Overeenstemming over produktiequota
over uitstel
Irak ronselt
Topadviseur Reagan
stapt uit campagne
Ben Bella vrij
Hevige strijd
in Israëlische
Arbeiderspartij
Pasjeswetgeving zal
worden verruimd
Opperrechter
Iran woedend
Egyptische
gastarbeiders
Wu
President Carter
worstelt weer
met affaire Billy
Na beschuldigingen in pers
Zuidafrikaanse minister:
Commissie: Carter
Bomaanslagen in
Zuid-Fr ankrijk
FNV: Hoogovens
krijgt steun
van overheid
zo nodig dwingen
tot getuigenis
Explosie station
Peking gevolg
van bomaanslag
98
«ll®
nera
;ch?
'ake
Dple
ihinski
maar
Regu-
len me
tidafri-
•appige
l werd,
srschil-
Zuidaf-
ïgangs-
kaanse
liswaar
d indi-
e f8,75
hinskl,
lat van
acisme
zullen
n, naar
Kruger
is Kru-
'eloven
j stond
VRIJDAG
3 1
OKTOBER
19 8 0
BINNEN- EN BUITENLAND
3
2
(Van onze redactie buitenland)
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. Een
onderzoeksteam van het Ameri
kaanse ministerie van Justitie
overweegt president Carter te
dwingen tot een getuigenis onder
ede over zijn optreden in de affai
re rond zijn broer Billy.
LUXEMBURG. Even
voor het middernachtelijk uur
vannacht hebben de ministers
van Economische Zaken van
de negen EG-landen in
Luxemburg overeenstemming
bereikt over een verplichte be
perking van de produktie van
staal. Dit gebeurde door het
uitroepen van de „crisistoe
stand” in de Europese staal
sector, de zogenoemde „crise
manifeste”.
w
Ministers beperken
(Van onze redactie binnenland)
produktie van staal
Nederland slaat in de staalindustrie en
i
man
van
I
406,4 mm doorsnede) en alle groot materi
aal voor naadloze buizen. Op de produktie
van dit staal zal wel een controleregeling
van toepassing zijn.
goed figuur, maar door geldgebrek drei
gen noodzakelijke moderniseringen bij
Hoogovens op de lange baan te worden
geschoven, zegt Krul in de FNV-Vak-
bondskrant. Die stagnatie is een verve
lende zaak, want het valt samen met
grote steunoperaties, die in andere lan
den door regeringen worden opgezet om
de eigen staalindustrie te helpen.
Volgens Krul is men het bij Economi
sche Zaken met de Industriebond eens,
dat de steun aan Hoogovens geen glo
baal maar een op werkgelegenheid ge
richt karakter moet krijgen en dat er
alleen steun verleend moet worden voor
concrete investeringsplannen bij Hoog
ovens in Nederland.
ik heb
lat het
lensen
uin_Je
fijn. Ik
.„Wat
fituatie
ijks of
rlangd
rinnert
vas de
ser die
oereid-
t knie-
Zherry
je, dat
larko’s
heffin-
lan de
sn kon
t moet
In Johannesburg hebben gisteren al het
journalistiek personeel van het dagblad
De Post en de zwarte journalisten van de
avondkrant De Star het werk neergelegd.
De journalisten willen met de staking
steun betuigen aan hun collega’s van de
Cape Herald, die al enkele dagen wegens
een loonconflict het werk neerleggen.
lijke verhoudingen in het verstedelij-
kingsproces”.
Europees industriecommissaris Davig-
non zei gisteren dat de maatregelen zijn
bedoeld om de discipline in de staalsector
terug te brengen. „Na 30 juni volgend jaar
en liever nog eerder zal het wellicht moge
lijk zijn terug te keren naar een systeem
van vrijwillige produktiebeperking”.
Overigens heeft de afgelopen twee da
gen in Parijs de commissie voor de staal
industrie van de Organisatie voor Econo
mische Samenwerking en Ontwikkeling
(OESO) vergaderd. De commissie is tot de
(Van onze redactie buitenland)
ALGIERS. Ahmed Ben Bella, de eer
ste premier en het eerste staatshoofd van
Algerije, is gisteren na een periode van
ruim vijftien jaar gevangenschap vrijge
laten. De Algerijnse president Chadly
Benjedid kondigde op de vooravond van
de nationale feestdag vandaag is het 26
jaar geleden dat de revolutie tegen Frank
rijk begon een gratieverlening aan,
waaronder ook Ben Bella valt.
