WD-woordvoerder tot college:
CPN beperkte zich tot
kritiek op de regering
over milieu in IJmond”
i
3
„Reserves gebruiken
voor openbare
voorzieningen”
„Noodweer breekt los
I
College niet krachtig genoeg
voor oplossen van problemen’
Pleidooi van D’66 voor creatief denken
CDA-woordvoerder Hans de Boer:
I
PVDA-FRACTIE:
I
Kolenvergassing en voorhavenplan
7
DINSDAG 18 NOVEMBER
1980
IJMGND
ALLEEN MILIEUBELEID KAN DOOR DE BEUGEL
(Van een onzer verslaggeefsters)
Decentralisatie
SB
Werkgelegenheid
(Van een onzer verslaggevers)
VELSEN. Kritisch vooruit
zien is een van de taken die Pro
gressief Velsen zichzelf heeft ge
steld. Deze eigenschap spitste R.
Schoondergang maandagavond
in zijn algemene beschouwing op
de begroting voor het dienstjaar
1981 geheel toe op de mogelïjke
industriële ontwikkelingen rond
de IJmuidense haven en de gevol
gen daarvan voor het leefmilieu
in de IJmond.
i i
Regio
(Van een onzer verslaggeefsters)
VELSEN. Als we de beschouwingen over het nationale beleid van
de CPN buiten beschouwing laten dan blijft in de visie van Adèle
Meijer op de gemeentebegroting vooral het verwijt aan het college op
tafel liggen, dat men zo keurig als doorgeefluik fungeert voor de
bezuinigingskoers van de regering. „U kiest voor een beleid dat de
crisis helpt versterken”.
(Van een onzer verslaggeefsters)
VELSEN. „Halen we, halverwege de zit
tingsperiode, mèt het programma waarover
vijf partijen het bij de start eens waren en mèt
het college dat we benoemd hebben om het
programma uit te voeren, zonder grote brok
ken de eindstreep?”, dat was de kernvraag in
de algemene beschouwingen van mevrouw C.
C. M. T. Maes van D’66 over de gemeentebe
groting. Zelf was zij daar nogal onzeker over.
Zij geloofde niet, dat dit college zo krachtig en
zo stabiel is en zo goed bewapend om oude en
nieuwe problemen te bestrijden, „in een zee
van economische tegenwind”.
(Van een onzer verslaggevers)
VELSEN. „Enerzijds bespa
ringen door ombuiging van het
beleid, anderzijds door een extra
verhoging van de belastingen.
Daardoor wordt het ook voor de
burger duidelijk dat nieuwe za
ken geld kosten”, was een uit
spraak van WD-woordvoerder
ir. G. A. Schoonkind in het kader
van de begrotingsbehandeling.
VELSEN. „Soms bekruipt
ons de twijfel, dat wij te gemak
kelijk allerlei voorzieningen wil
len, de bevolking de rekening pre
senteren, zonder er - door falende
democratische systemen - van
overtuigd te zijn dat het ook om
gewenst beleid gaat”. Tot deze
conclusie kwam CDA-fraktie-
voorzitter Hans de Boer maan
dagavond in zijn algemene be
schouwing over het gemeentelijk
beleid.
(Van een onzer verslaggevers)
VELSEN. In de beschouwing van de PvdA veel ruimte voor de
financiën. Leidraad daarbij waren de financiële overschotten van
de gemeente en de zwaardere belasting van burgers door extra
verhogingen van gemeenteheffingen. Twee zaken die niet te rijmen
zijn volgens C. A. Kleiwegt, die maandagavond het financiële
gedeelte voor rekening nam. Hij pleitte dan ook voor investering
van de overschotten (saldi reserves) in projecten, die direct de
burgers ten goede komen.
Grotere beleidsombuigingen
dan krabbelen in de marge
A
.Uk.
Uitvoerig ging Hans de Boer in op orga
nisatie en coördinatie binnen het gemeen
telijk bestel, als taak berustend bij de
burgemeester, die hij verzocht snel tot een
concrete aanpak te komen.
