Partijen zonder geestdrift akkoord
Poolse bond negeert
officiële erkenning
Italië heeft
nieuw kabinet
Belgische formateur
krijgt groene licht
Gastanker bij
Spanje vergaan
Weigering Israel
door UNESCO
Warschau-Pact
in Polen bijeen
Marcos ontsnapt
aan bomaanslag
Moskou herhaalt
Solidariteit vanaf vandaag wettig
verklaring over
veroordeeld
Afghanistan
milieu-industrie"
Ginjaar: „Meer
aandacht voor
Provincies in
verzet tegen
plannen Trudeau
)kje
rwege
staat
rt zelf
en zo-
i de 6
le hel-
t dan
st van
1. Een
us, en
n het
tabele
niljoe-
heeft
BINNEN- EN BUITENLAND
19 8 0
OKTOBER
MAANDAG 20
ieter
indt
r y-v
(Van onze redactrice in Canada,
Margot Mignon)
Tenminste vijf van de tien provin
ciale eerste ministers in Canada
hebben besloten dat de rechter
maar een uitspraak moet doen
over de plannen van premier Tru
deau Canada een eigen grondwet
te geven.
BRUSSEL (ANP). Vier partijcongressen in België, die van Nederlands
en Franstalige christendemocraten en socialisten, hebben gisteren, overigens
zonder het geringste enthousiasme, hun goedkeuring verleend aan het regeer
akkoord waarover christen-democraten en socialisten afgelopen donderdag
overeenstemming bereikten.
(Van onze redactie buitenland)
ATHENE. De Griekse
premier Rallis heeft gisteren
bevestigd dat zijn regering ak
koord is gegaan met het „plan-
Rogers” inzake terugkeer van
Griekenland in het militaire
verband van de NAVO.
A.J'Ü
I
■i
Griekenland keert
BUK -Ah'l II
terug in NAVO
TURKIJE
Formateur Martens
van Griekenland binnen een paar weken
in het NAVO-bondgenootschap, de ver
keerde interpretatie kan wegnemen” die
in Athene wat ontstaan rond de verhoog
de militaire hulp van West-Duitsland aan
Turkije. De voorzitter van de SPD en van
de Socialistische Internationale sprak de
hoop uit dat „politieke krachten in de
bondsrepubliek hun invloed zullen ge
bruiken om de problemen die Grieken
land en Turkije nog steeds verdeeld hou
den over de Egeïsche Zee en Cyprus op te
lossen. Maar zelfs als de bondsrepubliek
een bepaalde rol speelt, de belangrijke
invloed in Turkije is gekomen van de
Verenigde Staten. West-Duitsland heeft
een plaatsvervangende rol gespeeld rond
voorstellen die van de Verenigde Staten
afkomstig waren”, aldus Brandt.
Griekenland stapte in juli 1974 uit de
militaire organisatie van de NAVO nadat
NAVO-partner Turkije het noorden van
Cyprus was binnengevallen. Athene vond
dat het voor zijn standpunt inzake de
kwestie Cyprus te weinig steun van het
atlantisch bondgenootschap ondervond.
Een vrouw, die zei namens de Bevrij
dingsbeweging van de zesde april te spre
ken. liet gisteren weten, dat deze organisa
tie zich verantwoordelijk stelt voor de
bomaanslag. De beweging heeft sedert 22
augustus verschillende bomaanslagen ge
pleegd, waarbij een dode en 43 gewonden
vielen. Zij verlangen het ontslag van pre
sident Marcos, afschaffing van de nood
wetten en terugkeer tot de macht van
oppositieleider Benigno Aquino, die in
ballingschap in de Verenigde Staten leeft.
Dit zijn de belangrijkste punten uit de
Russisch-Afghaanse verklaring aan het
slot van het bezoek van de Afghaanse
president Babrak Karmal aan Moskou,
die al donderdag werd ondertekend, maar
pas gistermiddag werd bekendgemaakt.
In die verklaring heeft de Sovjet-Unie
zich andermaal gesteld achter de princi
pes die de Afghaanse regering in mei van
dit jaar ter oplossing van de crisis rond
Afghanistan had opgesteld.