De nu 64-jarige Ben Bella werd op 19
juni 1965 gearresteerd toen hij door een
staatsgreep van kolonel Boumedienne ten
val werd gebracht. Tot 4 juli van vorig
jaar zat Ben bella, tegen wie nooit een
proces is gevoerd, gevangen in de voorma
lige koloniale gevangenis in Algiers. Na
die datum werd hij overgeplaatst naar een
kleine villa in een dorpje ongeveer 250
kilometer ten zuidoosten van Algiers. Ben
Bella genoot daar een beperkte bewe
gingsvrijheid en mocht geen pers ont
vangen.
Waarnemers in Algiers zien de vrijlating
van Ben Bella als een stap voorwaarts in
de politiek van liberalisatie die president
Chadly Benjedid sinds vorig jaar behoed
zaam doorvoert.
conclusie gekomen dat de staalindustrie
in de Westerse landen ook de komende
maanden te maken zal krijgen met een
vermindering van de vraag en een groot
verlies aan arbeidsplaatsen.
Allen, die de Amerikaanse bevolking
voortdurend aanspoort Amerikaanse in
plaats van Japanse auto’s te kopen, gaf
gisteren toe dat hij adviseur is van de
Datsun-fabrieken in de Verenigde Staten,
maar hij ontkende zich ooit met onwettige
zaken te hebben ingelaten.
trouwen te hebben in Allen, maar deze
achtte het zelf verstandiger om op te stap
pen, omdat anders zijn persoonlijke be
sognes een rol zouden kunnen spelen in de
verkiezingscampagne.
Allens heengaan wordt in Washington
wel als een belangrijke gebeurtenis be
schouwd, omdat hij op de nominatie stond
om, wanneer Reagan de verkiezingen zou
winnen, diens belangrijkste adviseur voor
het buitenlands beleid te worden. Onder
Nixon werd die functie bekleed door Ki-
singer en de invloedrijke Brzezinski dient
president Carter momenteel van advies
inzake de buitenlandse politiek.
(Door Ronald Frisart)
Enige maanden geleden was het oog
van de wereld gericht op een Ame
rikaanse affaire die wel Billygate
werd genoemd. Naar het zich laat
aanzien zal die zaak de komende
tijd opnieuw de aandacht trekken,
zeker nu de Amerikaanse presi
dentsverkiezingen zo vlak voor de
deur staan.
om je
Peop-
is wel
:andid
ital is
ensen
serden
k zijn
inge-
roepje
meter
raten?
en op
maar
ook,
ie” tot
(Van onze redactie buitenland)
PEKING. De ontploffing, die woens
dag in het station van Peking negen levens
eiste en 81 mensen verwondde, is veroor
zaakt door een bomaanslag. Het Chinese
persbureau Nieuw China meldde gisteren
dat de aanslag is gepleegd door een onbe
kende. Het persbureau zei niets over even
tuele arrestaties in verband met de ont
ploffing, die plaatshad in een lift tussen de
centrale hal van het station en de perrons.
ig van
goed,
goede
grapje
terug
racis-
r blan-
i geno-
t-blan-
a zijn.
Lemaal
;aande
lys en
waren
t-blan-
akken
dosis
n, eer-
toege-
itende
llonin-
rte die
en je
anken
ld: het
n klei-
Volgens een gisteren in Washington be
kend geworden studie van de Amerikaan
se inlichtingendienst CIA, zal de malaise
in de staalindustrie tot diep in de jaren
tachtig voortduren.
