Hemel en Aarde prachtig toneel in uitgebalanceerde regie exposities Uitgaan in de Toneelschuur 1 Yellow Magic Orchestra streeft naar het onbereikbare klankideaal Staking acteurs officieel voorbij Recordbedrag bij keramiekveiling NIEUWBOUW? verdubbel uw vloeroppervlak w V 'a „Nooit tevreden over eigen muziek” BRONKHORST &TIELROOIJ BV AANNEMERS De opbouwende ideeën van Bronkhorst&Tielrooij Hooyen/Bossinade Resultaat Kloof 9 KUNST 1980 ZATERDAG 25 OKTOBER Ie -door John Oomkes- \AL RONDWEG 2IJMUIDEN TEL.02550-20438 Siem Vroom en Onno Molenkamp, maar ook aan de actrice Anita Menist van toneelgroep Theater. Vorig jaar werd haar talent opeens helder belicht toen ze een prachtige rol speelde in Mensch Meier van Franz Xavier Kroetz. Een werkelijke openbaring is zij nu als de vrouw Sonja Wilke in het toneelstuk Hemel en Aarde van de Duitse schrijfster Gerlind Reinshagen. Anita Menist levert in die rol een magistrale prestatie, heel de voorstelling lang, met aan het slot een ontroerend hoogtepunt. ARNHEM. Er zijn in de toneelwereld acteurs en actrices die vrijwel onopvallend hun werk verrichten en dat dan ook heel góéd doen. Kleine rollen, grotere rullen, steeds perfect gedaan, maar nooit met een pronkerige presentatie. Daarbij denk ik dan aan mensen als I Magistrale rol van Anita Menist IM-* >op: s (ADVERTENTIE) 1 >.n. B.S. (foto Roland Blok) 1 een ien. t u ige ien ag en n Hemel en Aarde gaat over een veertigja rige buffetjuffrouw, die alleen in het leven staat, ook al vermoedt zij zelf in haar naïviteit dat ze het lang zo slecht niet getroffen heeft met haar eigen huis, haar sieraden die ze van tal van amants cadeau kreeg, en haar kind, waarvoor ze altijd een goede moeder was. Ze verzorgde de jjsafdeling en ontwierp daar wel twaalf verschillende coupes. We zien deze Sonja Wilke nu in het ziekenhuis. Ze is daar niet beland om er te genezen, maar om te sterven'. Onbewust weet ze dat ook al op de momenten waarop ze verbeten mee deelt hoe ze zich te weer stelt tegen onge makken die buiten je eigen schuld op treden. Yellow Magic Orchestra is de eerste rockband uit het verre Nippon die in ons deel van de wereld ontzag inboezemt. Zo wel zakelijk als zuiver muzikaal weten Ryuichi, Haruomi en Yukihiro van wan ten. Tijdens het concert dat deze week in Rotterdam werd gegeven bleek dat hun muziek steunt op een veelvuldig gebruik van synthesizers zonder dat er nadrukke- Rjk van een symfonisch geluid sprake hoeft te zijn. Het YMO is een ritmisch in het gelid marcherende eenheid, d'e prettig in het gehoor liggende uiterst sv. ngende muziek afscheidt. Zakelijk gaat het de drie heren even Bronkhorst Tielrooij, bouwers met goede ideeën Als u denkt aan nieuwbouw van uw bedrijfspand biedt Bronkhorst Tielrooij u een goed, en doeltreffend idee: een betonnen verdiepingsvloer, waarmee u het vloer oppervlak simpelweg verdubbelt. Met voorgespannen elementen, die een hoge belasting toestaan. In eigen huis geprefabriceerd. Snel bouwen, zonder problemen. Tegen uiterst scherpe prijzen. Praat 'es met Bronkhorst Tielrooij. Ook voor andere bouwopdrachten een heel interessante gesprekspartner Een servies van Meissen porselein, dat ook onder de hamer kwam, ging voor 23.000 gulden van de hand. Andere uit schieters waren een porseleinen theeser vies uit Loosdrecht (5500 gulden) en een theeservies van Berlijns aardewerk (4800 gulden). Acteurs krijgen naast salarisverhoging in het vervolg ook een deel van de op brengst van de verkoop van video-opna- men. waarop er over muziek gedacht wordt mag dan ook wel eens op de helling. Er zal daar wel even tijd overheen gaan. Overi gens zien we ook