Uit communistische partij gezet Op CVSE-conferentie in Madrid Lin Piao wilde Mao doden en macht grijpen Toespraak op derde dag in Bondsrepubliek aan celibaat Paus blijft vasthouden Nederland pleit voor dissidenten I H Solidariteit wint ^confrontatie met Poolse gouverneur Ambassadeur in in buitenlandse Bogota vermoord Romeinse prelaat achter Spaanse huwelijkszwendel Samenwerking EG Verontrusting in Engeland over Nederlands afval Brezjnjev positief tegenover Reagan Weer gesprek over krediet Bonn voor Russische gaspijp Botha verwacht sancties tegen Zuid-Afrika politiek nodig” Onduidelijkheid over coup in Guinee-Bissau Dorp in de as gelegd t 1 g er i- re Is n ik in m ie. )i- Je as en en en iw el is- en nt n- er- ist iel LS- p- an lie en ir- ze en ir- ’n n- Ik de n- m- iy- dg it- *n, en id. en en )-e in- 3r- »k. >et le- let d). ik, ig- de kt, en 20 Ja- Ed iel ies pi- DINSDAG 18 NOVEMBER 1980 BINNEN- EN BUITENLAND I' (Van onze redactie buitenland) WARSCHAU. De gouverneur van het Poolse district Czes tochowa, Miroslaw Wierzbicki, is gisteren uit de regionale afdeling van de communistische partij gezet na een conflict met de Poolse vrije vakbond Solidariteit. (Van onze redactie buitenland) t (Van onze redactie buitenland) BOGOTA. De ambassadeur van de Dominicaanse Republiek in Colombia, Eduardo Garcia, is gisternacht vermoord in de Colombiaanse hoofdstad Bogota. Garcia werd doodgeschoten in het huis van de consul van de Dominicaanse Repu bliek in het noorden van de stad. Omtrent de motieven van de dader(s) en de toe dracht, tast men in het duister. De politie deelde mee dat de 60-jarige diplomaat door zeven kogels werd getroffen. Garcia was sinds 26 september ambassadeur in Bogota. Bisschop Lohse, leider van de evangelisch-lutherse delegatie, had gepleit voor gemeenschappelijke avond maalvieringen en deelneming van leden van verschillen de kerken aan de diensten van de ander. Op het plein voor de kathedraal van Mainz zei de paus gisteren tot 10.000 gastarbeiders uit 18 landen, dat de Westduitse bevolking het grote aantal buitenlanders in haar midden niet uitsluitend op zijn economische meritas moet beoordelen, maar moet respecteren als volwaardige leden van haar maatschappij. De Westduitsers zouden. Volgens een woordvoerder van het Britse minis terie voor Landbouw en Visserij is het de bedoeling te wachten tot voldoende van het afval is verza meld, waarna het naar Zuid-Korea zou worden verscheept waar de stoffen (onder meer chloorbife- In de Bondsrepubliek wonen 4 miljoen buitenlandse werknemers. Een enorme brand aangewakkerd door een felle wind heeft gisteren het Ameri kaanse dorpje Yorba Linda in Californië verwoest. Tenminste honderd huizen wer den in de as gelegd. Vele mensen hebben moeten vluchten voor de vuurzee. Op de foto een beeld van het in de as gelegde dorp. >r 1- n >r lat ire als Zo ’s 1 tl 2 1 i iet sn, ur le is d, iu li d- in e- er ia jn le at >u in ‘S 11 n is n !S ft k volgens Johannes Paulus, ook „bespeurbare tekenen van vijandigheid jegens buitenlanders” moeten overwinnen. (Van onze redactie buitenland) MADRID. Een prelaat van de hoogste kerkelijke huwelijksrechtbank in Rome blijkt achter een grootscheepse zwendel in Spanje te hebben gezeten, waarbij op basis van illegaal verkregen documenten tegen betaling nietigverklaringen werden uitgesproken over kerkelijk gesloten hu welijken. Volgens een Spaanse krant, die uitvoe rig over deze zaak bericht, werd de zwen del opgezet door mgr. Cherchi, verbonden aan de huwelijksrechtbank in Rome. Hij werd vorig jaar oneervol ontslagen en is nu de eigenaar van een keten van koffie- tenten in Italië. De betrokken bisschoppen zeiden „in goed vertrouwen” honderden nietigheids- verklaringen