Het Zuidafrikaanse parlement zal in de
volgende zittingsperiode over de wetsont
werpen een beslissing nemen. Minister
Koornhof zei dat de wetsontwerpen moe
ten worden gezien als „een eerlijke poging
pijnlijke discriminatie uit het wetboek te
■verwijderen met behoud van de ordente-
bij de
gratis
crijgen,
loor ik
soverre
liet van
st regi-
eb. Er
reden
ssteerd
eh zou
ommer
ken. U
’eople”
Ppets”-
r zulke
ms, K.
iet tv-
samera
nlangs
rikaan-
Dit blijkt uit de tekst van een drietal
nieuwe wetsontwerpen die gisteren door
de Zuidafrikaanse minister Koornhof van
samenwerking en ontwikkeling werden
gepresenteerd. De drie nieuwe wetten, die
zestig oude wetten moeten vervangen,
houden een verzachting in van de zoge
naamde „pasjeswetten” waarmee de rege
ring de bewegingsvrijheid van zwarten in
de hand houdt. Verder worden de moge
lijkheden voor zwarten om deel te nemen
aan het lokale bestuur in zwarte steden en
dorpen uitgebreid. Ook zullen de zoge
naamde lokale raden meer autonomie
krijgen in zwarte woongebieden.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. De islamitische opper
rechter van Iran, Khalkali, heeft gisteren
woedend gereageerd op de afwezigheid
van een aantal leden van het Iraanse
parlement, waardoor het debat over de
Amerikaanse gegijzelden niet kon door
gaan. Hij sprak van een boycot en van het
zaaien van verdeeldheid. „De ayatollah
Khomeini moet ingrijpen”, aldus Kahlka-
li. Doordat een twintigtal parlementsle
den gisteren in de wandelgangen bleef
ondanks een oproep van de voorzitter de
vergaderzaal binnen te komen, moest het
debat worden uitgesteld tot zondag.
Radio-Teheran heeft gisteren opgeroe
pen tot massale betogingen in heel Iran op
4 november, de dag waarop de gegijzelden
precies een jaar worden vastgehouden.
Carter zou in die zaak „opmerkelijk
weinig medewerking” hebben verleend,
aldus het onderzoeksteam. Dat werd gis
teren vernomen uit welingelichte kringen
in Washington.
In een nog geheim rapport dat aan twee
Congrescommissies werd gestuurd, uiten
de onderzoekers van het ministerie van
Justitie kritiek op president Carter en
diens juridisch adviseur Benjamin Civi-
letti.
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM. De strijd in de Israëli
sche Arbeiderspartij tussen oud-premier
Rabin en partijleider Peres heeft gisteren
een nieuw hoogtepuht bereikt. Na een
heftige discussie over de vraag op welke
wijze de afgevaardigden naar het partij
congres moeten worden gekozen, verlie
ten de aanhangers van Rabin vlak voor de
stemming demonstratief de zaal.
Het partijcongres, dat in december
plaatsvindt, moet bepalen wie als lijstaan
voerder de parlementsverkiezingen zal in
gaan. Rabin heeft zich vorige maand uit
geroepen tot tegenkandidaat van Perez.
Rabin beschuldigde zijn opponent giste
ren van manipulatie en van machtswel
lust.
„Het is” zo schrijven (letterlijk) De
Borchgrave en Ledeen „opvallend
hoe verzoenend de president van de
Verenigde Staten zich heeft opgesteld
tegenover Libië, zelfs vlak na het in
brand steken van de Amerikaanse am
bassade in Tripoli op 2 december
1979”. Carters interventies die moes
ten bewerkstelligen dat Sadat niet ten
nadele van Kadaffi zou ingrijpen, wor
den bevestigd door een aantal niet met
name genoemde hoge Europese en
Egyptische functionarissen. Het is in
teressant om nu, in het licht van al
deze nieuwe feiten, een aantal kran-
teknipsels uit augustus te lezen, vol
gens welke president Carter heeft ver
klaard dat „de feiten openbaar zijn en
Congres en publiek ze zelf kunnen
beoordelen”. Onvermijdelijk dringt
zich de conclusie op dat er meer was
dan het „alles” wat Jimmy Carter des
tijds aan de openbaarheid wenste
prijs te geven.
De grote vraag is nu of de Amerikaanse
president werkelijk niet van deze nieu
we feiten op de hoogte was, of dat hij
het verstandiger achtte om niet alles
openbaar te maken.
