Jongerenpartij CDA
gaat door met fusie
t
Zelfdoding onder voorwaarden toestaan
Bisschoppen moeten
IKV-actie steunen”
X
Gezin komt om
op bewaakte
spoorovergang
Pax Christi in advies:
Rapport Suicide en Strafrecht:
i
1
„GEEN COALITIE MET CDA EN VVD”
Avebe-ledenraad:
voorwaarden steun
niet acceptabel
Nieuwe opheffingsvergadering Arjos
1
Plakactie tegen
verspillende
voedselprodukten”
2
1980
MAANDAG 3 NOVEMBER
President
Selectie
Closetrol
99
99
r
J
Zeven dagen
Neger
BINNEN- EN BUITENLAND
9
N
er
zi.
ru
ri
ki
L
rr
ri
ir
bi
d<
V
vi
n
C4
door Nico Scheepmaker
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT. D’66 wijst plaatsing van atoomraketten voor
de middellange afstand „onder de huidige omstandigheden” af.
Bij wijziging van de internationale situatie kan plaatsing alsnog
worden overwogen. Achter dat compromisstandpunt schaarde
zich zaterdag een meerderheid van het partijcongres in Utrecht.
.f
trijfël 3
Compromis bij D’66
over kernraketten
i
het \x/€er|
WEERRAPPORTEN
19
15
25
nno
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT. „Onder bepaalde omstandighe
den zou hulp bij zelfdoding niet langer strafbaar
moeten zijn. Daarvoor is een wijziging nodig van
artikel 294 van het wetboek van strafrecht, dat op
het opzettelijk aanzetten of het helpen bij zelf
moord een maximum straf van drie jaar gevange
nis zet.
(Van onze redactie binnenland)
AMERSFOORT. De rooms-katholieke vredesbeweging Pax Christi heeft
zich zaterdag in Amersfoort vrijwel unaniem (vier stemonthoudingen en geen
stemmen tegen) geschaard achter het door het bestuur opgestelde adviesrap
port aan de bisschoppen, waarin zowel het gebruik als het bezit van kernwa
pens wordt afgewezen.
Zo’n presidentsverkiezing in Amerika is
voor de meeste kiezers toch een emotione
le keus, zei Amerika-kenner dr. Schulte
Nordholt voor de radio. Ik had op dat
moment geen pen maar een stuur in mijn
handen, dus ik kan niet letterlijk citeren,
maar het kwam er. op neer dat de Ameri
kanen op het scherm twee verschillende
mannen zien en dat de meerderheid dan
niet afgaat op het Democratische of Repu
blikeinse Programma dat ze te bieden
hebben, maar op hun manier van doen,
hun uiterlijk, hun stem, hun wijze van
uitdrukken, etcetera. In andere landen
zou het wel niet veel anders gaan, meende
dr. Schulte Nordholt nog.
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT. Het congres van de overkoepelende CDA-jongerenorganisa-
tie CDJA heeft zaterdag in Utrecht besloten door te gaan op de weg die het
bestuur heeft ingeslagen.
De federatieve samenwerking van anti
revolutionaire, katholieke en christelijk-
historische jongeren wordt voortgezet tot
dat er een echte fusie van deze drie orga
nisaties tot stand kan komen.
De bijeenkomst van zaterdag was in
feite de lang voorbereide fusievergade
ring. Hiertoe hebben KVPJO en CHJO
zich enkele weken geleden al opgeheven.
De Arjos zou dat zaterdag 25 oktober
18
10
7
-5
s
7
-8
-3
-3
0
0
Het artikel moet, om hulp bij overhaaste en ondoor
dachte zelfdodingen te voorkomen, niet verdwijnen. Wel
is een aanvulling nodig met voorwaarden die, als daar
aan wordt voldaan, straffeloosheid waarborgen.”
Aldus de in 1978 door de Nederlandse Vereniging voor
Vrijwillige Euthanasie ingestelde commissie wetgeving
hulp bij zelfdoding, die zaterdag haar rapport Suicide en
Strafrecht heeft gepubliceerd. De commissie bestond uit
twee psychiaters, twee juristen, een psycholoog en een
ethicus. Voorzitter was de psychiater prof. dr. N. Speijer.
