1
voedsel
en energie
Atlas van grondstoffen
i
rik
w 4^
F
I 1 X
L 'ZATERDAGS 3ÜVOEGSEL
MUZIEK///PDRIJKSKUNDE-
Voorman van
Kinks heeft
luxe talent en
werkmans-
mentaliteit
I
■F
Verzameling1 feitenmateriaal van mondiaal belang
2»!
F’
I
if
XX/
door John Oomkes
nd.
jen
jen
Ie
ién
e
Alternatief
„Iets dat ik inderdaad snel geleerd heb is het verlenen van twee
gevoelsniveaus aan een song. Dat heb ik van Noel Coward, de
toneelschrijver. Never say everything in one way; always give another
point of v/ew”(laat ook altijd een ander aspect zien), zo schreef hij
eens. Ik héét entertainment als het alleen maar entertainment is. Hoe
ik het andere aspect zou willen noemen? Het laten zien van mijn
ideeën en observatie door middel van mijn muziek. Mijn kijk op de
wereld laten zien”.
Snel opnemen
Tapdansen
Luchtig
3
--
I
Ik
Ray Davies
draag mij n leven
en
Walvisvangst in de Zuidpoolgebieden. De Sovjet-Unie,
Collectieve staatsboerderij in de Sovjet-Unie.
Een belangrijke eerste stap in
de richting van het aan elkaar
lijmen van die informatiesnippers
is gedaan door de Britse uitgever
Michael Beazly, die in samenwer
king met een groot aantal weten
schappers een „Atlas van grond
stoffen, voedsel en energie” heeft
samengesteld. De Edese uitgeverij
Zomer Keuning heeft er een
Nederlandse versie van gemaakt,
die weliswaar vrij duur is 99)
maar dan ook bijzonder fraai is
uitgevoerd. Het iets meer dan 200
pagina’s tellende groot-formaat-
boek (27 x 36 cm) telt vele afbeel
dingen en een grote hoeveelheid
tekst.
Ray Davies: ,,Een song als Dedi
cated Follower of Fashion is nog
steeds actueel
it. I'l
INF
s
1
-ü
1+98'
U-73
1+4 9
325
niüoe
659
6 a
'388
23
litieke machtscentra in de wereld
en enkele mondiale organisaties
die een rol zouden kunnen spelen
bij het scheppen van rechtvaardi
ger verhoudingen.
Duidelijke conclusies voor de
toekomst worden in deze atlas niet
gegeven en dat hoeft ook niet. In
de eerste plaats zouden die con
clusies binnen de kortste tijd zijn
achterhaald door politieke en eco
nomische ontwikkelingen. Daar
naast draagt de atlas al ruim
schoots zijn deel bij aan de nood
zakelijke vernieuwing in ons den
ken, door aan te tonen hoezeer de
politieke en economische proble
men op wereldschaal met elkaar
samenhangen.
FEICO HOUWELING
05.1'1
9 I
I
J,j6 31
i u
,'h 1.1;
leek op dit gebied vrijwel nutte
loos is.
De tekst van de atlas schiet om
verschillende redenen tekort. In
de eerste plaats is de vertaling
ronduit slecht. Daarnaast zijn de
schrijvers er niet in geslaagd hun
stukken vrij te houden van weten
schappelijke termen die voor de
leek moeilijk te bevatten zijn en
daardoor, ondanks de woorden
lijst, het lezen lastig maken. Ten
slotte is er veel te weinig ruimte
voor het materiaal, waardoor de
feiten te dicht opeengepakt wor
den aangeboden.
Een voorbeeld van de onduide
lijkheid van de tekst, ontleend aan
‘het hoofdstuk „Problemen van de
steden” op bladzijde 47: „Van de 2
a 3 miljoen toevoegingen aan het
menselijk ras in de volgende drie
decennia kan men 60% verwach
ten in de Aziatische, Afrikaanse
en Latijns-Amerikaanse steden”.