WASHINGTON. De belangrijkste adviseur voor buitenlandse politiek
van de Amerikaanse presidentskandidaat Ronald Reagan, Richard V. Allen,
heeft zich uit Reagans verkiezingscampagne teruggetrokken, zo maakte
campagneleider Meese gisteren bekend.
ben gezegd dat hij wanneer hij
opnieuw tot president van de Ver
enigde Staten zou worden gekozen
de Amerikaanse Midden-Oosten-poli-
tiek zou bijstellen ten voordele van de
Palestijnen. Het Witte Huis heeft die
bewering van Kadaffi steeds tegenge
sproken.
Deze ontkenning wordt echter heel wat
minder geloofwaardig bij het verne
men van het volgende nieuwe feit, De
Amerikaanse president Carter zou na
melijk ten minste éénmaal, maar mo
gelijk zelfs twee keer, hebben voorko
men dat president Sadat van Egypte
een poging deed om de Libische leider,
kolonel Kadaffi ten val te brengen.
In juni van dit jaar was de internationale
pers gespitst op de dubieuze contacten
die Billy Carter, de broer van de Ame
rikaanse president, onderhield met Li
bië. Billy zou geld hebben aangeno
men van het bewind in Tripoli; in ruil
daarvoor zou hij hebben geprobeerd
om alsnog gedaan te krijgen dat de
levering van acht militaire trans
portvliegtuigen van het type Hercules
C-130 aan Libië doorgang zou vinden,
terwijl Billy Carter bovendien ge
tracht zou hebben Libië te laten be
middelen in de zaak van de Ameri
kaanse gegijzelden in Teheran.
Vast staat in ieder geval dat de nieuwe
onthullingen die in het kader van Bil
lygate zijn gepubliceerd een voor pre
sidentskandidaat Jimmy Carter niet
bepaald welkome verrassing zijn.
Directe aanleiding daartoe was een ge
documenteerd artikel in The Wall Street
Journal, een vooraanstaand dagblad,
waarin Allen werd verweten misbruik te
hebben gemaakt van zijn officiële func
ties tijdens de regering-Nixon.
Sadat was tot de conclusie gekomen dat
Kadaffi het plan had een staatsgreep
tegen hem op touw te zetten. Dat is
bevestigd door Joessoef Al Moegariaf,
die ooit deel uitmaakte van het Libi
sche kabinet en later naar het Westen
uitweek.
De Zuidafrikaanse Generaal Charles
Lloyd maakte gisteren bekend dat in Na
mibië (Zuidwest-Afrika) gelegerde Zuid
afrikaanse troepen de afgelopen negen
dagen 38 guerrillastrijders van de SWA
PO, de Namibische bevrijdingsbeweging,
hebben gedood. Volgens Lloyd werden in
oktober tot nu toe 102 guerrillastrijders
gedood. Bovendien werden deze maand in
Angola 28 SWAPO-leden gedood, aldus de
generaal.
(Van onze redactie buitenland)
JOHANNESBURG. Zwarte arbeiders in Zuid-afrika en hun gezinsleden
krijgen meer bewegingsvrijheid en meer vestigingsrechten in voor hen
bestemde woongebieden aan de rand van „blanke” steden.
Een woordvoerder van Estel, waar
Hoogovens in IJmuiden deel van uit
maakt, zei desgevraagd dat Estel al ge
ruime tijd met Economische Zaken in
onderhandeling is over steun. Hoe de
beslissing over de steunaanvraag zal uit
pakken kon men bij Estel niet zeggen.
„Wij wachten op een beslissing daar
over”, aldus de Estel-woordvoerder. Hij
kon niet bevestigen dat het ministerie
welwillend tegenover de steunaanvraag
staat. „Maar als de Industriebond FNV
dat zegt, dan zal dat wel zo zijn”.
(Van onze redactie buitenland)
Met uitzondering van 1975, toen de
staalmarkt plotseling in elkaar zakte, is de
huidige crisis in de staalindustrie van de
OESO-landen. de grootste sinds de Twee
de Wereldoorlog, zo zei de voorzitter van
de commissie, Robert Hormats.
Dat alles kwam voor broer Jimmy op
een wel erg ongelukkig moment, om
dat de onthullingen over Billygate
plaatsvonden vlak voor de democrati
sche partijconventie, waar de presi
dentskandidaat van de Democratische
Partij moest worden aangewezen. De
zaak liep echter met een sisser af.