Uitgangspunt van de commissie was de opvatting, dat
het de mens in beginsel vrij staat, te beschikken over
eigen leven „en dus ook te beslissen over het beëindigen
ervan”. Ze erkent, dat er mensen zijn die daar op grond
hebben gedaan, maar behaalde net niet de
statutair verplichte driekwart meerder
heid van stemmen.
De formele fusie was daarom van de
baan. Het CDJA-congres stemde zaterdag
in met het bestuursvoorstel om in de prak
tijk net te doen alsof de federatieve CDJA
al is gefuseerd en het politieke werk ter
hand te nemen volgens de afspraken van
de fusie.
Het congres besloot dat koppeling van
de sociale uitkeringen aan andere inko
mens is „vereist” en niet, zoals in het
ontwerp-beleidsprogramma stond,
slechts is „gewenst”. Voorwaarde daar
voor vond het congres wel, dat de hoofd
lijnen van het door D’66 nagestreefde so-
ciaal-economische beleid worden verwe
zenlijkt.
Tenslotte stemde het najaarscongres
van de partij in met een amendement om
de fiscale aftrekbaarheid van hypotheek
rente tot drie ton te handhaven. De rente
op het deel van de hypotheek dat de drie
ton te boven gaat, dient slechts gedeelte
lijk voor de belasting aftrekbaar te zijn,
aldus het congres.
DEN HAAG. Het uit Apeldoorn afom-
stige echpaar J. A. L. van de Mey-Broek-
huis en hun elfjarig zoontje zijn zaterdag
middag om het leven gekomen op een met
knipperlichten bewaakte spoorwegover
gang in hun woonplaats.
De door de vader bestuurde auto van
het gezin werd door een trein gegrepen.
De politie sluit niet uit dat de man het
waarschuwingslicht niet heeft gezien door
de laagstaande zon.
In Voorst is zaterdagmiddag de twaalf
jarige Geert Steeman uit Amsterdam om
het leven gekomen. De auto waarin hij
meereed raakte in een slip, naar wordt
vermoed doordat de bestuurder moest
uitwijken voor een kat. De wagen botste
hierdoor tegen een boom.
In een ziekenhuis in Oss is zaterdag de
Als iemand die een eind aan zijn leven wil maken, dat
zonder hulp alleen en op een gruwelijke manier kan
doen, vindt de commissie hulp aanvaardbaar, indien aan
de volgende voorwaarden is voldaan:
De hulpvrager moet uitdrukkelijk en vrijwillig tot
zelfdoding besloten hebben;
hij of zij moet bij zijn volle verstand zijn, ondraaglijk
en duurzaam lijden (geestelijk en/of lichamelijk) en een
duurzaam verlangen hebben naar de dood en
bij het geven van hulp moet worden voorkomen, dat
aan anderen onevenredig leed wordt berokkend.
Een andere voorwaarde die de commissie stelt, is dat
de hulpverlener andere deskundigen moet inschakelen
voordat hij besluit, iemand bij zelfdoding te helpen
(daarbij gaat het meestal om het verschaffen van snel
werkende „milde” middelen). Ze vindt ook, dat iemand
die een eind aan zijn leven wil maken dat zelf moet doen
al is het maar door het doorslikken van een pil en dat
niet aan de hulpverlener mag overlaten, bijvoorbeeld
door om een injectie te vragen.
van hun levensbeschouwing met mee eens zijn, maar ze
meent, dat die hun overtuiging niet aan anderen mogen
opdringen, evenmin als het omgekeerde het geval mag
zijn.
De bisschoppen hadden dit advies ge
vraagd aan Pax Christi naar aanleiding
van vragen van het IKV tijdens de synode
in februari. Verwacht wordt dat de bis
schoppen begin volgend jaar een uit
spraak over dit vraagstuk zullen doen.
Bisschop Ernst, voorzitter van Pax Chris
ti, denkt niet dat de bisschoppen dit ad
vies helemaal zullen ovememen, maar hij
ziet wel kansen op een positieve uit-
steunverlening van een kwart miljoen
gulden „onacceptabel” genoemd.