De schrijver had wellicht eenvou
diger kunnen aanduiden wat hij
bedoelde, door te zeggen dat naar
verwacht 60 procent van de 2 tot
3 miljard mensen die in de ko
mende dertig jaar zullen worden
geboren, zal wonen in de grote
steden van Azië, Afrika en La-
tijns-Amerika.
Bovendien zou men bezwaren
kunnen hebben tegen de term
„toevoegingen aan het menselijk
wat toedoet. Een mode-ontwerper
die mensen op waarde schat aan de
hand van hun kleding. Het werd
toch geen woedend lied, maar juist
een erg luchtige song. Omdat hij
een luchtige zaak zo zwaar opvatte,
kon ik juist door er luchtig over te
doen veel nadrukkelijker aantonen
wat ik te zeggen had. Daarnaast is
het gewoon entertainment
natuurlijk; het is beatmuziek, maar
met een zekere diepgang”.
„Ik zing dat oude materiaal omdat
ik er trots op ben. Beschuldig me
maar van ego-tripperij. De mensen
die met mijn songs meezingen, weten
verdomd goed wat er met de ellende
van Dead End Street bedoeld
wordt. En het feit dat veel materiaal
uptempo gespeeld wordt betekent
helemaal niet dat het vrolijk is of
hoeft te zijn. Er zit vaak een scherp,
agressief kantje aan. Ik ben als ik
op het podium sta een soort
methodezanger. Ik zie rockzangers
als filmacteurs. Ze hebben beiden
hun karakteristieke gebaren en
gewoonten”.
„Natuurlijk zijn er maniertjes, die
heb ik ook. Het gebaar als
hulpmiddel. Maar de woede of de
gedrevenheid moet van binnen
komen; ik kan niet doen alsof.
Meestal kan ik het ook niet zonder
moeite oproepen; een song duurt
ook maar drie minuten. Als je door
een onwillig gitaar- of
microfoonsnoer afgeleid wordt kost
je datje concentratie. Dan moetje
die weer zorgvuldig opbouwen en
bij jezelf nagaan waar de song
overgaat”.
Ray zegt iedereen te tarten die
meent dat The Kinks thans drijven
op nostalgie alleen en wijst daarbij
op het veelal jonge publiek dat de
concerten bezoekt en op de
overeenkomst tussen zijn oude en
jongste repertoire. „Het is ook
Eenvoud siert de mens. Ray Davies
schreef vooral In de jaren zestig
songs die niet alleen grote hits wer
den maar tevens een perfect beeld
van de tijd boden. Misschien Is het
om die reden wel zo dat nummers als
You really got me, All of the Day and
All of the Night, Tired of waiting for
You, Set Me free, See My Friends, TUI
the End of the Day en tai van andere
pennevruchten ult de jaren 1964 en
1965 nog zo nagalmen.
The Kinks, de fameuze beatgroep
waarvoor Ray Davies zijn uit drie ak
koorden („G, F en Bes zijn een deel
van mijn leven”) opgebouwde songs
schreef, bestaan nog altijd. De live-
shows van de band zijn vanwege het
bruisende elan en de bijna punkachti
ge vitaliteit van de band nog steeds
het genieten dubbel en dwars waard.
Lola, een hit uit 1970, beklimt om die
reden thans opnieuw de hitlijsten.
Davies Is een man die vanaf 1966
ronduit historische songs schreef die
een bijtende ironie vertoonden, waar
in het In die tijd swingende Londen
(Carnaby Street, Mary Quant, mini
rokken) en de afbrokkelende glorie
van het Britse Imperium flink op de
hak werden genomen: Well Respec
ted Man, Dedicated Follower of Fashi
on, Sunny Afternoon, Dead End
Street, Autumn Almanac en Waterloo
Sunset.
Na 16 jaar staan we even stil bij een
man die al op zijn 18e het lef had zljn
homofilie In een prachtige metafoor
te verbeelden (See my Friends).
„ATLAS van grondstoffen, voedsel
en energie”, uitgeverij Zomer Keu
ning te Ede. Prijs 99.
