99
Reagan: SALT-2
ongedaan maken
TASS ontkent muiterij
van Afghaanse troepen
w
Voorzitter parlement:
tegen fascisme
Stemmenwinst
EG: misverstand
over Israel
conservatieve
door vertaalfout
partij Finland
Marcos beveelt
arrestatie 29
dissidenten
Warschau-Pact
Cuba ziet af van
kandidatuur
Ook Bonn wordt
somberder over
Zware sneeuwval
groei economie
Zwitserse Alpen
samenwerking
wil voortzetting
van ontspanning
Tampons krijgen
bijsluiter in VS
Massale betoging
in Brussel
voor opvolging
van Labourleider
Veiligheidsraad
Oeganda laat
Cubanen komen
Kindermoorden
in Atlanta
extreem-rechts”
Internationale
verdeeldheid
Karmal uit Moskou vertrokken
Nieuwe kandidaat
Giscard profiteert
van historische
NAVO akkoord met
Griekse terugkeer
dUfW
J..
„Militair potentieel VS versterken”
mes
mee
Sm
iary
uge
ss dat
lands-
>n dat
verla
cht en
strijd
afhan-
k met
ermee
Times
vbaar,
K wraw W Df
DINSDAG
2 1
OKTOBER
19 8 0
BINNEN- EN BUITENLAND
(Van onze redactie buitenland)
1
VI
È4
I
TEHERAN-WASHINGTON-
BAGDAD. Het Iraanse par
lement zal binnen twee of drie
dagen een beslissing nemen
over de voorwaarden waarop
de Amerikaanse gegijzelden
zullen worden vrijgelaten.
VMV*
Mg s ml
Snel besluit Iran
gegijzelden
over
i
s
w
X
ir naar
iet ge-
ambte-
ir voor
ich pas
jksvol-
kerk
Enge-
erig in
eld.
i trots
k toch
En het
Ise in
dan in
waar-
lamde
iswaar
Sociale
uceer-
ij een
•tje er
in The
>ence’,
eerst
■rlogse
t voor
'orden
speld
horen
zich),
rdook
zielen,
ïarres-
ippen.
idacht
n ont-
1, maar
obitua-
in het
kunt
de En-
at zijn
en. Hij
blazen,
geldt
in The
:unnen
slijk in
langer
ij zijn
it-Brit-
uit de
dag 18
ktober
imme,
Secretaris-generaal Waldheim van de
VN zei gisteren in een interview met de
Oostenrijkse televisie, hoopvol te zijn dat
de gegijzelden spoedig zullen worden vrij
gelaten. Hij wees erop, dat de Iraanse
premier Radjai in een gesprek met hem
heeft gezegd, dat de gegijzelden „in de
nabije toekomst” zullen worden vrijgela
ten. Over de oorlog tussen Irak en Iran
President Carter van de VS heeft giste
ren tijdens een verkiezingstoespraak ge
zegd, dat bij vrijlating van de gegijzelden
alle Iraanse tegoeden bij Amerikaanse
banken zullen worden vrijgemaakt en dat
het handelsembargo tegen Iran zal wor
den opgeheven. Hij noemde „een sterk en
verenigd Iran” in het belang van de VS.
In plaats daarvan wil hij - indien hij tot
president wordt gekozen - onmiddellijk
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. Naar schatting 50.000
mensen hebben gisteren in Brussel deel
genomen aan een demonstratie tegen
LONDEN (DPA). Vice-voorzitter Mi
chael Foot van de Britse Labourpartij
heeft zich gisteren kandidaat gesteld voor
opvolging van de aftredende Labourlei
der Callaghan.
Volgens politieke waarnemers is de 67-
jarige Foot, die bekend staat als gematigd
links, de enige man in de partij die kan
voorkomen dat kandidaat Dennis Healy
al bij de eerste stemronde op 4 november
wordt gekozen. Hij geniet zowel in de
fractie van het Lagerhuis, die de nieuwe
partijvoorzitter zal moeten kiezen, als in
de partij organisatie zelf een vrij grote
populariteit. De linkervleugel in de La
bourpartij heeft nog twee officiële kandi
daten: Peter Shore (56) en John Silkin (57).