elders alleen maar po gingen om met synthesizers andere din gen te realiseren.” Net als het feit dat een Japanse muzi kant als iets bijzonders wordt gezien in het westen alleen vanwege het feit dat ie Japans is, zo ook is het gesteld met het beeld dat het publiek van een synthesizer heeft, zo peil ik verder naar meningen. „Precies”, zo klinkt het in koor. „Wij pro beren er maar geen acht op te slaan dat we hier vaak overkomen als de Japanse zakenman als in onze eigen sketch. We zijn met muziek bezig, werken hard aan een resultaat. De blabla erom heen is meegenomen.” Bla-bla? „Ja, je zou eens moeten weten wat mensen achter bepaalde dingen zoe ken. Ergens in de show steken we onze linkerhand uit; gewoon omdat we juist in dat nummer wat vreugde kunnen uiten. Hier horen we dan verhalen over een politieke of filosofische symboliek die er achter verborgen zou zitten.” Maar ik vind het nou zo merkwaardig dat je tegelijker tijd hetzelfde vreugdegebaar maakt?, op per ik voorzichtig. Gezamenlijk worden we het eens over de verklaring. Dót is nu het verschil in ervarings- en belevingswe reld. Toch een „culturele shock?” ane HOLLYWOOD (DPA). De langste staking van acteurs in de geschiedenis van de Amerikaanse film- en tv-industrie is gisteren officieel beëindigd. De twee grootste bonden, die samen 67.000 leden vertegenwoordigen, hebben in de nacht van donderdag op vrijdag ingestemd met een aantal financiële concessies. De ac teurs zijn, na een staking van twee en een halve maand, al ruim twee weken gele den aan het werk gegaan. Over de taalkundige kloof heen probeer ik de drie, elkaar minutieus aanvullende heren te interesseren voor de mogelijke tekortkomingen van hun huidige muzika le concept. Het lukt wonderwel. In een biografie heb ik gelezen, zo vraaag ik, dat icusufV pHOL/ IRhT ;rs f ?ze Anita Menist moet zich hebben vastge beten in haar rol. Al vanaf de eerste seconde geeft zij blijk van groot gevoel voor nuances. Ze speelt Sonja Wilke van binnenuit en met nauwelijks merkbare stembuigingen om de maatschappelijke klasse van deze vrouw aan te stippen. Ontroerend is de laatste scène, waarin zij al wat haar lief is schenkt aan een jongen die zij eerder in het ziekenhuis ontmoette. Porgy Franssen geeft in de rol van die jongen zorgvuldig partij aan Anita Me nist, zodat er een gevoelig samenspel ont staat. Telkens wanneer in deze uiterst breekbare scène de tragiek de boventoon dreigt te gaan voeren, volgt er bij een van Een vrouw op weg naar de dood. Fase voor fase ontleedt de schrijfster de gevoe lens die bij Sonja Wilke opwellen. In scherpzinnige taal (Nederlands van Hans W. Bakx) geeft Gerlind Reinshagen blijk van een zuiver observatievermogen en schokkend raakt zij in haar stuk het diepst van de realiteit. Op een bepaald moment wordt Sonja in de sterfkamer jullie ontevreden waren over de bestaan de Japanse rock- en popmuziek. Letterlijk staat in de levensbeschrijving te lezen dat het drietal zich verveelde. Flegmatiek en filosofisch komt het antwoord bij stukjes en beetjes uit de tolk. „Inderdaad is dat juist. Maar ook over onze eigen muziek zijn we niet tevreden. Kunnen we nooit tevreden zijn. De doel stellingen die je zelf ontwerpt in dit vak, die kun je niet realiseren. We geven wel platen uit omdat het resultaat van de opnamen ons bevalt, maar echt in onze sas zijn we nauwelijks. Met deze band muziek maken betekent jezelf overleve ren aan een continu proces waarin je streeft naar het onbereikbare.” gebracht. Ze komt naast een oude, al bijna dode vrouw te liggen op een moment dat ze zich nog maar nauwelijks van de werkelijke ernst van haar toestand