Ray Davies, inmiddels 36 jaar oud,
behoeft nauwelijks introductie. Hij
vervult de rol van stimulator van
The Kinks, een band die zo’n beetje
als de laatste der Mohikanen van de
beatmuziek wordt beschouwd.
Raymond Douglas Davies uit het
sjieke Muswell Hill vervulde
overigens al in 1964 de rol van
buitenbeentje.
Zijn groep had noch het bijtende
van John Lennon noch de wilde
erotiek van de Rolling Stones.
Davies is het type van de sigaren-
rokende Engelse heer, die minzaam
de wereld beziet en op een
Carmiggeltachtige toon zijn
cursiefjes in songvorm de wereld
instuurt. In tegenstelling tot veel
generatiegenoten doet hij dat niet
vanaf een luie sofa, maar staat hij
nog elke avond op de planken.
Plezier in het vak staat bij hem
hoog aangeschreven. Geen wonder
dat de zalen waar The Kinks
optreden nog altijd afgeladen vol
zitten.
- „Mijn kijk of meningen zijn niet
veranderd. We veranderen allemaal
natuurlijk, misschien zonder het te
weten of te realiseren. Ik voel me
niet belangrijk. Een paar jaar
geleden voelde ik me veel
belangrjjker. Nu ben ik weer op
hetzelfde punt aangeland als waar
ik begon. Ik geloof niet dat ik
belangrijker ben dan iemand
anders in deze wereld”.
lid van de IWC, vangt ongeveer 40% van de
wereldvangst.
denken en toch doet het lichaam
dan werktuiglijk zijn plicht. Of als
iemand huilt, dan oogt dat ook niet
mooi".
„Maar ik he&juist oog voor dat
aspect. Ik vind het wel mooi; ik vind
het helemaal niet lelijk. Ik probeer
dat soort esthetische gevoelens ook
te vangen in woorden. De mensen
zijn er nog steeds niet achter hoe ik
denk, wat ik voel of wat mijn
gevoelens ten aanzien van
menselijke emoties zijn. Ik kan ze
ook niet onthullen, ik ben alleen
maar een songschrijver. Nog altijd
vinden mensen het moeilijk te
geloven datje zo diep over emoties
denkt. Ik vecht tegen het
burgerlijke idee dat alleen
romanschrijvers zulke momenten
kunnen verwoorden”.
Het opvallende aan het grote
oeuvre van Ray Davies is dat zijn
sterkste songs tot stand zijn
gekomen in een periode waarin hij
ónmogelijk de rijpheid kon hebben
bezeten om achteraf diepgaand te
analyseren wat hij zojuist op vinyl
had gezet. Hij schreef vrij veel in de
jaren 1964 tot 1969 en nam het
gewrochte met The Kinks nog
sneller op. Vaak stond het pas
geschreven lied binnen twee uur op
de band. Pas sinds enige tijd
luistert Davies naar wat hij zo’n
jaar of vijftien geleden schreef. „Ik
heb er destijds nooit naar
geluisterd. Nu luister ik naar wat ik
fout of goed deed”.
„Er speelde wel een element van
toevalligheid mee bij het
totstandkomen van de songs, dat is
juist. Maar ook dat is maar relatief.
Vaak loop je toch een maand of zes
met een idee rond voordat je weet
hoe je het kunt of wilt
verwezenlijken. Het was wel zo dat
het er dan in een keer uit diende te
komen. Ik hou van een snelle
performance. Nu nog. Onze laatste
studio-elpee Low Budget werd in
zes dagen tijd opgenomen”.
Davies heeft moeite om te
formuleren of hij nog exact
dezelfde gevoelswaarde toekent
aan zijn eigen songs als destijds. „Ik
Toen dr. Jan Terlouw, fractie
voorzitter van D’66 in de Tweede
Kamer, onlangs het eerste exem
plaar van deze atlas kreeg aange
boden, zei hij onder meer het
„geen vrolijk boek” te vinden. Hij
heeft daarin volkomen gelijk,
want het werk toont ondubbelzin
nig aan hoe oneerlijk de hulpbron
nen, macht en rijkdom in onze
wereld zijn verdeeld. Ook de ge
volgen daarvan, zoals de 800 mil
joen mensen die leven op de rand
van de hongerdood, worden dui
delijk.
