SPOEDIG ENERGIEBESPARINGSWET
5
Turkije gaat meer
doen aan export
Betere begeleiding
bij afvloeiing nodig
Rijbewijsreizen
nu naar Florida
Felle kritiek
op beleid van
Avebe-concern
Onderzoek mijnsluitingen leert:
Enorm verlies
General Motors
Bakkers tegen
hogere BTW
|50
„Functioneren
Ook bevordering investeringen
aann!
verpleeghuizen
Watersportbeurs
in Groningen
Wegwerpverpakking van fruit gehekeld
niet ideaal”
„Beroepsonderwijs
openstellen
voor WAO’ers”
mu
■Ml
11
i i
21
ECONOMIE
19 8 0
OKTOBER
WOENSDAG 29
(Van onze redactie economie)
UTRECHT De zogenaam
de energiebalans gaat steeds
meer naar de negatieve kant
doorslaan. Dit jaar kan het
tekort op vier miljard worden
geschat, in 1985 op 10 miljard
en in 1990 op 30 miljard gul
den, dit alles bij een werkelij
ke olieprijsstijging van 4 pro
cent per jaar. Dit zei minister
Van Aardenne (Economische
Zaken) gisteren op een ener
giecongres in Utrecht.
k
slechts
llf
-
Energiebalans wordt
steeds negatiever
88,00e
(Van onze redactie binnenland)
KMI
'èi-.-
enselijk
wanneer
dekten,
7,25
1,55
(Van onze redactie economie)
NIJMEGEN. Bij de herplaatsing en omscholing van grote groepen
werknemers wordt nog altijd te veel gelet op het aantal te scheppen arbeids
plaatsen in plaats van op de inhoudelijke kwaliteiten ervan. Een individuele,
„op de mens gerichte” benadering van af te vloeien werknemers is ontzettend
belangrijk.
Die les trekt H. Denteneer uit zijn uitge
breid onderzoek naar de lotgevallen van
de ongeveer duizend mijnopzichters van
de Staatsmijnen, die in de jaren zeventig
wegens sluiting van die mijnen van be
roep moesten veranderen.
Denteneers relaas is geen politieke of
economische analyse, zegt hij. Toch is het
feit, dat de afvloeiing van de 28.000 mijn
werkers „in een sfeer van enige rust en
vertrouwen in de toekomst kon geschie
den, een gevolg van de realistische bena
dering van de problematiek door de be
leidsbepalers op dat moment”. Denteneer
noemt in dit verband de mijnnota van de
toenmalige minister van Economische Za
ken, Den Uyl.
De bedrijfspsycholoog komt tot de con
clusie, dat 87 procent van de ex-mijn-
bouwkundige opzichters zich geslaagd
acht in het nieuwe beroep. De overige 13
procent is minder geslaagd: zij maken
hun huidige functie niet waar, bezetten
een lagere kaderfunctie, zijn ontevreden
over hun werksituatie, hebben weinig
zelfwaardering en vrij veel lichamelijke
en psychische klachten.
Denteneer concludeert, dat door de alge
mene instemming met de nota van Den
Uyl paniek en wilde reacties werden voor
komen. In het buitenland ging het anders.
De mijnsluitingen in België en Frankrijk
leidden tot heftige reacties. In ons land
wisten de overheid, werkgevers en vak
bonden dat te voorkomen, aldus Dente
neer.
NV’s en BV’s kunnen volgens het ontwerp zowel met
gelijksoortige vennootschappen als onderling samen
gaan. De huidige vormen van fusie, zoals aandelenruil,
het kopen van aandelen of samenvoeging van bedrijven,
zullen naast de juridische fusie mogelijk blijven.
Kenmerk van de juridische fusie is, dat twee of meer
rechtspersonen samengaan in één rechtspersoon. Dat
kan een door hen samen nieuw opgerichte rechtspersoon
zijn, het kan ook zijn dat een van de rechtspersonen blijft
voortbestaan en de andere als het ware opslokt. Na de
eenwording is er nog maar één NV of BV, waarin alle
goederen en schulden van de gefuseerde rechtspersonen
zijn samengebracht, en ook alle aandeelhouders.
