Tijd om wat aan
voortuin te doen
Kruiden en gezondheid
Bouwen met wasknijpers
Glas snijden
ZO DOE
Boeken over spelletjes
Handboek
tuinieren de
moeite waard
I
Ir
1
WOENSDAG 29 OKTOBER
1980
25
y
TC* FïAHP
l
(f
o
Jfe
x i
Nauwelijks belopen gras moet zomers
I
H. R.
s
stukken).
De prijs per
Nu de zomer ten einde loopt is het tijd
om tuinplannen te maken. Als het goed is
hebt u aantekeningen gemaakt wat u wilt
verplanten en als u daar nog niet toe
gekomen bent kunt u nu nog onderschei
den waar wat staat. Heeft het eenmaal
gevroren dan wordt ’t allemaal veel
moeilijker. Schets even op een stukje
papier hoe de planten over de border
verdeeld zijn, daar hebt u straks ook
plezier van als u de bollen gaat planten.
Het kan best zijn dat u de tuin wilt
veranderen. Of dat u deze zomer een
nieuw huis-met-tuin hebt betrokken maar
er nog niet toe bent gekomen om van die
tuin ook echt iets te maken dat bij u én bij
het huis hoort.
Omdat de voortuin het visitekaartje van
de bewoner is, sta ik nu even stil bij dat
vaak kleine, maar kostbare stukje grond
waarvan u natuur gaat maken.
Vee1 gemeenten en woningbouwvereni
gingen staan niet toe dat u uw voortuin
1. Leg de glasplaat op een vlakke
ondergrond die eerst is afgedekt door
bijvoorbeeld een molton deken. Dat is
om verschuiven en beschadigen van het
glas te voorkomen. Schrijf de snijlijn
nauwkeurig (met een fijne viltschrij-
ver) af. Gebruik als geleider voor de
glassnijder een zuiver rechte lat of
dat is beter een tekenhaak.
We zeiden het al, veel is er niet voor
nodig. Als u het eens wilt proberen, kunt u
waarschijnlijk meteen aan de slag: was
knijpers en lijm zijn in elk huis wel aan
wezig. Wanneer u de smaak eenmaal te
pakken heeft, is het verstandiger „kant-
en-klare” halve wasknijpers te kopen. In
handenarbeidwinkels verkoopt men ze in
zakken met diverse aantallen: 50 stuks
voor circa een gulden tot 1000 stuks voor
zo’n 15 gulden. In de zak zitten een paar
getekende voorbeelden, die u een eindje
2. Houd bij het inkrassen van het glas
rekening met de afstand tussen het snij-
wieltje en de andere kant van de glass
nijder. Plaats de lat of de teken haak
dus op overeenkomstige afstand vanaf
de afgetekende lijn. Strijk wat petro
leum over de snijlijn of doop de glass
nijder in petroleum terpentine kan
ook). Kras de lijn in één doorlopende
beweging stevig in.
Een grasveldje dat veel belopen wordt
moet u al gauw door tegels vervangen.
Kies dan direct voor tegels, dan hoeft u
het resterende gras ook niet telkens te
knippen, wat met die kale plekken in het
centrum een ondankbaar werkje wordt.
Als lijm kunnen we een sneldrogende
houtlijm aanbevelen die aan één kant
opgebracht wordt. Binnen vijf minuten is
al een redelijke hechting verkregen. Wan
neer dat nodig is, kunt u echte wasknij
pers als kleine lijmtang gebruiken.
op weg helpen. Er is een aantal boekjes
met voorbeelden en ideeën verschenen,
onder andere bij uitgeverij Strengholt te
Naarden.
Terug naar de natuur. Terug naar de
kruiden. Terug naar de recepten en ge
neesmiddeltjes van oma en haar voor
ouders. Dat zijn de leuzen van degenen,
die de chemische industrie met arg
waan bekijken. Die leuzen zijn opge
pakt door ritsen uitgevers. Vandaar de
vele kruiden- en gezondheidsboeken.