Vooral Pakistan wordt ervan beschul
digd zich in de binnenlandse aangelegen
heden van Afghanistan te mengen. Een
politieke regeling voor Afghanistan hangt
samen met een beëindiging van „buiten
landse agressie” en de uitwerking van een
regeling tussen Afghanistan en zijn buur
landen Iran en Pakistan. Deze regeling
zou moeten worden gebaseerd op de voor
stellen van 14 mei, waarin Karmal de
regeringen in Islamabad en Teheran op
riep de betrekkingen met Kaboel te nor
maliseren.
In de verklaring van Moskou wordt
steun beloofd aan Karmal, die „altijd kan
rekenen op de solidariteit en de hulp van
de Sovjet-Unie”. Elke internationale rege
ling van de Afghaanse crisis die de positie
van Babrak Karmal als leider van Afgha
nistan niet erkent, wordt bij voorbaat
afgewezen. De verklaring spreekt voorts
van een tegenbezoek van Brezjnjev en
Kosigin aan de zuiderbuur.
Jarenlang moesten immigrantenkin
deren in Quebec op vierjarige leeftijd
een examen doen om te zien of ze naar
een Franse dan wel Engelse kleuter
school mochten. Aan deze situatie
werd een eind gemaakt met de wét uit
1977 en de regering van Quebec vindt,
dat de klok nu niet teruggedraaid mag
worden door de federale regering.
Het is dan ook niet verwonderlijk, dat
Quebec een van de provincies is die
een uitspraak wil van de rechter over
de plannen van premier Trudeau. De
andere provincies zijn Brits Columbië,
Alberta, Manitoba en Newfoundland.
De provincies zullen de vraag eerst
voorleggen aan hun eigen hoven van
appèl. Van daar gaat de zaak dan naar
het Canadese hooggerechtshof.
De regering van de Franstalige pro
vincie Quebec is verder uitermate ont
stemd dat Trudeau Engels- en Fran-
staligen in heel Canada het recht wil
geven op onderwijs in hun eigen taal.
Na een jarenlange strijd bestaat er in
Quebec sinds 1977 een wet die het
Engelstaligen uit andere delen van Ca
nada verbiedt hun kinderen in Quebec
naar een Engelse school te sturen. Alle
immigranten in Quebec moeten hun
kinderen verplicht naar Franse scho
len sturen.
Premier Trudeau wil de Britse rege
ring vragen de wet op drie punen te
wijzigen en hem dan aan Canada over
te dragen. Het voornaamste punt is
dat Trudeau wil dat de fundamentele
rechten van alle Canadezen in de
grondwet vastgelegd worden. Verder
wil hij dat grondwettelijk wordt vast
gelegd dat rijke provincies geld af
staan aan minder welvarende provin
cies.
De hele gerechtelijke procedure gaat
minstens twee jaar duren, terwijl pre
mier Trudeau volhoudt dat de Cana
dese Tweede Kamer en Senaat voor
Kerstmis dit jaar over zijn voorstel
moeten beslissen, waarna hij zijn ver
zoek officieel kan indienen bij de Brit
se regering. Zowel het Britse Lager-
als Hogerhuis moeten over het ver
zoek beslissen. Koningin Elizabeth
moet haar toestemming geven, omdat
zij formeel staatshoofd van Canada is
(en dat in het voorstel van Trudeau
ook blijft).
Hoewel de federale regering volhoudt
dat de Britse regering het voorstel
zonder meer zal goedkeuren, is dat
nog niet helemaal zeker, vooral niet nu
de vijf eerste ministers de zaak aan de
rechter gaan voorleggen. Bovendien
proberen vertegenwoordigers van de
provincies, van vrouwengroeperingen
en van indianenleden van het Britse
parlement te bewerken om tegen het
voorstel te stemmen.
MANILLA (AFP). President Ferdi
nand Marcos van de Filipijnen is gisteren
aan een bomaanslag in het Filippijnse
internationale centrum in Manilla ont
snapt.
De bom ontplofte nadat de president
een welkomsttoespraak tot afgevaardig
den van Amerikaanse reisbureaus had
beëindigd. Enkele aanwezigen werden
gewond.