te hebben ondertekend. De voormalige prelaat liet de documenten vergezeld gaan van „geloofwaardige legi timaties en aanwijzingen”. (Van onze redactie buitenland) LONDEN. Een aantal gemeentebesturen in Engeland is ernstig verontrust over scheepsladin gen giftig afval van een verwerkingsbedrijf aan de Moerdijk in Nederland, welke in vier Britse havens liggen opgeslagen. In Mainz nodigde de paus de voornaamste raadsman van Lech Walesa, voorzitter van de nieuwe autonome vakbond Solidariteit in Polen, Tadeusz Mazowiecki uit met hem in Rome te komen praten. Deze bevond zich onder de Polen die naar Mainz waren gekomen om de paus toe te juichen. Gisteravond zei de paus tegen in Fulda bijeengekomen 68 Westduitse bisschoppen, dat men in de oecumene geen compromissen moest sluiten of „ogenschijnlijk korte wegen” bewandelen. De paus heeft gisteren ook op zijn verzoek vertegen woordigers van de joden in West-Duitsland ontmoet. Hij zei dat tussen joden en katholieke „broederlijke en con crete betrekkingen” moesten bestaan, waarbij men het lijden van de joden onder Hitler voor ogen moest blijven houden. (Van onze redactie buitenland) HAMBURG. Op het terrein van de buitenlandse politiek moet er een snellere en nauwere samenwerking komen tussen de EG-landen. Dit bepleitte de Britse mi nister van Buitenlandse Zaken, Lord Car rington, gisteren in Hamburg, op een bij eenkomst van zakenlieden. Carrington stelde voor, op het moment van een crisis, de EG-ministers van Bui tenlandse Zaken automatisch binnen twee dagen bijeen te laten komen, als er drie regeringen zijn die dit noodzakelijk achten. Carrington achtte Europese sa menwerking van vitaal belang.” Wij kun nen een macht zijn die stabiliteit genatigd- heid en nationale orde uitdraagt, zo zei hij, „maar dat kan alleen als er wordt samen gewerkt.” De Britse premier, Margaret Thatcher, verklaarde gisteren in Bonn dat haar land zonder voorbehoud tegenover Europa staat en niet aan de banden met de EG zal tomen. Ze zei dit bij de afsluiting van een tweedaags bezoek aan de Westduitse hoofdstad. Thatcher sprak zich verder uit voor nauwere banden tussen Europa en de Verenigde Staten. De Franse regering gaat akkoord met een ministersconferentie over het Rijn- zoutprobleem op 22 januari. Dat maakte minister Van der Klaauw van Buitenland se Zaken gisteren in Parijs bekend na een gesprek met zijn Franse ambtgenoot Francgis-Poncet. In januari zal worden gesproken over twaalf-bestaande- plan nen om een oplossing te vinden voor het zout van de Franse kalimijnen. Van der Klaauw zei verder dat Frank rijk zich niet opstelt tegen toetreding van Spanje tot de EG, maar dat Frankrijk eerst de EG-landbouwproblematiek wil zien opgelost. (Van onze redactie buitenland) PEKING. China’s voormalige minis ter van Defensie Lin Piao is in 1971 van plan geweest Mao Tse-toeng te vermoor den door een trein waarmee Mao naar Sjanghai reisde, te bestoken met bom men, vlammenwerpers en explosieven. Dit staat in de aanklacht tegen een aantal medewerkers van Lin Piao en de zoge noemde Bende van Vier, waaruit gisteren door de autoriteiten in Peking opnieuw gedeelten zijn gepubliceerd. Volgens de aanklacht wilde Lin Piao de macht grijpen, omdat hij na de val van president Liu Shaoqi in de Culturele Re volutie, niet tot staatshoofd was benoemd. Het door hem gesmede complot zou ech ter zijn mislukt, omdat Mao een halve dag te vroeg met de bewuste trein reisde. De minister, zijn vrouw en zoon zouden daar na naar het zuiden hebben willen vluch ten, maar omdat hun plannen ontdekt zouden zijn, besloten ze noordwaarts naar de Sovjet-Unie uit te wijken. Bij deze vlucht stortte hun vliegtuigje neer in Mongolië door brandstofgebrek waarbij alle