Vergeleken met bijvoorbeeld de nu bekende vorm van
overneming door een bod op alle aandelen heeft de
juridische fusie het voordeel dat de rechten en verplich
tingen op het moment van de fusie vanzelf overgaan,
zonder formaliteiten als het overschrijven van onroerend
goed, merken of octrooien en voor de overgang van
schulden. Een tweede voordeel is, dat de juridische fusie
In dezelfde periode van het vorig jaar
boekte ’s werelds grootste autoproducent
nog een winst van 21,4 miljoen dollar. De
verkoop daalde met tien procent van 13,3
miljard naar 12 miljard dollar.
DEN HAAG. Als de regering het
BTW-tarief voor banket verhoogt van vier
tot achttien percent, zal dat „desastreuze
DETROIT (AP). De Amerikaanse au-
tofirma General Motors heeft in het derde
kwartaal van dit jaar een verlies geleden
van 567 miljoen dollar, een record voor de
Verenigde Staten, zo heeft de GM-directie
bekendgemaakt.
voor alle aandeelhouders geldt, terwijl bij een bod op
aandelen elke aandeelhouder voor zichzelf kan beslissen
al dan niet mee te doen.
Volgens het wetsontwerp stellen de besturen van de
fuserende vennootschappen een ontwerp op van de akte
van fusie, dat alle details behelst. Zij geven daarbij een
motivering, in het bijzonder van de gekozen ruilverhou
ding van de aandelen. Bij deze stukken is een accoun
tantsverklaring vereist, zowel ter controle van de voor
stelling die van de wederzijdse vermogens is gegeven, als
wat betreft de redelijkheid van de ruilverhouding van de
aandelen.
Aandeelhouders en schuldeisers kunnen deze stukken
tenminste een maand lang inzien. Schuldeisers kunnen
extra waarborgen voor de voldoening van hun vordering
vragen, als zij niet al genoeg waarborgen hebben en
tevens de samen te voegen vermogens niet op zichzelf al
voldoende waarborgen inhouden voor betaling. Bij ge
brek aan waarborgen kan een schuldeiser de fusie met
een verzoekschrift aan de rechtbank tegenhouden.
Voor een besluit'tot fusie is tenminste dezelfde meer
derheid vereist als voor statutenwijziging. Dat betekent
voor vele NV’s en BV’s een meerderheid van twee derden
of drie vierden. Is statutenwijziging toegestaan bij een
kleinere meerderheid dan twee derden, dan is toch een
twee derden-meerderheid vereist als niet de houders van
de helft van de aandelen ter vergadering aanwezig zijn.
Als een der fuserende NV’s of BV’s blijft voortbestaan, is
in die NV of BV een bestuursbesluit voldoende tenzij de
Voor de eerste negen maanden van dit
jaar bedraagt het verlies van GM 824
miljoen dollar. Het is voor het eerst sinds
1921 dat GM een produktiejaar niet afsluit
met een positief saldo.
Ozal is in Parijs om te praten met de
OESO, de Organisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwikkeling, over de
problemen die Turkije heeft met de eco
nomische ontwikkeling.
De pogingen om de commerciële ban
ken ertoe te xewegen de aflossing van de
Turkse schuld van ongeveer drie miljard
dollar te vergemakkelijken hebben tot nu
toe geen suoces gehad, zo verklaarde Ozal.
Ook is het niet makkelijk om nieuwe
leningen tot een totaal van 600 miljoen
dollar los te krijgen. Deskundigen schat
ten dat Turkije volgend jaar voor twee
miljard dollar aan hulp nodig heeft. De
OESO heeft voor dit jaar hulp toegezegd
van 1,16 miljard dollar.
Volgens Ozal zijn de resultaten van de
plannen die in januari werden geïntrodu
ceerd om economische stabiliteit te garan
deren, bemoedigend. De bestrijding van
de inflatie krijgt nog steeds voorrang,
maar er is nu voldoende vooruitgang ge
boekt om ook aandacht te besteden aan
andere problemen. De Turkse inflatie ligt
nu tussen de 85 en 90 procent; vorig jaar
maart was dat 120 procent.