Tot de betoging was opgeroepen nadat
eerder deze maand de Vlaamse Militan
ten Orde (VMO) de woede van veel Bel
gen opwekte door in paramilitaire uni
formen door de straten van Antwerpen
te marcheren. Daarbij werd met kettin
gen gezwaaid en werden leuzen geroe
pen tegen in België wonende buitenlan
ders. De demonstranten eisten gisteren
een verbod van de VMO.
racisme en fascisme. De leiders van alle
grote politieke partijen liepen in de de
monstratie mee.
daar-
tolpen,
dat er
net in
iceerd.
ie ver-
averle-
Cimes,
jt mi
jt aan
an die
a only
lurlijk
1958),
1950),
em in
>m in
em in
itgaan
in de
id be-
odest,
in be-
vialer
doden
ar 1978
evolge
jkheid
igheid,
lovem-
weer
Enge-
t num-
obitu-
izzone,
e op 8
i over
Fran-
1 op 22
WASHINGTON. Amerikaanse fabri
kanten van tampons moeten hun produkt
voortaan voorzien van een bijsluiter,
waarin wordt gewezen op de mogelijke
risico’s die het gebruik van tampons voor
de gezondheid kan opleveren. Dit heeft de
Amerikaanse keuringsdienst voor waren
(FDA) aanbevolen. De fabrikanten heb
ben zich inmiddels bereid verklaard vrij
willig over te gaan tot het bijsluiten van
een waarschuwing. Als tegen de aanbeve
ling van de FDA geen bezwaren worden
ingediend wordt de aanbeveling na dertig
dagen een bindend voorschrift.
De waarschuwing volgt na meldingen
over ziektegevallen die verband zouden
houden met het gebruik van tampons van
het overigens alleen in de VS verkrijgbare
merk Rely.
HELSINKI (AFP). De zondag en gis
teren gehouden gemeenteraadsverkiezin
gen in Finland hebben een overwinning
opgeleverd voor de Conservatieve partij,
die in het Finse parlement in de oppositie
zit.
De conservatieven hadden toen 95,5
procent van de stemmen was geteld 23,1
procent van de stemmen tegen 20,9 pro
cent bij de gemeenteraadsverkiezingen
vier jaar geleden en 21,7 procent bij de
algemene verkiezingen vorig jaar. De vier
partijen van de regeringscoalitie (Sociaal
democraten, communisten, Centrumpar
tij en Liberale Zweedse partij) kregen
door een sterk verlies van de communis
ten gezamenlijk minder stemmen dan vier
jaar geleden. De communisten gingen van
18,5 procent in 1976 naar 16,6 procent. De
lichte winst van de sociaal-democraten,
die met 0,8 procent winst 25,6 procent van
de stemmen behaalden en de kleine winst
van 0,4 procent voor de Centrumpartij,
die nu 18,8 procent van de stemmen be
haalde, konden dit verlies van hun coali
tiepartner niet goedmaken. De Liberale
Zweedse Partij bleef op 4,7 procent.
De uitslag vön deze verkiezingen kan
belangrijke gevolgen in het parlement
hebben, omdat de Communistische Partij
eerder had aangekondigd bij een belang
rijk verlies zich te zullen terugtrekken uit
de regering.
BONN (DPA). Het Westduitse minis
terie van Economische Zaken verwacht
dat de werkloosheid in de Bondsrepubliek
volgend jaar zal kunnen toenemen tot een
miljoen of meer.
Dit blijkt uit de nieuwste vooruitzichten
van het departement, welke weliswaar
zijn aangepast aan de nieuwste, sombere
vooruitzichten, maar nog altijd veel opti
mistischer zijn dan de voorspellingen van
de Westduitse economische instituten. Nu
bedraagt de werkloosheid in het land
900.000 en de economische groei van dit
jaar zal op ruim 2 percent uitkomen. Die
groei zal komend jaar kunnen halveren,
zo voorziet *het ministerie, waarbij echter
als positieve kant de mogelijkheid van een
beperkte stijging van de consumenten
prijzen wordt aangehaald.
Dit heeft de voorzitter van het parle
ment, Rafsanjani, gisteren verklaard in
een telefonisch vraaggesprek met het
persbureau Associated Press.
