpel „theatertje” kunt maken.
Wil men wat langere spelen voordra
gen dan kan men zich het boekje „Vier
grote Jan Klaassenspelen” aanschaffen,
van de hand van A. Weissenberg-Seeb-
ohm.
Tenslotte geeft ze een paar voorbeelden
van sprookjesspelen met schimmen. Al
les geïllustreerd natuurlijk.
Vierde deel in de reeks is „Advent”,
ideeën voor de adventstijd, die voor de
deur staat. Freya Jaffke zet allerlei be
zigheden voor deze periode op een rijtje
zoals het maken van een adventskalen-
der, een ketting, een stalletje, een lan
taarn, een klok, sterren enz.
Maak in de wasautomaat alleen
gebruik van biologische
voorwasprogramma’s als dat beslist
nodig is; de verwarmde voorwas kost
extra veel stroom. Probeer eens uit of de
was toch best wel schoon wordt door met
lagere temperaturen te werken. „Draai”
altijd geheel gevulde trommels.
Hij dient, zo luidt dit advies, de verzeke
raar per aangetekende brief volledig aan
sprakelijk te stellen voor zijn schade. En
als hij deze schade niet binnen één week
vergoed heeft gekregen, dient de verzeke
raar hem bovendien over het schadebe
drag een rente te betalen 12 procent per
jaar.
Over de gehele wereld gezien valt er met het „kweken” van hout, zowel als met
een zo verantwoord mogelijk gebruik daarvan, nog heel wat te doen. Wanneer men
bedenkt dat in ontwikkelingslanden geweldige hoeveelheden hout worden gekapt,
die nagenoeg uitsluitend als brandhout dienen (en die dan een rendement van zo’n
vijf procent opleveren), kan er nog veel bereikt worden om zinniger met hout om te
springen.
Er is enkele jaren gele
den inderdaad zo’n „blok-
kenmachine” gelanceerd,
maar of het nu nog steeds
te koop is, hebben we niet
kunnen achterhalen. Het
was een apparaat waar
mee vellen krantepapier
rond een as heel stijf wer
den „opgewonden”. Dat
kan overigens ook best
zónder zo’n apparaat, en
met weinig méér moeite.
De wereldvoorraad aan hout (waarmee het gelukkig in het algemeen niet zo
slecht gesteld is) vormt een brok energie die geheel gratis door de zon wordt
geproduceerd zonne-energie dus! en is tevens een stuk energiebesparing.
Want verwerking van hout, waar dit mogelijk is, levert een verminderd verbruik
van andere, problematische energievormen op.
vooraf enigszins vochtig
wordt gemaakt, geeft het
maken van zo’n hard pa-
pierblok geen problemen.
De verzekeringsmaatschappij gunt het
echtpaar S. het voordeel van de twijfel.
Zij zegt zich niet formeel aansprakelijk te
voelen, maar doet een zogeheten coulan-
ce-uitkering van 340 voor de bril, alsme
de de eigen bijdrage in het ambulancever
voer die het echtpaar S. heeft moeten
betalen.
Wij voeren aan dat de kans bestaat dat
mevrouw S. inderdaad is aangereden
door de meubelwagen. Immers, toen het
echtpaar S. contact had opgenomen met
de meubelzaak waarvan .mevrouw S. zei
dat zij de naam had horen noemen door
omstanders, was uit de administratie ge
bleken dat er inderdaad een wagen van
die zaak over de Carnissesingel had gere
den. Weliswaar is de chauffeur zich van
geen aanrijding bewust - het was ook
maar een duw geweest - maar het kan
gebeurd zijn.
Alles zelf maken is natuurlijk wel zo
aardig. Als alles klaar is kunt u - om te
beginnen - teksten gebruiken van tien
korte poppenkastspelen uit het boekje,
dat geschreven werd door A. Weissen-
berg-Seebohm, C. Taudin-Chabot en
Christja Mees-Henny.
Dan roept meneer S. de hulp in van de
Consumentenbond. Na enige tijd ont-
Een onbezonnen daad dus, deze brief.
Dat de verzekeraar - de Hollandsche
Verzekering Sociëteit - niettemin nog voor
redelijke argumenten gevoelig is, blijkt
gelukkig als wij toch een poging doen om
het gesprek weer op gang te brengen.
Sjobus is een stoer blokken-speelgoed. gemaakt van blank beukehout. Het basiselement is
4x2x2 cm groot, in het midden over twee vlakken ingekeept De overige elementen zijn hiervan
afgeleid nog vier andere lengtematen, voorzien van dezelfde inkepingen, zodat ermee
gestapeld en gebouwd kan worden ongeveer zoals een blokhut in elkaar wordt gezet.