Van de 977 miljoen dollar die de OESO
vorig jaar heeft toegezegd is volgens Ozal
277 miljoen dollar nog niet gebruikt. Dit
geld is bestemd voor diverse projecten die
nog niet zijn voltooid. Binnenkort worden
er belastinghervormingen ingevoerd die
moeten leiden tot meer rechtvaardigheid
op sociaal gebied. Ozal zei dat het nog wel
een aantal jaren zou duren voordat de
Een primeur is volgens de organisa
tie een kano van polyethyleen. Daar
naast is er een Noorse Spitgatkruiser
te bewonderen. Verder is er informatie
over klasse-organisaties van wedstrijd-
zeilboten en watersportverenigingen.
Er worden lezingen over hengelsport
gegeven en ook ontbreken de surfplan
ken niet op deze watersportbeurs.
nische
ten
ersen.
>r dit
sn euvel
I aan.
jn.
59,00
44,50
33,00
266,00
225,00
77,50
43,00
138,50
40,50
58,10
60,20
131,20
62,80
68,00
155,00
111,00
163,00
46,00
63,40
137,00
71,00
63,60
50,90
85,00
106,10
48,70
143,50
58,00
47,80
90,00
31,00
60,00
94,00
104,50
58,50
174,50
44,50
108,50
159,00e
81,20
264,50
37,50
91,50
141,70
27,50
42,70
39,30
58,40
49,80
126,00
375,00
1130,00
190,00
207,00
561,00
31,50g
50,90
71,30
109,00
88,20
90,00
100,00
17,30
38,50e
273,00
28,10
81,50
47,50
137,00
50,00
65,00e
82,00
16,00
139,10
157,60
51,50
108,60
57,80
99,00e
11
>7
10
)0f
10
0
10
e door
jrde
as
n
el van
u in
>n,
>50
statuten dat verbieden of tenzij vijf procent van de
aandeelhouders bezwaar maakt.
Na de besluiten van de aandeelhouders wordt de akte
van fusie notarieel verleden, als tenminste geen schuldei
ser de fusie tegenhoudt. Bij fusie in een nieuw op te
richten vennootschap is voor de oprichten zoals gebrui
kelijk een ministeriële verklaring van geen bezwaar
vereist, die hier vooraf moet zijn verleend.
Het wetsontwerp vloeit voort uit een richtlijn van de
Europese Gemeenschap inzake het vennootschapsrecht,
die zich beperkt tot de fusie van NV’s. Minister de Ruiter
vindt evenwel, dat er geen reden is bij de regeling van de
fusie onderscheid te maken tussen NV’s en BV’s.
In de oorspronkelijke richtlijn van de EG waren ook
bepalingen opgenomen voor de bescherming van de
rechten van werknemers. Naderhand is dit onderwerp
echter geregeld in een afzonderlijke richtlijn voor alle
gevallen van overgang van ondernemingen, vestigingen
of onderdelen daarvan. Een wetsontwerp ter uitvoering
van die Europese richtlijn is vorig jaar ingediend en op
het ogenblik bij de Tweede Kamer in behandeling.
Het vorig jaar ingediende ontwerp houdt in hoofdzaak
in, dat bij de overgang van een onderneming de rechten
en verplichtingen uit arbeidsovereenkomst of CAO tus
sen de werkgever en zijn werknemers overgaan op de
nieuwe eigenaar van de onderneming. Dat zal dan ook
gelden bij een fusie, zoals geregeld in het nu ingediende
wetsontwerp.
Ruim eenderde van de mijnopzichters
vertrok uit Zuid-Limburg, maar een
kwart van die groep is inmiddels, gedeel
telijk uit heimwee, weer teruggekeerd.