Jimmy Carter gaf een persconferen
tie, waar hij naar zeggen van het
Witte Huis „alles” over de betrek
kingen van zijn broer Billy vertelde.
De manier waarop president Carter
scherpe vragen van journalisten be
antwoordde, dwong bij velen bewon
dering af en sommige kranten schre-
ven zelfs dat de president een acteur
stalent ten toon spreidde waarop zijn
rivaal Reagan jaloers kon zijn.
(Van onze redactie buitenland)
MARSEILLE (AFP). Gisternacht zijn
zeven bomaanslagen gepleegd op bankin
stellingen in Marseille en één in Aix-en-
Provence. Bij de aanslagen zijn vier per
sonen gewond. Dit is gisteren van politie
zijde meegedeeld. Het Corsicaanse bevrij-
dingsfront (FLNC) heeft zich voor de aan
slagen verantwoordelijk gesteld. Dit be-
vrijdingsfront is gespecialiseerd in het
plegen van aanslagen op tweede huizen
van Fransen op Corsica, op huizen van
Fransen die zich na de onafhankelijk
heidsoorlog op Corsica gevestigd hebben
en op banken en militaire instellingen.
Het is voor het eerst in de geschiedenis
van de Europese Kolen- en Staal Gemeen
schap, dat over enkele dagen officieel een
crisistoestand zal worden afgekondigd.
In totaal zijn er drie Europese minister
raden nodig geweest om tot overeenstem
ming te komen over een speciale staalre-
4 elinj die met teruj werkende kracht tot 1
oktober van dit jaar, tot eind juni voh end
jaar zal gelden.
Europese staalbedrijven krijgen nu
dwingende produktiequota opgelegd. Van
de speciale regeling die ontwrichting van
de Europese staalindustrie door een prij
zenoorlog moet helpen voorkomen, zal
ongeveer zeven procent van de produktie -
bepaalde hoogwaardige staalsoorten en
vier bijzondere staalprodukten - worden
uitgezonderd.
De Nederlandse minister Van Aardenne
(Economische Zaken) zei vannacht in
Luxemburg van mening te zijn dat de
totale produktievermindering die nu aan
de Nederlandse staalindustrie zal worden
opgelegd, zal uitkomen op zo’n 13 5 15
procent. Van Aardenne zei gelukkig te
zijn met de regeling, al heeft ze het be
zwaar „zeer ingewikkeld” te zijn. Volgens
Van Aardenne zou, als geen overeenstem
ming was bereikt, „het gevaar voor het
uiteenvallen van de Europese staalmarkt
groot zijn geweest”. „Zo’n situatie zou niet
in het belang zijn geweest van de Neder
landse, noch de Europese industrie”.
Wat de gevolgen voor de Nederlandse
staalindustrie betreft zei minister Van
Aardenne: „Ik denk dat het zal uitdraaien
op een tijdelijke produktievermindering
in ons land, hetgeen een tijdelijke vermin
dering van werk met zich mee zal bren
gen. Maar Hoogovens had toch al om
werktijdverkorting gevraagd”.
Nederland telt vier staalbedrijven: Estel
(Hoogovens) te IJmuiden, Demka in
Utrecht, Laura in Zuid-Limburg en Net-
staal in Alblasserdam. Voor dat laatste
bedrijf kunnen de uitzonderingen op de
beperkingen waarmee de Europese minis
terraad gisteren akkoord ging, wellicht
belangrijk zijn. Dat bedrijf vervaardigt
per jaar 300.000 ton walsdraad, waarvan
ongeveer de helft uit speciaal staal be
staat. Vorige week nog verklaarde minis
ter Van Aardenne dat het belang van
Hoogovens bij speciaal staal niet bijzon
der groot is.
Volgens Van Aardenne moet nu met
kracht worden verder gegaan met de her
structurering van de Europese staalindus
trie, „zodat wij op den duur weer komen
tot een gezonde bedrijfssector”.
