Wat is een
van
V erkeerscirculatieplan?
onder**»:»!
„VCP” oftewel
Is rapportage „DHV” werkstuk
dienst Openbare Werken?
■ESSS
VINKESTEYN B.V.
Probleeminventarisatie voor VCP afgerond
door Eli Vlessing
Sollicitaties aan:
VINKESTEYN B.v Kruisweg 4, Haarlem, tel. 023-320433
VELSEN. De gemeentepolitie van Velsen heeft
over de periode 1977 tot en met 1979 niet minder dan
5483 verkeersongevallen geregistreerd. Bij het me
rendeel daarvan, dat wil zeggen in 3345 gevallen,
was sprake van „slechts” lichte materiële schade.
Zware materiële schade scoorde 1345 maal. Van
licht lichamelijk letsel was 568 maal sprake. Via 235
gevallen van zwaar lichamelijk letsel werd 26 keer
melding gemaakt van „met dodelijke afloop”.
Onvoorzichtig
Velserbroek
vraagt voor spoedige indiensttreding
all round SERVICE-MONTEUR
Voetgangers
Tellingen
VELSEN. Ter voorbereiding van het verkeerscirculatieplan
(VCP) voor de gemeente Velsen is door het bedrijf Openbare Werken
en Groenvoorzieningen een notitie opgesteïd. Die notitie is gedateerd 7
november 1978. Op 24 januari 1980 stelde de gemeenteraad van Velsen
een bedrag van 150.000 gulden beschikbaar voor de uitvoering van de
eerste twee fasen van dat plan. Op 3 maart krijgt DHV Raadgevend
Ingenieursbureau in Amersfoort de opdracht die uitvoering ter hand
te nemen.
VERWARMINGSTECHNIEK
IJMOND
'V'
Lange Nieuwstraat domineert
in verkeersbeeld van Velsen
(ADVERTENTIES)
t
Het kruispunt Driehuizerkerkweg-Waterloolaan-Van den Vondellaan in Driehuis. Druk en
onoverzichtelijk.
Verminderen van de verkeersonveiligheid is een belangrijke
doelstelling die de gemeente Velsen zegt na te streven. Ongeacht
de maatregelen die in het kader van een verkeerscirculatieplan
dienen te worden genomen, verkeersveiligheid dient steeds een
belangrijk criterium te zijn. Het Raadgevend Ingenieursbureau
DHV uit Amersfoort, dat van het gemeentebestuur van Velsen in
maart van dit jaar de opdracht kreeg twee studiefasen (planvoor-
bereiding en probleeminventarisatie) nodig voor het opstellen
van een VCP uit te voeren, weet in dat opzicht in ieder geval
waaraan het zich heeft te houden. Uit de indeling van de door de
gemeentepolitie van Velsen geregistreerde ongevallen blijkt bij
voorbeeld dat het verkeersgedrag van veel weggebruikers de
De Lange Nieuwstraat was gedurende genoemde periode met
325 ongelukken de onbetwist onveiligste verkeersader. Zelfs
Rijksweg-9 noteerde op Velsens grondgebied niet meer dan 188
ongelukken. Binnen de bebouwde kom was het kruispunt Hage-
lingerweg-Santpoortsedreef met 52 hoofdzakelijk voorrangsfou-
ten een topper. De bewoners van de 113 woningen langs de
Rijksweg in Santpoort-noord bleken bloot te staan aan een portie
verkeerslawaai dat met 71 tot 75 decibel het binnenkort wettelijk
voorgeschreven niveau van 65 decibel stevig overschrijdt.