inzittenden omkwamen. Vol gens de aanklacht speelt de Sovjet-Unie een centrale rol in het plan van Lin Piao. Zo zou Moskou hebben beloofd China van twee kanten aan te vallen als zijn voorne men mocht mislukken. Verwacht wordt dat het proces tegen de Bende van Vier en de groep rond Lin Piao nog morgen kan beginnen en een maand zal duren. Peking heeft bekendgemaakt dat beelden van het proces via de satelliet over de gehele we reld zullen worden verspreid. se beschuldigingen” en verweet de wester se landen van de conferentie in Madrid een „forum van confrontatie” te willen maken. De Amerikaanse afgevaardigde Kam- pelman waarschuwde gisteren dat het Westen en de Sovjet-Unie „hard op weg zijn naar een confrontatie en dat de VS wel gedwongen zijn hun bewapening op te voeren”. (Van onze redactie buitenland) MOSKOU-GENÈVE. De Russische president Leonid Brezjnjev heeft gisteren verklaard dat elke poging van de toekom stige Amerikaanse president Ronald Rea gan om de betrekkingen tussen de twee landen te verbeteren „een positieve reac tie van onze kant tot gevolg zal hebben.” „Vele aspecten van de ontwikkeling van de internationale situatie zullen uiteraard afhangen van de koers die de VS gaan volgen,” aldus Brezjnjev in een rede bij een diner voor de in Moskou op bezoek zijnde president van Mozambique, Samo ra Machel. Ronald Reagan heeft inmiddels een uit nodiging gekregen om een bezoek aan China te brengen, nadat hij in januari als president is geïnstalleerd. Dit zei George Bush, de toekomstige Amerikaanse vice- president gisteren. Bush noemde de uitno diging onverwacht, in verband met uitla tingen van Reagan tijdens diens verkie zingscampagne over handhaving van de banden met Taiwan. In Genève zijn gisteren de voorberei dende besprekingen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie over de beper king van kernwapens in Europa beëin digd. De besprekingen, die een maand hebben geduurd, zullen volgend jaar op een nader te bepalen tijd en plaats worden voortgezet. e r s t s S. Wierzbicki heeft daarop ook zijn ontslag als gouverneur ingediend bij de Poolse regering. Verwacht wordt dat hij uit deze functie zal worden ontheven. Het conflict tussen Solidariteit en een aantal plaatselijke partijfunctionarissen, onder wie Wierzbicki, barstte vorige week uit toen de gouverneur aankondigde de noodtoestand te zullen afkondigen tenein de een algemene staking van Solidariteit te voorkomen. Eenheden van de oproer politie werden naar het district gediri geerd, terwijl een aantal maatregelen werd genomen tegen de vakbond, zoals inbeslagneming van copieer- en schrijf machines en een verbod voor vakbonds- functionarissen om gebruik te maken van de omroepinstallaties in de bedrijven. Hoewel de staking niet doorging omdat het Pools gerechtshof de bond in het ge schil met de regering over de statuten in het gelijk stelde, bleven de uitzonderings- Intussen is de situatie in Polen minder gespannen geworden na het akkoord gis teren tussen regering en werkers in de gezondheidszorg, onderwijzers, leraren en personeel van de posterijen. Gisteren is ook een conflict bijgelegd tussen Solidari teit en de oude met de partij verbonden mijnwerkersbond. Mijnwerkers in enkele Silezische kolenmijnen beëindigden giste ren hun hongerstaking. Anderzijds wor den acties van solidariteit ter ondersteu ning van de eis van zelfstandige boeren voor een eigen vakbond niet uitgesloten. Intussen is de Sovjet-Unie opgehouden met haar militaire activiteit bij de Poolse grens, zo is gisteren meegedeeld door het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington. Van westerse kant is steeds gezegd, dat deze activiteit zou kunnen wijzen op een militair ingrijpen van de Russen in