Wat de decentralisatie van het welzijns
beleid betreft gaf hij als zijn mening, dat
deze niet bedoeld is om de gemeenten een
groter takenpakket te bezorgen. Het parti
culier initiatief, dicht bij de burger, de
identiteit en de waardering voor de eigen
gezichtsbepaling zouden waarden zijn die
voorrang moeten krijgen. „Wij staan er
bijvoorbeeld niet op te wachten, dat de
gemeentelijke sociale dienst zelf steeds
meer immateriële hulpverlening gaat bie
den, met voorbijgaan aan daarvoor be
staande instellingen”.
kon zich wel voorstellen dat het niet zo
eenvoudig is om tot een geïntegreerd to
taalbeleid te komen. „Maar als het dan
nog extra moeilijk gaat worden wanneer
de college-leden daarbij politieke stellin
gen betrekken als heilige huisjes, dan be-
Het werkgelegenheidsbeleid vond hij
bepaald geen voorbeeld van creatief en
gens mevrouw Maes ook moeten bestaan uit het dóórbre-
ken van het besef dat we de huidige welvaart slechts
geleend hebben van de toekomst.
•zet
ate
old
i al
•ast
>rd.
ma
am
1US
ive.
de
un-
i de
dag
liek
le-
vart
in
arts
ins-
ier-
\lk-
ael-
de
iek-
icht
rou-
ard,
ium
der-
jen-
het
1.
tót
*en
og-
dse
de
do-
eid
in
te
djd
1st
rer-
de
i de
itei-
van
!ing
1OU-
ius-
irie-
im-
;en
ra
de
fen
les,
lat.
i er
te
zan
iter
aas
im-
cht
In
der
■zig
rtij
tan
nst
ard
Ive
jen
iois
sen
gint voor ons het terrein van goed beleid
en goed bestuur toch wel erg onbegaan
baar te worden”.
gaande naar een containerhaven aan de
zuidkant van de pier, heeft het PEN een
studie gestart naar de bouw van een nieu
we centrale en bestaat er nog het plan
voor een roll-on7roll-off terminal in de
Haringhaven. Daarbij telt de progressief
de mogelijke overslagactiviteiten op de
terreinen van Stork en Van Gelder in
Velsen Noord.
Alles bij elkaar een verontrustend plaa
tje, geschetst door Schoondergang. Al de
ze ontwikkelingen geven hem de overtui
ging dat de voorhaven, zoals aanvankelijk
gepresenteerd en afgewezen, niet in de
doofpot is gestopt. „Integendeel. Er was
enige jaren geleden nog sprake van afwe
ging bij het provinciaal bestuur tussen de
voorhaven in IJmuiden en uitbreiding van
Hoogovens, daar uitvoering van beide
plannen het leefmilieu in de IJmond te
veel zou belasten. Nu worden we gecon-
De drie grootste partijen in de gemeenteraad vond
mevrouw Maes de laatste weken „op een toer die ruikt
naar de verkiezingen”. Zij achtte het beter dit maar als
„losse flodders” te beschouwen. „Wij blijven ervan
overtuigd, dat veel problemen binnen de gemeente beter
zakelijk dan politiek kunnen worden opgelost, ofschoon
er wel politieke keuzen moeten worden gedaan. Als
voorbeeld noemde zij de keuze met betrekking tot het
dumpen van radio-aktief afval. „Passen op de plaats”,
schrijven B. en W. in de aanbiedingsbrief bij de begroting
en de tendens in het betoog van mevrouw Maes luidde:
„Was het maar waar, dan zouden we dat nog niet direct
een triste zaak willen noemen”. D’66 heeft het bereiken
van de groeigrens nooit als een ramp gezien, omdat voor
die groei ook een prijs moet worden betaald. Zij noemde
in dit verband het snelle opsouperen van natuurijke
rijkdommen, de aantasting van het leefmilieu, enzovoort.