Men verzet zich in de eerste plaats
tegen de versnelde sluiting van een
aantal bedrijven, hetgeen volgens de
leden zal leiden tot een onnodig aantal
extra ontslagen. Ook de regeling dat de
deelnemende boeren in de komende
tijd vijf procent van hun aardappelop-
brengst in het bedrijf moeten investe
ren in Avebe, valt verkeerd. Men wijst
hierbij vooral op de geringe oogstop
brengsten van de afgelopen jaren. De
regering wordt daarom om verlichting
van de voorwaarden gevraagd.
no
zzw
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
-3
-3
2
11
1
-0
11
14
13
e
b
n
I
d
C
d
t
n
z
d
S'
d
n
d
o
b
n
b
vi
tt
d*
pi
d<
P'
ei
O]
FL
b(
m
zc
ni
m
te
vi
gi
N
h
b
zi
b
n
ti
e
d
5i
k
n
w
r
K
ii
k
W'
la
de
TM
N
hc
Ni
be
m
or
ze
dg
m
sp
62
-3
-6
-5
-5
-2
-5
-6
-3
-6
2
18
14
-3
1
-5
-4
hi
la
tii
e<
P'
si
vi
re
Md
d
•ga
Sc?
C
0
0
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
2
o
2
0.4
0
0
4
6
0
0.5
3
0
0
0
0
0
0.5
0
De fractievoorzitter van D’66 in de
Tweede Kamer, Terlouw, liet zaterdag
duidelijk weten geen behoefte te hebben
aan een regeringscoalitie met CDA en
WD, en hij zei erop te vertrouwen dat
ook de partijleden er zo over denken. De
Ik haalde me even beide kandidaten
voor de geest: Ronald Reagan en Jimmy
Carter. De een wat ouder dan de ander, de
een pindakweker van professie, de ander
filmacteur. Zijn die verschillen voldoende
voor een emotionele keus? Is de een wel
een voldoende alternatief voor de ander?
Als hét toch om een emotionele keuze van
de kiezers gaat, zou het dan niet verreweg
het beste zijn als eerst door middel van
een computer twee kandidaten uit het
Amerikaanse volk werden geselecteerd
die een even hoog IQ hebben, en evenveel
verstand van binnen- en buitenlandse
aangelegenheden, zodat de basis voor een
goede president in ieder geval gelegd is?
Dan komt het verder eigenlijk alleen nog
maar aan op hun verschillen, die de emo
tionele keuze van de kiezers moeten bepa
len. Die verschillen dienen dan natuurlijk
wel duidelijker te zijn dan bij Reagan en
Carter. De een moet jong zijn, 35 jaar, en
de ander oud, 65 jaar. De een moet dik
zijn, de ander mager, maar het is dan
eerlijker als de jonge dik is en de oudere
mager. De oude moet kaal zijn, de jonge
moet een weldadige kuif hebben, en die
met die kuif moet een lichte hoge stem
hebben, de kale een zware bronzen stem.
Zij adviseren de bisschoppen de leus
van het Interkerkelijk Vredesberaad
(IKV), „Help de kernwapens de wereld
uit: om te beginnen uit Nederland”, over
te nemen, maar legt er daarbij de nadruk
op, dat het de bedoeling is door eenzijdig
genomen stappen te komen tot een twee
zijdige ontwapening.
Hierin ligt ook een van de verschillen met euthanasie,
die de commissie in haar rapport aangeeft. Bij euthana
sie gaat het om mensen die al in de stervensfase verkeren
en die daardoor vaak niet in staat zijn om zelf hun
sterven te bespoedigen.
De commissie stelt, dat zelfdoding nog steeds een
moeilijk bespreekbaar onderwerp is. Dat heeft tot ge
volg, dat mensen in nood niet of moeilijk met hulpverle
ners over zelfdoding praten en omgekeerd dat de
hulpverleners ook niet informeren naar neigingen tot
zelfdoding. Volgens de commissie kan dat zelfmoorden
(zelfdodingen) tot gevolg hebben, die hadden kunnen
worden voorkomen.