Rafsanjani zei dat er „slechts een gerin-
toonde de secretaris-generaal zich pessi
mistischer. Hij zei niet te verwachten dat
het gewapend conflict spoedig zal worden
beëindigd. De ayatollah Khomeini ver
klaarde gisteren na een onderhoud met
secretaris-generaal Habib Sjatti van de
Islamitische Conferentie, dat een hoge
islamitische bemiddelingsdelegatie wel
kom is in Iran om de „misdaden” van de
Iraakse president Saddam Hoessein te
onderzoeken. Irak heeft gisteren overi
gens geëist dat de internationale scheep
vaart met onmiddellijke ingang de Iraak
se soevereiniteit over de gehele omstreken
grensrivier Sjatt-el-Arab erkent. Aan het
front wordt de strijd tussen Irak en Iran
intussen steeds heviger. Vooral bij de
Iraanse oliestad Abadan wordt zeer fel
gevochten.
WARSCHAU. De ministers van Bui
tenlandse Zaken van het Warschau-Pact,
die gisteren in de Poolse hoofdstad bijeen
waren, hebben na afloop in een communi
qué opgeroepen tot hernieuwde ontwape-
ningsinitiatieven, het voortzetten van de
ontspanning en het met succes afronden
van de vervolgconferentie over Europese
veiligheid, die op 1 november in Madrid
begint.
Ook riepen de ministers van de War-
schau-Pact-landen op tot het houden van
een Europese ontwapeningsconferentie.
In het communiqué werd niet met zo
veel woorden ingegaan op de jongste ont
wikkelingen in Polen. Wel bleek uit twee
zinnen de bezorgdheid van zowel Polen
als zijn communistische bondgenoten
over de in hun ogen westerse inmenging
in Poolse aangelegenheden.
Na afloop van de besprekingen hadden
de ministers een onderhoud met de Poolse
partijleider Kania.
ge kans” is dat de gegijzelden, die al bijna
een jaar worden vastgehouden, terecht
zullen moeten staan. Over de Iraanse ei
sen voor de vrijlating zei hij: „Ik kan nu
niets voorspellen. Het zal worden bespro
ken in het parlement. Ik denk dat de
voorwaarden dezelfde zullen zijn als die
gesteld zijn door de imam (Khomeini,
red.)”. Deze noemde vorige maand als
eisen: teruggave van de rijkdommen van
de sjah, intrekking van Amerikaanse vor
deringen op Iran, het vrijgeven van bevro
ren Iraanse tegoeden in de VS en Ameri
kaanse garanties voor niet-inmenging in
Iran. Rafsnajani ontkende met klem dat
vrijlating van de gegijzelden mogelijk zou
zijn in ruil voor levering door de VS van
militair materieel, zoals in de Amerikaan
se media de laatste dagen herhaaldelijk is
gesuggereerd.
MOSKOU (UPI/Reuter/AFP). Op de laatste dag van het bezoek van
president Babrak Karmal van Afghanistan aan Moskou, heeft het Russische
persbureau TASS gisteren tegengesproken, dat er in de hoofdstad Kaboel
sprake is geweest van een muiterij onder Afghaanse soldaten.
(Van onze redactie buitenland)
MANILLA. De Filippijnse president,
Ferdinand Marcos, heeft gisteren de ar
restatie bevolen van 29 voornamelijk in de
Verenigde Staten wonende Filippijnse
dissidenten. Het bevel volgt op de
bomaanslag die zondag werd gepleegd op
een bijeenkomst van Amerikaanse reisa
genten in Manilla en waarbij twintig ge
wonden vielen. Marcos, die de opening
van de bijeenkomst bijwoonde bleef bij de
aanslag ongedeerd.
Onder de gezochten is de vroegere pre
sidentskandidaat Benino Aquino, die in
1977 ter dood werd veroordeeld maar in
mei van dit jaar toestemming kreeg om
voor een hartoperatie naar de VS te ver
trekken. Aquino heeft iedere betrokken
heid bij de aanslag ontkend.
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. De republikeinse presidentskandidaat Ronald Reagan
wil het SALT-2-verdrag met de Sovjet-Unie (dat nog niet door de Amerikaan
se Senaat is geratificeerd) terzijde leggen.
beginnen met onderhandelingen over een
nieuwe overeenkomst: SALT-3. Daar
naast wil hij het Amerikaanse militair
potentieel zeer aanmerkelijk versterken.