„Ook gemeentelijk geen passen op de plaats, maar achte
ruitgang, dat is het probleem”, aldus mevrouw Maes. Het
antwoord daarop zou moeten zijn inventief denken en
creativiteit. De woordvoerder van D’66 constateerde
voorts „fikse aanvaringen tussen verschillende wet
houders die baas zijn op eigen schip en vooral op afdelin
gen en bedrijven waar meerdere wethouders de scepter
zwaaien”. Een aantal zaken zou gemeentelijk ook ge
toetst dienen te worden aan het begrip „verspilling”. Wat
mevrouw Maes vooral van belang acht is een mentali-
teitsverschuiving. Die mentaliteitsverschuiving zal vol-
Voor haar betekent dit alles concreet vertaald in ge
meentelijk beleid: geen bezuinigingen op maatregelen
ten behoeve van milieu en leefbaarheid, niet inhoudelijk
op onderwijs (investering in de volgende generatie), niet
op energiebesparende maatregelen. Als voorbeelden van
verspilling noemde zij het te kwistig omgaan met de
energie en de creativiteit. Afgemeten wilde zij zien welke
taken er worden behartigd, of die wel zo essentieel zijn, of
die elkaar geheel of gedeeltelijk overlappen, of er vol
doende bereidheid is tot samenwerken, of creatieve im
pulsen niet in de kiem worden gesmoort. Na nog een
aantal kriteria te hebben genoemd gaf zij ten opzichten
van het college als haar mening, dat het tot zakelijke
werkafspraken moet kunnen komen die ook voor het
ambtelijk apparaat meer duidelijkheid geven. Maar
voorlopig acht zij integratie en coördinatie van het beleid
in Velsen nog een illusie. Tenslotte betoogde zij dat een
beetje meer humor het kunnen relativeren ook een
bestuurskracht kan zijn.
van Velsen bezig te houden. Hij zag de
gemeente als een gecompliceerde onder
neming die een eersteklas management
vergt, zowel in de top als in het middenka
der en in dat opzicht zou er nog veel
moeten gebeuren. De heer Schoonkind
H. de Boer (CDA): Herwaardering col
lege".
Daaraan voorafgaande had hij een som
ber wereldbeeld geschetst, vaststellend
overigens dat we in eigen land nog veel
reden hebben voor dankbaarheid.
In zijn betoog legde hij de nadruk op de
eigen gemeentelijke verantwoordelijk
heid. „Als fractie zullen we ons ook ont
houden van klaagzangen in de richting
van Haarlem en Den Haag”.
De Boer stelde de vraag aan de orde of
in het verleden begonnen werk in een
totaal veranderde samenleving overheids
taak blijft. In de heroverweging van be
staand beleid zou ook een kans liggen
voor „nieuw voor oud”.
bij de toepassing van steenkoolvergas-
sing, hiernaar verrichten Hoogovens en
de Nederlandse Energie Ontwikkelings
Maatschappij (NEOM) een studie”, resu
meerde Schoondergang, die met enige ze
kerheid weet te stellen dat zo’n kolenver
gassingsinstallatie zal worden geëxploi
teerd door Shell. Deze multinational expe
rimenteert momenteel al met een dergelij
ke installatie bij Moerdijk.
Progressief Velsen wilde met deze don
kere toekomstblik evenwel geen pleidooi
opzetten voor een volledige stop van de
economische groei in de samenleving,
vooral als het gaat om volkshuisvesting,
gezondheidszorg, onderwijs en welzijns
werk is die groei noodzakelijk. De fractie
blijft echter afwijzend staan tegenover
een uitbreiding van Hoogovens tot 11 mil
joen ton staal.
In zijn opsomming van mogelijke nieu
we ontwikkelingen rond de havenmon
ding, die volgens Schoondergang allemaal
verband houden met de bouw van een
kolenvergassingsinstallatie, betrok hij
slechts zijdelings de milieu-aspecten. „Het
zal duidelijk zijn dat het bekijken van die
ontwikkeling van een dergelijke invals
hoek de balans extra negatief zal doen
uitslaan”, verklaarde Schoondergang, die
wel kwijt wilde dat de geschetste ontwik
keling op geen enkele wijze een natuurlij
ke, hetzij mens- en milieuvriendelijke,
ontwikkeling is.