be wust is. Op dat moment dringt de vreselij ke realiteit in volle omvang tot haar door en ze voelt zich radeloos, verpletterd: ze hebben me naast die ouwe vrouw gelegd om er aan te wennen. Vonne van der Meer heeft, bijgestaan door Ineke Holzhaus als dramaturg, He mel en Aarde prachtig geregisseerd. De hele voorstelling staat in een voorbeeldig evenwicht van tragiek en vrolijkheid. Er is gekozen voor een zeer realistische ma nier van spelen en binnen dat kader is er een meesterwerk ontstaan. Zonder hin derlijke nadrukkelijkheden heeft de regie elk detail op een verbazingwekkend knap pe wijze aandacht gegeven. Zo draagt de hele omgeving en iedereen die op het toneel iets te maken heeft in wezenlijke zin bij tot het beeld van de vrouw Sonja Wilke. Misschien niet werkelijk een tragi sche vrouw, maar wel een die in haar laatste minuten vertwijfeld de vraag stelt of dit nu èlles was. „Dat laat zich moeilijk nauwkeurig om schrijven. Maar als je zegt dat het YMO synthesizers alleen maar op een vrij con ventionele manier toepast kunnen we je alleen maar gelijk geven. Er is echter meer nodig om met de nieuwe instrumen ten van deze tijd op een nieuwe manier te werk te gaan. Nu kun je van veel van de melodielijnen nog zeggen dat je die net zo goed met een gitaar of een ander instru ment ten gehore kunt brengen. We weten het!” „We streven naar andere geluids- en klankverhoudingen, een ander kader voor onze muziek. Zeg maar een laboratorium functie. Maar, dan moet er meer verande ren dan onze muziek. De hele manier dag 30 oktober te zien in de Toneelschuur I. Zeezicht. produktie Anita Menist als Sonja Wilke in Hemel en Aarde bij toneelgroep Theater. (foto Wouter van Heusden). ROTTERDAM!AMSTERDAM. De komst van een 36 zielen omvattende kolo nie Japanners naar Nederland móet wel opvallen. Het Yellow Magic Orchestra heeft maar een kern van drie weliswaar fanatieke musici, maar onder de druk van mogelijke wereldroem is het gevolg van Ryuichi Sakamoto, Haruomi Hosono en Yukihiro Takahashi aangezwolien tot de omvang van een hofhouding. Discipli ne en efficiency bepalen het handelen van de kleine gemeenschap die eerst in Rotterdam neerstrijkt om een concert te verzorgen om daags daarna de pers in Amsterdam te woord te staan. Beleefd wacht de multinational in de dop de komst van de journalist af; voor een tolk heeft men zorg gedragen. ken. Dat geldt voor het publiek, dat geldt voor ons. Dat geeft iets essentieels van ons karakter weer. Als we blij zijn, dan klinkt dat door in de manier waarop we bijvoor beeld de melodie warmte proberen te ge ven; dat hoeft niet door uitbundig gedrag. Wij willen geen concert bieden dat lijkt op dat van een folksinger die tussen elke song door vertelt wanneer hij het volgen de numnier heeft geschreven. Je kunt de atmosfeer van een concert toch niet werkelijk verhogen door te vertellen dat je verliefd bent geweest op die en deze.” „We zijn het met je eens dat een goede song drie functies heeft, al hangen ze zeer met elkaar samen. De toonhoogte en me lodie kun je moeilijk los zien van het ritme, en daarnaast heb je ook nog iets van een toegevoegde waarde. Titels als Bridge over troubled Music (qua titel een persiflage op Paul Simon’s Bridge over troubled Water - JNO) en La Femme Chi- noise zijn uiteraard gebaseerd op ervarin gen. Misschien moeten we wel naar een manier zoeken om het publiek op een eigen manier visueel bijvoorbeeld iets meer van onszelf te presenteren.” •b Mirjam Koen, Ditha van der Linden en Marijke Kraft in Landschap Zeezicht. accenten vooral op de ge voelens leggen van de vrouw die in Ibsens stuk centraal staat. Ze