51
Nieuwe catastrofe
Voor veel joden leeft God
dreigt in Harrisburg
niet meer in Frankrijk
I
s
V
Vijftien jaar strijd voor de Wadden
1
Damiate Pérs
n
Umuider Courant
va
Tr
D£
NOTITIES
OVER:
I
H
■■I
19 8 0
OKTOBER
1 3
MAANDAG
4
M
Sii
i
F
I
De goede afloop van het
zogenaamde „bijna-onge-
luk” met de kerncentrale
op Three Mile Island bij
Harrisburg in de Ameri
kaanse staat Pennsylva
nia is nog lang niet in
zicht. Integendeel: nieuw
gevaar dreigt.
De bekende uitdrukking „Ge
lukkig als God in Frankrijk”
komt voor het eerst voor in het
jiddisch. Ze ontstond toen tien
duizenden joden naar Frank
rijk trokken om er vrij te zijn
van vervolging en onderdruk
king.
de bijna-ramp in de Three Mile Island-kerncentrale die
nog altijd een heel echte ramp kan worden, door Kees
Wiese.
nationalisme en anti-semitisme in Frankrijk, door Ru
dolph Bakker.
15 jaar strijd om bescherming van de Wadden, door
Kees Klaasse.
IJI
Turn
V
tiec
scu
koz
klei
voo
the»
len
en
age.
bib:
tie
van
stel
sch:
ti
t<
d
t<
v
g
I
E
Zl
v
Een van de weinige plekken in ons
land die nog aanspraak kunnen maken
op het predikaat natuurgebied, wordt
gevormd door de groep eilanden ten
noorden van het vasteland, de
Wadden.
Dreyfus
Koeltoren in Harrisburg.
een
155,00
r
De Waddenvereniging bestaat intussen
vijftien jaar en heeft in die tijd niet stilgeze
ten. Vijftien jaar strijd voor de Wadden
betekent, blijkens het pas uitgekomen jubi
leumnummer van het Waddenbulletin, fors
afzien voor een grote groep medewerkers
om succesvol het hoofd te kunnen blijven
bieden aan de pressie die onophoudelijk op
het noordelijke eilandengebied wordt uitge
oefend.
In de Rijn worden bij gebrek aan een
sluitend Rijncontract tussen de aanliggen
de landen vele duizenden tonnen van de
smerigste vergiften en afvalstoffen geloosd,
waarvan uiteindelijk een flinke portie in de
Waddenzee terechtkomt. Enkele jaren te
rug, toen nog 22 nieuwe energiecentrales en
vele industrieprojecten langs de Rijn op
stapel stonden of reeds in aanbouw waren,
werd al gesproken van een catastrofale
toestand, „De Waddenzee is nu een bezink-
put van afval uit de Rijn”, zegt de 40-jarige
Jan Boom, één van de vele actievoerders
van de jubilerende Waddenvereniging.
Er zijn wel bedijkingen en inpolderingen
uitgevoerd, in totaal (tussen 1930 en 1980)
bijna tienduizend ha wad en zee, hoofdza
kelijk om redenen van landbouw, havens en
industrie, kunstverdediging en afwatering.
Vooral het verlies van de ecologisch gezien
zeer belangrijke kweldergrond telde daar
bij zwaar.
Naast inpolderingsplannen boet het Wad
dengebied ook danig in door vervuiling.
Niet dat de bewoners van de eilanden slor
dig omspringen met de hen omringende
wateren. Oorzaak is vooral de Rijn, waar
van het water zich met de stroom mee langs
de Hollandse kust verplaatst om met de
getijdebewegingen de Waddenzee binnen te
komen. Ook via het Usselmeer en de slui
zen van de Afsluitdijk komt vervuild (Rijn-
)water direct in de Waddenzee.
en Straatsburg. Vooral in periodes
van economische recessie staat de
joodse gemeenschap meer dan an
ders aan onverwachte donderbuien
bloot.