Reagan verklaarde dit tijdens een televi
sietoespraak in gekochte zendtijd.
President Jimmy Carter heeft in een
reactie Reagans gedachte „buitengewoon
naïf’ genoemd. Het plan om SALT-2 on
gedaan te maken zou „een vernietigende
en wellicht fatale slag zijn” voor de be
heersing van kernwapens.
De Amerikaanse minister van Defensie,
Harold Brown, becijferde gisteren dat
verwerping van SALT-2 zo’n 100 miljard
dollar aan extra lasten voor defensie met
zich mee zal brengen, willen de VS gelijke
tred kunnen houden met de Sovjet-Unie.
„Zonder SALT-2”, aldus Brown, „zullen
de Russen binnen tien jaar tweemaal zo
veel kernkoppen kunnen hebben als dat
het verdrag toestaat.”
NEW YORK (DPA/Reuter). Cuba
heeft gisteren zijn kandidatuur voor een
van de vijf niet-permanente zetels in de
Veiligheidsraad van de Verenigde Naties
ingetrokken. Naast het gisteren gekozen
Japan, Spanje, Ierland en Oeganda zal nu
Costa Rica vermoedelijk deel uit gaan
maken van de Veiligheidsraad.
Cuba was met Costa Rica kandidaat
voor de zetel voor een Latijnsamerikaans
land. Ook vorig jaar was Cuba kandidaat
voor een zetel. Na meer dan 150 stemron
den werd toen bij wijze van compromis
Mexico gekozen. De Cubaanse regering is
thans kennelijk tot de conclusie gekomen
dat het weinig kans maakt op verkiezing
en dat herhaling van de slepende stempro
cedures derhalve weinig zin heeft.
(Van onze redactie buitenland)
KAMPALA. In militaire kringen in
Oeganda is bekend gemaakt, dat de rege
ring in Kampala Cubaanse militaire een
heden heeft laten komen uit Ethiopië om
Oegandese strijdkrachten op te leiden.
Het zou gaan om een betrekkelijk klein
aantal Cubanen.
De komst van de „adviseurs” zou in
verband staan met de gevechten in het
noordoosten van het land, waar enige
weken geleden aanhangers van het oude
leger van de verdreven dictator Idi Amin
waren binnengevallen.
Intussen is de hoofdstad Kampala het
afgelopen weekeinde geteisterd door een
golf van geweld. Minstens acht mensen
zouden zijn vermoord. Ook zijn ontplof
fingen gehoord. Sinds het verdwijnen van
Amin in april van het vorig jaar wordt de
hoofdstad, waar een half miljoen mensen
wonen, voortdurend geplaagd door „gol
ven” van moorden, diefstallen en plunde
ringen.
ATLANTA. Na de moord op tien
kinderen heeft de gemeente Atlanta in de
Amerikaanse staat Georgia alle kinderen
onder de zestien jaar verplicht de komen
de drie maanden na het donker worden
’s avonds binnenshuis te blijven.
Het stoffelijk overschot van het laatste
slachtoffer een meisje van zeven dat sinds
juni werd vermist, is in het weekeinde
gevonden door honderden blanke en
zwarte vrijwilligers die braakliggende ter
reinen in negerwijken uitkamden. De poli
tie zegt ervan overtuigd te zijn, dat alle
tien moorden door dezelfde persoon zijn
gepleegd. Het oudste slachtoffer was 16
jaar. Vier kinderen van dezelfde leeftijd
worden nog vermist. Men vreest dat ze
eveneens zijn vermoord.
Het uitgaansverbod voor de kinderen in
Atlanta duurt tot zeven uur ’s morgens.
(Van onze redactie buitenland)
BERN. Als gevolg van de zware
sneeuwval van de afgelopen dagen zijn in
de Zwitserse Alpen verschillende berg
passen gesloten of slechts met sneeuwket
tingen berijdbaar.
De Zwitserse automobielclubs ATC en
TCS meldden gisteren de sluiting van de
volgende passen: Albula, Furka, St. Gott-
hard, Grimsel, Grosser St. Bernhard,
Klausen, Nufenen, Operalp, San Bernar
dino en Susten.
