Moskou zoekt
Nog 52 dorpen in
Italië zonder hulp
SENATOR VS NA BEZOEK AAN MOSKOU:
III 11
Pools partijcomité
vergadert maandag
Grote Russische
Scherpe kritiek
bisschoppen op
beleid Thatcher
toenadering
tot Albanië
Weer hevige
beschietingen
rond Abadan
1
acties gemeld
in Afghanistan
Directeur weg
bij vleesbedrijf
Bestand Tsjaad
gesloten zonder
Hissene Habre
Bar weer belemmert reddingswerk
n
11
:i
Parijs geeft Warschau lening
over onlusten
p
n
Jakarta verbiedt
nieuwsberichten
Britse brandweer
dreigt met staking
Koppeling Sojoez-
Saljoet geslaagd
„Europa moet
zelf Z.-Afrika
gaan boycotten”
Zwitserse steun
aan Nederland
op Rijnconferentie
Japan: verbruik
olie moet met
helft verminderd
Mozambique:
I
3
2
1980
ZATERDAG 29 NOVEMBER
BINNEN- EN BUITENLAND
fes
i
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU. De Amerika
nen en de Russen zijn elkaar
„dicht genaderd” om op infor
mele wijze de onderhandelin-
gen over SALT-2 te herope
nen. Dit verklaarde de Ameri
kaanse Republikeinse Senator
Charles Percy gisteravond tij
dens een persconferentie in
Moskou. SALT-2 is een ver
drag tussen de VS en de Sov-
jet-Unie over beperking van
de kernbewapening.
Uitzicht op nieuw
gesprek SALT-2
i
(Van onze redactie buitenland)
4*
1MKSC
(Van onze redactie
buitenland)
nten
>ffen
agen
er in
k de
risi-
kan
JAKARTA (Reuter). De Indonesische
autoriteiten hebben bepaald dat de bin
nenlandse media geen aandacht mogen
besteden aan de recente anti-chinese on
geregeldheden op Java.
Het hoofd van de staatsveiligheid, admi
raal Soedomo, verklaarde op een perscon
ferentie dat de overheid de toestand onder
controle heeft. Hij erkende dat er slacht-
;iste-
verp
ister
uhy-
ging
gis
sing
'ran-
issie
3an-
ders
de
de
lent
zich
ifor-
beleid van de VS opgehelderd, onder
meer over de kwestie Polen. „Het gebruik
Economische stabiliteit is wenselijk en de
moeite waard, maar zijn moet de mensen
dienen en niet beheersen”, aldus de bis
schoppen. De verklaring werd uitgegeven
na afloop van de vergadering der bis
schoppenconferentie, die in Westminster
is gehouden.
In de bekendmaking staat dat het cen
trale comité zich bezig zal houden met „de
taken van de partij in de strijd om het
socialistische karakter van de vernieu
wing van het maatschappelijk leven en
met de economische situatie van het land
en de daaruit voortvloeiende taken”.
Inmiddels heeft Frankrijk aan Polen
een lening verstrekt van 900 miljoen Fran
se francs (ongeveer 421 miljoen gulden).
Dit is gisteren in Parijs bekendgemaakt.
Het krediet moet de aankoop van Franse
In Moskou heeft het Russische persbu
reau TASS gisteren een felle aanval van
het Poolse blad Trybuna Ludu weergege
ven op de dissidente Organisatie voor een
onafhankelijk Polen, en haar leider Les-
zek Moczuleski. Deze worden beschuldigd
van „anti-Russische en anti-socialistische
acties".
van geweld, grote troepenconcentraties in
Polen, zou het gezicht van de aarde veran
deren”, zo stelde hij. „Het zou een oproep
betekenen tot een bewapening, zoals we
sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer
hebben gezien”. Percy zei dat Gromiko
in Europa had gebruikt, alvorens twee
jaar geleden alle banden te verbreken.
hem niet de verzekering gaf dat de Russen
militaire interventie in Polen uit de weg
zouden gaan. Hij meende echter wel te
moeten zeggen dat het „zijn persoonlijke
gevoelen is dat de Russen geen geweld in
Polen willen gebruiken”.