„De Eemshaven is een voorbeeld van hoe
je geld, waar je zinnige dingen mee had
kunnen doen, in feite weggooit”, aldus de
42-jarige econoom Andries Netjes uit Gro
ningen, een actievoerder die een studie
heeft verricht naar de Eemsmondproble-
matiek voor het Milieukundig Studiecen
trum in Groningen.
Het toverwoord economische groei heeft
daarnaast ook het Waddengebied beroerd,
zodat op verschillende plaatsen langs de
kusten kleine havens zijn uitgegroeid tot
grote vestigingsplaatsen voor industrie, zo
als Delfzij, Emden, Wilhelmshaven, Bre
merhaven en de Elbe-mond. De lege Eems
haven, waar nog steeds industrie moet ko
men, is de Waddenvereniging begrijpelij
kerwijs een doorn in het oog.
Ondanks alle inspanning vonden en vin
den verschillende (proefboringen plaats.
Recentelijk hebben het ministerie van Eco
nomische Zaken en de NAM eendrachtig
besloten ook het laatste restje aardgas op
Ameland te gaan winnen, ongeacht wat
daarvan de gevolgen zullen zijn voor het
milieu.
doodklap kan betekenen voor dit kwetsba
re gebied.
In feite gaat het om een gevoelen
dat in veel meer en veel grotere
volksgroepen al sinds bijbelse tij
den heeft postgevat. In de recente
Eveneens op de Vliehors is het Cavalerie
Schietkamp, waar de landmacht met tanks,
kanonnen en mortieren oefent. Ook boven
en in de buurt van Terschelling houden de
NAVO-luchtmachten schietoefeningen op
grond- en luchtdoelen. Het zal duidelijk zijn
dat de straaljagers, voordat ze in hun ver
schillende doelgebieden zijn aangekomen,
over de Waddenzee moeten vliegen. Veelal
laag, terwijl bovendien boven het Gronin
ger wad nog een NAVO-laagvliegroute ligt.
Het „bijna-ongeluk”, dat op 28
maart 1979 begon, veroorzaakte een
ongekend grote radioactieve be
smetting in het reactorgebouw en
de naaste omgeving. De besmetting
in wijde omgeving (door geloosd
gas) wordt minimaal geacht, maar
de omwonenden zijn daar nog aller
minst van overtuigd.
Het reactorgebouw is op 23 juli
voor een inspectie voor het eerst
sinds het „bijna-ongeluk” in maart
1979 betreden; in april 1979 werd
verondersteld, dat een eerste In
spectie van het gebouw al voor het
eind van dat jaar kon plaatsvinden.
Twee vrijwilligers, die meer dan
een uur nodig hadden om de acht
tien kilogram wegende bescher
mende kleding aan te trekken, ver
bleven in juli twintig minuten in het
gebouw en hepen ieder 200 millirem
straling op (tweemaal zoveel als de
Vo
mett
e(
vi
m
HOOFDREDACTIE
Jos L. Lodewljks
E. Koning
DIRECTIE: Mr. H. C van der Mije
Ni.
scus
uitgt
over
bijee
boek
pedi:
wane
nes
besc
allee
In
trum
van
wijs,
were
vent:
leger
nele
BEZORGKLACHTEN:
maandag t/m vrijdag van
zaterdags van
V
k
o
d
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel 023 - 31 90 53
Maar het zijn niet alleen dit soort uitwas
sen, die het Waddengebied bedreigen. Tot
kort na de Tweede Wereldoorlog was de
militaire aanwezigheid in de Waddenzee
van geringe omvang. Veel meer dan een
marinehaven in Den Helder was er niet.
Daar is de laatste 25 jaar verandering in
gekomen. Met name de intensiteit en daar
mee de overlast van oefeningen is sterk
toegenomen. De wapens, kanonnen, tanks
De gebeurtenissen van de vorige
week, de hulpeloze houding van de
autoriteiten en de plotselinge explo
sie van solidariteit bewijzen dat de
Fransen tot nu toe geweigerd had
den de signalen te zien. Als de rege
ring zich nu onder het slaken van
heroïsche kreten bereid verklaart
maatregelen tegen de „neo-nazi’s”
te nemen, is de kans echter groot
dat het probleem opnieuw niet in de
kern wordt aangevat. Het gaat im
mers niet om de beperkte hart
stochten van een kleine groep mar
ginalen die als groep eenvoudig uit
de samenleving weg te snijden zou
den zijn.