De voorwaarde, dat door een zelfdoding aan anderen
geen onevenredig leed mag worden berokkend (heftige
schuldgevoelens bij familie en vrienden die „het” niet
hadden zien aankomen) heeft de commissie ertoe ge
bracht te stellen, dat de omgeving van degene die zelfdo
ding wil vooraf moet wqrden ingelicht. Ze strekt dat ook
uit tot de ouders van minderjarigen, die, volgens haar, als
ze de draagwijdte van hun besluit kunnen overzien, ook
voor hulp bij zelfdoding in aanmerking moeten komen,
evenals onder bepaalde omstandigheden bejaarden,
gedetineerden en vrijwillig opgenomen psychiatrische
patiënten.
Dit was het resultaat van een langdurige
discussie die werd gevoerd vlak na de
opening van de vergadering, waarin
CD JA-voorzitter Johan de Leeuw had ge
zegd dat „gevoelens van teleurstelling”
overheersen na het Arjos-besluit. Hij had
echter ook geconstateerd dat een grote
meerderheid van de AR-jongeren in het
CDJA wil opgaan.
De Leeuw achtte het principieel onjuist
nu de zaak door te drukken en een nieuw
CDJA op te richten, waarin de Arjos geen
plaats zal hebben. Een ruime meerderheid
van het congres volgde hem daarin.
In de motie waarin de vergadering zich
met overgrote meerderheid uitsprak voor
het bestuursstandpunt, werd tevens ge
vraagd of de Arjos zich voor 18 januari
voor de tweede maal wilde uitspreken
over fusie. Dan zou het CDJA vervolgens
als zelfstandige organisatie per 1 februari
tot stand kunnen komen.
Het Arjos-bestuur ging daarop in spoed
beraad en besloot op 17 januari de naar
men hoopt laatste Arjos-ledenvergade-
ring bijeen te roepen.
Handen op voor de stemming over het amendement Bisschoff-van Heemskerck: het wordt door de D 66-leden aangenomen, waarop
fractieleider Terlouw mevrouw Bisschoff-van Heemskerck een zoen geeft (links).
Weer in binnen- en
buitenland
Vooruitzichten voor woensdag, opgesteld
door het KNMI:
Meer bewolking, later kans op sneeuw.
Aanhoudend koud.
Weersvooruitzichten in cijfers gemid
deld over Nederland: aantal uren zon: 0
tot 5. Minimumtemperatuur: omstreeks -1
graad. Maximumtemperatuur: omstreeks
+2 graden. Kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 90 procent. Kans op een
geheel droog etmaal: 60 procent.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
zw. bew.
geh bew
geh. bew
onbew.
onbew.
- onbew.
zw. bew.
zw. bew.
geh. bew.
sneeuw
zw. bew.
1. bew.
geh. bew.
onbew.
onbew.
zw. bew.
geh. bew.
geh. bew.
geh. bew.
regen
h. bew.
onbew.
onbew.
zw. bew.
1. bew
sneeuw
sneeuw
Casablanca niet ontvangen
Istanboel niet ontvangen
Las Palmas regen
Beiroet niet ontvangen
Tel Aviv onbew.
Tunis 1. bew.
Met het opnemen van dit amendement-
Bischoff in het beleidsprogramma van
D’66 heeft de partij de rijen weer gesloten
wat betreft het standpunt ten aanzien van
plaatsing van kernraketten in Nederland.
Tweede-Kamerlid Brinkhorst dreigde
voor de stemming geen genoegen te zullen
nemen met een onvoorwaardelijk afwij
zen van plaatsing van de raketten door het
congres. Het uiteindelijke compromis is
volgens partijleider Terlouw „een verant
woorde beslissing die een begaanbare
weg uitstippelt”.
Het najaarscongres van D’66 toonde
zich in Utrecht voorstander van een gema
tigd kritisch lidmaatschap van de NAVO.
Voorstellen om uit het militaire bondge
nootschap te stappen werden alle wegge
stemd, maar ook al te grote aanhankelijk
heid aan de Verenigde Staten werd afge
wezen. Uiteindelijk blijft afschaffing van
zowel de NAVO als het Pact van War
schau het doel van de partij.