Het lijkt niet mogelijk om in een korte
concrete formule antwoord te geven op
de vraag wat een verkeerscirculatieplan
is. Het woord doet vermoeden dat het
gaat om een plan dat beoogt voorwaar
den te scheppen voor de verkeersafwik
keling binnen een bepaald gebied. Als
echter volledig zou worden voldaan aan
de eisen die dat verkeer in dat bepaalde
gebied stelt, dan zouden andere belan
gen in het patroon van dat gebied wor
den verstoord. Daarom moet het VCP er
op gericht zijn voorwaarden te scheppen
die verkeersafwikkeling weliswaar be
vorderen, maar daarbij zijn bestrijding
van reeds bestaande of voorkoming van
te verwachten schadelijke effecten op
het funtioneren van de samenleving, me
debepalende factoren. Te denken valt
bijvoorbeeld aan verkeersopstoppingen,
lawaai, stank, parkeerproblemen, onbe
reikbaarheid van voorzieningen, ruimte
beslag en trillingen.
Binnen het kader van een toekomstvisie past een inventarisatie
van het huidige bevolkingstotaal van Velsen. Daarvan woont 61,3
percent in IJmuiden, 12,4 percent in Santpoort-noord en 10,4
percent in Velsen-noord. De rest van de bevolking wordt met
circa 5 percent min of meer gelijkelijk verdeeld over Velsen-zuid,
Driehuis en Santpoort-zuid.
De bevolkingsontwikkeling heeft de laatste jaren een duidelijk
waarneembare dalende lijn vertoond. Daar zal de komende
jaren nauwelijks verandering in komen. Van 61.200 inwoners, op
het ogenblik, zal Velsen in 1985 naar verwachting 59.500 inwo
ners tellen. Door bebouwing van de Velserbroekpolder wordt
dan een „herstel” verwacht dat het aantal inwoners in het jaar
2000 op 73y500 zal brengen. Exclusief de Velserbroek zou het
bevolkingstotaal in datzelfde jaar zijn doorgezakt naar 53.500
zielen.
Het zijn
„openbare belevingsruimte” in stand moeten blijven. Een actief
beleid is volgens het gemeentebestuur van Velsen noodzakelijk
om de concurrentiepositie van IJmuiden, ten opzichte van ande
re centra in nabuurgemeenten, te behouden.
Hoogste prioriteit voor de weggebruikers wordt in datzelfde
centrumgebied toegekend aan de voetgangers. Veilige oversteek-
voorzieningen lijken daartoe noodzakelijk. In nauwe samenhang
daarmee wil men autoverkeer door woongebieden aan banden
leggen. Naast de Lange Nieuwstraat in IJmuiden wordt een
dergelijke beperking wenselijk geacht voor de Hagelingerweg in
Santpoort en de Van den Vondellaan/Waterloolaan in Driehuis.
Ten behoeve van de bestrijding van de overlast die wordt
ondervonden van het zware vrachtverkeer wordt het „geulplan”
genoemd. De uitvoering daarvan zou de Kerkstraat in IJmuiden
en het kruispunt bij de Julianabrug ontlasten. Het behelst een
aftakking van de Kanaaldijk, ter hoogte van de voormalige PEN-
centrale. Via de spoorbedding ter plekke zou een verbinding tot
stand gebracht moeten worden langs de Julianakade naar de
Dokweg.
nen 40.800 mensen hun brood bij instellingen en bedrijven in
Velsen. Hoogovens neemt circa 50 percent daarvan voor zijn
rekening. Ondanks het feit dat wordt uitgegaan van de verwach
ting dat het staalbedrijf een structureel gezond bedrijf zal
blijven, wordt toch voorzien dat het arbeidsplaatsenbestand de
komende decennia enigszins zal teruglopen.
allemaal gegevens die van belang zijn voor de tot--
standkoming van het VCP.
Dat kan ook worden gezegd van de bestaande en de te
verwachten werkgelegenheidsmogelijkheden. Anno 1980 verdie-
Maar „het verkeer” heeft niet alleen te
maken met „de rest van de samenle
ving”, het heeft ook te maken met zich
zelf. Voetgangers, wielrijders, bromfiet
sers, motoren, personenauto’s en vracht
wagens eisen allemaal hun eigen stukje
van de verkeerskoek. Alle met deze pro
blematiek samenhangende aspecten ma
nifesteren zich het sterkst in stedelijke
gebieden. Hoewel het VCP is onderwor
pen aan een aantal door de minister
vastgestelde richtlijnen heeft het (nog)
geen wettelijke status. Wel kan het ech
ter worden gebruikt als „onderbouw”
van subsidie-aanvragen bij de rijksover
heid. Het resultaat van het VCP kan
worden ingebracht in een bestemmings
plan dat op zijn beurt wel een wettelijke
status heeft.
