Damiate Pers
Crisis Opper-Volta chronisch
Poli
mol
b
achi
Pers
lang
IJmuider Courant
I
DECEMBER
1980
MA
Door Ton Nillissen
43
Doden en gewonden. Plunderingen
en talloze vernielde Chinese toko’s:
beelden de vorige week in
tenminste twee Javaanse steden
Solo en Semarang; uitingen van tot
uitbarsting gekomen
Chinezenhaat. Een haat die in
Indonesië dicht aan de oppervlakte
sluimert en snel is gewekt.
■KI
(Var
IJM
gele k
ermar
de ja;
IJmui
vrienc
(Van
IJM1
1974
commi
zou bu
het
wijk, 1
zichtei
vooral
sche i
arbeidt
kleurig
gekom
oftewe
Ruim
nieuwe
ken. E
ten de
wijk v
Geen
krimpi
lekend
ze ma
zoveel:
gens d
den kê
(Vs
De pagina Facetten beoogt te zijn een podium waarop redacteuren
en medewerkers van deze krant in beschouwende, analyserende
danwel commentariërende zin, terug- of vooruitblikken op gebeurte
nissen die in de dagelijkse actualiteit de aandacht trekken of hebben
getrokken.
Eindredactie: Ton Nillissen.
ISiüSï)
Kinderen in Opper-Volta
(door M. H. von Meyenfeldt)
155.00
Ronald Reagan
Amerikaanse soldaten in het kader
van een NAVO oefening op doorreis op
Schiphol
De nieuwe Amerikaanse pre
sident Reagan is van plan de
defensie-uitgaven in de komen
de jaren aanzienlijk te verho
gen. Hij meent dat de gevechts
kracht van de strijdkrachten
niet voldoet aan de eisen die de
internationale politieke situatie
stelt. Op vijf elementen van de
Amerikaanse
Het zijn de meest recente uitingen van de
diepgewortelde afkeer van de Indonesiër voor
zijn Chinese mede-burger, waarbij het weinig
lijkt uit te maken of die medeburger behoort tot
de ruim twee miljoen genaturaliseerde
Chinezen, dan wel tot de ruim een miljoen
Taiwan-, Peking- of statenloze Chinezen.
In 1973 braken er omvangrijke rellen uit in
Bandoeng na een verkeersongeluk waarbij een
Chinees was betrokken. De ravage na afloop
van de dagendurende onlusten was aanzienlijk.
In 1974 idem dito in Jakarta en nog in april van
dit jaar was het gerucht in Ujungpandang op
Celebes, dat een Chinese winkelier zijn
Indonesische, vrouwelijke winkelbediende had
doodgeslagen, wat overigens niet waar was,
voldoende om honderden jongelui de
straat op te krijgen die aanmerkelijke schade
De directe aanleiding voor anti-Chinese rellen is
nooit zo belangrijk, berust vaak op geruchten of
ordinaire roddel, maar de afloop is bijna zonder
uitzondering uitzonderlijk geweldadig.
Deze opvatting werd met name in 1965 tijdens de
beweerde communistische coup in Indonesische
ogen sterk bevestigd, toen al snel berichten
circuleerden, dat de Chinees-Indonesische
In Indonesië doen over Chinezen bizarre
verhalen de ronde. Veel Indonesiërs menen dat
alle vertegenwoordigers van dit ras in de
archipel, schatrijk zijn, althans geen armoede
kennen; Indonesiërs in de financiële tang nemen
door over geleend geld woekerrente te
berekenen en bovendien sluipenderwijs het
gehele Indonesische maatschappelijk en
politieke mechanisme zo niet te beheersen dan
toch een stevige vinger in de pap te hebben.
aanrichtten waaraan pas na dagen het leger een
einde wist te maken.
Een oplossing lijkt ver weg. De talloze pesterijen
die de Chinese burgers in Indonesië zich voor
het merendeel bijna dagelijks moeten laten
welgevallen, zullen voortduren. Zolang er
binnen de Indonesische samenleving
misverstanden blijven bestaan over de in de
kleine middenstand overheersende Chinese
bevolkingsgroep, zal die bevolkingsgroep met
de regelmaat van de klok bezocht worden door
pogroms. Waarbij opvalt, dat er meer ellendige
overeenkomsten zijn te trekken tusseh de
behandeling van de joden in Europa vöör de
Tweede Wereldoorlog en de Chinese situatie in
Indonesië.
Het argument dat in Indonesië vaak valt te
beluisteren, dat de onbetrouwbaarheid van
Chinezen blijkt uit het feit, dat ze zich weigeren
te laten nationaliseren, snijdt geen hout. Indien
de procedures daartoe soepeler zouden zijn en
niet zo enorm veel geld kosten, zouden
honderdduizenden Chinezen meer zich allang
hebben laten naturaliseren. (Dr. Lie Tek Tjeng,
directeur van het Instituut voor
Wetenschappelijk Onderzoek in Jakarta).
Bovendien blijkt bij onlusten, dat de muitende
massa’s echt geen onderscheid maken tussen
Indonesische en Taiwan-, Peking- of statenloze
Chinezen.
Dit alles leidde in 1966 voor de tweede maal in
twintig jaar tot een ware exodus van Chinezen.
De meeste van hen vertrokken naar China,
Taiwan of kwamen uiteindelijk terecht in Hong
Kong. Eveneens als gevolg van de
gebeurtenissen in 1965, schrapte president
Soeharto in 1969 een van 1955 daterend verdrag
tussen Peking en Jakarta, dat de Chinees
binnen een beperkte termijn (2 jaar) de keus
liet tussen de Indonesische nationaliteit, dan wel
het behouden van zijn Chinese, met wel als
gevolg, dat hij dan uit Indonesië moest
vertrekken.