De jongere heeft in Harvard gestu
deerd, de oudere heeft het allemaal zelf
moeten bedenken, maar hun IQ, en hun
verstand van zaken, is even groot, dat heb
ik al gezegd. Ze schilderen ook allebei iri
hun vrije tijd, de een abstract, de ander
figuratief. Ze schrijven ook allebei, zjj het
de een met de linker- en de ander met de
rechterhand, maar de een schrijft voorna
melijk proza, de ander voornamelijk poë
zie. Ze bespelen ook alle twee een muziek
instrument, de oudere een drumstel, de
jongere een klarinet. De een kan heerlijk
koken, de ander kan alleen een ei bakken,
maar hij is wel weer veel betér in dé
tafelconversatie. De jongere heeft twee tv-
toestellen naast elkaar staan, de oudere
op elkaar. De oudere hangt de closetrol
altijd met de afscheurbare blaadjes tegen
de muur aan, de jongere zorgt dat de rol
naar haar toe afgerold moet worden. De
jongere heeft een digitaalhorloge, de ou
dere kan altijd direct zien hoe laat het is,
en hoewel ze allebei de New York Times
lezen, blijkens ze bij navraag toch altijd
verschillende artikelen daarin te lezen...
Me dunkt dat de verschillen op die ma
nier voldoende zijn aangescherpt. Het eni
ge wat het Amerikaanse volk dan nog
verlangen mag, is dat beide kandidaten
gedurende één week elke avond tussen 8
en 9 uur' met elkaar wedijveren op de
televisie in de trant van Superstars, maar
dan veelzijdiger. Ze moeten touwtrekken,
en 100 meter hardlopen, maar ook kruis-
woordpuzzelen, vragen over dieren en
planten beantwoorden, doen wie het
snelst de vaat wast en wie het beste een
taart bakt, bij het hoofdsteden raden van
landen gaat het er om wie het eerst de
knop indrukt, ze moeten een gedicht ma
ken, en een speciaal door Arthur Hailey
geschreven tekst voordragen voor een ju
ry, ze moeten toneelspelen in een kort
eenaktertje dat door Arthur Miller ge
schreven werd, en als ze al die dingen een
week lang elke avond één uur gedaan
hebben, weet heel Amerika precies wat
voor vlees het in de kuip heeft. Beter dan
nu in ieder geval!
S
ono
no
no
no
no
o
no
no
no
no
zzw
z
w.st.
ono
no
ono
nno
n
wzw
zo
ono
ono
zw
o
no
ono
zzw
w.st
w.st.
o
n
z
no
ono
nw
w.st
n
no
dertigjarige W. Schooneberg uit Lithoyen
overleden. Hij was eerider op de dag be
trokken geraakt bij een ongeval in zijn
woonplaats, waarbij de auto waarin hij
meereed door onbekende oorzaak tegen
een boom botste.
Zaterdagavond is de 27-jarige F. J.
Hommerson uit Ochten (Gelderland) om
gekomen toen hij met zijn auto uit de
VEENDAM (ANP). De ledenraad
van de coöperatieve aardappelzetmeel
fabriek Avebe in Groningen heeft za
terdagmorgen de voorwaarden die de
regering verbindt aan de beloofde
VVD heeft volgens Terlouw te veel ver
trouwen in het vrije spel van vraag en
aanbod en in loonkostenmatiging om eco
nomisch herstel te bewerkstelligen. „En
over het CDA praat ik maar niet”, aldus
Terlouw. „Christelijke inspiratie kan lei
den tot geweld en geweldloosheid, naar
bezit en naar verdeling, naar knechting en
naar vrijheid”. Verder vroeg hij zich af
wat de PvdA nu eigenlijk wil op sociaal-
economisch terrein. Voor D’66 staat indu
striële herstructurering voorop, aldus
Terlouw.