(Van onze redactie buitenland)
MAPOETO „Niet de zuidelijk Afri
kaanse landen moeten beginnen met sanc-
tiemaatregelen tegen Zuid-Afrika, maar
de Europese staten. Die landen kunnen
door bijvoorbeeld een investeringsstop
een enorme bijdrage leveren om de econo
mische verhoudingen in Zuid-Afrika te
veranderen. Als wij zouden beginnen, dan
betekent dat dat wij een deel van ons
eigen lichaam zouden afsnijden”.
Dit zei de Mozambiquaanse minister
Het akkoord, dat een resultaat is van het
bezoek dat een Poolse delegatie onder
leiding van vice-premier Jagielski vorige
week aan de Franse hoofdstad bracht,
past in de Frans-Poolse overeenkomst tot
economische samenwerking. Alles bij el
kaar is Polen nu ongeveer vier miljard
francs schuldig aan Frankrijk. De totale
Poolse schuldenlast in het Westen be
draagt 22 miljard dollar (circa 46 miljard
gulden).
MOSKOU (UPI). De Sojoez die eer
gisteren met drie Russische ruimtevaar
ders aan boord was gelanceerd is gisteren
aan het ruimtelaboratorium Saljoet ge
koppeld. De drie ruimtevaarders, gezag
voerder Leonid Kizim en zijn metgezellen
Gennady Strekalo en Oleg Makarov, zijn
aan boord van de Saljoet gegaan.
Het Russische persbureau TASS zegt
dat alle instrumenten normaal werken en
dat de ruimtevaarders zich goed voelen.
Zij hebben tot taak te onderzoeken hoe de
Sojoez zich gedraagt in het Saljoet-com-
plex, na te gaan hoe het met de Saljoet
staat en wetenschappelijke en technische
onderzoeken en experimenten te verrich
ten, aldus TASS.
«ge-
Wel
s ter
in-
:uwe
>ben
ond-
igde
pro-
aten
pu-
cen-
ton
van
1160
WESTMINSTER (ANP). De roomska
tholieke bisschoppen van Engeland en
Wales hebben in een verklaring over de
werkloosheid scherpe kritiek geuit op het
economisch beleid van premier Thatcher.
Zij wijzen de opvatting af dat er eerst een
zogenaamd gezond economisch klimaat
geschapen moet worden, waarna de men
sen er beter op zullen worden. „Wij zijn
van mening dat deze volgorde verkeerd is.
5 de
n de
bui-
ieeft
lank,
het
;der-
Staat
Pro-
ppij,
Met
plij-
stap
eco-
er-
iten-
be-
me-
;een
kie-
Bra-
Idag
het
na-
:atie
serd
•wij-
t de
tsen
unt-
lijke
ster-
noe-
sver
Werkloosheid wordt een ernstige be
dreiging, zowel voor het gezinsleven als de
maatschappij, genoemd. Het leidt tot uit
zichtloosheid, apathie en een gevoel van
onrecht. Als een mogelijke oplossing voor
de grote werkloosheid (ruim twee miljoen)
noemen zij deeltijdbanen. Allen moeten
offers brengen. De impliciete afwijzing
van dit principe houdt het grootste on
recht voor de werklozen in, aldus de ver
klaring van de bisschoppen van Engeland
en Wales.
Een en ander is, zo menen waarne
mers, niet los te zien van de crisis in
Polen, die de economische betrekkingen
binnen Oost-Europa hoe langer hoe ster
ker begint te belasten. Binnen de Come
con (de Oosteuropese tegenhanger van
de EG) heeft de laatste weken intensief
overleg plaatsgehad. Zo besloten Tsje-
cho-Slowakije en Roemenië onlangs, zo
snel mogelijk overeenkomsten te sluiten
aangaande een opvoering van de onder
linge handel.
van
on-
legin
■lijke
t ge-
het
n de
aan
Het reddingswerk gaat
uiterst moeizaam vanwege
het barre weer. Storm, re
gen, sneeuw en vrieskou
hebben er inmiddels toe
geleid dat sommige tenten
kampen waarin de 250.000
ontheemden zijn onderge
bracht ontruimd moesten
worden. Velen brachten de
nacht onder doorweekte
dekens in de open lucht
door.