MOSKOU (AFP/DPA). De Sovjet-
Unie blijft Afghanistan tegen de opstan
delingen steunen. Moskou wil terugtrek
king van zijn troepen pas in overweging
nemen wanneer de „agressie” tegen het
buurland ophoudt, hervatting van „onder
mijnende acties van buitenaf’ door ga
ranties uitgesloten is en het regime van
president Karmal door de buurlanden
wordt erkend.
logeer-
wereld
u eens
waard,
ooiden
am, en
n ..Het
r. Niet
al was
zijn er
we er
dat is
:n auto
je ook
erdaad
60.000
tntiek-
ijvoor-
t ijzer
kope-
in een
t wiel
a. Had
kope-
'estigd
ngeeft.
an was
op te
u de
Neder-
meer
dat in
andien
en ge-
>k nog
want
,NWB-
'iat of
Voor
.ntiek-
vel de
auren-
Rem-
zelfs
n dat
en 2e
en die
an de
iog op
;ulden
de, en
iel in
ekend
ips er
eens
lijhoff
peens
aek te
idt-et-
vroeg
t niet
rieën-
;r dan
lis bij
ar éé-
inder-
kwa-
s, dat
cunst-
werd.
■n, en
ik er
t dus
>mdat
heeft
wind-
ant ja,
i New
er bij
goeie
je bij
t zorg
eer al
/raagt
ulden
voord
n van
i zijn,
a om-
t wer-
k ook
hebt,
a. De
Jan
zal ik
touds
brac-
3000
recht,
grijze
r oud
j had
tlden.
st het
mlas-
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. „Het bedrijfsleven heeft
tot nu toe te weinig aandacht besteed aan
de ontwikkeling van milieuvriendelijke
produkten”. Dit zei minister Ginjaar van
Volksgezondheid en Milieuhygiëne zater
dag in het radioprogramma Leven en Wel
zijn. De industrie zou op dit punt veel
meer kunnen doen dan nu, hetgeen de
werkgelegenheid ten goede komt, aldus
Ginjaar.
Ginjaar deelde verder mede dat bij de
ministerraad een wetsontwerp milieuge
vaarlijke stoffen ligt. Met deze wet hoopt
hij te bereiken dat de overheid beter kan
beoordelen of een bepaalde chemische
stof in het maatschappelijk verkeer al dan
niet aanvaardbaar is.
Ginjaar zal als voorzitter van de milieu-
ministerraad van de EG in april volgend
jaar het algemene milieubeleid in de
Europese Gemeenschap aan de orde stel
len. Vervolgens zullen in juni concrete
richtlijnen worden besproken.
Formateur Wilfried Martens, de Neder
landstalige christendemocraat die ook
een vorige regering van christen-demo
craten, socialisten en liberalen leidde, kan
vandaag beginnen met het vormen van
een rooms-rode regering. Martens denkt
halverwege deze week zijn nieuwe kabi
net te kunnen presenteren.
De Vlaamse socialisten, die worden aan
gevoerd door Van Miert, (die het bereikte
regeerakkoord aanprees als een „eerbaar
ROME (DPA). Italië heeft weer
een regering, de 44ste na de Tweede
Wereldoorlog. De nieuwe premier, de
christen-democraat Arnaldo Forlani,
heeft zaterdagochtend zijn regering
van christen-democraten, socialisten,
republikeinen en sociaal-democraten
voorgesteld aan president Sandro
Pertini. In het afgetreden kabinet van
Francesco Cossiga ontbraken de so
ciaal-democraten die in de oppositie
waren. De regering kan in het parle
ment rekenen op de steun van 360
van de 630 afgevaardigden.
Het kabinet-Cossiga kwam op 27
september ten val toen het parlement
met slechts een stem verschil het om
streden „superdecreet” ter sanering
van de economische toestand ver
wierp.