Om een gemeentebestuur in de gele
genheid te stellen aan de hand van het
resultaat van het VCP maatregelen te
treffen, moet bij de opstelling van dat
nliillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinT
De laatste jaren heeft zich in de stedelijke samenleving een
toenemend aantal tegenstellingen voltrokken. Bij het bijsturen
van de ontwikkeling van het stedelijk verkeer en vervoer zijn
weloverwogen afweging van maatregelen en het stellen van
prioriteiten noodzakelijk gebleken. Vanwege de rijksoverheid is
grote prioriteit toegekend aan het gebruik van openbaar vervoer,
de (brom)fiets en selectief autogebruik te realiseren middels een
actief parkeerbeleid. Om die reden lijkt het de minister wenselijk
verkeer te concentreren op een beperkt aantal hoofdaders.
Hierdoor zouden zogenoemde „verkeersluwe” gebieden kunnen
ontstaan.
Onder de doelstellingen die door de gemeente Velsen zijn
aangedragen neemt de sociaal-economische functie van het
centrumgebied van IJmuiden een belangrijke plaats in. De
woon-, winkel- en kantoorfunctie wil men in kwalitatief opzicht
handhaven. Bestaande open plekken dienen hieraan zelfs dienst
baar te worden gemaakt. Hieronder vallen niet de pleinen die als
VCP mede worden uitgegaan van de
doelstellingen die het gemeentebestuur
heeft ten aanzien van verkeer, vervoer
en parkeren. Die doelstellingen moeten
blijken uit bestemmings- en structuur
plannen, sanerings- en stadherstelplan-
nen en verkeersnota’s.
Belangrijk element van de VCP is na
tuurlijk de inventarisatie van de huidige
verkeers- en parkeersituaties. Maar ook
de te verwachten situatie over een perio
de van bijvoorbeeld’ vijf jaar is onmis
baar. Verder zijn bij de uitwerking van
het plan criteria gehanteerd. Die criteria
en mogelijke alternatieven, belangrijk in
verband met bijvoorbeeld het kostenas
pect, zullen in volle duidelijkheid „ter
discussie worden gesteld”.
Dat laatste komt aan de orde als de
ingrediënten van het VCP, in de vorm
van een planvoorbereiding en een pro
bleeminventarisatie, onderwerp van dis
cussie zijn op openbare inspraakbijeen
komsten voor het publiek.
Een objectieve weergave van een ver
keersbeeld zal resulteren in rapportage
van verkeersonveiligheid. Dat beeld is
niet kompleet als subjectieve weergave
daarvan ontbreekt. Dus de mate waarin
het publiek de situatie in de gemeente
als verkeersonveilig ervaart.
Tenslotte valt er over de subsidiëring
van voorzieningen voor wegverkeer en
openbaar vervoer op te merken dat
daarop alleen aanspraak kan worden
gemaakt als die voorzieningen betrek
king hebben op werken die deel uitma
ken van het hoofdwegenstelsel of met
dat stelsel verband houdende voorzie
ningen. Wegen door nieuwe woonwijken
- om eens een willekeurig voorbeeld te
noemen - vallen daar buiten. Voor ver
werving van grond en opstallen kan
worden gerekend op een rijksbijdrage
van 80 percent. De aanleg en uitvoering
van werken worden tot 50 percent ge
subsidieerd.
Een specifieke bijzonderheid die zijn stempel drukt op de
bestaande verkeersproblematiek en waarmee ook bij het opstel
len van een VCP terdege rekening moet worden gehouden is de
excentrische ligging van IJmuiden. Aan de noord- en westkant
omsloten door water; aan de zuidkant ingesloten door duinge
bied. Alleen vanuit het oosten bereikbaar via de Stationsweg en
de Waterloolaan. De hoofdwegenstructuur is dan ook een
overwegend oost-west gerichte.