NEW DEHLI (UPI). De Russen zijn in
verscheidene provincies van Afghanistan
grote militaire acties begonnen om het
verzet te smoren, zo heeft een diplomaat
in New Delhi gisteren meegedeeld.
In Logar en Parwan, twee sleutelprovin-
cies bij de hoofdstad Kaboel, wordt op
grote schaal gevochten en in verscheidene
andere delen van het land worden bolwer
ken van verzetsstrijders, bevoorradings-
lijnen en netwerken van het burgerlijk
verzet vernietigd. „Verscheidene dorpen
zijn gebombardeerd, maar wij hebben
geen cijfers van slachtoffers”, aldus de
diplomaat.
Grote stukken land zijn volgens hem
vernield door tanks en bombardementen.
vijf medische centra inge
richt, waar eerste hulp
wordt geboden en tegen ty
fus wordt ingeënt.
•edig
men.
ko
eten
offers zijn gevallen, een groot aantal men
sen is aangehouden en materiële schade is
aangericht. Verdere bijzonderheden wil
de hij niet geven. Volgens hem waren
Volgens Percy is het Kremlin er nu wel
van overtuigd „dat er een nieuw verdrag
moet komen". Hij voorspelde dan ook dat
nieuwe onderhandelingen zullen plaats
vinden over de beperking van de strategi
sche wapens.
De officieuze afgezant van de toekom
stige Amerikaanse president Ronald Rea
gan, die verwacht de voorzitter te worden
van de Senaatscommissie voor de buiten
landse betrekkingen, heeft de afgelopen
dagen met verschillende Russische leiders
overleg gevoerd. Percy zei desgevraagd
dat hij „zeer verrast zou zijn als de twee
partijen (Amerikanen en Russen) niet snel
rond de onderhandelingstafel zullen zit
ten”. Hij meende dat het SALT-2-verdrag
in zijn huidige vorm „dood” is. Volgens
Percy zullen het in eerste instantie „infor
mele discussies” worden. „Als de Russen
zien dat ze over bepaalde principes in
redelijke mate een akkoord bereiken,
denk ik dat de tijd gekomen is om een
formele agenda op te stellen en tot officië
le onderhandelingen over te gaan”, zo zei
hij.
Percy had in Moskou ontmoetingen met
de Russische president en partijleider Le
onid Brezjnjev, met minister van Defensie
Dimitri Oestinow en met minister van
Buitenlandse Zaken Andrej Gromiko.
In de bijna vier uur durende bespreking
die hij gisteren met Gromiko voerde heeft
Percy, naar zijn zeggen, aan Russische
zijde bestaande misverstanden over het
van Buitenlandse Zaken Chissano gister
avond tijdens een plotseling belegde pers
conferentie in de Mozambiquaanse hoofd-
stad Mapoeto, direct na afloop van de
tweede conferentie voor economische sa
menwerking in zuidelijk Afrika. Deze bij
eenkomst werd eergisteren en gisteren
gehouden.
De opmerkingen van Chissano staan
lijnrecht tegenover eerdere uitlatingen
van conferentievoorzitter Mmoesi, minis
ter van Financiën van Botswana. Deze liet
woensdagavond in een samenkomst met
de Nederlandse pers in Maputo, waarbij
ook minister Van der Klaauw (Buiten
landse Zaken) aanwezig was, weten dat de
negen zwarte zuidelijk Afrikaanse landen
geen voorstanders zijn van een embargo
tegen Pretoria. Dit, aldus Mmoesi, omdat
zuidelijk Afrika daardoor ernstig gedu
peerd zou worden omdat het op dit mo
ment economisch nog vrijwel volledig af
hankelijk is van Zuid-Afrika.
in Praag, met Albanië te komen tot een
uitbreiding van de betrekkingen op eco
nomisch en politiek gebied. Aan China
verweet de krant, dat het Tirana slechts
voor eigen hegemonistische doeleinden
Amerikaanse vliegtuigen
hebben gisteren tenten en
dekens overgevlogen naar
zuid-Italië. Een woord
voerder van het Ameri
kaanse Europese comman
do in Stuttgart deelde ver
der mede dat zes helicop
ters in het rampgebied zul
len worden ingezet. Ook
met Amerikaanse burger-
vliegtuigen werden hulp
goederen naar het rampge
bied overgebracht.