De enige juiste raad stond tijdens
de betogingen op biljetten tegen de
muren geplakt: „Als je verwacht
dat men medelijden met je heeft, als
je verwacht dat ze voor je zullen
vechten, dan ben je niet waard dat
je vrij bent, jood: voorwaarts”. De
weg die heel wat Franse joden nu
kennelijk volgen, is de weg naar
Israel.
De Waddenvereniging is een geesteskind
van de toen 16-jarige lyceumleerling Kees
Wevers, een inmiddels 31-jarige chemicus
aan de Utrechtse universiteit, die een op
roep tot actie deed in een dagblad tegen
allerlei wilde plannen voor algehele of ge
deeltelijke inpoldering van de Waddenzee.
Hij richtte een actiegroep op waaruit uitein
delijk de vereniging voortkwam.
In Friesland werden rond die tijd (1965)
het tweedammenplan onder Ameland en
later een verkeersdam naar Ameland het
meest besproken. De vereniging groeide
fors. De laatste vier jaren staat vooral het
buitendijkse gebied in Noord-Friesland in
het middelpunt van de belangstelling.
Lijkt de inpolderingsdrang van de doors
nee Nederlandse bestuurder enigszins be
teugeld, in de jaren zestig was dat wel
anders. Nooit van de tekentafel gekomen,
maar wel serieus overwogen werd het
rechttrekken van de gehele Nederlandse
kustlijn, een technische en waterstaatkun
dige reuze aantrekkelijke klus als opvolger
van de Zeeuwse Deltawerken.
Zelfs de totale indijking van het Neder
landse en Westduitse Waddengebied in één
keer kwam ter tafel, een schrikbeeld voor
de natuurliefhebber, die weet dat juist door
het grillige leefmilieu van de Wadden een
bijzonder rijk milieu is ontstaan. Reëler
bedreigingen werden echter gevormd door
inpolderingsplannen van het Amelander
wad (17.000 ha), Dollard (1.000 na), Balg-
zand (400 ha) en Noord-Friesland buiten
dijks (4.000 na). Plannen die (nog) niet hun
beslag hebben gekregen, medé door de be
moeienissen van de Waddenvereniging.
De ontsmetting van de naaste om
geving (de hulpgebouwen op het
eiland in de Susquahanarivier en de
andere, nog steeds stilliggende
kerncentrale) is nu vrijwel voltooid.
Maar aan het ontsmetten van het
reactorgebouw en het verwijderen
van de brandstofstaven uit de onge-
luksreactor kan pas worden begon
nen als het hevig besmette water uit
het gebouw weg is. En men weet
nauwelijks een oplossing voor dat
probleem.
Dan lozen voorts al langer dan een eeuw
aardappelmeel- en kartonfabrieken hun af
val op de kanalen in de Groninger en Drent
se veenkoloniën en bestaat er nog zoiets als
een Groningse smeerpijp, waarvan al een
gedeelte is aangelegd. Zaken, die elke mi
lieubeschermer meteen de gordijnen in
jagen.
Vanaf het begin van de jaren zeventig
heeft de Waddenvereniging met verve be
zwaar gemaakt tegen ontgrondingen, die in
het Waddengebied worden gepleegd. Om
dat weinig bekend is over zandverplaatsing
in de Waddenzee en over een natuurlijke
aanvoer van zand uit de Noordzee, voert de
overheid op dit punt niet meer dan een
soort „natte-vinger”-beleid. Voor de zand
winning geldt hetzelfde als voor de winning
van schelpen; van het winnen op beschei
den schaal zijn nooit schadelijke gevolgen
gebleken, op grote schaal afgraven is on
aanvaardbaar, zo meent de Waddenvereni
ging, die elke ontwikkeling op dit gebied
nauwlettend volgt.