doen dat met gevoel voor kunst in een voorstelling die meer is dan toneelspelen alleen. Woensdag 29 okt. tm. zaterdag 1 nov. in Schuur III. De met koptelefoon uitgeruste drummer Yukifiiro Takahashi van het Yellow Magic Orchestra. In het Dordrechts Museum is tot en met 30 november de expositie Het eeuwige tijdelijke ingericht. De ten toonstelling bevat diverse kunstuitin gen die betrekking hebben op het the ma „vergankelijkheid” vervaardigd door onder anderen Jan Barel, Cees van Djjl, Jan Kleingeld, Marco de Nood en Anna Pool. Tot 30 november exposeert Miche- line Boyadjian gouaches in Galerie Ha mel aan de Leliegracht in Amsterdam. Geopend: dinsdag tot en met zaterdag van 12.30 tot 17.30 uur. Het oudere werk van Anton Pieck, waaronder grafiek en houtsneden, is vanaf heden te zien bij de kunstzaal Gebroeders Koch aan de Hoogstraat in Den Haag. Een aantal van de werken, hoofdzakelijk daterende uit de periode 1911-1930 werd pas geleden weer terug gevonden. Tot en met 8 november zijn kera mische plastieken van Leonard Frede- riks en grafiek van Bruno Bruni geëx poseerd in Zienagoog aan de Ged. Gracht in Zaandam. Geopend: dinsdag tot en met vrijdag van 12.30 tot 16.30 uur, donderdagavond van 19-21 uur, zaterdag van 10-17 uur. de spelers een sprankje ontladende hu mor. Dat is ook een verdienste van de schrijfster, maar evenzeer van spelers en regie. De benauwende ziekenhuissfeer komt in deze voorstelling vooral over door het ongeïnteresseerde kwebbelgedrag van het verpleegpersoneel. De verpleegsters heb ben zo hun eigen sores, ze doen hun werk, voor meer is geen ruimte. Van der Meer heeft dat knap in scène gezet en Froukje Verhoeven en Ineke Holzhaus hebben haar begrepen. De klinische, onpersoonlijke, welhaast apocalyptische ambiance van een zieken huis komt treffend tot uiting in Judith Lansinks doordachte decor, dat met be hulp van spiegels een suggestieve ruimte lijke werking krijgt. Hemel en Aarde be schouw ik als een hoogtepunt in het sei zoen. Op 28 oktober - aanstaande dinsdag - komt de voorstelling naar de Toneel schuur in Haarlem. KO VAN LEEUWEN Machteld Hooyen: gouaches en aquarellen. Lies Bossinade: keramiek. Tot en met 8 november in Kunstzalen Heerkens Thijssen aan de Wagenweg 6 in Haarlem. Geopend: dinsdag tot en met zaterdag van 10-17 uur. prettig voor de wind. Hun vier albums zijn in Japan voor een totaal van bijna 2 1/2 miljoen exemplaren over de toonbank ge gaan, terwijl het grammofoonplatenmaat schappijtje Alfa Records dat hun platen op de markt brengt zo’n beetje persoon lijk eigendom is. De hele inventaris en personeelsbezetting van Alfa reist keurig in het dynastieke gelid mee. Het is een merkwaardige manier om via een tolk van gedachten te wisselen met drie beleefd luisterende heren, die je nau welijks op hun uitspraken kunt controle ren. Ik waag het om de situatie te vergelij ken met de sketch die op hun recente album X00 Multiplies de ontmoeting tus sen een Amerikaanse zakenman en zijn slecht Engelssprekende Japanse collega schetst. Eenstemmig gelach en geknik aan de andere kant van de tafel. De „culturele shock” is ook hier com pleet, zo constateer ik tot vermaak van Ryuichi, Haruomi en Yukihiro. Tijdens concerten is een zelfde mate van afstand zichtbaar. YMO legt namelijk alle nadruk op de muziek, ziet af van een uitbundige presentatie en communiceert niet op an dere wijzen. „Dat is juist”, klinkt het uit drie monden, „maar we houden er niet van om een show te maken. Misschien dat het publiek hier in West-Europa een ande re voorstelling heeft gemaakt van het YMO, maar we brengen nu eenmaal de zelfde show in Rotterdam