Negen van de tien eerste ministers zijn
het geheel oneens met Trudeaus plan
nen. Zij vrezen dat Canada van een
federatieve staat, een staat wordt
waarin de centrale regering het meest
voor het zeggen krijgt. Ze zijn met
name boos over sommige fundamen
tele rechten die iedere Canadees moet
krijgen. Zo willen ze bijvoorbeeld niet,
dat iedereen in Canada maar kan
gaan wonen waar hij of zij wil. Er is
grote werkloosheid in sommige delen
van Canada, en de provincies willen
dat hun eigen mensen het eerst aan de
beurt komen als er werk is.
De Canadese Vrouwenadviesraad is,
samen met andere vrouwengroepen,
tegen het voorstel omdat het de funda
mentele rechten en vrijheden van
vrouwen niet duidelijk genoeg om
schrijft. De indianen en eskimo’s zijn
boos omdat ze maar een keer in het
voorstel genoemd worden, en dan nog
heel terloops.
Voorstellen voor terugkeer waren aan
Athene voorgelegd door de opperbevel
hebber van de NAVO in Europa, generaal
Rogers. Goedingelichte kringen in de
Griekse hoofdstad hadden al eerder ge
meld dat het plan was aangenomen door
de regering. In antwoord op een verkla
ring van oppositieleider Papandreou zei
Rallis dat „geen enkel soeverein recht van
Griekenland zal worden aangetast door
het besluit tot terugkeer en dat integen
deel zijn defensiekracht versterkt zal
worden”.
In nolitieke kringen in Athene verluidt
WARSCHAU (Reuter/AFP). De
ministers van Buitenlandse Zaken
van de landen van het Pact van War
schau, zijn gisteren in de Poolse
hoofdstad Warschau gearriveerd
voor besprekingen die vermoedelijk
een scala van onderwerpen zullen
omvatten met als hoofdthema’s de
oorlog tussen Irak en Iran, de betrek
kingen tussen Oost en West en de
politieke situatie in Polen.
De delegaties vergaderen vandaag
in het ministerscomité van het pact.
Zij staan onder leiding van de Pool
Stefan Olszowski, Petyr Mladenow
uit Bulgarije, Bohuslaw Chnoupek
van Tsjechoslowakije, Oskar Fisher
van Oost-Duitsland, Stefan Andrei
uit Roemenië, Frigyes Puja van Hon
garije en Andrei Gromiko uit de
Sovjet-Unie.
Volgens officiële Poolse bronnen
staan de volgende onderwerpen voor
op bij het overleg van de bewindslie
den: de nagenoeg in een impasse ge
raakte voorbereidende besprekingen
voor de in Madrid te houden confe
rentie over de akkoorden van Helsin
ki, de voorstellen van het oostblok
voor een nieuwe ontwapeningsconfe
rentie en de verhouding tussen Oost
en West.
het, dat door „de wijze waarop de voor
stellen uiteindelijk zijn geformuleerd, ze
aan Griekse kant acceptabel worden ge
acht”. Men voegt er echter wel aan toe dat
de definitieve beslissing nu ligt bij het
militaire comité van de NAVO, waarin
ook Turkije vertegenwoordigd is. „En be
sluiten van het comité kunnen pas worden
afgerond als ze unaniem worden aan
vaard”, aldus de welingelichte kringen in
Athene. Details van de nieuwe voorstellen
zijn niet onthuld.
De voormalige Westduitse bondskanse
lier Willy Brandt heeft in Athene beves
tigd dat een volledige terugkeer van Grie
kenland in de NAVO binnen een paar
weken een feit kan zijn. Brandt verklaar
de zaterdag dat de standpunten van Tur
kije en Griekenland over deze Griekse
terugkeer „niet meer zover uiteenliggen
als in het verleden het geval was”. Brandt,
die naar Griekenland was gegaan voor
een privébezoek en om wat rust te krijgen
na de recente verkiezingen in de bondsre
publiek, gaf te kennen dat „de terugkeer
(Van onze redactie buitenland)
WARSCHAU. De voorzitter van de onafhankelijke Poolse vakbond
Solidariteit, Lech Walesa, heeft gisteren in een toespraak in Krakow gezegd,
dat zijn organisatie zich vanaf vandaag als „wettig” beschouwd.
BELGRADO-JERUZALEM (AFP).
