Niet voldoende parlementariërs aanwezig
Nieuwe benadering
autonomie-gesprek
„EG-parlement moet
in begroting snoeien”
„Pers eenzijdig over UNESCO”
Bommenwerper
neergehaald
nabij Qom
nog redden
Jamani ontkent
contact met olie-
Verrassend akkoord Sadat-Navon
maatschappijen
Nyerere stevent
af op 95 procent
Enorme zwendel
Vier kandidaten
Begrotingscommissie meent:
Kernongeluk in
in Italië met
Hessen gemeld
olieprodukten
Nederlandse delegatie bij terugkomst:
Bij aanslag
in Zimbabwe
vier doden
IATA pleit voor
Eurocontrol
Alleen gratie
kan Maurice
Ook in beroep
doodstraf tegen
Kim geëist
Negen doden bij
explosie in
station Peking
voor opvolging
James Callaghan
„Saoedi-Arabië
heult met VS”
G
BINNEN- EN BUITENLAND
DONDERDAG 30 OKTOBER
19 8 0
ilijst
(Van onze redactie buitenland)
1980
TEHERAN. Het openbare debat dat het
Iraanse parlement vandaag zou houden over
de Amerikaanse gegijzelden is verschoven
naar zondag.
V
Pas zondag weer
debat gegijzelden
cennen
>rdt de
nensen
toege-
(Van onze redactie buitenland)
KENIA
Kitoer
Songea
MOZAMBIQUE
mevrouw
volgens mevrouw
nd van
is de
ret een
houden
lerzoek,
tie voor
jk naar
beide
t als de
'etrouw
iat was
ren vra-
laal:
eiteloos
al in al
mijzelf,
omen.
jgekend
irkundi-
pmaker,
i Pieter
'8 Hugo
ooten.
Dat is de mening van de begrotingscom
missie van het parlement die deze week in
Brussel beraadslaagde over de eigen be
groting voor volgend jaar.
Een aantal posten werd door de com
missie geschrapt, zoals uitbreiding van de
staf van het parlement met nog eens 232
personen. Het schrappen van deze post
bespaart 13,75 miljoen gulden. De hele
begroting van het Europees parlement
beloopt momenteel 550 miljoen gulden
per jaar.
Wanneer niet drastisch op de uitgaven
Als reden voor het uitstel noemde radio-Teheran het feit dat
vanmorgen het vereiste quorum niet werd bereikt. Dat wil
zeggen dat er niet voldoende parlementariërs aanwezig waren
om het debat te kunnen laten beginnen. Op vrijdag en zaterdag
vinden in Iran nooit parlementszittingen plaats.
Volgens sommige bronnen in Teheran zou het parlement het
wel eens zijn over de vier voorwaarden die ayatollah Khomeini
eerder heeft genoemd voor de vrijlating. Maar er zou nog geen
overeenstemming zijn over twee aanvullende eisen die zijn
genoemd door een speciale commissie van het parlement die een
rapport over de gijzelingskwestie heeft opgesteld. Deze eisen zijn
Belgrado
probleem
aardige
rijs’
AFRIKA
ide het
j Cesto-
van het
s, groot
’oor het
rlandse
eek dat
door K.
eun de
heb die
jsuitrei-
1974 op
ik toe-
1 jokers
adat de
een vak
d door
b ik de
e naam
ard”, ze
akend.
LONDEN (Reuter). De minister van
Olie van Saoedi-Arabië, Achmed Zaki Ja
mani, heeft gisteren in Londen ontkend,
dat hij met vier Amerikaanse oliemaat
schappijen overlegt over de verdeling van
de 500.000 vaten (van 159 liter) olie per dag
die zijn land op het ogenblik extra produ
ceert.