Zeer intensief heeft de vereniging zich de
laatste tien jaar beziggehouden met actie
voeren en bezwaar-aantekenen tegen aard
gaswinning in het Waddengebied, omdat de
bedrijvigheid die daarmee gepaard gaat, de
Zou het water uit het reactprge.
bouw weglekken zo is berekend
dan zou het via het grondwater in
achttien maanden de Susquahana
rivier bereiken. Daaruit wordt ook
drinkwater gewonnen. De besmet
ting van dat drinkwater en van de
in de rivier levende vis wordt door
de Nuclear Regulatory Commission
(NRC), die in de Verenigde Staten
toezicht houdt op het hele kernener-
giegebeuren, niet onoverkomelijk
geacht. De drinkwaterbesmetting
zou slechts een derde bedragen van
de natuurlijke achtergrondstraling
en wie 20 kilogram vis per jaar uit
de rivier zou eten, zou nog eens
eenzelfde dosis oplopen. De rond
om Three Mile Island wonendö be
volking wenst echter niet aan nieu
we dosis radioactiviteit te worden
blootgesteld.
Uitsluitend telefoon. 02550-10519
voor Santpoort: 023 31 90 53
18.30-19 00 uur
11.30-12.30 uur
De Landelijke Vereniging tot Behoud van
de Waddenzee strijdt voor de bescherming
van dit leefmilieu voor mensen, dieren en
planten. Gezien de veelheid van bedreigin
gen waaraan het Waddengebied wordt
blootgesteld, is het bestaan van deze vereni
ging geen luxe.
In de loop der jaren heeft de Waddenvere
niging een schier eindeloze reeks bezwaar
schriften geschreven, die soms ook resul
taat had. Zo is bijvoorbeeld een vergunning
tegengehouden voor de marine om bepaal-
dé activiteiten van Texel naar Vlieland te
verplaatsen.
Een wat verwaarloosd facet, maar niet
minder schadelijk, voor de eilanden, is de
recreatie. De eilanden op de Wadden wor
den haast onder de voet gelopen door hele
horden toeristen, die aan de natuur behoor
lijke schade toebrengen en uitnodigen tot
het bouwen van hotels, pretparken en cam
pings. Op dit terrein heeft de Waddenvere
niging zich vooral beziggehouden met het
aankaarten van personeelstekorten van
Staatsbosbeheer en Domeinen en het stimu
leren van de totstandkoming van beheers
plannen.
Jan Terlouw, fractievoorzitter van D’66
en voorzitter van de Kamercommissie voor
de Waddenzee, zegt over de jubilerende
vereniging: „Het is een van de meest profes
sionele zoniet de meest professionele, die
zich een algemeen belang ten doel stelt. Als
de vereniging er niet was geweest, waren de
aantastingen van de Waddenzee veel erger.
Ik weet dat de belangstelling in de Tweede
Kamer zeer groot is. Voor een groot deel is
dit te danken aan de activiteiten van de
Vereniging tot Behoud van de Waddenzee”.
Vorige week trokken door de
straten van Parijs en van andere
stéden in het land kleine en grote
optochten van Fransen die protes
teerden tegen vijf achtereenvolgen
de aanslagen tegen leven, have en
goed van joodse medeburgers die
tijdens het weekeinde van 27 sep
tember hadden plaatsgevonden en
culmineerden in een bomaanslag
op een synagoge in de Rue Copernic
in Parijs.
Al jaren lang kan men echter een
lange lijst opstellen van aanslagen
tegen joods bezit en joods leven.
Vinden de Franse joden Frankrijk
nog steeds net alsof God er leefde?
Voor velen van hen leeft God alleen
nog in Israël.
De Franse filosoof Jean-Paul Sar
tre stelde in zijn in ’54 verschenen
„Studie over het Joodse Probleem”:
„Een jood is iemand die anderen
voor jood houden, dat is de simpele
waarheid waarvan we moeten uit
gaan”. Uit een aantal vraaggesprek
ken dat vorig jaar twee auteurs
(André Harris en Alain Sédouy) met
een aantal bekende en onbekende
Franse joden had, bleek dat een
groot aantal van hen zich niet voor
jood hield, maar dat zij toch op een
gegeven ogenblik door invloeden
van buiten af op met hun jood-zijn
werden geconfronteerd.