Met deze cijfers gaf hij aan dat het
steeds noodzakelijker is energie te bespa
ren. Voor de industrie (het congres ging
over energiebesparing in middelgrote en
kleine bedrijven) is dat gewenst, omdat
door verbetering van de concurrentieposi
tie versterking van de export moet wor
den bereikt, waardoor de ongunstige ge
volgen van de invoer van energie kunnen
worden opgevangen.
De minister stelde nog eens dat ons
aardgasbezit veel goed maakt op de beta
lingsbalans, die er toch al zorgelijk uitziet.
Maar na het midden van de jaren ’80 zal
de bijdrage van het aardgas tamelijk snel
gaan verminderen. Tot dusver was de
energiebalans nog in evenwicht, maar de
behoefte aan invoer wordt steeds groter.
Energiebesparing is bij uitstek ook een
middel voor het bedrijfsleven om kosten
te besparen. Volgens Van Aardenne moet
de inspanning van de industrie op dit
terrein worden vergroot. De overheid wil
deze ontwikkeling graag stimuleren, zij
het dat haar energieprijsbeleid niet vaak
als dienst zal worden gevoeld.
Er wordt nu gewerkt aan een „energie-
besparingswet”, op basis waarvan bepaal
de besparingsmaatregelen worden voor
geschreven. Op korte termijn komen
daarbij kwesties als de rendementen van
ketels en zogenaamde voorgeschreven
„etikettering” van apparaten aan de
beurt. Voor de langere termijn zijn onder
zoek- en ontwikkelingsprogramma’s in
uitvoering.
DEN HAAG (ANP). Het Tweede-Ka-
merlid Konings (PvdA) heeft in schriftelij-
ke vragen aan staatssecretaris De Jong
van Onderwijs gepleit voor reservering
van een contingent van bijvoorbeeld vijf
procent van de opleidingsplaatsen van het
middelbaar en hoger beroepsonderwijs
voor jongere mensen met een WAO-uitke-
ring.
Het GAK en het GAB adviseren deze
mensen steeds vaker om met behoud van
hun uitkering een beroepsopleiding te vol
gen, zo merkte Konings op.
Scholen wijzen de aanvragen van deze
categorie regelmatig af op grond van de
beperkte opnamecapaciteit van leerlingen
of wegens „andere”, veelal onduidelijke
redenen”.
kdiv. ed.
oteerd:
Denteneer is al bijna dertig jaar be
drijfspsycholoog bij de Staatsmijnen
(thans DSM) en maakte uit dien hoofde de
mijnsluiting, de afvloeiing van de 28.000
mijnwerkers en hun herplaatsing van na
bij mee. De resultaten van zijn onderzoek
staan te lezen in een proefschrift, waarop
hij morgen aan de universiteit van Nijme
gen promoveert.
Minister Van Aardenne (links) liet zich gisteren op het congres over energiebesparing in
Utrecht in een stand van TNO voorlichten over mogelijkheden om tot besparing van energie te
komen.
sectorgewijze onderzoek van besparings-
mogelijkheden.
Kosten van energiebesparende investe
ringen kunnen vaak een knelpunt vor
men, vooral in een tijd van hoge rente en
lage reserves als nu. Daarvoor is nu de
energietoeslag ingevoerd in het kader van
de Wet Investerings-Rekening (WIR). Ver
der moeten knelpunten worden opgelost
zoals de zelfopwekking van stroom door
bedrijven en de benutting van industrie-
restwarmte.
Volgens de minister blijkt uit de erva
ringen al dat menig bedrijf op korte ter
mijn en met rendabele investeringen be
sparingen van 10 tot 20 procent weet te
bereiken. De overheid verwacht een ge
middelde verbetering van de energiedoel-
matigheid van 10 procent in de komende
vijf jaar. Dit is een haalbare doelstelling,
aldus Van Aardenne.
AMSTERDAM (ANP). De vereniging Milieudefensie vindt een drie maanden
geleden begonnen experiment met éénmalige fruitverpakking zeer verspillend.
Deze proef, die volgens Milieudefensie ingaat tegen de wil van een groot aantal
Nederlandse fruittelers, kost zowel de fruittelers als de consument geld.