Van de 179 getroffen
dorpen zijn er 133 waar
tussen 20 en 90 procent van
het huizenbestand is ver
nield. De woordvoerder
maakte bekend dat mo
menteel in 81 gemeenten
door het leger hulp wordt
geboden. Aan de bergings-
operatie nemen 30.000 mili
tairen deel. Het leger heeft
uit Passau in Beieren. De
Westduitse luchtmacht
bracht gisteren een com
pleet veldhospitaal over.
NAPELS. In het
zondag door een aard
beving getroffen gebied
van Italië liggen nog 52
vernielde dorpen die,
op de noodzakelijkste
levensmiddelen na, nog
geen enkele hulp heb
ben ontvangen. Dit
heeft een legerwoord-
voerder in Napels giste
ren medegedeeld.
ROTTERDAM (ANP). Zwitserland
heeft Nederland zijn steun toegezegd voor
de komende ministersconferentie op 22
januari in Den Haag by het streven naar
een vermindering van de zoutlast van de
Rijn. Dit deelde de Zwitserse minister van
Binnenlandse Zaken, Hans Hürlimann,
gisteren mee tijdens een bezoek van mi
nister Tuijnman van Verkeer en Water
staat en staatssecretaris Van der Mei van
Buitenlandse Zaken aan Bern.
Beide landen willen een beperking van
de lozingen van afvalzout door de Franse
kalimijnen in de Elzas. Deze zijn verant
woordelijk voor ongeveer veertig procent
van de zoutlast van de Rijn. Het in 1976
door de Rijnoeverstaten in Bonn onderte
kende zoutverdrag werd later door de
respectieve volksvertegenwoordigers ge
ratificeerd, met uitzondering van Frank
rijk.
De overeenkomst voorzag in een ver
mindering van de lozingen door de kali
mijnen in drie fasen tot uiteindelijk de
helft. Om dit mogelijk te maken, legden de
aan het overleg deelnemende landen vele
miljoenen op tafel. Tot nu toe heeft
Frankrijk nog niets gedaan aan een be
perking van de zoutlozingen.
ARNHEM (ANP). De raad van com
missarissen van het vleesconcem Coveco
heeft gisteravond meegedeeld dat beide
hoofddirecteuren van dit bedrijf, ir. P.
Jenniskens en ir. M. Sinke hun functie ter
beschikking hebben gesteld.
De commissarissen hebben het aftreden
van de heer Jenniskens „om redenen van
continuïteit” niet geaccepteerd. De heer
Sinke wordt in de verklaring niet met
name genoemd, en keert waarschijnlijk
niet meer als directeur terug.
Jenniskens en Sinke stelden hun functie
ter beschikking om het voor de raad van
commissarissen gemakkelijker te maken
de huidige tweehoofdige directie te ver
vangen door een eenhoofdige directie. De
idee voor deze gang van zaken was afkom
stig van het onderzoeksbureau „advies
groep voor strategische besluitvorming”,
dat het concern de afgelopen maanden
grondig heeft doorgelicht.
WENEN (DPA). Vermoedelijk on
der druk van de economische moeilijk
heden in Polen pogen de Oosteuropese
staten tot een activering te komen in de
betrekkingen met Albanië, de staat aan
de Adriatische Zee die al jaren in een
geïsoleerde positie verkeert. Het Russi
sche partijblad Pravda schreef gisteren
dat een herstel van de betrekkingen met
Albanië „de gehele gemeenschap van
socialistische landen ten goede zou
komen”.