De elite heeft het ongetwijfeld in
zijn assimilatieproces gemakkelij
ker dan de grote massa joden die in
de loop van de jaren het land is
binnengestroomd. Op het ogenblik
zouden er naar schatting 650.000
joden in Frankrijk wonen, maar
duidelijke cijfers ontbreken. In Pa
rijs en omgeving wonen er in ieder
geval zo’n 350.000, waarvan er
90.000 uit Oost-Europa afkomstig
zijn. Tussen de belde wéreld-
oorlogen trokken 40.000 joden uit
de Sovjet-Unie, 40.000 uit Polen en
In 1972 werd een wet van kracht,
die „aanzetten tot rassenhaat en tot
rassendiscriminatie” verbiedt. In
verband met de aanslagen van het
afgelopen weekend heeft het dag
blad Le Monde een lijstje gepubli
ceerd van alle aanslagen op joods
bezit sinds 1975. In april van dat
jaar ontplofte een bom in de Parijse
synagoge in de Rue Amboise-Tho-
mas. In maart 1979 werd een molo-
tov-cocktail tegen een synagoge in
de Rue Sainte-Isaure geworpen. In
november van hetzelfde jaar kwa
men twee brandbommen terecht te
gen een synagoge in Straatsburg en
op 11 april '80 werd een aanslag op
een synagoge in Maison-Alfort ge
pleegd.
In de kringen van de Franse jour
nalistiek hoort men dat het hebben
van een joodse naam en tevens van
succes altijd tot achterbakse of
openlijke antisemitische opmerkin
gen voert. Een van de bekendste
Franse journalisten hij werkt on
der meer voor de radio en voor een
krant is Ivan Levai en hij vertelt
zich pas echt jood te zijn gaan voe
len toen hij met een joodse vrouw
was getrouwd. Levai ontvangt dag
in, dag uit antisemitische scheld
brieven.
15,90
45,85
60,00
180,70
233,00
0.80
In deze zelfde periode waren er
herhaalde aanslagen op gebouwen
van joodse organisaties en op die
van de MRAP (een communistisch
getinte beweging voor de mensen
rechten) en de LIGRA (een joodse
organisatie tegen het antisemitis
me). Tevens werden joodse grafzer
ken besmeurd, winkels en gebou
wen van joodse zakenlui in brand
gestoken of vernield. De bom die
afgelopen weekend naast de syna
goge in de Rue Copernic werd ge
plaatst, was de eerste die doden
eiste. De daders van deze aanslag
noch die van de zeer lange lijst
voorafgaande aanslagen werden
ooit gevonden. Boze tongen bewe
ren dat de politie nooit echt heeft
gezocht.
Het wassende water, waarin de
radioactieve elementen cesium,
strontium en tritium zitten, heeft al
kortsluiting veroorzaakt in diverse
elektriciteitskabels en Instrumen
ten in het gebouw. Het water moet
worden weggepompt voordat het de
twee elektrische pompen van het
eerste koelwatercircuit bereikt. Het
zou wel kunnen worden gezuiverd,
maar de gigantische hoeveelheid en
de tussenopslag daarvan bemoeilij
ken dat.
Ook in Frankrijk zijn de verwij
ten jegens de joden vanuit een be
paald soort „volks”-antisemitisme
steeds dezelfde. Ze zijn gebaseerd
op ervaringen in de jaren dat de
arme christenen van joden geld
leenden, an komen neer op de be
schuldiging van uitbuiterij en vrek
kigheid. Dit volks-antisemitisme
ging zelfs kort na de Tweede
Wereldoorlog zo ver dat men wel
hoorde zeggen dat „de joden in de
oorlogsjaren toch maar lekker geen
belasting hadden betaald”. Overi
gens hebben ook bijna alle intellec
tuele joden verhalen over vormen
van antisemitisme in uitlatingen op
lagere scholen, lycea en universi-
teiten.