als in Tokyo.” „Muziek is iets dat in jezelf moet klin- (Van onze kunstredactie) Door omstandigheden zijn de volgende theater voorstellingen in de To neelschuur niet vermeld in de Uitwijzer van afge lopen donderdag. Theater. Komende dinsdag geeft toneelgroep Theater een voorstelling van het door Gerlind Reinshagen geschreven toneelstuk Hemel en Aar de in Toneelschuur I. De ze voorstelling brengt de vier stadia in beeld van de ernstige ziekte van een 40- jarige buffetjuffrouw. Regie: Vonne van der Meer. Werkteater. Zus of Zo is een programma van het Werkteater over homo seksualiteit. De drie spe lers proberen met deze produktie meer inzicht te geven aan mensen wie het begrip homoseksualiteit vreemd is. Zus of Zo is op woensdag 29 en donder- AMSTERDAM (ANP). Een porselei nen beeldengroepje uit de achttiende eeuw heeft donderdag zestigduizend gul den opgebracht op een veiling van kera miek en art-nouveau bij Christie’s in Am sterdam. Volgens het veilinghuis is dat het hoogste bedrag dat ooit in Nederland voor een dergelijk object is neergeteld. In het Gebouw Noord-Holland (J. J. Hamelinkstraat, Haarlem) is van 4 tot en met 26 november de expositie Hon derd jaar wonen, werken en verkeer in Amsterdam te zien. Deze tentoonstel ling werd tot stand gebracht met mede werking van het Geografisch en Plano logisch Instituut van de Vrije Universi- teit in Amsterdam. Geopend op werk dagen van 9-17 uur. Van 27 oktober tot en met 21 no vember exposeert Kees de Graaff on der de titel Theater en Fotografie zijn foto’s in de Rijksakademie van Beel dende Kunsten in Amsterdam. Ge opend: maandag tot en met vrijdag van 10-16 uur. Van 4 tot en met 29 novem ber is dezelfde expositie opgesteld in Galerie Fioliet aan de Herengracht in Amsterdam. Geopend: dinsdag tot en met vrijdag van 12-18 uur, zaterdag van 12-17 uur. Wilhelmina in Londen, is een ten toonstelling over de ballingschapsja- ren van deze koningin, die tot 2 januari in het Amsterdamse Rijksmuseum is ingericht. Deze expositie bevat archief stukken, waaronder aantekeningen van de koningin, delen uit redes voor Radio Oranje, foto’s en fragmenten. De tentoonstelling Michael Gibbs: The absent words/De afwezige woor den is van 1 november tot en met 7 december te zien in het Stedelijk Mu seum Schiedam. De Engelse kunste naar brengt de wisselwerking tussen taal en beeld in eigentijdse kunst in beeld door gebruik van verschillende media. Op de zolder van het Noorder- koetshuis op het Landgoed Beecke- stijn in Velsen-Zuid is van 9 november tot en met 7 december de tentoonstel ling Idealen en Alternatieven ingericht. In deze architectonische expositie wor den plannen getoond voor de verbete ring van de leefomgeving in IJmuiden. Geopend: dagelijks (behalve maandag) van 14-17 uur. Van 8 november tot 11 december wordt in de foyer van het Cultureel Centrum in Amstelveen een tentoon stelling gehouden van grafiek, affiches en dekorontwerpen van Ger Boosten. Dagelijks geopend van 11 tot 24 uur. Tot en met 22 november is een tentoonstelling van bladwijzers te zien in de bibliotheek van Santpoort. De wijzers komen uit de collectie van de heer W. H. Kramer. Behalve een aantal verschillende bladwijzers wordt hier ook een korte geschiedenis van dit voorwerp gegeven. Geopend: maan dag, woensdag en donderdag van 14.30 tot 17.30 uur, dinsdag en vrijdag van 10-12.30 en van 19-21.30 uur, zaterdag van 10-12.30 uur. Werk van de Utrechtse beeldhou wer Adriaen van Wesel (15de eeuw) is van 20 december tot 15 maart te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam. De expositie toont vrijwel uitsluitend werk dat deel uit maakte van