De „Rude Pravo”, het orgaan van de
Tsjechoslowaakse communistische par
tij, verwoordde als wens van de regering
Politieke waarnemers verwachten dat
opnieuw tot een wijziging van de samen
stelling van het centrale comité zal wor
den besloten. De Poolse partijleider Sta
nislav Kania vergaderde gisteren met lei
dinggevende partijfunctionarissen uit de
provincie.
BAGDAD/TEHERAN (UPI). Na da
gen van betrekkelijke rust hebben de oor
logvoerende partijen aan de Perzische
Golf gisteren weer gewag gemaakt van
heftige gevechten rond Abadan, in de zui
delijke Iraanse provincie Khoezistan. Ra
dio Teheran maakte melding van aanhou
dend zware artillerieduels bij de oliestad.
Toch zouden de Iraanse strijdkrachten er
een „absoluut overwicht” hebben. Iraanse
artillerie, stoottroepen en „guerrilla-een-
heden” zouden met succes Iraakse stellin
gen hebben aangevallen, met name langs
de lijn Abadan-Mahsjar.
De Irakezen van hun kant berichten
over zware verliezen van de Iraniërs aan
het front bij Abadan. Gisteren zouden er
zeker 120 Iraanse soldaten zijn gedood en
„een aantal gewond”, zo meldde Radio
Bagdad. Twee IRaanse militaire boten
zouden op de rivier de Karoen tot zinken
zijn gebracht. Drie pantservoertuigen, een
reeks andere militaire voertuigen en een
Iraanse raketinstallatie zouden zijn ver
meld. Op andere plaatsen aan het front
zouden nog eens 100 Iraanse militairen
zijn gesneuveld.
De Iraanse president Bani-Sadr bracht
gisteren een bezoek aan het front bij Aba
dan op een motorrijwiel. Dit meldde het
Iraanse persbureau PARS. Ondanks de
zware artilleriegevechten en de waarschu
wingen van de militaire commandanten
zou de president zich er niet van hebben
laten weerhouden langs de frontlinie te
rijden en daar met Iraanse soldaten een
praatje te maken „op slechts enkele hon
derden meters van de vijandelijke stel
lingen”.
Overigens gaat het pompen van olie
door de pijpleiding van Kirkoek en Irak
naar de Turkse havenplaats Joemoertalik
nog steeds door ondanks Iraanse lucht
aanvallen op pompstations in Irak en op
de leiding zelf, zo is gisteren in Ankara
vernomen. Zegslieden uit de Turkse olie-
industrie wisten te vertellen dat de aan
voer bij het laadstation in Joemoertalik
650.000 vaten per dag bedraagt. Dat zou
betekenen dat de capaciteit van de buis
voor ongeveer negentig procent wordt
benut.
halffabrikaten mogelijk maken. Een kre
diet voor de aankoop van landbouwpro-
dukten ligt ook in het verschiet, maar de
onderhandelingen hierover zijn nog
gaande.
t het
omi-
ende<
va»,
ging
lont-
ihikt
LONDEN (AP). Engelands 36.000
brandweerlieden en hun comman
danten hebben gisteren aangekon-
digd woensdag in staking te gaan uit
protest tegen de weigering van de
Britse regering om tegemoet te ko
men aan hun eis voor 18,8 procent
loonsverhoging. De brandweerlieden
staken om hun werkgevers, de ge
meenten, te dwingen zich te houden
aan de eerder gedane belofte voor
18,8 procent loonsverhoging.
Deze verhoging was in 1977 toege
zegd door de toenmalige Labour-re-
gering om een einde te maken aan de
negen weken durende staking. Maar
de huidige conservatieve regering
van premier Margaret Thatcher heeft
een maximum van zes procent ge
steld voor de salarisverhogingen voor
ambtenaren.
Vakbondsleiders verklaarden dat
de staking van woensdag alleen nog
kan worden afgewend wanneer de
plaatselijke werkgevers autoriteiten
beloven boven de zes-procent-grens
te willen uitgaan wanneer zij maan
dag weer met de vakbonden aan de
onderhandelingstafel zullen gaan
zitten.
