Automatisering in
ziekenhuiswereld
staat ter discussie
-Recordaantal
werklozen in
Dertigjarige bejaardencentrale:
Amsterdam
120.-
150.-
Showroom
geopend
van 19 tot
21 uur.
Kijken naar: Keukens,Tegels,
i Sanitair, Openhaarden,
f Dakramen en Schuifpuien
„Maak einde aan vrijblijvendheid”
ésWorbouw en verbouw onder één dak*!
■I:
Minder gespaard
99
Joppers en
Montycoats
hensen vakkleding en vrijetijdsmode
o
ze
P-
lan
Nijverheidsweg 27-2031CN Haarlem-(Ind.terrein Waarderpolder) Tel. 023-319120
19 8 0
OKTOBER
ECONOMIE
DONDERDAG
21
1 6
VRIENDEN IN NOOD
marine blauw
Joppers
Coats
V/olmerk
en?
iata
zeeduffel,
waterafstotend en
winddicht
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG De politieke
partijen, de vakbeweging en
haar leden en ook de werkge
vers en hun organisaties zul
len voor de komende jaren
kleur moeten bekennen. De
keuzeproblemen zijn gigan
tisch en hebben in wezen be
trekking op het functioneren
van de democratie en de on
dernemingsgewijze produktie.
De tijd van een vrijblijvende
aanpak is voorbij. Als verant
woordelijkheden blijvend
naar „de ander” worden afge-
schoven, wordt daarmee geko
zen voor de afbraak van onze
nationale economie.
GIRO 1566
WERELDMISSIEDAG
DEN HAAG
(Van onze redactie economie)
UTRECHT De ziekenhuizen staan voor de keus: automatiseren of
geautomatiseerd worden. Dat wordt gesteld in een publikatie van het Natio
naal Ziekenhuis Instituut NZI, waarmee wordt ingehaakt op de aan de gang
zijnde discussie over de maatschappelijke gevolgen van de micro-elektronica
(de chips). De problemen voor de ziekenhuizen op dit gebied worden binnen
kort op een speciale bijeenkomst besproken.
Haarlem: Paarlaarsteeg 1 - tel.: 023-326750
Gen. Cronjestraat 76 - tel.: 023-27 1552
r
ai
(ADVERTENTIE)
NCW waarschuwt voor
afbraak van economie
- (ADVERTENTIES)
r
ondergeschoven kind
óvergrote deel mannen).
I kunt
dekt
ouwmatron
j
i
i
i
356.00
3.00
3.00
■x-claim,
laten.
7.02
1.66
„Zo roept de epe maatregel weer andere
op. Dat proces wordt versterkt door een
toenemende bureaucratisering zowel bij
de overheid als in de ondernemingen.
Subsidies en toewijzing van kapitaalstro
men roepen een toenemende „verstaatlij-
king” op van het bedrijfsleven, waardoor
ook de mentaliteit bij de ondernemingen
verandert.
Delen van India, Oeganda er
andere landen proberen de
gevolgen van overstroming en
hongersnood te boven te komen
Nicaragua. Suriname, Zimbabwe
begonnen aan een nieuw
hoofdstuk in hun geschiedenis.
«r
)b
Je
X
Ib
1
1
I
I
1
Ie
1
Publicatie Nationaal Missiebureau
PMW Postbus 93140 - Den Haag
49,10
79,00
120,50
85,00
104.00
105,00
17.40
41,70
276,00
30,20
80,00
49,50
144.50
53,00
66,50
87,00
15,00
139,50
157,20
5320
109,00
56,30
99,50
DEN HAAG (ANP). In de eerste acht
maanden van dit jaar is bij banken en
spaarbanken ongeveer een half miljard
gulden minder gespaard dan in dezelfde
periode van het vorig jaar.
Volgens de cijfers van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek (CBS) is er in de
periode januari/augustus van dit jaar 40,8
miljard gulden gestort tegen 34,7 miljard
gulden in januari/augustus vorig jaar. Er
werd echter verhoudingsgewijs veel meer
opgenomen dan verleden jaar: 36,4 mil
jard gulden tegen 29,9 miljard gulden. Het
spaarverschil liep daardoor terug van 4,87
miljard gulden vprig jaar tot 4,38 miljard
gulden dit jaar.
De gezamenlijke spaartegoeden met in
begrip van bij geschreven rente bereikten
een omvang van 112,4 miljard gulden: 11,1
miljard gulden meer dan een jaar gelden.