De algemene conferentie van de UNES
CO heeft dit weekeinde Israel veroor
deeld wegens het niettoepassen van aan
genomen resoluties van deze VN-organi-
satie voor onderwijs en cultuur in de
bezette arabische gebieden. De resolutie
werd aangenomen met 89 tegen 18 stem
men. Tien landen onthielden zich van
stemming. Tegenstemmers waren de ne
gen EG-landen, de Verenigde Staten, Ca
nada. Australië, Nieuw-Zeeland, Ijsland,
Noorwegen, Zweden en Finland. Een mo
tie van Peru om de woorden „veroordeelt
Israel” te vervangen door „veroordeelt de
weigering van Israel” die werd aangeno
men, zorgde ervoor dat het Latijnsameri-
kaanse kamp anders stemde dan gewoon
lijk. Vandaag zal de UNESCO-vergade-
ring een debat wijden aan de kwestie-
Jeruzalem.
Een delegatie van de Internationale
Vereniging van Democratische Juristen
heeft op haar beurt Israel gisteren veroor
deeld wegens wat zij Israëlische schendin
gen noemt van het internationaal recht in
de Gazastrook en op de bezette Westelijke
Jordaanoever.
Volgens Romeo Ferrucci, oud-rechter
bij het hooggerechtshof van Italië is er
sprake van staatsterrorisme van de zijde
van Israel door annexatie van gebieden en
uitwijzing van de Palestijnse bewoners
ervan. Camp David heeft volgens hem
voor de Palestijnen een „systematische
versterking van de Israëlische repressie”
tot gevolg gehad.
Schrik en ontsteltenis staan te lezen op de gezichten van twee deelnemers aan de bijeenkomst van Amerikaanse reisagenten, nadat in het
congresgebouw in Manilla een bom was ontploft Het congres is inmiddels afgelast.
genwoordigers uit de VS, Engeland en
West-Duitsland heeft ontboden om te pro
testeren tegen de manier waarop persbu
reaus uit deze landen berichten over de
gebeurtenissen in Polen.
MADRID (DPA). De 20.000 brt. me
tende Griekse tanker Skyria Hope met
vloeibaar gas geladen, is gisternacht voor
de noordkust van Spanje vergaan. De 27
bemanningsleden zijn door het Spaanse
vrachtschip Alcazar gered en naar San
tander gebracht. De Skyria Hope was op
weg van Bombay naar Engeland.
De eerste minister van Newfoundland
heeft al toegegeven dat de uitspraak
van de gerechtshoven de plannen van
Trudeau niet kan tegenhouden, zeker
niet indien de Canadese volksverte
genwoordiging daarmee akkoord
gaat. De Liberale Partij van premier
Trudeau heeft een meerderheid in de
Tweede Kamer van tien zetels, terwijl
een van de twee oppositiepartijen, de
NDP (32 zetels) in principe niet tegen
het voorstel is. Er staan premier Tru
deau echter nog wel wat moeilijkhe
den te wachten. Zo staat er ook in zijn
voorstellen dat de Tweede Kamer de
Senaat kan afschaffen. Het ligt in de
verwachting dat de Senaat dit niet
zomaar goedkeurt.
Walesa waarschuwde de Poolse autori
teiten, dat zij „de klok niet kunnen terug
draaien”. Hiermee doelde hij op het feit
dat zijn vakbond, de grootste en bekend
ste onder de onlangs opgerichte vrije vak
bonden, nog altijd niet officieel is erkend
door de Poolse rechtbank, omdat een aan
tal statuten nog niet in orde zou zijn. „Als
wij niet worden geregistreerd, dan kan
bureaucratie ons niets schelen”, aldus
Walesa.
De Poolse rechter Pawela die voor de
beoordeling van de statuten van Solidari
teit verantwoordelijk is, heeft gisteren in
een interview gezegd, dat de nieuwe bond
de leidende rol van de Poolse communisti
sche partij in de statuten moet erkennen.
De vertegenwoordigers van Solidariteit
menen echter, dat het vermelden van
trouw aan de grondwet voldoende moet
zijn.