De samenstellers van het boek
hebben zich daarom afgevraagd
hoe het verder moet. In het laatste
hoofdstuk wordt een opsomming
gegeven van de feiten en worden
verschillende mogelijkheden voor
de toekomst tegen elkaar afgewo
gen. Verder vindt men hier een
overzicht van de belangrijkste po-
President Robert McNamara
van de Wereldbank heeft een
voorwoord in de atlas geschreven.
Hierin wijst hij er onder meer op,
dat nog maar sinds kort rekening
wordt gehouden met het wereld
omvattende aspect van ver
schijnselen als „de onzekerheid
van het evenwicht in de natuur; de
gevolgen van de uitputting van
hulpbronnen; de gevaren van ver
waarlozing van het milieu en het
belangrijkste van alles: de mense
lijke vernedering veroorzaakt
door absolute armoede”.
ras”, alsof het om elementen in
een wiskundige verzameling gaat.
Er is geen enkele noodzaak op die
manier over mensen te schrijven,
ook niet in een werk dat de preten
tie heeft wetenschappelijk te zijn.
Over de inhoud zou verder nog
gezegd kunnen worden, dat deze
getypeerd wordt door een zeer
Westerse kijk op ontwikkeling,
waarbij onder meer wordt gepleit
voor voortzetting van het vrije
spel van ondernemingen, onder
meer de multinationale. Wie daar
doorheen kan zien heeft echter
een schat van feitenmateriaal
voor zich, die onder meer uitste
kend als naslagwerk kan worden
gebruikt. Misschien dat veel men
sen die er niet aan toekomen alles
te lezen, al veel kunnen hebben
aan het bekijken van de afbeeldin
gen en de statistieken, die al veel
duidelijkheid scheppen.
onzin. Het is materiaal dat ook in
deze tijd nog een betekenis heeft. Ik
draag mijn leven met me mee. Ik
kan niet iemand anders zjjn dan die
ik ben. Bovendien laat ik zien wat
voor ontwikkeling ik als artiest heb
doorgemaakt. Dat moet dankbaar
zijn voor een publiek”.
„Bij al dat geanalyseer komt nog
het simpele feit dat mijn werk
alleen maar uit muziek bestaat. Het
reizen is afmattend, maar spelen is
het enige van waarde in mijn leven.
Er is geen alternatief voor dit leven.
Ik heb geen tehuis. Natuurlijk zou
ik ook naar huis willen gaan en aan
mijn eigen eettafel willen dineren.
Maar misschien wil ik het wel niet
echt. Ik hou van het schrijven van
songs; het betekent alles voor me.
Natuurlijk word ook ik er wel eens
bang van na zo’n jaar of zestien.
Dan word ik ’s nachts om vier uur
wakker; vraag ik mezelf af wat ik
aan het doen ben. Wat is dat voor
een baan? Dan sta ik op en zet me
aan het schrijven. Dat houdt me in
leven. Ik zou gek worden als ik niet
meer kon schrijven. Gelukkig levert
het me wat op: ik weet veel meer
van mensen doordat ik schrijf. Ik
moet me wel met anderen
bezighouden”.
Op Low Budget zingt Ray ergens
dat hij zijn normen heeft verlaagd.
Moeten we dat ook letterlijk
nemen? Davies ontkent lachend,
zegt dan dat er in National Health,
een van de songs van het album wel
een rake verwijzing naar valium te
vinden is, maar dat hij zich verder
niet al te zeer bloot wü geven.
„Maar wil je weten wat ik ben? Er is
een spreekwoord in het Engels:
„He’s got champagne taste with
beer money” (hij heeft een smaak
die zijn beurs te boven gaat), ik heb
a champagne talent with a beer
mentality” (een luxe talent en een
werkmansmentaliteit).