In al die situaties wórdt ook op
de plaatselijke kerken gerekend
voor hulp, opbouw, geestelijk
herstel. Dan moet die kerk ter
plaatse wel overeind kunnen
blijven, met haar medewerkers,
haar instellingen, haar gods
vertrouwen en haar evangelische
bewogenheid
AMSTERDAM (ANP) De bejaar
denhuisvesting dreigt het onderge
schoven kind te worden in het
overheidsbeleid. Zo wordt in de toe
lichting op de begroting 1980 van het
ministerie van Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening slechts één ali
nea gewijd aan de bejaardenhuisves
ting en dat zijn dan nog „vage
kreten”.
Het NCW-blad stipt de drieledige func
tie van de winst aan: financieringsmiddel
voor nieuwe investeringen, buffer voor
risico’s met de mogelijkheid om reserves
op te bouwen, en prikkel tot het doen van
investeringen. De rendementsverwach-
ting is richtsnoer voor de richting waarin
beschikbaar kapitaal het best kan worden
ingezet.
Als sociale partners en regering niet in
staat zijn een beleid te voeren dat gericht
is op rendementsherstel kan een beeld als
dat van de huidige Engelse economie in
zicht komen. Kapitaalvernietiging met
forse teruggang in welvaart en sterk stij
gende werkloosheid moeten dan tot een
nieuw begin leiden. „Een uiterst lange
weg met veel sociale en materiële schade”,
aldus het NCW.
politieKe opstelling nodig, dan de vrijblij
vende die de verkiezingsprogramma’s nu
nog kenmerkt aldus het NCW. Als winst-
herstel niet kan via een constructief mee
werkende vakbeweging en ook de politici
het laten afweten, is de vraag interessant
welke gevolgen dat heeft voor het maat
schappelijk bestel.
Het NZI wil met deze publikatie een
aanzet geven tot een „brede discussie”
over automatisering in de ziekenhuiswe
reld. Geconstateerd wordt dat de automa
tisering de komende jaren in een stroom-
chnische
fouten^
koersen,
voor dit
men euvel
uus aan.
naand
1 over
land
Uiteindelijk vermindert de drang tot
doelmatig werken en ontstaat een produk-
tiepakket dat veel duurder is dan in een
zogenaamde markteconomie. De vakbe
weging, die nu pleit voor een planmatiger
beheersing van het economisch proces,
staat bij die aanpak volledig buitenspel,
aldus het NCW. Ook het inkomensbeleid
zal immers centraal moeten worden gere
geld om de noodzakelijke gelden vrij te
maken.
tockdiv. fi termijnaanpak
enoteerd:
13920
Dat zegt het Nederlands Christelijk
Werkgeversverbond NCW in zijn blad De
Werkgever. De organisatie wijst erop dat
ook de komende jaren de groei van de
gemeenschapsuitgaven nog steeds die van
het nationaal inkomen zal overtreffen. De
verliezen van de bedrijven zouden nog
1 groter worden.
Het NCW meent dat de grote vraag is of
de maatschappij het aankan om bij een
r. zeer lage economische groei niet alleen te
kiezen voor winstherstel, maar die keuze
ook uit te voeren. Op grond van de feitelij
ke ontwikkeling in de afgelopen tijd lijkt
die vraag negatief te moeten worden be-
antwoord.
Vooral de vakbeweging is door haar
leden niet gemachtigd om te onderhande-
1 len over een koopkrachtontwikkeling „die
dik in de min loopt”. En het merendeel
van de politici zal geneigd blijven met een
schuin oog naar de kiezers een korte-
T voorrang fe geven boven
een toereikende lange-termijnbenadering.
Het beste voorbeeld daarvan ziet het
stichting, in feite een woningbouwvereni
ging die bejaardenvoorzieningen bouwt,
renoveert en beheert, viert dit jaar haar
30-jarig bestaan.
Uit de bevolkingsprognose van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek (CBS)
blijkt dat het aantal personen van 65 jaar
en ouder van 1.570.000 in het jaar 1980 zal
oplopen naar 1.800.000 in het jaar 2000.
Cijfers die een actief overheidsbeleid op
het gebied van de bejaardenhuisvesting
en -verzorging rechtvaardigen, want al
leen al voor het stijgende aantal bejaar
den zal een jaarlijkse groei van het voor
zieningenpakket met bijna twee procent
van de huidige omvang nodig zijn, aldus
Witte.
Dat beleid zou dan moeten komen van
de twee ministeries die zich met de bejaar
denzorg bezighouden: het ministerie van
Volkshuisvesting en Ruimtelijke Orde
ning en het ministerie van Cultuur, Recre
atie en Maatschappelijk werk (CRM).