Polen. Een vroegere adviseur van de afgezette Poolse partijleider Gierek heeft in een vraaggesprek gezegd dat Gierek al drie jaar geleden was gewaarschuwd voor de dreigende sociale crisis en de corruptie in Polen. Overigens blijkt de handel tussen Polen en ons land te stagneren. De handelspro- blemen zijn van structurele aard, aldus gisteren een Nederlandse functionaris in Warschau, waar een Nederlandse techni sche week is gestart. BONN (REUTER/PDA). In de West duitse hoofdstad Bonn wordt vandaag opnieuw onderhandeld tussen overheid en bedrijfsleven over een kredietgarantie van de regering voor een lening aan de Sovjet-Unie voor aanleg van een 5000 kilo meter lange aardgasleiding vanuit West- Siberië naar West-Europa. In tegenstelling tot eerdere berichten benadrukte minister Mathöffer van Fi nanciën gistermiddag dat de overeen komst over de kredietgarantie nog lang niet rond is. Ook stelde hij dat het alleen gaat om een lening en dat de bondsrepu bliek zeker niet bereid is het project te subsidiëren. De Sovjet-Unie wil vanaf 1985 jaarlijks 40 miljard kubieke meter aardgas naar West-Europa exporteren, waarvan West- Duitsland 12 tot 15 miljard kubieke meter kan krijgen en Nederland 5 miljard kubie ke meter per jaar. rooms-katholieke kerk mede schuldig was aan de breuk die 450 jaar geleden is ontstaan. „Laat ons elk onze schuld toegeven. Iedereen heeft gezondigd”, zei de paus tegen een delegatie van zeven leiders van de evangelisch- lutherse kerk. (Van onze redactie buitenland) JOHANNESBURG. De Zuidafrikaanse mi nister van Buitenlandse Zaken Roelof „Pik” Bo tha heeft zijn land gisteren bij terugkeer uit Europa opgeroepen zich op economische sancties voor te bereiden. Botha heeft de afgelopen week in Brussel, Parijs en Londen met Europese leiders gesproken. „Sancties hangen ons voortdurend boven het hoofd”, zo zei hij, „Het is tijd dat we aanvaarden dat er sancties zullen komen en ons volk moet zich daarvan bewust worden”. FULDA-MAINZ. Paus Johannes Paulus II heeft gisteren, op de derde dag van zijn bezoek aan de Bondsrepubliek, in de domkerk van Fulda zijn gehechtheid aan het celibaat van de rooms-katho lieke priester beleden. Tijdens een mis voor ongeveer vijfduizend priesterstu denten, geestelijken en diakens, zei de paus dat de priester „hart en handen vrij moet hebben voor de vriend Jezus Christus” en dat hij „ongedeeld voor hem beschik baar moet zijn”. De paus verzekerde de priesters en seminaristen, dat als zij bereid zijn het celibaat te zien als een bestaansvorm, het begrip hiervoor in de samenleving groter zal worden. „De wereld van nu”, aldus de paus, „en de jonge generatie in het bijzonder, dorst naar reine en onzelfzuchtige liefde van de zielzorger.” In de loop van gisteren hadden de paus en de reforma torische leiders in de Bondsrepubliek geschiedenis ge schreven in hun betrekkingen door oprichting van een commissie, die gaat bestuderen hoe men verder naar elkaar kan toegroeien. Johannes Paulus erkende dat de Overigens zou Zuid-Afrika „speciale vergel dingsmaatregelen” tegen Nederland overwegen. Tegen een correspondent van het Zudiafrikaanse zondagsblad Rapport zou Botha hebben gezegd dat Nederland „in heel Europa loopt te konkelen om een olieboycot van de grond te krijgen”. „Nederland staat bovenaan onze lijst als het op vergeldingsmaatregelen aankomt. Gelukkig is het echter zo dat de Nederlanders door hun eigen Europese bondgenoten worden uitgelachen van wege hun boycotplannen”, aldus zou Botha heb ben gezegd. nyl) worden gebruikt voor landontginning. Voor de gemeentebesturen is het echter de vraag waarom het afval, dat ernstige huidaandoeningen en misge boorten kan veroorzaken, verspreid ligt opge slagen. De gemeenten