Milieudefensie wijst erop dat het experiment jaarlijks ruim vier miljoen
afvalkistjes oplevert. „Vooralsnog ziet het ernaar uit dat het experiment de
komende twee jaar doorgaat”, aldus de vereniging.
Het produktschap voor groenten en fruit heeft bepaald dat de fruittelers
verplicht zijn hun eerste klasse appels en peren in te leveren in een verpakking
die schoon, solide en éénmalig moet zijn. Het experiment zou de afzet in het
buitenland moeten vergroten door een betere presentatie. De ruim tachtig
procent van de Nederlandse appels en peren die niet worden geëxporteerd,
moeten volgens een EG-verordening ook aan deze regeling voldoen, aldus
Milieudefensie. De vereniging voert momenteel een actie tegen milieuonvriende
lijke verpakking.
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT. Het functioneren van
verpleeghuizen en de kwaliteit van de
daar geboden zorg voldoen bepaald nog
niet overal aan de eisen. Dit zei mevrouw
J. van Leeuwen, voorzitter van de sectie
verpleeghuizen van de Nationale Zieken
huisraad, gisteren op de ledenvergadering
van de sectie in Utrecht.
Mevrouw van Leeuwen ging in haar
toespraak in op berichten in de media
over de kwaliteit van verpleeghuizen. Zij
noemde het signaleren van fouten en ge
breken een goede zaak, maar vroeg begrip
voor het feit dat in verpleeghuizen veel
jonge mensen werken die door allerlei
oorzaken nogal eens onvoldoende begelei
ding krijgen of onvoldoende tijd voor
menselijk contact.
Bovendien zullen door de inkrimping
van de financiële ruimte de kwaliteit en
kwantiteit van verpleeghuizen eerder ver
minderen dan toenemen. „De samenle
ving mag en moet weten dat veel verpleeg
huizen in vele opzichten met de rug tegen
de muur staan”, aldus mevrouw Van
Leeuwen.
economie van zijn land weer helemaal
gezond is.
De westerse geïndustrialiseerde landen
zijn overigens tevreden over Turkije’s
economisch beleid, met name over de
strijd tegen de inflatie, zo heeft de secreta-
ris-generaal van de OESO, Emile van Len-
nep, verklaard.
gevolgen hebben voor het brood- en ban
ket bakkersbedrij f
Hiervoor waarschuwen het bedrijf
schap Banketbakkersbedrijf en de Neder
landse Bakkerstichting in een nota aan
regering en Tweede Kamer. Prijsverho
gingen van gemiddeld 13,5 percent zullen
noodzakelijk zijn, zo wordt in de nota
gesteld. Dit zal volgens de bakkers een
omzetdaling van tien tot twintig percent
tot gevolg kunnen hebben. Enkele duizen
den arbeidsplaatsen van de ruim 30.000
die deze sector in totaal telt, zullen hier
door op de tocht komen te staan, zo wordt
gewaarschuwd.
De kleine en middelgrote industrie
neemt ongeveer 10 procent van het natio
nale energieverbruik voor haar rekening.
In de toekomst moet hiervoor ook worden
gedacht aan herinvoering van steenkool,
maar dan wel geleidelijk, mede vanwege
(Van onze redactie binnenland)
WAALWIJK. Een autorijschool uit
Waalwijk is begonnen met het organi
seren van „rijbewijsreizen” naar de
Amerikaanse staat Florida. Volgens de
rijschool, vormt het omwisselen van
een in Florida behaald rijbewijs geen
enkel probleem.
Een woordvoerder van het ministe
rie van Verkeer en Waterstaat noemt
deze informatie echter misleidend.
Volgens hem gelden voor omwisseling
van in Florida afgegeven rijbewijzen
dezelfde regels als voor alle andere niet
tot het Koninkrijk behorende landen.
Dit betekent dat een in het buitenland
afgegeven rijbewijs pas wordt omge
ruild voor een Nederlands exemplaar
als men langer dan een half jaar in het
buitenland heeft gewoond of een be
paalde tijd voor zakelijke doeleinden
in het buitenland heeft doorgebracht.