Ook over de toelichting op de begroting
van CRM inzake het bejaardenbeleid is
Witte niet erg te spreken. Hij verwijst voor
commentaar naar het zojuist verschenen
jaarverslag van de stichting. Daarin staat,
dat alhoewel de toelichting een hoofdstuk
bejaardenbeleid bevat „het beleid van
CRM meer lijkt gericht op gedegen en
gestructureerd overleg over naderende
beleidsvoornemens dan op het daadwer
kelijk voorzieningenpakket, nodig om de
„zelfredzaamheid” - laat staan: de zelf
standigheid en het welzijn - van de doel
groep op langere termijn op peil te
houden”.
„Vage kreten”, zo karakteriseert Ton
Witte eveneens de toelichting op de begro
ting van CRM. en hij voegt eraan toe, dat
er sinds 1975 eigenlijk geen sprake meer is
geweest van nieuwe beleidsvoornemens.
In dat jaar verscheen de nota bejaar
denbeleid, waarin het voor verzorgingste
huizen (tehuizen waar bejaarden volledig
worden verzorgd) geldende planningsbe-
leid is vastgesteld, de zogenoemde 7 pro-
cent-norm.
Die regeling houdt in, dat niet meer dan
zeven procent van de bejaarden in een
verzorgingstehuis mogen wonen. Een en
Gevolgen daarvan zijn sterk verschil
lende inkomensontwikkelingen in het hele
land. De bezuinigingsvoorstellen van mi
nister Pais van onderwijs zijn in feite een
voorbeeld .van een dergelijke aanpak,
meent het NCW. Maar er is weinig hoop
dat die weg begaanbaar kan zijn, hoewel
enkele vooraanstaande economen het de
enig juiste weg vinden.
Ten slotte is er de lijn van de geleide
economie, waarbij de overheid kapitaal
inzet op basis van de ontwikkelingen die
zij gewenst vindt en bij het ontbreken van
winstverwachtingen. Dan neemt de
overheid de eindverantwoordelijkheid
voor de afloop van het economisch proces
op zich.
ander betekent, dat er ongeveer 49.000
verzorgingsplaatsen zouden moeten ver
dwijnen. Bejaarden die normaal gespro
ken naar een verzorgingstehuis zouden
gaan, maar die daar volgens de huidige
indicatienormen (nog) niet voor in aan
merking komen, zijn dan aangewezen op
„tussenvoorzieningen” (als bejaardenho
ven en -woningen), waarvan er te weinig
zijn. Voorts blijkt in de praktijk, dat met
name in grote steden lange wachttijden
voor verzorgingstehuizen zijn ontstaan.
Ton Witte noemt in dit verband de stad
Amsterdam (waar men nu bijna aan de
zeven procent zit) waar wachttijden zijn
van twee tot drie jaar.
Uit de grieven die de NCHB bij monde
van Ton Witte spuit, zou de indruk kun
nen ontstaan dat de NCHB een soort
belangengroepering is voor bejaarden.
Dat is niet zo, benadrukt Ton Witte, en dat
blijkt tevens uit de statuten, die dertig
jaar geleden werden opgemaakt:,, De
stichting stelt zich uitsluitend ten doel in
het belang van de verbetering der (bejaar
den) volkshuisvesting in Nederland werk
zaam te zijn”.
Daarin lijkt de stichting in ieder geval
geslaagd. In de achterliggende dertig jaar
realiseerde de stichting ondermeer zo’n
120 verzorgingstehuizen, acht verpleeg
huizen, negen dienstencentra en enkele
duizenden bejaardenwoningen. Geen be
langenvereniging dus in de strikte beteke
nis van het woord, maar wel een organisa
tie die gezien haar lange ervaring en haar
nauwe samenwerking met de bejaarde
norganisaties in „het veld” recht van spre
ken lijkt te hebben.
Dit jaar neemt de 30-jarige NCHB dat
recht in eigen handen met twee manifesta
ties, waarmee de stichting „een verder
gaande discussie over de bejaardenhuis
vesting en doorwerking daarvan in het
overheidsbeleid wil stimuleren... De eer
ste vindt plaats op 23 en 24 oktober in het
gebouw De Flint in Amersfoort onder de
titel bejaardenhuisvesting in kaart.
De tweede is op 17 december in het Rai
Congrescentrum in Amsterdam, waar een
aantal sprekers vanuit diverse invalshoe
ken de verschillende aspecten van het
thema „bouwen voor ouderen” zullen be
lichten.
In de huidige situatie ontbreekt de; risi-
cobuffer van het rendement, zodat de
factor arbeid de opvang moet vormen. Dit
effect uit zich in toenemende ontslagen en
groeiende werkloosheid. Een tekortschie
tend centraal beleid kan worden vervan
gen door een aanpak per onderneming.
De werknemers kunnen de keus voor
werk in directe zin maken door naar ge
lang van de omstandigheden ruimte te
maken via inkomensmatiging.