De Poolse kardinaal Stefan Wyszynski
heeft gisteren zijn steun betuigd aan de
nieuwe vakbonden in Polen. Hij deed dit
tijdens een bijeenkomst met twintig vak-
bondsfunctionarissen uit Warschau en
Gdynia. De Poolse bisschoppen hebben in
een verklaring aan het slot van de bis
schoppenconferentie in Warschau, de be
volking van het land opgeroepen zich in te
zetten „voor de veiligheid en de vrijheid in
Polen”.
Het Poolse persbureau PAP meldde za
terdag, dat het ministerie van Buitenland
se Zaken in Warschau diplomatieke verte-
compromis”), bleken op hun congres be
paald niet warm te lopen voor de in het
regeerakkoord overeengekomen loonma
tiging. Van Miert mocht dan wel betogen
dat deze loonmatiging wellicht zelfs nog
het begin zal blijken te zijn van nog ver
dergaande maatregelen, zijn congres was
van mening dat loonmatiging de Belgi
sche economie alleen nog maar verder in
het slop zal brengen, omdat beperking
van de bestedingen een funeste invloed
zal uitoefenen op de economie.
Ook bij de Franstalige socialisten, die
worden aangevoerd door Cools, bleek een
diep wantrouwen te bestaan tegen het nut
van de in het regeerakkoord overeengeko
men loonmatiging. Tijdens het congres
van de Franstalige socialisten bleek men
vooral bevreesd te zijn voor de reactie van
de vakbonden. De Franstaligen hebben
overigens besloten dat er, indien nodig, in
de komende weken een „evaluatiecon-
gres” zal plaatsvinden en dat kan een
tijdbom betekenen onder het nieuw te
vormen kabinet.
Maar ook bij de christen-democraten
viel gisteren tijdens hun partijcongressen
weinig enthousiasme te ontdekken over
de rooms-rode coalitie. Bij de Franstalige
christen-democraten gaf Vanden Boey-
nants (de leider van de Partie Socialiste
Chrétienne) te vertaan dat na de jongste
kabinetscrisis in België zijn partij „geen
andere keuze” meer had dan om met de
socialisten in zee te gaan.
Bij de Vlaamstalige christendemocra
ten kwam men op het partijcongres van
zaterdag tot de conclusie dat het regeerak
koord dat vorige week werd bereikt het
„absolute minimum” is. Op dat congres
bleek duidelijk het wantrouwen tegen de
socialisten, toen op een gegeven moment
gesuggereerd werd dat een „oppositie-
kuur” de partij wel eens een „veel betere
profilering" zou kunnen geven.
De liberalen, zowel de Nederlands- als
Franstalige, die bij het laatste conflict
binnen de Belgische regering uit de boot
zijn gevallen, hebben op partijcongressen
die zaterdag werden gehouden, reeds aan-
gekondigd een „harde oppositie” te zullen
bedrijven. Bij zowel de Nederlands- als de
Franstalige liberale partijen heeft men
reeds uitgebreide voorzorgsmaatregelen
getroffen voor het voeren van een verkie
zingscampagne als die nodig mocht zijn.
Over de terugkeer van Griekenland is
de afgelopen vier jaar bijna voortdurend
onderhandeld. Een regeling van de kwes
tie stuitte echter steeds af op de kwestie
Cyprus, maar veel meer nog op de ver
uiteenliggende standpunten van Grieken
land en Turkije over de bevoegdheden in
het lucht- en het zeegebied van de Egei-
sche zee.
De doorbraak naar een oplossing is,
naar verluidt, tot stand gekomen tijdens
de laatste ontmoetingen tussen de twee
landen, waarbij van de zijde van de Ame
rikaanse regering politieke en diplomatie
ke bijstand werd verleend. Afgelopen
donderdag had generaal Rogers in Napels
een gesprek met hoofd van de Griekse
generale staf, generaal Agamemnon Grat-
sios, en vrijdag in Ankara met het Turkse
staatshoofd, generaal Kenan Evren.
Volgens inlichtingen uit Athene zal het
militaire comité van de NAVO de komen
de dagen in Brussel bijeenkomen om de
terugkeer van Griekenland definitief te
regelen.