Het radioactieve water uit het eer
ste koelwatercircuit, dat in het .reac
torgebouw staat, is nu zo hoog ge
stegen dat er spoedig kortsluiting
dreigt te ontstaan in de twee elektri
sche pompen van dat koelwatercir
cuit, waarmee de gedeeltelijk ver
nielde brandstofstaven in het druk
vat nog steeds moeten worden ge
koeld. In het gebouw staat nu meer
dan 2600 miljoen liter water. Het
reikt tweeëneenhalve meter hoog.
Eind augustus was de waterspiegel
nog maar 2,5 centimeter verwijderd
van de elektrische pompen. Dage
lijks lekt er uit het koelwatercircuit
550 liter water bij. Als de pompen
uitvallen, ontstaat opnieuw een
dreigende situatie.
Joods Reveil op de Champs Elysées in
Parijs. Duizenden demonstranten pro
testeren tegen een bomaanslag.
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling
(inclusief 4% BTW)
per maand
per kwartaal
per post
perjaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
20.000 uit Griekenland en Turkije
Frankrijk binnen. In '56 was er een
nieuwe stroom van 20.000 joden uit
Egypte en tussen ’57 en ’64 kwamen
daar nog eens tienduizenden uit Al
gerije, Tunesië en Marokko bij.
Door hun komst raakten de azhke-
nazi (uit (Oost-Europa) achter bij de
sefardim. Dit leverde binnen de
joodse gemeenschap nauwelijks
een probleem op. Met name in de nu
met een bom bestookte synagoge in
de Rue Copernic, die wordt beheerd
door de Liberale Israëlitische Unie,
belijden joden met uiteenlopende
riten hun geloof.
Deze grote meerderheid van jo
den,- die dacht in Frankrijk even
gelukkig te zullen zijn als God, staat
veel meer in de loopgraven dan de
elite. In 1968 bijvoorbeeld deed zich
een geval voor in Orleans, waar
joodse neringdoenden er door de
Vorige week deed heel Frankrijk
mee aan een golf van grote opwin
ding tegen wat de „neo-nazi’s” wer
den genoemd. Zo eenvoudig was
het niet. Maar een enkele journalist
durfde na afloop van de betoging te
schrijven: „Daar gingen ze weer,
gedisciplineerd, geroutineerd, als
antwoord op de oproep van hun
partijen of hun bonden, voor de
grote rituele plechtigheid van het
goede geweten en het herstellen van
de schade. En iedereen schreeuwt
de voorgekauwde slogans in de we
tenschap dat de oplossing toch niet
langs de Boulevard Voltaire klaar
ligt om te worden opgeraapt”. (Een
van de straten waar de betoging
doortrok was de Boulevard Voltai
re, genoemd naar de „verlichte” sa
tiricus uit de 18e eeuw, die over de
joden opmerkte: „Ze zijn dom, bar
baars en afgrijselijk gierig, wat
overigens geen reden is om ze nu
meteen te verbranden”).
geschiedenis was het vooral de
Frans-Duitse Oorlog die in Frank
rijk hele massa’s tot antisemitische
hysterie bracht en die in 1896 uit
mondde in het grootste antisemiti
sche schandaal van Europa: de
Dreyfuss-affaire. Frankrijk is in
zijn antisemitisme altijd bijzonder
kwetsbaar omdat het een volk is
van chauvinisten. Nationalisme en
antisemitisme gaan samen.
Volgens het NRC-rapport zal de
complete schoonmaakoperatie, in
clusief het verwijderen van de
brandstofstaven, minstens zeven
jaar in beslag nemen en geen noe-
menswaardige gevaren opleveren
voor de schoonmakende arbeiders
en de omwonenden. De operatie zal
niet voor juli 1981 kunnen be
ginnen.
smolten toen de reactorkern tijdens
het „bijna-ongeluk” gedeeltelijk
droog kwam te staan en de tempe-
ratuur opliep tot boven de tweedui
zend graden Celsius.