De gemeenteleden Velsen-zuid, Driehuis en Santpoort hebben
daarentegen een duidelijke noord-zuidas. Aan de westkant be
grensd door de spoorlijn Haarlem-IJmuiden, aan de oostzijde
door Rijksweg-9.
Verbinding met het meest noordelijke deel van de gemeente
(velsen-noord) wordt gekenmerkt door de scheiding door het
Noordzeekanaal. De Velsertunnel, de route over de sluizen en het
Pontveer vormen verbindingen met sterk uiteenlopende ge-
bruiksintensiteiten.
Op de voornaamste structuurwegen in het plangebied zijn de
verkeersintensiteiten in juni van dit jaar gemeten tussen 16.30 en
17.30 uur. Op eerdergenoemde belangrijkste oostwest-invalswe-
gen (Stationsweg, Waterloolaan en Verloren van Themaatlaan)
werden op dat tijdstip in de oost-westrichting 1845 voertuigen
geregistreerd. In de richting west-oost 1732. Van alle wegen
binnen de bebouwde kom was het ook op dit punt de Lange
Nieuwstraat die het hoogst scoorde.
Uit verkeerstellingen die tussen 1977 en 1979 werden gehouden
is duidelijk geworden dat verkeersintensiteiten van meer dan
10.000 motorvoertuigen per etmaal werden geregistreerd op de
Wenckebachstraat/Rijke de Waalweg (Velsen-Noord), Parkweg/
Stationsweg, De Noostraat, Lange Nieuwstraat en Planetenweg
(Velsen/IJmuiden) en Hagelingerweg, Van den Vondellaan, Wa
terloolaan en Heerenduinweg (Santpoort, Driehuis, IJmuiden).
oorzaak is van een groot aantal ongelukken. Het negeren van
snelheidsbeperkingen en rijstrookindelingen gekoppeld aan on
voorzichtig gedrag als niet rechts rijden, onvoldoende afstand
houden en riskante inhaal/passeermanoeuvres lijken aan de
orde van de dag. Onvoorzichtigheid in het algemeen veroorzaakt
veel verkeersverdriet. Onvoorzichtig achteruit rijden, onvoor
zichtig keren, onvoorzichtig portier openen en onvoorzichtig
wegrijden uit parkeervak of uitrit.
Het zijn de voetgangers die in al het verkeersgeweld het
kwetsbaarst zijn. Als een voetganger betrokken naakt bij een
verkeersongeval maakt hij de grootste kans op een dodelijke
afloop. Het Centraal Bureau voor de Statistiek registreerde in
1974, bij alle verkeersongevallen binnen de bebouwde kom, dat
het aantal overleden voetgangers per 1000 ongevallen 47,4 per
cent bedroeg. Wielrijders waren met 31,7 percent minder kwets
baar. Automobilisten, de redelijk gepantserde weggebruikers,
lieten 19,6 percent aantekenen. Met 11,5 percent is de bromfietser
een opmerkelijk gunstige uitschieter. Temeer waar by veel
ongevallen juist bromfietsers betrokken zijn. Laatstgenoemde
weggebruikers hebben echter een duidelijk record bij het per
centage „gewonden”.
Het kruispunt Langestraat-Merwedestraat. Komende van het Marktplein moeten weggebruikers tussen de rijbanen
in wachten om hun weg te kunnen vervolgen
De stoep dient als veilig gebied' gereserveerd te blijven voor
voet gangers.
Verhoging van de verkeersveiligheid:
---
of woonerven bijvoorbeeld door het af
sluiten van zijstraten op verkeersroutes
Het maken van ongelijkvloerse kruispun
ten of voetgangers/fietsers-oversteek-
plaatsen.
Bevordering vlotte en veilige afwikke
ling (brom)fietsverkeer: Het aanbrengen
van suggestiestrepen op het wegdek van
bijvoorbeeld Hagelingerweg, Van den
Vondellaan en Zeeweg Bevorgering
fietsverkeer op Lange Nieuwstraat.