Van de huidige quota-regeling zijn uit
gezonderd: rails, vertind staal en grond-
materiaal voor grote buizen (groter dan
Werd in juli van dit jaar bekend dat Billy
Carter de somma van 440.000 gulden
van de Libische autoriteiten had geïn
casseerd, de journalisten Ledeen en
De Borchgrave weten nu te melden
dat hij nog 100.000 gulden meer
ontving.
Luttele dagen voor de Amerikaanse pre
sidentsverkiezingen, publiceerden het
Franse weekblad L’Express en het
Britse weekblad Now nieuwe onthul
lingen inzake Billygate.
UTRECHT. Volgens de Indu
striebond FNV staat de overheid welwil
lend tegenover het verlenen van gerichte
steun aan Hoogovens in IJmuiden voor
modernisering van het bedrijf.
Definitieve beslissingen zijn nog niet
genomen, maar men ziet in dat steun
geboden is, aldus bestuurder Henk Krul
van de Industriebond FNV die dezer
dagen directeur-generaal H. Lelieveld
van het ministerie van Economische Za
ken over overheidshulp polste.
Precieze bedragen voor steunverle
ning zijn niet te geven, maar volgens
Krul staat vast, dat het om een forse
steun gaat die in de miljoenen loopt.
Zeker nu de staalindustrie internatio
naal in een crisis zit moet Nederland er
voor zorgen dat de eigen staalindustrie
een modern produktieapparaat heeft.
De Libische leider, kolonel Kadaffi,
heeft bij verscheidene gelegenheden
verklaard dat Jimmy Carter zou heb-
(Van onze redactie buitenland)
CAIRO. Drieduizend in Irak wer
kende Egyptische gastarbeiders zijn door
het Iraakse leger opgepakt en als soldaten
naar het front gestuurd, zo is gisteren
vernomen in de Egyptische hoofdstad
Cairo. De reden hiervoor is dat Irak ge
brek heeft aan mankracht bij de artillerie.
Tot het uitbreken van de oorlog met Iran
werkten ongeveer een miljoen Egyptena-
ren in Irak. Een groot aantal heeft de
afgelopen weken via Jordanië het land
verlaten.
Intussen is vandaag de Indiase minister
van Buitenlandse Zaken Sather naar Te
heran vertrokken om daar namens pre
mier Ghandi een oplossing te zoeken die
kan leiden tot beëindiging van het Iraans-
Iraakse conflict. India maakt deel uit van
de beweging van niet-gebonden landen,
die vermoedelijk binnen enkele dagen een
goodwill-missie naar Teheran en Bagdad
zal sturen. Iran liet gisteren weten dat
deze missie welkom is mits ze eerst de
„Iraakse invasie” veroordeelt.
Verslaggevers aan het front hebben gis
teren gemeld dat het Iraakse leger het
noordelijk deel van de Iraanse havenstad
Khorramsjar heeft veroverd. Een woord
voerder van het Amerikaanse ministerie
van Defensie heeft gisteren meegedeeld,
dat het Amerikaanse vliegdekschip Ran
ger is aangekomen in het gebied van de
Perzische Golf. Eerder werden al de vlieg
dekschepen Midway en Eisenhower in het
gebied gestationeerd.
Iraakse troepen bestoken vanaf Iraanse bodem Zuid-Khorramsjar, waar Iraanse eenheden
trachten te voorkomen dat de Irakezen de rivier de Karoen oversteken.
Overigens het presidentskandidaat
Reagan gisteren weten nog het volste ver-
Het Libische Bureau voor Buitenlandse
Betrekkingen, dat de betalingen aan
Billy Carter regelde, zou slechts een
dekmantel van de Libische geheime
dienst zijn, die op zijn beurt weer een
speelbal zou zijn in handen van de
Oostduitse geheime dienst. Daarmee
wordt de zaak al pikanter, maar nog
interessanter is het te vernemen dat
volgens de beide journalisten Billy
Carter in Libië gesprekken zou heb
ben gevoerd met leider Jasser Arafat
van de Palestijnse bevrijdingsbewe
ging PLO, en bovendien met de voor-
van de radicaalste Palestijnse
organisatie, het Volksfront voor de
Bevrijding van Palestina: George
Habasj.
.V
A -X;v,