Voor de passen Bernina, Flueela en
Umbrail zijn sneeuwkettingen nodig. De
overige passen zijn nog goed berijdbaar.
Op het traject Gönschenen-Andermatt
ligt een dikke laag sneeuw. De toegang tot
de Gotthardtunnel is evenwel vrij.
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL/DEN HAAG. De plan-
commissie voor de NAVO-defensie, waar
in van ambassadeurs van de lidstaten van
de verdragsorganisatie zitting hebben, is
gisteren akkoord gegaan met terugkeer
van Griekenland in de militaire eenheid
van de westelijke alliantie.
Uit welingelichte NAVO-kringen ver
luidt dat de reïntegratie van Griekenland
met onmiddellijke ingang een feit zou
kunnen zijn, maar ook wordt 1 januari als
officiële ingangsdatum genoemd. De
Griekse terugkeer wordt in het NAVO-
hoofdkwartier in Brussel positief verwel
komd. Het ministerie van Buitenlandse
Zaken in Den Haag heeft gisteren zijn
waardering uitgesproken voor de houding
van Griekenland en Turkije en de bemid
delende rol die NAVO-opperbevelhebber
generaal Rogers tussen beide landen heeft
gespeeld in zijn pogingen Griekenland
weer in de militaire organisatie van de
NAVO te laten terugkeren.
s .5: M
'■rsxso's.' rw--
(Van onze redactie buitenland)
DEN HAAG. De voorzitter van de
EG-ministerraad Gaston Thom heeft
nooit gezegd of willen zeggen dat Israel
zich uit alle bezette gebieden moet terug
trekken. Dat dit toch in een rapport van
Thorn aan het ministerscomité van de
Raad van Europa staat, is te wijten aan
een „vertaalfout”, aldus goed ingelichte
kringen in Straatsburg. De fout is ge
maakt door de vertaaldienst van de Raad
van Europa.
In feite gaat het om de toevoeging van
een woord in de Franse tekst van Thoms
rede waardoor de indruk wordt gewekt
dat de noodzaak van een terugtrekking
van Israel uit alle bezette gebieden een
van de conclusies is van de reizen die hij
onlangs door het Midden-Oosten heeft ge
maakt. De onjuist vertaalde passage baar
de opzien, omdat de EG tot nu toe steeds
de minder expliciete formulering gebruik
te dat Israel eén eind moet maken aan de
territoriale bezetting die het sinds 1967
handhaaft. Daarbij wordt niet duidelijk
gezegd, dat dit slaat op alle bezette ge
bieden.
I 'V*
In een lange stoet trekken de 50 000 demonstranten tegen fascisme en racisme door de
straten van de Belgische hoofdstad.
Volgens berichten uit de Indiase hoofdstad New Delhi, hebben Russische troepen,
gesteund door tanks en helikopters in de buitenwijken van Kaboel een muiterij
neergeslagen van 8000 Afghaanse soldaten. TASS noemde dit een verzinsel van de
westerse media. „De situatie in Kaboel en het merendeel van de Afghaanse provincies is
volkomen normaal”, aldus het Russische persburea. Ook de Afghaanse militaire
autoriteiten spraken berichten over moeilijkheden tegen.
In Moskou werd gisteren hartelijk afscheid genomen van pitesident Karmal. Tiendui
zenden inwoners van de Russische hoofdstad, die voor deze gelegenheid vrij van hun
werk hadden gekregen, stonden met Afghaanse en Russische vlaggen langs de weg van
het Kremlin naar het vliegveld. President Brezjnjev begeleidde zijn Afghaanse gast.
De besprekingen die Karmal tijdens zijn bezoek met Russische leiders heeft gevoerd,
hebben geen verrassingen gebracht. Zondagavond werd in een gemeenschappelijke
verklaring nog eens gezegd dat de Russische troepen naar Afghanistan waren gekomen
op verzoek van de Afghaanse regering. Van terugtrekking van die troepen kan pas
sprake zijn wanneer er een einde gekomen is aan iedere agressie tegen Afghanistan.
President Karmal bedankte zondagavond de Russische troepen in zijn land voor hun
moed bij het helpen verzet te bieden tegen „agressie van buiten af’.