Volgens De Boer zit er ook nog helemaal
geen schot in de beantwoording van vra
gen die met een beter benutten van de
havenfunktie samenhangen. Hij stelde
concrete vragen over onder meer de ter
reinen van het Staatsvissershavenbedrijf,
de zeejachthaven, het toerisme en derge
lijke. Uitdrukkelijk vroeg hij in het kader
van een veelzijdiger werkgelegenheid
De coördinatie in de regio vond hij ook
niet om over naar huis te schrijven: „De
gemeentebesturen bestaan het bij voort
during verschillende adviezen over regio
nale problemen op tafels van hogere
overheden te deponeren, die dan ook hun
vrijheid in optimale zin kunnen herne
men. De noordelijke IJmondgemeenten
hebben hemel en aarde bewogen om tot
een gestructureerde IJmondsamenwer-
king te komen. De samenwerking met de
Zuid-Kennemergemeenten moest er door
Velsen voor op de tocht worden gezet. Wij
hebben ons als raad voorstander van
meer samenwerking, meer contact met de
IJmondgemeenten getoond. Aan goede
wil heeft het niet ontbroken. Het verbaast
ons dat het tot nog toe daarbij lijkt te
blijven. Zelfs over de meest lichte vorm
van gestructureerd overleg heeft ons nog
geen notitie bereikt”.
De Boer kondigde echter aan, dat de vijf
CDA-frakties dezer dagen een rapport
zullen publiceren, waarin een aantal con
crete aanbevelingen is opgenomen.
C. C. M. T. Maes-Janssens (D’66): „Halen
we de eindstreep?"
„Van de Kennemerraad geen nieuws.
Stilte aan het zuidfront. Wat hebt u ge
daan, college, om de gewenste ad hoc-
samenwerking tot stand te brengen?”.
burgerij te brengen.
Aangaande de voortgang van de ont
wikkeling van de Velserbroek plaatste
hij enkele kritische kanttekeningen bij
de uitbesteding van taken aan speciale
bureaus. „Is er dan helemaal geen des
kundigheid in huis”, vroeg hij zich af en
vervolgde: „We moeten er voor waken
dat al die bureaus niet het werk gaan
doen waarvoor we zelf mensen in dienst
hebben. Is het een zaak van gebrek aan
capaciteit van het ambtenarenkorps,
dan moet daar nader over gesproken
worden”.
Meer duidelijkheid wenste Schiltmey-
er over de komst van een vastomlijnd
collegebeleid ten aanzien van voorlich
ting en inspraak. Daaraan verbond hij
de wens dat het college daarover binnen
een half jaar met concrete voorstellen
komt.
Mevrouw Meijer becijferde onder meer de tariefsverhogingen die de toegestane vijf
procent te boven gaan. „De ongeveer vijftig gulden die de Velsense burger gemiddeld
méér moet gaan betalen, wordt niet naar draagkracht geheven en dat is voor mij
onverdragelijk”.
„Wanneer zegt u nu eens, nou is het genoeg? Als er van een kale kip geen veren meer te
plukken zijn, of als de voorzieningen tot het nulpunt zijn afgebroken”. Kortom, geen
goed woord over het gemeentelijk beleid uit de mond van de CPN-woordvoerder. Zij
droeg vele „oplossingen” aan voor een beter nationaal beleid via de paradepaardjes als
winst van het aardgas naar de gemeenschap, minder geld voor defensie en dergelijke,
mdhr vertaalde al die maatregelen nauwelijks m concrete voorstellen met betrekking
tot op gemeentelijk niveau te nemen besluiten.
Wel had zij waardering voor het hoofdstuk milieu in de aanbiedingsbrief bij de
begroting. Ook naar de mening van deze fractievoorzitter moet de in deze gemeente
aanwezige kennis beter worden gebundeld en gericht worden op een concreet werkpro
gramma.
Een hoofdstuk dat Adèle Meijer miste in de nota was de emancipatie van de vrouw,
maar daar komt zij nog op terug bij de hoofdstuksgewijze behandeling.
„De donkere wolken, die zich nu boven
de IJmond opstapelen, lijken slechts een
voorbode te zijn van het noodweer dat ons
in de toekomst staat te wachten”, aldus
Schoondergang. Een weinig optimistische
toekomstvisie, die Schoondergang baseer
de op een aantal nieuwe ontwikkelingen
in het havengebied van Umuiden.