„Ja, dat is juist. Everybody’s in
Showbusiness (verwijzing naar
Ray’s lied Celluloid Heroes - red.),
iedereen is op zijn manier een ster.
Ik ben slechts een van de mensen
die op een podium is geklommen. Ik
heb geen gaven van God gehad; ik
heb zelf mijn bekwaamheden
moeten ontdekken. Veel dingen die
ik schrijf zijn grof, niet fijnzinnig,
niet artistiek, maar ik moet het
beste maken van wat ik heb”.
Wat is er dan zo ruw aan je gedrag,
vraag ik Davies, die in elkaar
gedoken zit en in zichzelf het
antwoord lijkt te zoeken. De reactie
is typerend voor zijn spreek- en
denkwijze. „Soms ben ik te vlug
met een oordeel over andere
mensen of mezelf. Of te gehaast.
Het overkomt mij dat ik op een
vergadering met producenten die
geld moeten voorschieten voor een
film het verknal door te
rechtstreeks op het doel af te
stevenen”.
Het lijkt me datje zulk gedrag
moeilijk als grof kunt omschrijven,
opper ik. Davies schudt heftig het
hoofd. I should learn the art of
tapdancing. Ik zou de kunst van het
tapdansen onder de knie moeten
krijgen. Ik ben dat nog niet meester.
Het gekke is dat veel mensen juist
denken dat ik te subtiel ben.
Misschien is het wel allebei het
geval. Als ik bijvoorbeeld zie hoe
mensen zitten te eten. Dat lijkt een
vies gezicht. Je kunt aan iets anders
denk dat een song als Dedicated
Follower of Fashion nog steeds
hetzelfde voor mij betekent en
waarschijnlijk ook voor de
luisteraar als destijds. Ik moet
zeggen dat ik er in de jaren zestig
niet bij stilstond wat de waarde van
wat je zelf schreef nou eigenlijk wel
was. Niemand deed dat;
journalisten vroegen daar ook in
tegenstelling tot tegenwoordig niet
naar. Die schreven zoiets als: Ray
heeft een nieuw liedje, het heet
Dedicated Follower of Fashion, en
heeft Ray geen fantastische kleren
aan?”
„Daar gaat het dus helemaal niet
om. Ik denk dat mensen vandaag de
dag nog even idioot over mode
denken als destijds. Alleen: hoe
maak je dat mensen duidelijk?
Dedicated Follower of Fashion
heeft om die reden een dubbele
gevoelswaarde. Eerst was ik
woedend op een vriend omdat die
misprijzend opmerkte dat mijn
broek niet in orde was. Alsof dat er
Het boek wordt daarna ingeleid
door een overzicht van de metho
de die is gebruikt voor het op een
rij zetten van alle kennis die hier
wordt geboden. Dan komen ach
tereenvolgens de hulpbronnen, de
energiekwestie en een uitsplitsing
van het totale probleem naar di
verse werelddelen en landen aan
de orde. Het boek besluit met een
verklarende woordenlijst en een
zeer uitgebreide bibliografie, wel
ke helaas direct is overgenomen
uit de originele Engelse uitgave en
daardoor voor de Nederlandse
Veranderingen bij Marinoschapen over een periode
van 70 jaar. Een kwaliteitsverbetering van dit ras in
Australië.
Er zijn drie praktische vraag
stukken op wereldschaal die drin
gend een oplossing vereisen: het
grondstoffenprobleem en de voor
ziening van voedsel en van
energie.
Op die drie hoofdproblemen
zijn veel economische en politieke
kwesties terug te voeren. De ener
giecrisis, plaatselijke hongersno
den, uitbuiting en dergeljjke staan
niet op zichzelf, maar hangen sa
men met mondiale misstanden.
Over die wereldwijde samenhang
bestaat echter zeer weinig infor
matie. Wat we aan feiten kunnen
vergaren is vaak versnipperd en
daardoor onoverzichtelijk.
met me mee’
1
g