D
O
D
3
4. Leg de glasplaat nu met de kraslijn
op een dunne lat. Door met één of twee
handen op het afvalgedeelte te druk
ken, knapt het langs de lijn af. Wanneer
u wat ervaring krijgt in het snijden van
glas, durft u het later ook wel aan om
het glas met de kraslijn op bijvoorbeeld
de scherpe rand van een tafel te leggen
om het te breken.
„Het grote kruidenboek”, door prof,
dr. Richard E. Schultes, is opgezet vol
gens de gangbare lijnen van dit soort
naslagwerken. De (Engelse) redactie be
gint met een algemene beschouwing van
de geneeskunst met kruiden. Daarna
wordt een groot aantal kruiden onder de
loep genomen: stuk voor stuk komen ze
aan de beurt in de duidelijke tekst en
illustratie (foto’s of tekeningen in kleur).
De lezer wordt geïnformeerd over her
kenning, plukken, bereiding, gebruik en
werking. Op anders getint papier treft
men de ziektes aan, die met kruiden
bestreden kunnen worden. Er wordt in
het begin overigens gewaarschuwd: het
boek is geen handleiding tegen ziekten
of een vervanging van de arts. Het moet
beschouwd worden als een naslagwerk
van medicinale planten. Een beetje
schijnheilig is dat wel natuurlijk. Je bent
al gauw geneigd om iets uit te proberen.
Los van de medicinale kant van de plan
ten is het boek gewoon botanisch een
aardig inkijkboek.
De Amerikaan Lelord Kordel, gepre
senteerd als een voedseldeskundige,
heeft een geheel andersoortig boek ge
schreven. Hij reisde overal naar toe en
verzamelde er recepten op basis van
natuurlijke middelen. De titel Oma’s Ge-
zondheidsgids is een wat misleidende
Nederlandse naam van het boek, dat
oorspronkelijk Natural Folk Remedies
heet. Dat is een heel wat betere aandui
ding waar het inhoudelijk om gaat. Niet
zozeer om oma’s papiertjes, waar oude
receptjes op staan, maar om de manier
waarop mensen in allerlei verschillende
culturen via de natuur genezing of ver
sterking zochten. Dat de oma van de
schrijver haar kleinkind tot dit werk
geïnspireerd heeft en ook nog 101 jaar
oud werd is aardig meegenomen, maar
niet relevant. Lelord Kordel schrijft on
derhoudend. Hij verbindt de recepten
door anekdotische vertellingen. Het is
eerder een prettig leesboek dan een re-
ceptuurgids.
In de gids voor natuurlijke geneeswij
zen „Alternatieve Geneeskunde” komen
de kruiden en natuurlijke middelen ui
teraard ook volop aan bod. Dit boek
bepaalt zich echter niet tot de kruiderij
alleen. Het geeft een overzicht van de
diverse methoden van geneeskunde bui
ten de traditionele, de „normale”.
5. Wanneer een smal randje van het
glas moet worden gesneden, gebruikt u
één van de „afbreekbekjes” van de
glassnijder. Het randje komt er mis
schien in een aantal stukken af maar
dat is geen bezwaar. Beweeg de glass
nijder bij het breken naar beneden, dus
in de richting die tegengesteld is aan de
glaszijde waar de kras is aangebracht.
minstens één keer in de week gemaaid
worden, om van de verzorging in voorjaar
en najaar maar te zwijgen. Een beplanting
met heide in de goede, turfachtige
grondsoort vraagt weinig onderhoud, al
dient het snoeien niet overgeslagen te
worden, anders loopt u kans er opeens het
heidehaantje (een vraatzuchtig kevertje)
aan te treffen. Eenjarigen zoals lobelia,
afrikaantjes, vlijtig liesje en al die andere
zaailingen moeten een keer geplant wor
den en daarna begoten en gemest. Vaste
planten zoals de lage bodembedekkers
(Indische aardbei, adderwortel, vetmuur
en huislook) vragen weinig aandacht,
maar monnikskap en ridderspoor en al
die andere hoog opgroeiende moeten tij
dig worden aangebonden teneinde om
zwaaien te voorkomen. Met andere woor
den: raadpleeg een goed tuinboek om te
zien welke beplanting bij u en uw mate
van vrije tijd past.