uitten hun verontrusting gisteren op de eerste dag van een conferentie over afvalstor- ting in de Noordzee in het Britse Tynenoth. Hier werd ook gezegd dat een schip 5000 ton van dit afval eerder mogelijk in de Noordzee heeft ge dumpt toen bleek dat Ierland het niet wilde toe laten. maatregelen van kracht. De arbeiders eis ten vervolgens het aftreden van Wierzbic ki en andere regionale bestuurders, zoals partij-secretaris Jozef Grygiel en van het hoofd voor de propaganda Jan Skubin. Voorts verlangt Solidariteit dat een aantal villa’s in staatseigendom en in particulier bezit, waaronder een van Wierzbicki, be schikbaar wordt gesteld voor gebruik als kleuterscholen en kinderverblijven. Al eerder kwamen soortgelijke commissies tot stand tussen Rome en de orthodoxe kerken. De paus zei dat beide partijen alles moeten doen om de eenheid te bevorderen, maar dat men pas rondom één altaar kan gaan staan wanneer beide kerken volledig één zijn ge worden. (Van onze redactie buitenland) MADRID. Nederland heeft gisteren op de Congerentie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (CVSE) in Madrid gepleit voor vrijheid van meningsuiting voor dissidenten in Oosteurpese landen. Dat gebeurde op een besloten plenaire vergadering in de Spaanse hoofdstad. De Nederlandse delegatieleider, dr. F. van Dongen, wees er in zijn toespraak op dat het respect voor de mensenrechten en de fundamentele vrijheden een essentiële factor is voor de vrede. Landen die zelf deze waarden schenden maar er geen discussie over toestaan zijn ongeloof waardig, aldus Van Dongen, die daarmee indirect verwees naar Oosteuropese lan den die de discussie over de mensenrech ten beschouwen als inmenging in hun binnenlandse aangelegenheden. De westerse landen leverden gisteren felle kritiek op de Sovjet-Unie. De verte genwoordigers van onder meer de VS, Groot-Brittannië en van ons land verwe ten de Russen met de inval in Afghanistan en met schending van de mensenrechten te handelen in strijd met de bepalingen van het akkoord van Helsinki van 1975, dat op de conferentie van Madrid wordt getoetst. De Russische afgevaardigde, Le onid Iljitsjov, wees alle aantijgingen van de hand als „inmenging in de binnenland se aangelegenheden”. Hij sprak van „val- (Van onze redactie buitenland) Uit de eerste verklaringen van de nieu-. we machthebbers in de Westafrikaan- se republiek Guinee-Bissau is nog niet duidelijk geworden of de coup een nieuwe politieke koers inluidt, of dat de machtswisseling slechts een paleis revolutie betekent. Maar het staat wel vast dat de fusieplan nen tussen Guinee en de Kaapverdi- sche Eilanden voorlopig van de baan zijn. De samenstelling van de nieuwe „revolu tionaire raad” is nog niet bekendge maakt, duidelijk is alleen, dat gene raal Joao Bernardo Vieira, premier in de nu afgezette regering, voorzitter van de raad is. Nog een lid van de oude regeringsploeg, minister van Buiten landse Zaken Victor Saude Maria, maakt deel uit van de nieuwe raad. Guinee-Bissau zal de niet-gebonden politiek voortzetten en vriendschappe lijke banden onderhouden met zijn buurlanden. De coup is als een „daad van heroïsme en patriottisme” toege juicht door een groepering van rechtse ballingen uit Guinee in Portugal, maar anderzijds heeft het buurland Guinee- Conakry, dat een links-radicale koers volgt, als eerste het nieuwe bewind in Bissau erkend. Een duidelijk afkeurende reactie kwam van de regering van de Kaapverdische Eilanden. De nieuwe machthebbers in Guinee schijnen uitsluitend voort te komen uit de zwarte bevolking. Veel leden van de afgezette regering waren afkomstig van de Kaapverdische Ei landen, die bewoond worden door een bevolking van gemengd ras. Zowel op Kaapverde als in