In de Britse pers waren berichten ver
schenen dat Jamani in onderhandeling
was met Exxon, Socal, Texaco en Mobil,
de vier ondernemingen die de oliereserves
in Saoedi-Arabië ontginnen. De prijs die
het land voor de extra olie vraagt zou 32
dollar per vat bedragen, twee dollar meer
dan de officiële Saoedische olieprijs. Te
genover journalisten in Londen verklaar
de Jamani van onderhandelingen totaal
niets te weten.
aan de godsdienst, iets dat in vroeger tijd
onder invloed van het Oostblok veel min
der gebeurde.
elveldt
>n brief
aar het
en en
scriptie
iteraire
mtdekt
een, en
aar de
(Van onze redactie buitenland)
SEOEL. Ook in hoger beroep is giste
ren in Zuid-Korea de doodstraf geëist
tegen oppositieleider Kim Dae-Joeng, die
wordt beschuldigd van een poging tot het
omverwerpen van het bewind door stu
dentenopstanden in mei van dit jaar.
Als aan de eis wordt vastgehouden, zal
Kim nog in beroep kunnen gaan bij het
hooggerechtshof en bij president Tsjoen
Doo-Whan. Zoals bekend, is ook van inter
nationale zijde protest aangetekend tegen
de doodstraf voor Kim.
PARIJS. „De regerende familie van
Saoedi-Arabië verbreekt de betrekkingen
met het arabische volk van Libië net op
het moment dat ze de betrekkingen met de
Verenigde Staten aanhaalt om imperialis
tische plannen uit te voeren in het gebied
van de arabieren.” Dit zei het Libische
persbureau JANA gisteravond in een eer
ste reactie op de Saoedi-arabische beslis
sing de betrekkingen met Libië te verbre
ken. Saoedi-Arabië verbrak dinsdag de
betrekkingen met Libië omdat het vond
dat de Libische leider Kadaffi „de islam
besmeurde”.
i gegra-
f53,64.
kleine
lezers
itie van
ld van
tan niet
worden
PEKING. Bij een zware explosie gis
teren op een spoorwegstation in Peking,
zijn negen mensen om het leven gekomen.
Enkele tientallen raakten gewond. Naar
de oorzaak van de ontploffing is een on
derzoek gaande.
Een woordvoerder van het Chinese mi
nisterie van Buitenlandse Zaken bevestig
de vanmorgen dat een explosie had
plaatsgevonden, maar kon niet zeggen of
het een ongeluk of een aanslag betrof.
Duizenden inwoners van de Chinese
hoofdstad kwamen naar het station toen
het nieuws van de ontploffing bekend
werd, maar niemand mocht het gebouw
binnen. Het treinverkeer bleef normaal
verlopen. Reizigers moesten echter via zij-
ingangen naar de perrons. Ambulances
reden af en aan.
Explosies waarvan eerder dit jaar op
stations en in treinen in China melding
werd gemaakt, waren veelal het gevolg
van passagiers die explosieven of vuur
werk bij zich hadden.
ZAIRE Xy
^’Makc
Af ZAMBIA
veelzjj-
poëzie,
i, film-
>e meer
(Van onze redactie buitenland)
De terdoodveroordeling van de 24-
jarige Philippe Maurice heeft de
Franse pers tot grote opwinding
gebracht. Frankrijk is een van de
weinige landen in West-Europa
waar het probleem van de dood
straf nog niet is opgelost.
Het enige wat Maurice nog van de guillo
tine kan redden, is gratiëring door
president Giscard.
Terwijl de regering een discussie in het
parlement over de doodstraf nog uit
de weg wist te gaan, heeft de Franse
president het probleem in veler ogen
al nagenoeg opgelost door de laatste
jaren veelal gratie te verlenen. In het
geval-Maurice zal dat echter moeilij-
ker gaan, omdat nauwelijks verzach
tende omstandigheden aan te voeren
zijn.
De beslissing van de president zal, hoe ze
ook moge uitvallen, als een politieke
beslissing worden gezien. In mei van
het volgend jaar wordt voor zeven jaar
een nieuwe president gekozen. De
strijd rond deze verkiezing is al in alle
hevigheid losgebrand.
Philippe Maurice heeft op 6 december
vorig jaar bij een politiecontrole een
agent neergeschoten. Hij is tevens be
trokken bij de moord op twee andere
agenten en op een bewaker van een
ondergrondse parkeergarage.