Een goede voortuin verhoogt de waarde
van uw woning. Wanneer buren tot
overeenstemming komen om hun voortui
nen zodanig op elkaar aan te passen dat ze
één grote tuin vormen, dan gaat dit zeker
op. Visueel wordt elke tuin dan veel gro
ter, terwijl u toch uw persoonlijk stempel
op de tuin kunt drukken, want dat komt in
de uitwerking van het ontwerp naar voren
én in keuze van de planten. Het grondpa
troon en de gebruikte materialen kunnen
dezelfde zijn. Gezamenlijke inkoop van
bijvoorbeeld tegels, biels en planten, mest
en grond is al direct goedkoper omdat
maar eenmaal voorrijkosten op de reke
ning staan. Schakelt u een hovenier in, die
vakwerk levert, met originele ideeën komt
èn u kan adviseren wat betreft de planten
die bij uw wensen passen, dan vaart u op
zeker. Win zijn advies in. Bij de Vereni
ging Tuin- en Landschapsvoorziening zijn
er zo’n 600 aangesloten, die per provincie
in de ledenlijst staan. Vraag die aan: se
cretariaat Koninginnegracht 102, 2514 AL
Den Haag.
3. Schuif het glas nu zó ver buiten het
tafelblad dat de ingekraste lijn vrij
komt. Tik hem aan de andere kant van
het glas met de glassnijder op korte
regelmatige afstanden stevig aan, zo
dat de kraslijn „doorspringt”. Of dat
goed lukt is gemakkelijk te zien. Let
erop of de lijn vooral ook aan beide
zijkanten goed is doorgesprongen.
Het is misschien even wennen, maar
wat betreft de knutseltechnieken hebben
we er een nieuwe rage bij: het maken van
wasknijperbouwsels. U heeft er niet veel
nodig en het is echt een aardig werkje
leuker in elk geval dan de was ophangen,
dachten we zo...
Halve houten wasknijpers, houtlijm en
wat fantasie, dat zijn de ingrediënten van
deze vrijetijdsbesteding. En denk niet, dat
het hier alleen om eenvoudige sier- en
gebruiksvoorwerpen gaat. Naast prakti
sche dingen als een servetstandaard (zie
foto), onderzetter, kandelaar, foto- of spie
gellijst, lampekap, bloembakje of sigaret
tenbeker is het ook mogelijk een hele
meubelinrichting voor het poppenhuis te
maken, compleet met hemelbed, deken
kist en schommelstoel (zie foto). Uw kin
deren zullen het vast en zeker leuk vinden
om tijdens een „slecht-weer-weekeinde”
(samen met vader of moeder) wasknijper
bouwsels te maken. Ze kunnen hun werk
stukken met plakkaatverf een kleurtje
geven en daarna afwerken met blanke lak
of vernis.
Toch is het bouwen met wasknijpers
lang niet altijd kinderwerk. Integendeel
zelfs, want wat dacht u van vliegtuigmo
dellen, schepen, ophaalbruggen, boeren
wagens, kermisattracties en windmolens.
Zo’n molen kan zelfs worden aangedre
ven met een elektromotortje. Wat con
structies betreft is bijna alles mogelijk, als
u maar voldoende wasknijpers en geduld
heeft. Het gaat een beetje lijken op een
soort modelbouw, maar dan wel een heel
bijzondere.