een gro ter geheel, bijvoorbeeld een altaar. Tij dens de expositie zullen films over de Nederlandse middeleeuwse beeld houwkunst worden getoond in de film zaal van het museum. De Haagse Kunstkring exposeert olieverfschilderijen, acryls en goua ches van 5 tot en met 31 november in het ontmoetingscentrum De Nieuwe Slof aan de Kerkstraat in Beverwijk. De expositieruimte in dit gebouw is onlangs verbouwd om meer ruimte te creëren. Geopend: maandag tot en met vrijdag van 10-22 uur, zaterdag van 14- 17 uur. Dolf Planteijdt exposeert chaus- sures, stillevens, portretten en land schappen in de Hoofddorpse Biblio theek. De expositie duurt van 3 tot 21 november. Geopend: maandag en don derdag van 14-17.30 en van 18.30 tot 21 uur, dinsdag, woensdag en vrijdag van 10-17 uur, zaterdag van 10-13 uur. Voorstelling: Hemel en Aarde. To neelstuk van Gerlind Reinshagen. Gezelschap: Toneelgroep Theater, Arnhem. Regie Vonne van der Meer. Vertaling Hans W. Bakx. Decor Ju dith Lansink. Met Anita Menist, Por gy Franssen, Betty Kapsenberg, Ine ke Holzhaus, Froukje Verhoeven. Jan Kieboom en Wim Rutgers. Pre mière 23 oktober 1980, Kleine zaal Schouwburg Arnhem. Op 28 oktober Toneelschuur Haarlem. Landschap Een nieuwe van het Onafhankelijk Toneel met als uitgangs punt het toneelstuk De vrouw van de zee van Ib sen. Een voorstelling waarin drie actrices de Machteld Hooyen is een regelmatige exposante bij de Kunstzalen Heerkens Thijssen. Haar vaak sprookjesachtige aquarellen en gouaches worden daar ongeveer om de achttien maanden op gehangen. De Bloemendaalse kunste nares biedt ook ditmaal geen grote verassingen. Weliswaar zijn niet alle geëxposeerde doeken in te delen in de fantasierijke sprookjeswereld; in een aantal werken is geen spoor te beken nen van dierachtige mensen of gebroe- ders-Grimmbossen. Maar de essentie is wel gelijk gebleven. Hooyen getuigt nog steeds van humor en subtiliteit, terwijl er geen spoor van agressiviteit te ontdekken valt. Zelfs in Speelkwar tier, een gouache met spelende kinde ren op vervallen daken en dakterras sen blijft de goedmoedigheid de boven toon voeren. Waar een ander misschien had gekozen voor een krachtig, realis tisch protest bij confrontatie met zo’n onderwerp, lijkt Hooyens juist de leu ke kant ervan in te kunnen zien. En toch, hier wordt ook, zoals in haar andere werk, méér zichtbaar voor wie wat beter kijkt. Tussen de rommelige gebouwen en daken die de achter grond versieren, staat een prachtig oud, karakteristiek kerkgebouw als te genhanger van de modernere architec tuur. De grote ijzeren sloperskogel staat klaar om juist deze kerk te ver wijderen. Zulk zoekwerk naar méér levert bij Hooyen wel vaker een belo ning op. Bij het keramische werk van Lies Bossinade staat, evenals bij Hooyen, een eigen sprookjeswereld en verbeel dingsvermogen centraal. Haar beeld jes, borden en kommetjes getuigen van een rijke fantasie en vakervaring. Ook deze Haarlemse kunstenares ex poseert regelmatig in deze stad. Haar produktie is enigzins verbazingwek kend; telkens is er een omvangrijke nieuwe bijdrage op te merken. Steeds grijpt Bossinade opnieuw naar won derlijke figuurtjes en gaat vakkundig te werk, zonder ook maar één detail aan het toeval over te laten. De glazuur wordt spaarzaam aangebracht op het meestal in nuances van blauw en grijs gekleurde werk. Het is een genre waarin ontzettend veel keramisten hun huidige inspiratie kennelijk vinden, een stijl die al snel verveling oproept. Bossinade steekt hier bovenuit; haar werk is nooit kneu terig en straalt bovendien een grote liefde uit.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 9