Guinee, is sinds de onafhankelijkheid de eenheidspartij PAIGC aan de macht die een geleidelijke fusie van beide landen nastreefde. Maar sinds de coup wordt in de uitzendingen van radio- Bissau niet meer gerept over de PAIGC. Partijkringen op Kaapverde zijn van mening dat de putchisten „zich buiten de partij geplaatst hebben”. De staatsgreep de eerste in Portugals voormalige Afrikaanse kolonies heeft ontsteltenis teweeggebracht in Angola en Mozambique. De afgezette president Luis Cabral onderhield nau we persoonlijke betrekkingen met de leiders van Angola en Mozambique, nog daterend uit de jarenlange onafhankelijkheidsoorlogen. Overigens is de nieuwe machthebber, generaal Vieira, ook een veteraan uit de guerrilla tegen het Portugese kolo niale bewind. De nieuwe regering heeft de Portugese ambassadeur in Bissau laten weten dat ze nauwere betrekkingen wil met het voormalige moederland. De afgezette president Luis Cabral, voor zover bekend thans onder huisarrest, is de jongere broer van de in 1973 vermoorde Amilcar Cabral, de in Gui nee legendarische leider van de onaf hankelijkheidsstrijd. Aanvankelijk stond hij in de schaduw van zijn broer Amilcar, die mede dank zij zijn studie in Portugal veel internationale contac ten had. Luis bezocht alleen scholen in Guinee en was vooral actief in vak bondswerk. Hij was de organisator van de staking van havenarbeiders in 1959, die door ingrijpen van de Portu gese politie eindigde in een bloedbad: meer dan 50 doden en 180 gewonden. Dat werd het sein voor de gewapende strijd, die na vier jaar voorbereiding in 1963 begon. In die oorlog wist de PAIGC zich een hechte basis te ver werven op het platteland, waardoor een zekere tegenstelling ontstond tus sen dat platteland en de hoofdstad Bissau, waar het koloniaal bestuur de macht in handen hield. Ook na de onafhankelijkheid bleek bij verkiezin gen dat de PAIGC in gebieden die het langst onder Portugees bestuur had den gestaan minder aanhang had dan in de al jaren eerder bevrijde platte- landsdistricten. Ndat Amilcar Cabral tijdens een bezoek aan Senegal werd vermoord, kwam de PAIGC onder lei ding van een viermanschap: Aristides Pereira, Luis Cabral, Chico Mendes en Joao Bernardo Vieira. Tijdens de onafhankelijkheidsoorlog was de PAIGC voor militaire hulp vooral aangewezen op de Sovjet-Unie, maar sinds de onafhankelijkheid pro beerde de regering ook hulp uit Wes- teuropese landen te verkrijgen om niet van één donorland afhankelijk te zijn. De Sovjet-Unie bleef de belangrijkste leverancier van wapens en instruc teurs en technische bijstand voor het leger. De DDR en Joegoslavië verle nen hulp aan de landbouw en openba re werken, terwijl Cuba een 40-tal art sen en enkele militaire instructeurs heeft gestuurd. Andere „oude vrienden”, die humanitai re hulp gaven aan de PAIGC en ont wikkelingshulp aan het onafhankelij ke Guinee, zijn Zweden en Nederland. Zo bouwde Nederland een lyceum in Bissau en helpt het voorts bij wege naanleg, de aanleg van waterputten in 420 dorpen, gezondheidszorg en land- bouwverbetering. In de periode 1974- 1979 is voor ongeveer 88 miljoen gul den aan ontwikkelingshulp verleend, deels ook in de vorm van zachte lenin gen en betalingsbalans-steun. De ont- wikkelingsprioriteiten van Guinee slo ten goed aan bij de doelstellingen van het Nederlands ontwikkelingsbeleid: verbetering van de levensomstandig heden op het platteland, het afrem men van de trek naar de hoofdstad Bissau, en een beleid dat vooral ge richt is op verbetering van het lot van de armste bevolkingsgroepen. Na de onafhankelijkheid hebben ook Frankrijk, West-Duitsland en de Ver enigde Staten hulp verleend, evenals China.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3