Kleuters kunnen er heel eenvoudig mee stapelen, om langzamerhand wat ingewikkelde
constructies te maken. Er zijn ook in de lengterichting gehalveerde elementen, dus met een
platte kant, waarvan o.a. meubels voor het poppehuis kunnen worden gemaakt. Ook wielen
met assen, om treinen, auto s enz. te maken, horen bij het systeem.
Het is een prima stuk verantwoord speelgoed, dat bij de meeste kinderen ook nog heel lang
na de kleuterleeftijd populair zal blijven. Het is in vier standaardverpakkingen (grote bussen en
een kist) verkrijgbaar bij de goede speelgoedzaken. Fabrikant is Irmco BV in Dorst (Noord-
Brabant).
Er is voor een ambulance gebeld. Als zij
erin is geholpen, lopen de mensen op de
Carnissesingel weer door. Bij de eerste-
hulpafdeling blijkt dat zij gelukkig niets
ernstigs heeft. Hoofdzakelijk blauwe
plekken en de schrik.
Plus een fikse schadepost wegens haar
bril. Dat blijkt al gauw, als zij naar de
opticien gaat. Aan het montuur valt niets
meer te repareren. In een nieuw montuur
zullen ook nieuwe glazen moeten. Dat
gaat bij elkaar honderden guldens kosten.
De man van mevrouw S. probeert die
schade vergoed te krijgen. Het was toch
de schuld van die vrachtauto? Hij neemt
contact op met de meubelzaak waarvan
de voorbijgangers die naam aan zijn
vrouw hadden genoemd.
Met name de poppenkast blijft popu
lair, door alle vernieuwingen heen.
„Jan Klaassen en de poppenkast”, door A.
Weissenberg-Seebohm e.a. prijs f 17,50.
„Vier grote Jan Klaassenspelen”, door A.
Weissenberg-Seebohm, prijs f9,50.
„Wij spelen schimmenspel”, door Erika
Zimmermann, prijs f 11,50.
„Advent”, door Freya Jaffke, prijs f 12,50.
Uitg. Christofoor.
Op de onlangs in Zuidlaren gehouden beurs Allerhande zagen we een nieuw speelgoed
waarvoor niet alleen kleuters grote belangstelling hadden, maar dat ook groteren en zelfs
volwassenen sterk aansprak. Voor veel kleine kinderen was het overigens niet zo nieuw, want
ze kenden het van hun kleuterschool, waar Sjobus al enige jaren in gebruik is Het succes heeft
de (Nederlandse) fabrikant doen besluiten het ook via de speelgoedhandel op de markt te
brengen
Al vele jaren geleden is in de plaats van de „ouderwetse”
stoffering op springveren in zitmeubels, het
schuimmateriaal verschenen. Eerst kwam het
schuimrubber, daarna het zgn. polyetherschuim. Beide
hebben wel iets van elkaar weg, alleen zit in de aard van
het basismateriaal een groot verschil. Het echte
schuimrubber is een latexprodukt, polyetherschuim is
een kunststof. Ze hebben wel met elkaar gemeen dat de
massa door het inpersen van lucht ontelbare kleine
luohtbelletjes heeft, die de materialen hun zachtheid en
veerkracht geven.
Wie de binnenkort van start gaande
Internationale Keukenmanifestatie (IKM)
in Utrecht bezoekt het is overigens een
beurs die alleen voor vakmensen
toegankelijk is zou tot de slotsom
kunnen komen dat de fabrikanten van
allerlei keukenapparatuur er, dwars
tegen alle energieprincipes in, vanuit gaan
dat er maar zoveel mogelijk met
elektriciteit moet worden gestoeid.
t Allerlei nieuwe machines, barstensvol
I technisch vernuft, worden er
tentoongesteld.
Toch is er een wezenlijk streven naar
energiebesparing te constateren. De grote
pntwikkelingssprongen, die de laatste
laren in de elektronica gemaakt worden,
maken het mogelijk het verbruik van
zowel stroom als water en
reinigingsmiddelen tot het noodzakelijke
minimum te beperken.
In de dagelijkse praktijk worden beide produkten vaak
met elkaar verward. Polyetherschuim wordt zonder
bukken of blozen ook „schuimrubber” genoemd. Het
wordt overigens tegenwoordig veel minder toegepast dan
Een vraagt waar
hij het apparaat kan
kopen, waarmee van ou
de kranten open-haard-
blokken gemaakt kunnen
worden. Hij heeft daar
over wel eens iets verno
men, maar nergens is zo’n
ding in de winkel
vinden.
heen worden gewonden;
de resten daarvan kun
nen later uit de open
haard verwijderd wor
den. Laat de zelfgemaak
te blokken eerst door en
door drogen en leg ze op
een met wat afvalhout
reeds „op gang” gebracht
vuurtje.
it