-
Wie niets of weinig weet van tuinieren,
maar daar toch wel mee wil beginnen of
het beter aanpakken, hoeft niet te klagen
over gebrek aan informatie. Het probleem
is wellicht dat er een teveel aan informatie
is. Welk boek moet de leek nu kiezen uit
die planken vol, waar hij werkelijk wat
aan heeft? Het hangt natuurlijk ook af
van de tuinier. Wil hij globaal op de hoog
te zijn, wil hij details kennen of wil hij
zelfs gespecialiseerd te werk gaan? In het
verleden hebben wij al op diverse uitga
ven gewezen, die de moeite waard waren.
Hieronder treft men weer enkele nieuwe
tuinboeken aan.
Het belangrijkste boek, dat de laatste
weken op dit gebied is uitgekomen, mag
ongetwijfeld het „Handboek tuinieren”
genoemd worden. Dit Duitse standaard
werk dat is het ongetwijfeld werd
door Wim Oudshoorn vertaald en be
werkt. Hij is er zo meldt hij ruim een
half jaar mee bezig geweest. Dat kunnen
wij cns voorstellen, want het is een volu
mineus en diepspittend adviesboek van
850 pagina’s. Het is niet leuk voor schrij-
ver„, die hiervóór algemene tuinboeken
hebben samengesteld, maar deze „bijbel”
voor de tuin zal een grote concurrent zijn.
Het is door vakmensen samengesteld en
bewerkt. De ervaring is duidelijk en
overzichtelijk (ook door de schema’s)
overgebracht. Je kunt zo gek niet beden
ken of het staat er in. Het is jammer, dat er
te weinig aandacht aan de lay-out is be
steed. Het is over het algemeen recht toe,
recht aan. De zwartwit foto’s zijn niet
allemaal even sterk.
Wie een boek met fraaie illustraties en
deskundige tekst wil hebben, op het ge
bied van tuin(sier)planten toegespitst,
kunnen we verwijzen naar Rob Herwigs
„350 tuinplanten en hun toepassing”. De
kleur en vormen van bloemen en planten
springen je uit deze uitgave tegemoet. Op
elke pagina vindt men minimaal twee
kleurenfoto’s. Bij elke plant staat een be
schrijving van de belangrijkste kenmer
ken en hoe men die plant moet behande
len. Herwig weet waar hij over schrijft (hij
is „boekenmiljonair”). Hij heeft in Lunte-
ren zijn eigen modeltuinen. Hij is dan ook
geen studeerkamerauteur. Vooral bij tui-
nieradviseurs is dat een belangrijke zaak.
Planten zijn niet altijd ongevaarlijk. Wie
meer wil weten over deze categorie plan
ten in Nederland doet er goed aan bijv.
„Giftige planten” van Harald Nielsen
door te kijken. Joh. Bolman bewerkte dit
Deense boekje en paste het aan aan de
Nederlandse situatie in de natuur. Goede
kleurillustraties vergemakkelijken het de
termineren van de bewuste planten, die
uitvoerig worden beschreven.
HANS ROMBOUTS
„Handboek tuinieren”, door Gerhard Bam-
bach uitg. Zomer en Keuning, prijs 64.50.
„350 tuinplanten en hun toepassing”, door
Rob Herwig, uitg. Zomer en Keuning, prijs
32,50
„Giftige planten", door Harald Nielsen, uitg.
Thieme, prijs 17,50
afbakent met hek of heg. Informeer hoe
die zaken er bij u voorstaan, voordat u
materiaal bestelt. Overleg ook even met
de buren aan weerskanten. Misschien
hebben zij wel bezwaar tegen een rozen
haag of de sierappel die u zo graag in uw
tuin zet. Bepraat zulke zaken en u ver
sterkt de goede verstandhouding in uw
woongemeenschap, die door een ik-doe-
wat-ik-wil mentaliteit ernstig verstoord
kan worden. Trouwens, hebt u een wat
grotere voortuin, waarin u een wat grote
re boom wilt zetten, pleeg dan weer
overleg met gemeentewerken, want het
tcan best zijn dat er buizen en leidingen
liggen op de plaats waar uw boom gaat
groeien, met mogelijk gevolg dat er scha
de kan ontstaan aan dat ondergronds
verkeer.