Niet alleen de beoordeling van het gra
tieverzoek door de president zal als
een politieke beslissing worden gezien.
Ook het doodsoordeel door de Parijse
rechter in Parijs is de laatste zeven
tien jaar de doodstraf niet meer uitge
sproken wordt een politieke achter
grond toegedicht. De politie heeft een
opkikker nodig, zo redeneert men.
Niet alleen is ze in een slecht daglicht
komen te staan na de bomaanslag op
de synagoge in de Rue Copernic, maar
bovendien nemen de aanslagen met
dodelijke afloop op leden van het poli
tiekorps hand over hand toe. Al in de
nacht na de uitspraak tegen Maurice
vond in een van de Parijse zogenaam
de gegoede buurten een schietpartij
plaats, waarbij een gangster werd ge
dood en een agent gewond.
Op het ogenblik wachten drie terdood-
veroordeelden op de laatste beslissing
van de president. Tijdens zijn zevenja
rige ambtsperiode weigerde Giscard
driemaal een verzoek tot gratie, vier
maal willigde hij het in. Gedurende de
afgelopen tien jaar lieten 17 terdood-
veroordeelden het leven onder de guil
lotine. Voor het laatst viel het mes in
1977.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. Iran heeft gisteren ver
klaard, een Iraakse bommenwerper van
Russische makelij te hebben neergehaald
in de buurt van de heilige stad Qom, de
residentie van de ayatollah Khomeini. Het
is voor het eerst dat een bommenwerper
in de buurt van Qom werd gesignaleerd.
Of het toestel ook bommen heeft afgewor
pen, werd niet meegedeeld.
De Iraanse premier Radjai zei gisteren
dat zijn land geen vredesovereenkomst
met Irak zal sluiten „al duurt deze oorlog
nog tien jaar”.
Volgens de Pakistaanse minister van
Buitenlandse Zaken Agha Sjahi hebben
zowel Irak als Iran ingestemd met een
bezoek van een goodwill-missie van de
niet-gebonden landen aan Teheran en
Bagdad. De commissie zal voor zij naar
beide landen vertrekt, dit weekeinde eerst
nog bijeenkomen in Belgrado.
De Russische ambassadeur bij de VN,
Trojanovski, heeft beide partijen gisteren
opgeroepen hun conflict door onderhan
delingen op te lossen.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. Gisteren is de termijn ver
streken waarbinnen kandidaten konden
worden gesteld voor de opvolging van
James Callaghan als leider van de Britse
Labour-partij. Het aantal kandidaten
blijft beperkt tot de vier die zich al eerder
hadden aangemeld: Michael Foot, Denis
Healey, John Silkin en Peter Shore.
Healey, die volgens opiniepeilingen de
beste kansen maakt, vertegenwoordigt de
rechtervleugel van de partij, terwijl de
drie anderen voorkomen uit de linker
vleugel. De partijleider wordt gekozen
door de parlementaire fractie van La
bour. De eerste verkiezingsronde sluit op
4 november.
Voor een overwinning in de eerste ron
de zijn 135 van de 269 stemmen nodig.
Naar algemeen wordt verwacht zal een
tweede ronde (op 10 november) noodzake
lijk zijn en mogelijk zelfs een derde.
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. Aan de ongebreidelde stijging van de uitgaven van het
Europees parlement dient een einde te komen.
ik kan
•ijs 1980
van de
t moest
an, toen
melden
haakjes,
Stigter,
Neder-
lan niet
an kijf
itgeverü
binnen-
gedich-
ïiland”),
et twee
Hertaal”
reef de
j publi
er „Een
rekken),
el inter-
bundel
roor de
staan
te”, hü
üe Kees
;eloof in
jse Post
schrijft
r van de
i Diep”
itgeverü
igaut te
al haar
waardig
(Van onze redactie buitenland)
MIT ABOEL KOM. President Sadat van Egypte en zijn Israëlische
collega Navon hebben gisteren verklaard dat zij het tijdens het bezoek van
Navon aan Egypte eens zijn geworden over „nieuwe benaderingswijzen” van
het overleg tussen beide landen over Palestijnse autonomie en het normalise
ren van de betrekkingen.