Naast het zogenoemde pilotplan van de
Kommissie Zeehavenoverleg zijn er plan
nen voor een olieterminal gekoppeld aan
de aanlanding van aardolie en op het
Hoogoventerrein voor aanlanding van
gas. Bovendien handhaaft Hoogovens, on
danks de nijpende situatie op de staal-
markt, haar uitbreidingsplan tot 11 mil
joen toen staal per jaar, is er een studie
gepakt moeten worden om in de toekomst
effect te hebben”. Maar in dit kader
plaatste de WD-woordvoerder ook de
vraag of het college, gezien de overvloed
van dagelijkse zaken, voldoende gelegen
heid heeft zich intensief met de toekomst
Een werkgroep moet verantwoorde be
zuinigingen gaan vinden om het stijgend
tekort op de onderwijsbegroting tot rede
lijke proporties terug te brengen. Dat te
kort is opgelopen tot rond de 2,5 miljoen
gulden. Wat wordt de taakstelling van die
werkgroep, tien percent bezuinigen, of
twintig of vijftig percent? Dit raadslid
wilde graag de visie van B. en W. horen
over mogelijkheden tot grotere beleids
ombuigingen dan „krabbelen in de mar
ge”. „Ons denken zal zich steeds meer
moeten richten op zaken die morgen aan-
slagvaardig beleid. „In 1978 dreigde al de
„afslanking” van Hoogovens. „Eind 1980
een deelnota, in 1981 een tweede deelnota,
maar is er sinds de discussies in 1978 al
iets gebeurd? Hebben we geen kostbare
tijd verloren laten gaan? Zijn we met veel
zaken al niet te laat?”.
De WD-fractie miste in de aanbie
dingsbrief bij de begroting een positieve
ondertoon, die nu juist zo nodig zou zijn
om tot nieuwe initiatieven te komen. In dit
verband viel het woord „doemdenken”.
„Het elan is weg”, volgens Schoonkind,
die vervolgens een aantal voorbeelden
noemde waarmee Velsen nog wel uit de
voeten kan. Bij het doen van investerin
gen zou vooral rekening moeten worden
gehouden met het zogenoemde vermenig-
vuldigingseffect: woningbouw betekent
werkgelegenheid in de bouwsector, maar
ook voor de woninginrichters, de verzeke
raars, enzovoort. Dat zou bij de beoorde
ling van prioriteiten een belangrijke rol
moeten spelen op velerlei terrein. „Geen
somber gezicht en geen klaagzang, maar
een slagvaardig beleid”, was het advies
van de WD-fractie.
im-
1 te
/an
seK
wel
rer-
op-
itie
rer-
>or-
ian
‘ter
iele
zier
aandacht voor uitbreiding van de dienst
verlenende sector.
Wat de samenstelling van het college
van B en W betreft „verduidelijkte” hij
een eerder gemaakte opmerking: „Wij zijn
aan een vijfde wethouder onder meer
begonnen om alle projekten waarvoor wij
ons gesteld zagen sneller van de grond te
krijgen. Wij hebben de indruk dat het
beter kan”. Hij kondigde een „herwaarde
ring” in 1981 aan.
Fractiegenoot Van der Werff plaatste
enkele kanttekeningen bij de financiële
paragraaf. Slechts met schroom zou de
fraktie een deel van de reserves willen
gebruiken. Hij vond, dat het college een te
rooskleurig financieel beeld schetst met
betrekking tot de komende jaren. De sub
sidieverlening zou eens opnieuw gesa
neerd moeten worden.
terugvordert van het rijk. Doordat Vel
sen ze te laat opstuurt en het rijk er lang
over doet om ze uit te betalen is die post
opgelopen tot 6 7 miljoen, hetgeen tot
aanzienlijke renteverliezen leidt.
In zijn algemene beschouwing ging
fractievoorzitter A. Schiltmeyer maan
dagavond in op de industriële ontwikke
lingen rond de IJmuidense havenmon
ding. Daarbij werden de milieu-aspecten
niet duidelijk beklemtoond. Wel sprak
Schiltmeyer zijn bezorgdheid uit over
Wijk aan Zee. Deze badplaats dreigt in
zijn ogen meer „Dijk aan Zee” te worden
terwijl hij aan de inwoners van de IJ
mond de boodschap meegaf: „Burgers
let op uw saek”.