Een voortuin is een kwetsbaar kleinood.
Spelende kinderen, ravottende honden,
gravende katten, zij zijn medebepalend
voor het visitekaartje dat u aanlegt. Maar
primair zijn toch uw eigen wensen. Moe-
„Het grote kruidenboek”, uitg. Zomer en
Keuning, prijs 29,90.
„Oma's gezondheidsgids”, uitg. Tiebosch,
prijs 29,50.
„Alternatieve geneeskunde”, uitg. Thieme,
prijs 39,50.
ten er (kinder)fietsen in kunnen staan?
Wilt u er veel bloemen in die onderhoud
vragen, of liever een beplanting, die tijd
vergt?
6. De gesneden kanten van het glas
zijn vrij ruw. Het is in de meeste geval
len aan te bevelen ze enigszins te „ont-
scherpen”, ook ter bescherming van uw
handen. Dat kan met een vlakke slijp
steen die u aan boven- en onderzijde
enige malen krachtig langs de scherpe
kanten haalt. Maak de steen nat. En
kijk uit voor de kleine splintertjes die
kunnen afspringen.
Dr. Andrew Stanway, een Engelse me-
disch-specialist, die zich ook bekwaam
de in het publiceren en filmen van medi
sche onderwerpen, zet alle zogeheten
alternatieve geneeswijzen op een rijtje.
Hij bestudeerde de behandelde onder
werpen uiteraard en sprak zoveel moge
lijk met degenen, die de therapieën uit
vonden of met diens medewerkers of
opvolgers. Hij waarschuwt, dat hij als
arts onmogelijk alle genoemde therapi
eën kan aanbevelen. Om volledig te zijn
noem ik de behandelwijzen, die hij uiter
aard in het kort bespreekt: acupunctuur,
Alexander-techniek, antroposofische ge
neeskunde, aromatherapie, ayurveda,
bachremedies, biochemica, biofeed-
back, chiropraktie, kleurentherapie, dó-
in, paranormale genezing, kruidenge-
neeskunde, homeopathie, hydrothera-
pie, hypnose, macrobiotiek, megavitami-
netherapie, naturopathie, negative ion-
therapie, orgontherapie, osteopathie, pa-
troontherapie, psionische geneeskunde,
piramidegenezing, radiësthesie, radioni-
ca, reflexologie, rolfing, sjiatsoe, ge
luidstherapie en yoga.
•W
-
Met vereende krachten
zijn er twee spelletjesboe
ken uitgekomen bij Becht.
De Engelse tekst werd ver
taald en bewerkt door Rob
van den Dobbelsteen,
Jack Botermans zorgde
voor de „beeldredactie”,
Pieter van Delft en Boter
mans (dit tweetal was ook
al actief met het vroegere
boek van de maand over
spelletjes in de hele we
reld) bepaalden de vorm
geving, Dorien van der
Valk en Dolf Bos maakten
de fraaie illustraties.
Spelletjes en puzzels met
lucifers, potlood en papier
geeft volop ideeën wat je
met die simpele materia
len allemaal voor leuks
kunt doen. Te veel om in
dit bestek op te noemen.
Daar is dat boekje tenslot
te dan ook voor. Datzelfde
geldt voor speletjes en
puzzels die je zelf kunt
maken. Doe-het-zelf-ge-
noegens dus. Toch maar
even wat onderwerpen uit
dit boekje genoemd: een
labyrint maken van multi- stukken), houten letter- Boekjes zijn uitgegeven
plex, schuifpuzzels, puz- puzzels, Chinese puzzel, onder de verzamelnaam
zeis met een schaakbord een brug van lucifers. Va- Spelletjes.
(deze keer eens zonder riaties genoeg dus. De deel 14,90.
■K-
w
(D
Q
E
O
N
E
O)
o
0)