Waarnemers noemen het opmerkelijk
dat de Israëlische president, die een louter
representatieve functie heeft, politieke be
sprekingen met zijn Egyptische collega
heeft geveerd. Overigens wilden Sadat en
Naven niet zeggen wat de „nieuwe bena
deringswijzen” precies inhouden. Wel zei
Sadat dat hij met Navon is overeengeko
men dat „opnieuw vaart moet worden
gebracht in het streven naar vrede en het
proces in de richting van autonomie”.
Voorts is een aantal afspraken gemaakt
dat tot doel heeft het grensverkeer tussen
Egypte en Israel te vereenvoudigen. Zo
zullen nieuwe weg- en spoorwegverbin
dingen worden aangelegd, waarbij ge
bruik zal worden gemaakt van een on
langs in gebruik genomen tunnel onder
het Suez-kanaal. Het aantal directe vluch
ten van de Israëlische luchtvaartmaat
schappij El Al tussen Cairo en Tel Aviv zal
worden uitgebreid. Sadat en Navon heb
ben ook afspraken gemaakt over een uit
breiding van culturele contacten tussen
beide landen. Navon wees er gisteren op,
dat hij contact heeft gehad met premier
Begin over hetgeen hij in Egypte naar
voren heeft gebracht.
Overigens hebben de burgemeesters
van de steden Hebron en Khalkoel giste
ren een eind gemaakt aan de hongersta
king, die zij tien dagen geleden waren
begonnen uit protest tegen een tegen hen
uitgevaardigd bevel tot uitwijzing.
Van onze redactie buitenland)
SALISBURY. Bij een aanslag op een
rouwstoet van aanhangers van de ZANU-
partjj van premier Robert Moegave van
Zimbabwe, zijn gisteren in een zwarte
voorstad van Salisbury 4 mensen gedood
en 16 gewond. Voor de aanslag, waarbij
vuurwapens en een handgranaat werden
gebruikt, worden aanhangers van het Pa
triottisch Front, de partij van minister
van Binnenlandse Zaken Joshua Nkomo,
verantwoordelijk geacht.
Zij wees er ook op dat in
duidelijk is gebleken dat het
van het analfabetisme in de wereld nog
enorm groot is. Het zal een grote spanning
kosten en veel offers vergen om het huidi
ge aantal analfabeten in de wereld, ge
schat op 800 miljoen mensen, in de ko
mende jaren niet nog verder te laten stij
gen. Hoop wordt gevestigd op de inscha
keling van nieuwe technologie, zoals mi
cro-processors, in het onderwijs.
(Van onze redactie buitenland)
DAR-ES-SALAAM. Goedingelichte
kringen in de Tanzaniaanse hoofdstad
Dar-es-Salaam verwachten, dat de huidi
ge president Julius Nyerere bij de verkie
zingen van afgelopen zondag als enige
kandidaat ongeveer 95 procent van de
stemmen zal behalen. Bij de vorige presi
dentsverkiezingen kreeg hij 92 procent.
Nyerere is sinds 1961 aan de macht in
Tanzania.
Het van de federatie Tanzania deel uit
makende eiland Zanzibar is intussen
Aboud Joembe tot president gekozen en
daarmee automatisch tot vice-president
van Tanzania. Joembe werd in 1972 tot
president van Zanzibar benoemd door de
sinds 1964 aan de macht zijnde revolutio
naire raad van het eiland, dat in dat jaar
samen met Tanganyika de republiek Tan
zania vormde.
Hoofdstad
Toekomstige hoo/dstad
Spoorweg
Hoofdweg
Moeras
FRANKFURT. „Enige tijd gele
den,’ heeft in een NAVO-opslagplaats
voor kernkoppen bij Schluchtern in de
Westduitse deelstaat Hessen een onge
luk plaatsgevonden, waarbij „een flin
ke hoeveelheid radioactiviteit,’ is vrij
gekomen. Dat zeggen althans West
duitse milieubeschermers.