Tijdens het weghalen van de
brandstofstaven kan de reactor op
nieuw „kritisch” worden als de bo-
riumconcentratie in het koelwater
te laag wordt. Ook kan een ketting
reactie ontstaan in het gedeelte
waar de brandstofstaven zijn be
schadigd. De veiligheidsmarge (15
procent te weinig neutronen om een
blijvende kettingreactie te doen
ontstaan) wordt door de NRC en
Metropolitan Edison „aanzienlijk”
genoemd. Mocht een kettingreactie
optreden, dan zal naar schatting
eenzelfde hoeveelheid radioactivi
teit vrijkomen als tijdens het
„bijna-ongeluk”
De totale hoeveelheid radioactief
afval, die bij de grote schoonmaak
moet worden verwijderd, wil de
NRC per vrachtauto vervoeren
naar het 3700 kilometer verder wes
telijk gelegen federale centrum
voor radioactief afval in Hanford in
de staat Washington. Die route,
waaraan 700.000 mensen wonen,
moet dan door 1700 met afval gela
den vrachtauto’s worden afgelegd.
christenen van werden beschuldigd
handelaars in blanke slavinnen te
zijn. Het gerucht ontstond als zovele
geruchten zonder enige grond en
het werd beschouwd als een school
voorbeeld van het soort van middel
eeuwse paniek, die zich in de tijd
van de massamedia van een ge
meenschap kan meester maken. In
de jaren ’70 werden gelijksoortige
uitschieters tegen „kleine joden”
vastgesteld in plaatsen als Amiens
en vliegtuigen zijn bovendien van
steeds zwaarder kaliber geworden.
Het streven van de Waddenvereniging is
erop gericht de militaire activiteiten geheel
te doen verdwijnen. Vanaf het allereerste
begin heeft de Waddenvereniging zich hier
mee beziggehouden. De activiteiten van de
fensie behelzen onder meer de marinebasis
Den Helder met verscheiden vaar-, vlieg-,
en schietactiviteiten. Op het zuidpunt van
Texel ligt het Amphibiseh Oefenkamp,
waar de marine landingsoefeningen houdt.
Het noorden van Texel ondervindt veel
overlast van de oefeningen op de Vliehors.
Hier op het oostelijk deel van Vlieland
oefenen NAVO-luchtmachten met straalja
gers in het aanvallen van gronddoelen.
Daarbij wordt geschoten met boordkanon-
nen en raketten en worden bommen en
granaten afgeworpen.
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18. 1970 AA IJmuiden
tel. redactie. 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel. adm: 02650-15437 en 16450
postgiro. 273107
telex: 41866
ADVERTENTIES.
telefoon 023-31 90 53
GROENTJES,
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
De NRC concludeert in een juist
verschenen, voorlopig rapport over
de mogelijke gevaren voor het mi
lieu van een complete schoonmaak
operatie, dat de voordelen van zo’n
operatie ruimschoots opwegen te
gen de gevaren. Het onderzoek is
het resultaat van zes maanden on
derzoek. Maarde NRC heeft juist
wegens het „bijna-ongeluk” wel he
vige kritiek te verwerken gekregen
van onder andere de presidentiële
onderzoekscommissie-Kemeny en
ernstig aan geloofwaardigheid in
geboet.
jaarlijkse natuurlijke achtergrond
straling).
Op 15 augustus maakten enkele
vrijwilligers een tweede inspectie
tocht door het gebouw. Zij moesten
vroegtijdig naar buiten, omdat zij
het te warm kregen: hun lichaams
warmte kon niet door de bescher
mende kleding heendringen. Zij na
derden echter wel het water met
stralingsmeters op telescopische
hengels tot op enkele meters en
maten een straling van veertig rem
per uur.
De eigenaar van de kerncentrale,
Metropolitan Edison, vreest nu dat
de ontsmetting van het gebouw veel
meer tijd zal vergen dan de door de
NRC becijferde 200.000 tot 400.000
manuren, als iedere arbeider
slechts een half uurtje onafgebro
ken in het gebouw kan verblijven.
Het openen van het drukvat en
het daaruit verwijderen van de
brandstofstaven worden als het
water eenmaal uit het gebouw is
verwijderd eveneens een zeer ge
vaarlijk en moeizaam karwei. Naar
schatting 30 procent van de brand
stofstaven is opengebarsten of ge-
K
A.~.