Bevordering doorstroming van het
openbaar vervoer: Voorstart of beïnvloe
ding bij verkeerslichtenregeling - Lijn
voering nader bezien Speciale busfaci-
liteiten voor bussen van Hoogovens
Parkeergelegenheid bij stations.
Vermindering verkeershinder in woon-
en werkomgeving: Routes zwaar vracht
verkeer (via verboden) Asfaltering van
wegen (bijv. IJmuiderstraatweg) Nieu
we voegen in viaduct Van den Vondellaan
Busroutes in asfalt uitvoeren.
Diversen:
Fietsroutes door duingebied Voetgan
gersgebied.
^IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU
Het resultaat daarvan is nu bekend. Bij
de verwezenlijking is onder meer gebruik
gemaakt van een ongevallenregistratie
die werd verstrekt door het informatie
centrum van de gemeentepolitie in Vel
sen. Maar ook is daar de eerder genoemde
notitie van het gemeentelijk bedrijf Open
bare Werken en Groenvoorziening, als
„bijlage” toegevoegd aan de eerste inte-
rimrapportage van „DHV“. Destijds is er
nogal geheimzinnig gedaan over die noti
tie. Het bestaan ervan werd zelfs door de
verantwoordelijke wethouder bestreden
hetgeen weer in tegenspraak was met
verklaringen van de directeur van de
dienst Openbare Werken en de commissa
ris van politie die eendrachtig hadden
samengewerkt bij het opstellen van de
notitie.
„Aan deze notitie”, aldus de inleiding er
op, „is onderstaande opsomming van
het Marktplein of b. versmalling van de
rijbanen - Vermindering van doorgaand
autoverkeer in de Kerkstraat door middel
van aanleg route door geul Aantrekke
lijk maken van hoofdroutes Zuidkanaal-
dijk en IJmuiderstraatweg door bijvoor
beeld lichtregeling of voorrangsregeling
bij Pontplein en asfaltering IJmuider
straatweg Stimuleren van fiets- en
openbaar vervoer als vervoerwijze door
bijvoorbeeld beperken langparkeren en
aanleg of aanwijzing fietsroutes (bijvoor
beeld Lange Nieuwstraat) Optimale
route aanduiding, ook voor fietsers
Parkeerregulering, omvang parkeerare-
aal Verkeerslichten op de volgende
punten: Pontplein, Hagelingerweg/Sant-
poortse Dreef Verdubbeling gedeelte
Hoofdstraat van viaduct Rijksweg-9 tot
Broekbergenlaan.
Verhoging van de verkeersveiligheid:
knelpunten in het wegennet ontleend. De 'Het formeren van verkeersluwe gebieden
knelpunten zijn gerangschikt naar doel
stelling (van de minister). Ter discussie
worden eventueel te nemen maatregelen
genoemd.” De knelpunten zoals door de
gemeentelijke dienst geregistreerd wor
den dus niet gepubliceerd. Wel de door
diezelfde dienst daarbij behorende c.q.
geadviseerde maatregelen. Opvallend om
dat het om meer dan één reden interes
sant is de knelpunteninventarisatie van de
gemeentelijke dienst te vergelijken met
die van DHV Raadgevend Ingenieursbu
reau. Het feit dat „DHV” de resultaten
van de eigen inventarisatie aandraagt met
de door de gemeente zelf gesuggereerde
maatregelen, doet vermoeden dat de uit
komsten van beide inventarisaties niet ver
uit elkaar liggen. De wel gepubliceerde
maatregelen op de niet gepubliceerde
knelpunten luiden:
Vermindering van verkeerscongestie:
Aanleg Wij kertunnel-Aanleg Westelijke
en Noordelijke Randweg van Beverwijk -
Vermindering van doorgaand autover
keer over de Lange Nieuwstraat door
middel van a. afsluiting ter plaatse van
Het Geulplan behelst een route voor vrachtverkeer van de Kanaaldijk in IJmuiden via een
weg door een bestaand spoorwegtracé naar het Industrieterrein. Daarmee worden Kerkstraat
en Julianabrug (foto) ontlast.
g|