Woordvoerder Bittner van de Hessi-
sche milieubeschermingsorganisatie
verklaarde gisteren dat het gras in een
s’raal van twee kilometer rond de op
slagplaats is verbrand. Bovendien zei
hij dat het depot zou zijn gecamou
fleerd als waterleidingbedrijf en dat er
van beveiliging nauwelijks sprake zou
zijn. Aan de Hessische autoriteiten is
om tekst en uitleg gevraagd.
De UNESCO-conferentie besloot verder
dat er een wereldcongres over het boek
moet komen. Het boek, zo was de algeme
ne opinie, heeft niets aan actualiteit inge
boet. Met name ontwikkelingslanden han
teren het als een onmisbaar element in de
ontwikkeling van hun eigen cultuur,
maar, zo zei een CRM-delegatielid, „voor
lopig zitten veel ontwikkelingslanden nog
met één leerboek per 30 leerlingen.”
In Londen heeft de Ier Sean McBride,
voorzitter van de commissie die het
UNESCO-rapport over een nieuwe infor
matie orde opstelde, zich verweerd tegen
kritiek op het rapport. McBride stelde dat
het rapport, vanuit de verwachting dat
regeringen de komende jaren de media
steeds meer zullen willen controleren, een
aantal journalistieke beginselen heeft wil
len vastleggen. Het rapport veroordeelt
uitdrukkelijk overheidscensuur aldus
McBride, die stelde dat veel Westerse kri
tiek is geleverd door mensen die het rap
port niet eens gelezen hebben.
DEN HAAG. De IATA, het internatio
nale overlegorgaan van burgerluchtvaart-
maatschappijen, heeft gisteren een rap
port uitgebracht dat neerkomt op een
pleidooi voor Eurocontrol, dat zoals be
kend het luchtverkeer in België en West-
Duitsland begeleidt voorzover dat hoger
dan zeven kilometer vliegt.
Eurocontrol, dat vestigingen heeft in het
Limburgse Beek en het Westduitse Karls
ruhe, zou ook het luchtverkeer boven Ne
derland kunnen begeleiden, maar daarte
gen heeft de Rijksluchtvaartdienst nog
bezwaren.
Volgens de IATA heeft het feit dat ieder
Europees land zelf het luchtverkeer bege
leidt, een belangrijke invloed op de Euro
pese luchtvaarttarieven.
Daar komt bij dat op Europese lijnen
veelvuldig moet worden omgevlogen om
dat bepaalde gebieden om militaire rede
nen voor de burgerluchtvaart zijn geslo
ten. Op de lijn Brussel-Zürich, waarop
ook de KLM vliegt moet zelfs 47 procent
meer worden gevlogen, terwijl de gemid
delde omweg in Europa 15 procent be
draagt. In de Verenigde Staten ligt dat
percentage niet hoger dan 3 procent.
de terugtrekking van Amerikaanse marine-eenheden uit het
gebied van de Perzische Golf en de veroordeling die Washington
moet uitspreken over de politiek die de VS in het verleden
hebben gevoerd ten aanzien van Iran.
De islamitische opperrechter van Iran, ayatollah Khalkali, zei
gisteren in een vraaggesprek dat hij voorstander is van het ruilen
van de gegijzelden voor militaire reserve-onderdelen door de VS.
President Carter zou volgens hem bereid zijn tot een dergelijke
ruil. Het Witte Huis heeft tot nu toe echter alleen verklaard dat
van levering van militaire onderdelen pas sprake kan zijn na
vrijlating van de gegijzelden. Khakali zei te verwachten dat de
gegijzelden nog voor de presidentsverkiezingen in de VS (4
november) zouden worden vrijgelaten.
Overigens heeft een adviseur van president Carter gisteren in
een interview verklaard dat Khomeini „kanker heeft en het niet
lang meer zal maken”. Het Witte Huis liet echter weten dat men
niet beschikt uit informatie waaruit blijkt dat de geestelijk leider
van Iran dodelijk ziek is. President Carter zelf weigerde gisteren
in te gaan op de opmerkingen van zijn adviseur.