De Afghaanse leider vloog gisteren naar Bitlis, de hoofdstad van de Russische
republiek Georgië. Vandaar gaat hij weer naar Leningrad voor hij terugkeert naar zijn
land.
(Van onze redacteur in Frankrijk
Rudolph Bakker)
PARIJS. Binnen de Franse
socialistische partij is enige klaar
heid ontstaan over de gang van
zaken bij de presidentsverkiezin
gen het komend voorjaar, sinds
Michel Rocard zich begin deze
week met enige plechtigheid kan
didaat voor het hoogste ambt
heeft gesteld.
(Van onze redactie buitenland)
BONN. Rechts-extremisten in Euro
pa, de Verenigde Staten en Canada onder
houden contact en werken met elkaar
samen. Dit zegt de Westduitse minister
van Binnenlandse Zaken, Gerhard Baum,
vandaag in een interview met een West-
duits dagblad. Ook zou uit een onderzoek
zijn gebleken dat deze extremisten in ver
binding staan met antisemitische groepen
in het Midden-Oosten, aldus Baum.
Onbekenden hebben het afgelopen
weekeinde de joodse begraafplaats in
Keulen-Deutz geschonden, zo maakte de
Westduitse politie gisteren bekend. Dertig
grafstenen werden omvergegooid en op
één steen werden een hakenkruis en de
woorden „Adolf lebt, Juden raus”
gekrast.
In Parijs heeft de politie gisteren na een
anonieme tip een bom aangetroffen in het
gebouw van de effectenbeurs. De bom
kon door deskundigen onschadelijk wor
den gemaakt.
Partijvoorzitter Francois Mitterrand
heeft zijn beslissing tegen eind volgen
de week aangekondigd. De strijd tus
sen beide mannen heeft de gemoede
ren binnen de partij danig beziggehou
den. Volgens een opinieonderzoek van
vorige week maken ze echter geen van
beiden enige kans op de overwinning.
De huidige president Giscard d’Es-
taing zou volgens dit opinieonderzoek
ruim 50 percent van de stemmen op
zich weten te verenigen.
De bijna vijftigjarige Rocard behoort tot
de meest ontwikkelde mensen in
Frankrijk en heeft de moeilijkste
scholen van het land met succes door
lopen. Bij de verkiezingen van ’69 was
Rocard al kandidaat, maar toen voor
een partij die links staat van de socia
listen. De strijd werd destijds gewon
nen door Georges Pompidou. In ’74
wendde Rocard zich van zijn partij af
en sloot hij zich aan bij de socialisten
van Francois Mitterrand, waar hij nu
wordt beschouwd als de voorman van
de „sociaal-democratische” vleugel
De procedure binnen de partij om te
komen tot een algemene presidents
kandidaat is gecompliceerd. Na een
reeks van conferenties zal op 25 en 26
januari van het komende jaar op een
bijzonder congres de eenheidskandi-
daat worden aangewezen uit de dan
voorhanden kandidaturen.
Michel Rocard legde de verklaring
waarin hij zich kandidaat stelde af in
het gemeentehuis van Conflans Sainte
Honorine in de buurt van Parijs, waar
hij burgemeester is. Hij maakte daar
bij voor de tv-camera’s de indruk van
een slecht acteur met plankenvrees,
die zijn lesje opzegde, zwaar steunend
op de tekst die achter de camera’s
voor hem werd afgerold. Het „eerlij
ke” en bijna onpolitieke karakter van
Rocard, die zich de afgelopen maan
den over geen enkel brandend thema
heeft uitgelaten, wordt beschouwd als
een van zijn sterke kanten.
In politieke kringen in Parijs wordt alge
meen aangenomen dat president Gis
card volgend voorjaar de verkiezingen
voor een nieuwe termijn van zeven
jaar zal winnen. De strijd tussen de
socialisten Rocard en Mitterrand, met
op de achtergrond communistenleider
Marchais, die op niet meer zou kunnen
rekenen dan hooguit 20 percent van de
stemmen, wordt dan ook gezien als
een deel van de folklore die aan het
gebeuren kleur geeft.
Het is juist de historische kloof tussen
communisten en de weer onderling
verdeelde socialisten, die president Gi
scard de mogelijkheid biedt in het
kamp van het „midden” het staatsge
zag te behouden.