Tijdens speciaal georganiseerde reizen
behaalde rijbewijzen worden niet om
gewisseld, aldus de woordvoerder.
(Van onze correspondent)
GRONINGEN Niet alleen peperdure
milieuvoorzieningen, ook slecht manage
ment, de overname van KSH, niet ver
wachte concurrentie en al evenmin te
voorziene afzetproblemen hebben de
aardappelmeelgigant Avebe in grote
moeilijkheden gebracht. Dit stellen de
Landelijke Vereniging tot Behoud van de
Waddenzee, de milieufederatie Groningen
en de werkgroep Eemsmond in een com
mentaar op de uitspraak van de veenkolo
niale boerenbond en van Avebe-werkne-
mers, dat lozing van ongezuiverd afvalwa
ter op Dollard, Eemsmond en Waddenzee
het bedrijf uit de problemen zou kunnen
halen.
„Het is zeer kortzichtig en volstrekt on
juist om de oorzaak van de problemen
enkel en alleen te wijten aan de milieu
maatregelen die de Avebe moet nemen.”,
aldus de drie milieuorganisaties. Als voor
beeld van „slecht management” verwijten
ze Avebe onvoldoende te hebben gereser
veerd. „Daardoor moest het bedrijf voor
de (milieu)investeringen vreemd kapitaal
aantrekken. Alleen daarop rustte vorig
jaar al een rentelast van 38,6 miljoen
gulden”.
Als een ander staaltje van slechte be
drijfsvoering noemen de milieuorganisa
ties de wijze van zuivering waarvoor Ave
be koos: het indampingsproces. „Dit is
energieverslindend. De energiekosten zijn
voor het bedrijf in twee jaar met 60 pro-
bent gestegen. Vergisting had energie op
geleverd”.
de milieu-eisen en de kosten. Wellicht kun
nen ook bijdragen van zonne- en wind
energie worden verwacht, maar tot dus
ver zijn daarvan geen toepassingen in de
industrie bekend.
Van Aardenne stelde dat het voor ieder
bedrijf belangrijk is een eigen energiebe
heer op te zetten, zodat men weet hoeveel
energie wordt gebruikt, waar dat wordt
gebruikt en wat het kost. Als men een
eigen energiebalans heeft, kan er worden
bijgestuurd. Bedrijven kunnen voor deze
zaak bijstand van de Stichting Voorlich
ting Energiebesparing (SVEN) inroepen.
Bedrijven zullen vroeg of laat ook voor
de beslissing komen te staan energiebe
sparende investeringen te doen als isola
tie, warmteterugwinning, procesregeling
en rendementsverbetering van ketels. De
overheid steunt bij de inschakeling van
benodigde adviseurs per bedrijf en bij het
Si*Jl
PARIJS (Reuter). Turkije gaat de komende maanden de aandacht richten
op investeringen, exportbevordering en het scheppen van arbeidsplaatsen, zo
heeft de Turkse vice-premier, Turkut Ozal, in Parijs verklaard.
Fusie NV en BV wordt mogelijk
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Minister de Ruiter van Justitie
heeft gisteren bij de Tweede Kamer een wetsont
werp ingediend, dat een juridische fusie tussen
naamloze en besloten vennootschappen mogelijk
maakt.
(Van onze redactie economie)
GRONINGEN. Voor de vijfde
keer wordt in de Groninger Martinihal
van 1 tot 9 november de watersport
beurs Voor Anker gehouden. De be
kende zeezeiler Dirk Nauta zal de ope
ning van de watersportbeurs ver
richten.
Op de beurs zullen vooral veel stalen
jachten te zien zijn, die de polyester
boten lijken te verdringen. Door de nog
steeds stijgende olieprijzen wordt poly
ester als bouwmateriaal te duur en
gaan veel jachtwerven over op staal,
aldus een van de organisatoren.
Ook voor de doe-het-zelver is er nog
al wat keus op de beurs. „Voor Anker”
biedt veel op het gebied van bouwpak
ketten en casco’s; van houten kano’s
tot enorme casco’s van stalen motor
kruisers.