Op het gebied van de openbare orde
wierp hij zich op als tegenstander van
een vèr doorgevoerde regionalisatie van
brandweer en rampenbestrijding. Deze
kunnen naar zijn mening naar behoren
binnen de gemeentegrenzen gehouden
worden. Regionalisering van de brand
weer zou, in zijn visie veel geld vergen
terwijl daaraan geen echte verbetering
is verbonden.
Minder moeite had hij met taakafba
kening, functionele afspraken en gere
guleerde samenwerkingsvormen in pro
vinciaal verband, als daar de politie bui
ten werd gelaten. Schiltmeyer sprak zijn
afkeuring uit over provinciaal werkza
me korpsen en hield vast aan het streven
hooguit 2 miljoen moest worden aange- f om gemeentelijke korpsen dichter bij de
houden. --
Het is volgens hem juist om de overige
gelden te gebruiken om reeds gedane
investeringen versneld af te schrijven
zodat ze niet meer op de begroting druk
ken. Voorwaarde daarbij is dan wel dat
het onrendabele investeringen (die niets
opbrengen) betreffen, waarvoor na de
looptijd geen vervangingsinvesteringen
nodig zijn.
„Alleen dan wordt die reserve, geld
van de burgers, gebruikt om daadwerke
lijk ruimte voor nieuwe investeringen te
scheppen. Zet met die extra middelen
bijvoorbeeld buurthuizen neer, daar heb
je ook in slechte tijden wat aan, of liever
gezegd: daar heb je juist in slechte tijden
wat aan”, aldus Kleiwegt, die bovendien
het college vroeg meer vaart te laten
zetten achter de versturing en het innen
van declaraties: geld dat de gemeente
Veel verbazing vanuit de PvdA-gelede-
ren over de sluitende begroting voor
1981 ondanks de verminderde uitkerin
gen van het Rijk aan de gemeente. „Je
zou het haast niet geloven”, aldus Kley-
wegt, die maandagavond sprak over het
elastiek van de wethouder financiën.
„Die rek is waarschijnlijk het gevolg van
overschotten van vorige begrotingen,
waarover Velsen nog in voldoende mate
beschikt”, merkte hij op. Over die reser
ves bouwde hij een uitvoerig betoog op.
„Dat zijn gelden van de gemeenschap,
ofte wel geld van de burgers, dat mag
nooit naar Den Haag vloeien. Want Van
Agt hoeft helemaal niet zo’n scherpe
neus te hebben om te ruiken waar al dat
geld zit. Het komt er dus op neer dat we
dat geld zo gauw mogelijk moeten inves
teren, voordat de regering daar de hand
op legt”, aldus Kleiwegt.
Daarbij betrok hij ook de verhoging
van verschillende gemeenteheffingen,
zoals onroerend-goedbelasting, riool
rechten, leges en hondenbelasting, geza
menlijk zo’n veertig gulden per gezin.
„Wij dienen te zorgen dat we daartegen
over de burger iets kunnen bieden. Roy
aal geld overhouden moet er dan niet bij
zijn. Thans heeft de gemeente nog ruim
5 miljoen aan reserves liggen terwijl
voor 1979 een overschot is geraamd van
2,5 miljoen gulden”, verduidelijkte Klei
wegt, die stelde dat een saldi-reserve van
„Er zit geen schot in
de regio-samenwerking
fronteerd met telkens kleine onderdelen
van het oude voorhavenplan, gekoppeld
aan het uitbreidingsplan van Hoogovens”,
aldus Schoondergang, die daarbij kolen
en ertsoverslag, aanlanding van gas en
olie en opslag van deze laatste door Union
Oil en de containerterminal als voorbeel
den noemde.
Uitbreidingsplannen, die volgens
Schoondergang een dekmantel zijn voor
nogal rigoreuze veranderingen in onze
energievoorziening. „Kolenvergassing is
daarbij de toverformule. De gasunie heeft
kolengas van lage kwaliteit nodig om het
„zware” (hoge kwaliteit) Noordzeegas
voor gebruik geschikt te maken. Het ko
lengas zou als voeding dienen voor een
geheel nieuwe elektriciteitscentrale aan
de noordkant van havenmond, een plan
van de Rijksplanologische Commissie,
terwijl ook de staalindustrie belang heeft