Dat zegt Ton Witte, werkzaam op de
afdeling algemene zaken van de Stichting
Nederlandse Centrale voor Huisvesting
van Bejaarden (NCHB) in Amsterdam. De
versnelling zal raken. De ziekenhuiswe
reld heeft de keus zich passief op te stellen
vanuit de gedachte dat de ontwikkelingen
onafwendbaar zullen komen dan wel er
actief op in te spelen.
Dan dient de ziekenhuiswereld zich de
vraag te stellen wat er van nut kan zijn en
wat niet en zij kan dan dienovereenkom
stig de automatisering gaan sturen of bij-
sturen. Het NZI pleit voor een actieve
opstelling en noemt voorwaarden op om
te komen tot een verantwoorde keus over
de mate van automatisering. Ook wordt
een overzicht gegeven van de toekomstige
mogelijkheden, waaruit keuzes zouden
zijn te maken.
De mogelijkheden van automatisering
moeten ook worden afgewogen tegen
vraagstukken als de waardigheid van de
patiënt, de kwaliteit van de zorg, de kos
tenbeheersing, de persoonlijkheidsbe-
scherming, de werkgelegenheid en de de
mocratisering. Ook worden aanbevelin
gen gegeven voor toepassing van automa
tisering en wordt gepleit voor het opstel
len van richtlijnen voor de ontwikkeling
op dit stuk.
AMSTERDAM (ANP). Het Geweste
lijk Arbeidsbureau (GAB) in Amsterdam
heeft vorige maand een groter aantal
werklozen in zijn bestand dan ooit sinds
de oorlog. Vorige maand stonden bij het
GAB 18.959 werklozen geregistreerd, wat
916 meer is dan in augustus. Het aantal
werkloze mannen steeg met 539 tot 12.398.
Het aantal werkloze vrouwen nam met
577 toe tot 6561.
Belangrijke stijgingen deden zich voor
in de bouw, bij de leerkrachten en bij de
metaalbewerkers (auto- en elektromon-
teurs) en het administratief personeel. De
vraag in deze sectoren is aanzienlijk lager,
behalve in de metaalsector, waar vooral
bankwerkers worden gevraagd.
Het werkloosheidspercentage in de re
gio Amsterdam bedraagt 6,4, 0.1 percent
hoger dan het landelijk gemiddelde. Bij
taannen is het 5,9 (landelijk 5,2) en bij
vrouwen 7,4 (landelijk 10,2).
Naast de werklozen staan er bij het
Amsterdamse GAB nog 11.871 mensen
ingeschreven die om een of andere reden I
giet als werklozen worden beschouwd.
Het gaat hier bijvoorbeeld om mensen die 1
minder dan 25 uur willen werken (1482
van wie 1180 vrouwen) en mensen die niet
meer „bemiddelbaar” zijn (4293, voor het
„Bejaardenhuisvesting
IIC-L LzCöLC VUU1 LHJUlvl Uldcii Vdll Ilt-L
1) NCW in de opstelling van PvdA-leider
WDen Uyl tijdens de algemene beschouwin-
448.00 449.01 ’gen' ”Hi-i volSde nauwkeurig de opstelling
-..1_ l’nn z4z-v Tm vx Z-.V-T wmcxr T-x vrz-I z-xz~x„
3) ff jn staat een constructieve bijdrage aan het
99,00 99Ï
Vanavond naar
i Bouwmatron
57,40
41,00
31,50
278,00
210,00
79,50
44.40
139,50
43,50
60,70
63,40
143,00
6620
74,00
159,90
111,50
165,00
4620
63,00
146,00
66,50
64,00
48,50
85,006
113,00
51,80
60,50
46,90
81,00
31,10
53,90
194,50
106,50
60,00
177,20
46,00
109,00
169,90f
77,20
273,06
38.40
92,30
119,20
28,00
42,60
38,50
54,70
51,20
131,50
365,00
206,00
192,00
584,00
„9) f, gen. „Hij volgde nauwkeurig de opstelling
38121. van de vakbeweging en was daardoor niet
debat te leveren”.
Als het tot een ombuiging volgens „Be
stek ’85” moet komen van 30 miljard gul
den, zoals secretaris-generaal Rutten van
het ministerie van Economische Zaken
onlangs voorrekende, is er wel een andere
In Japan is onlangs het eerste energiebesparende schip ter wereld te water gelaten Behalve met een groot aantal energiebesparende
maatregelen zoals computercontrole en verwerking van uitlaatgassen is het schip ook uitgerust met twee computergestuurde zeilen. Het
brandstofverbruik kan daardoor tot de helft worden teruggebracht. Op de foto: de Shinaitokoe Maroe. het eerste echte energiebesparende
schip ter wereld, in volle zee.