DEN HAAG. In het kader van de
actie „Mond open, ogen dicht” hebben
leden van de Vereniging Milieudefen
sie zaterdag een nationale plakdag ge
houden. In vele winkels en grootwin
kelbedrijven werden voedingsmidde
len van plakkers voorzien met de tek
sten „milieu-onvriendelijke verpak
king”, „energieverspillend produkt” of
„overbodig produkt uit de Derde We
reld”. De reac
ties van klanten en winkelchefs waren
uiteenlopend. In sommige winkels wer
den actievoerders door de politie ver
wijderd, terwijl op andere plaatsen
langdurige discussies ontstonden, al
dus Milieudefensie.
In Haarlem werd bij drie grootwin-
keliers geplakt: bij de Aldimarkt aan
de Botermarkt, bij Vroom en Drees-
mann en bij de Hema, beide in het
centrum van de stad. De plakkers on
dervonden daarbij nauwelijks weer
stand van de verkoopchefs. „Bij V. en
D. werd niet toegestaan dat de stickers
op de produkten werden geplakt, want
dat zou slecht zijn voor de verkoop
baarheid”, vertelt Annemieke Mul, een
van de leden van Milieudefensie. „Bij
V.en D. mochten we wel een tafeltje bij
de kassa inrichten met de produkten
als voorbeeld”, vertelt ze.
bocht vloog op een weg in IJzendoom.
Gistermorgen is door een frontale botsing
het echtpaar H- J. Jansen-Beekman uit
Zutphen om het leven gekomen. De man
die de auto bestuurde is naar men ver
moedt door de laagstaande zon verblind
en in een bocht rechtdoor gereden.
Door een voorrangsfout is gistermorgen
de 60-jarige T. Feenstra-Eekkerk uit Bui
tenpost omgekomen. Zij reed met haar
auto een weg op in de gemeente Zwaag-
westeinde. In Valkenswaard is gister
avond de 22-jarige M. van der Ven omge
komen toen hij op zijn motor frontaal
tegen een tegemoetkomende auto botste.
Zijn duo-passagier en de bestuurder van
de autó raakten kwaar gewond. De motor
bestuurder poogde een auto in te halen
toen het ongeval gebeurde.
Hebben we nu de verschillen al eerlijk
genoeg verdeeld? Nee, er zijn er nog veel
meer, de jonge moet nerveus zijn, de oude
re uiterst kalm. De oudere is getrouwd, de
jongere ongetrouwd, de oudere is een ne
ger, de jongere een blanke vrouw. Had ik
al verteld dat de jongere een bril draagt en
de oudere een gehoorapparaat achter zijn
oor? De jongere tennist, de oudere speelt
schaak, de oudere heeft geen ouders
meer, de jongere wel. Broers hebben ze
allebei, zusters ook, dus dat maakt weinig
verschil, maar de getrouwde heeft een
zoon en een dochter, de ongetrouwde
heeft een jongere broer en zuster die alle
bei viool spelen.
26
22
DINSDAG 4 NOVEMBER
Zon- en maanstanden
Zon op 07.39 uur, onder 17.04 uur
Maan op 03.42 uur, onder 16.20 uur
Waterstanden Umuiden
Hoogwater 01.20 uur en 13.40 uur
Laagwater 01.20 uur en 21.35 uur
P
es se
o- c»
2
1
1
1
2
2
2
1
3
1
9
20
20
0
17
2
3
4
2
1
1
5
18
6
8
0
16
19
21
-2
13
5
5
14
10
4
-0
1
spraak: „Op een bisschoppenconferentie
in 1976 werden eenzijdige stappen niet
uitgesloten, nu is er hoop op een positieve
reactie in dezelfde lijn. De bisschoppen
hebben al eerder „nee” gezegd tegen de
neutronenbom en tegen de lange-af-
standsraketten”.
Pax Christi put moed uit het feit dat dit
voor de bisschoppen een „ideale gelegen
heid” is om te tonen dat ze wel eensgezind
kunnen zijn. Op veel terreinen bestaat
verdeeldheid, maar op het terrein van
vrede kan een unanieme uitspraak wor
den gedaan. Een moeilijk punt op de ver
gadering was de tegenspraak tussen het
enerzijds veroordelen van gebruik en be
zit van kernwapens en anderzijds slechts
beperkte stappen nemen in atoom-ontwa-
pening.
gf