N|ómbe
I
(Van onze redactie buitenland)
SCHIPHOL. Het Westen kan wat
betreft de persvrijheid tevreden zijn over
de resultaten van de UNESCO-conferen
tie in Belgrado. Dit zei de leidster van de
Nederlandse delegatie mevrouw dr. M. A.
Klompé, oud-minister van CRM gister
middag bij terugkomst op Schiphol.
Mevrouw Klompé toonde zich teleurge
steld over de manier waarop in de Wester
se media de UNESCO-conferentie is ver
slagen. Zij wees erop dat op de conferen
tie een breed scala van onderwerpen aan
de orde is geweest. De bespreking van het
McBride-rapport over een nieuwe infor-
matie-orde was daar slechts één onder
werp van, waaraan
Klompé onevenredig grote aandacht is
besteed.
De Nederlandse delegatieleidster wees
erop dat de vijf weken geleden begonnen
conferentie, waaraan alle 153 lidstaten
deelnamen, grote aandacht heeft besteed
Z] OEGANDA 7~
■f\ UWANOA
'A-
ROME. In Italië is gisteren een enor
me zwendel met olieprodukten in de open
baarheid gekomen, waarbij een groot
aantal mensen is betrokken. Het gaat om
een fraude met accijns tot een bedrag van
naar schatting 4,3 miljard gulden.
Het schandaal was in Italië al enige tijd
een publiek geheim. Gisteren hebben ech
ter rechtbanken in 18 steden in het noor
den van het land bijna honderd arrestatie
bevelen doen uitgaan, terwijl voorts drie
honderd mensen te horen hebben gekre
gen dat zij zich mogelijk zullen moeten
verantwoorden in deze zaak. Onder hen
topfunctionarissen van de douane en van
oliemaatschappijen, oliehandelaren en
politici.
Bij de zwendel, die voornamelijk berust
op belastingontduiking, werd gebruik ge
maakt van vervalste douaneformulieren.
De minister van Financiën, Francesco Re-
viglio, zei in een interview, dat het aantal
personen dat zal worden vervolgd onge
veer tweeduizend bedraagt. Ook een
onbekend lid van de regering van Italië
zou bij de affaire zijn betrokken.
van het parlement wordt bezuinigd, be
staat het gevaar dat de Europese Minister
raad gaat ingrijpen, aldus de Nederlan
ders Notenboom (CDA) en Dankert
(PvdA) die van de begrotingscommissie
lid zijn.
De commissie heeft bovendien voorge
steld om op de post „huur gebouwen” een
bedrag van 8 miljoen te bezuinigen. „Hier
is sprake van een krankzinnige situatie
omdat er nog niet eens huurcontracten
zijn afgesloten”, aldus Dankert, die -daar
bij met name doelde op de splinternieuwe
onderkomens voor Europarlementariërs
in het Franse Straatsburg.
Een derde belangrijke bezuiniging
denkt de begrotingscommissie te bereiken
door parlementariërs die slechts zelden de
vergaderingen bijwonen financieel aan te
pakken door telkens als ze niet aanwezig
zijn een deel van hun inkomen in te hou
den. Ter verduidelijking zegt Notenboom
dat hij sommige Europarlementariërs
zelfs nog nooit gezien heeft.
De Israëlische president Navon geeft verslaggevers een toelichting op de besprekingen die
hij de afgelopen dagen heeft gevoerd met zijn Egyptische collega Sadat
Verder zijn problemen als vrouwen
emancipatie, culturele minderheden, eco
logie, woestijnvorming en de culturele
achterstand van de tweede generatie mi
granten (kinderen van buitenlandse werk
nemers) uitvoerig aan de orde geweest,
maar ternauwernood doorgedrongen in
Westerse kranten, aldus
Klompé.
NAIROBI
K
''Kifimamk/dro
sicppf jr,
“""T
A N~Z“A-N I A I '4
wip
kmogG*”' - .-"v'
A,ka,.,
Ndi ItnQwea^^L
Maiawmeer un74UBIrtl |C