De felle strijd tussen Irak en Iran, die nu al twee maanden duurt, heeft in grote delen van de Iraanse olieprovincie Khoezestan grote schade
aangericht. Op de foto een beeld van de verwoestingen in de stad Ahwaz, ten noordoosten van de havenstad Abadan.
Inmiddels wordt vanuit
het buitenland de nodige
hulp aangevoerd. De West
duitse genie is gisteren met
duizend manschappen en
groot materieel naar het
rampgebied vertrokken.
De eerste contingenten
vertrokken per trein van-
LOMÉ (AFP). In de Togolese hoofd
stad Lomé is gisteren een bestand geslo
ten dat een eind moet maken aan de
burgeroorlog in Tsjaad. Maar een van de
belangrijkste strijdende partijen, de
Strijdkrachten van het Noorden (FAN)
van Hissene Habre, liet op deze bijeen
komst verstek gaan.
Ondertekenaars zijn Goukouni Oueddi,
president van de overgangsregering van
Tsjaad, Siaka Stevens, president van Sier-
re Leone, die op het ogenblik voorzitter is
van de Organisatie van de Afrikaanse
Landen, en de staatshoofden van Togo,
Benin en Guinee.
Het staakt-het-vuren in Tsjaad moet op
15 december ingaan. Na het staken van de
vijandelijkheden zal een controle-com- j
missie naar Tsjaad gaan. De hoofdstad
N’Djamena en omgeving zal gedemilitari
seerd worden. Omdat onder het bestands-
akkoord de handtekening van Habre ont
breekt lijken de vooruitzichten voor het
welslagen van deze poging niet veelbelo
vend.
TOKIO (Reuter). Japan, nu voor drie
kwart van zijn energievoorziening afhan
kelijk van (geïmporteerde) ruwe olie, gaat
op grote schaal maatregelen nemen om
het olieverbruik te verminderen, zo is gis
teren na een kabinetsvergadering in To
kio meegedeeld. Door middel van
overschakeling op andere energiegrond-
stoffen hoopt de regering te bereiken dat
het energieverbruik in het begrotingsjaar
1990 (tot eind maart 1991) nog maar voor
de helft door olie wordt gedekt. Het ver
bruik zal in dat jaar naar schatting het
equivalent van 4,4 miljard vaten (van 159
liter) olie bedragen.
Japan heeft zijn hoop vooral gevestigd
op kolen, kernenergie en aardgas, maar
ook op alternatieve bronnen als zonne-
energie en vloeibare brandstoffen uit ko
len. De Japanse kolenproduktie moet in
het begrotingsjaar 1990 163,5 miljoen ton
bedragen. Dat komt overeen met 775 mil
joen vaten olie. In het begrotingsjaar 1978
kwam de kolenproduktie overeen met 358
miljoen vaten olie.
Het Italiaanse staatse-
lektriciteitsbedrijf ENEL
heeft medegedeeld dat een
inspectie heeft uitgewezen
dat de kerncentrales in La
tina en Garigliano, tussen
Rome en Napels, tijdens de
aardbeving onbeschadigd
zijn gebleven.
WARSCHAU. De met spanning
afgewachte plenaire zitting van het
centrale comité van de Poolse com-
linkse en rechtse extremisten verantwoor- munistische partij, die al enkele ma
delijk voor de rellen in Solop Semarang i 'en 's uitgesteld, zal maandag plaats
en andere plaatsen op Midden-Java. Voor vinden. Dit is gisteren officieel in
Solo, Semarang en Pekalongan is een Warschau bekendgemaakt,
uitgaansverbod van kracht.
Japanse zakenlieden in Soerabaja heb
ben de raad gekregen ’s avonds niet op
straat te gaan voor het geval zij voor
Chinezen zouden worden aangezien. In
1974 waren er in bepaalde delen van Indo
nesië anti-Japanse rellen tijdens een be
zoek van de toenmalige Japanse rege
ringsleider, Zenko Soezuki. Deze wordt in
januari in Jakarta verwacht.
'r -
ld