(Generaal-majoor b.d. Von Meyenfeldt,
is militair medewerker van deze krant).
In 1978 probeerde hij het nogmaals
met de democratie. Het pleit voor
de correctheid en vrijheid van de
verkiezingen, dat Lamizana slechts
bij de tweede ronde met simpele
(krappe) meerderheid in zijn ambt
als president bevestigd werd.
Uitsluitend telefoon 02550-10519
voor Santpoort: 023 - 31 90 53
BEZORGKLACHTEN
maandag t/m vrijdag van
zaterdags van
HOOFDREDACTIE
Jos L. Lodewijks
E Konlng
DIRECTIE: Mr. H. C. van der Mije
Giste
de hot
nemen,
bloeme
door oi
De l
eerste
tuurkai
heer B
narie e
prijs w
sche v
tenslot
In die
ouder
gekwet
zen doi
De a:
siervog
gingszs
gebouv
vierent
de ven
Done
de hee
de cult
schap.
HEEl
Noorde
een pe
sloot ai
kentekt
als eige
geman
zekerin
hem is
maakt.
n
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel 023 - 31 90 53
Het laatste element is de interven-
tiestrijdmacht. Aan de geschiktheid
van deze macht om de Amerikaanse
belangen te verdedigen buiten het
gebied van de directe confrontatie
tussen Oost en West wordt ernstig
getwijfeld. Zijn er voldoende inzet
bare gevechtseenheden en is de
zeker doorgaan. Maar het is nog
onduidelijk hoe het probleem van
de kwetsbaarheid van de ’landra-
ketten’ zal worden opgelost en of de
B-52-bommenwerper wordt vervan
gen door de B-l. Belangrijke facto
ren bij de beslissing over de invoe
ring van nieuwe wapensystemen
zijn: de hoge kosten (200 mobiele
MX-raketten: 34 miljard dollar) en
het effect op de wapenwedloop tus
sen Amerika en Rusland.
Tenslotte, wat betekent de Ameri
kaanse koerswijziging op defensie
gebied voor de Europese leden van
de NAVO? Wij mogen verwachten
dat Amerika zich sterk zal maken
om zijn beleid ook door de NAVO
aanvaard te krijgen. Dat betekent
o.a. een toenemende druk op de
partners om:
te voldoen aan de overeengeko-
NAVO gaat
onder Reagan
spannende
tijd tegemoet
Ik denk niet dat de Europese le
den van de NAVO aan al deze ver
langens zullen voldoen. En dat niet
alleen omdat de economische situa
tie weinig mogelijkheden biedt om
de defensie-inspanning te verho
gen, maar ook omdat de nieuwe
Amerikaanse visie op de rol van
strijdkrachten voor verschillende
leden onaanvaardbaar is. Het stre
ven naar overmacht op militair ge
bied past niet in een verantwoorde
ontspanningspolitiek. Als de voor
tekenen niet bedriegen, gaat de
NAVO spannende tijden tegemoet.
Maar daarna leek Lamizana alle
pit voor het ambt te hebben verlo
ren. Diplomatieke kringen in Waga-
dogo klaagden al geruime tijd over
zijn inertie. „Hij laat de zaken rij
pen, tot ze rot zijn”, verklaarde een
ambassadeur uit het Westen.
Hij wil de confrontatie niet, zo
werd gezegd, en geeft de voorkeur
aan de dialoog, waar de problemen
en mogelijke oplossingen doodge-
praat worden. De boeren werden
steeds armer. De grote meerderheid
van de burgers leeft op de rand van
het bestaansminimum, terwijl de
corruptie in de steden tot in ministe
riële kringen reikt. Over premia
Joseph Conombo werd gezegd dat
hij een deel van de medische hulp,
uit het buitenland aan zijn eigen
particuliere kliniek het ten goede
komen.
Opper-Volta behoort met een be-
voling van 6.500.000 mensen een een
inkomen per hoofd per jaar van nog
geen 250 gulden, tot de meest be
rooide staten van Afrika. Het bin
nenland heeft rijke bodemschatten,
maar in de regel loont ontginning
niet, aangezien de investeringskos
ten te hoog zijn.
In het noordoosten
nen, die gedurende 15 jaar 600.000
ton per jaar opleverden. Maar door
de lage prijs op de wereldmarkt is
het doortrekken van de spoorweg
verbinding tussen Abidjan in Ivoor
kust en Wagadoegoe tot Tambao
niet lonend.
Waar het Opper-Volta aan ont
breekt, zijn aardolie, aardgas en
kolen. De steeds hoger wordende
olierekening drijft de staatsschuld
op en zorgt ervoor, dat er geen geld
meer is om te investeren. Opper-
Volta is daardoor afhankelijk ge
worden van de internationale ge
meenschap. Bij een staatshuishou
ding van 375 miljoen gulden be
draagt de jaarlijkse hulp uit het
buitenland 275 miljoen.
Een vierde element betreft de in
zetbaarheid van de gevechtseenhe
den. Een discussie in militaire krin
gen is of de parate landmachtdivi-
sies voldoende zijn geoefend en uit
gerust om in crisistijd tijdig het
gevecht te kunnen aangaan en7of
zich gedurende langere tijd op het
operatietoneel te kunnen handha
ven. Een vraag is ook of de reserve-
eenheden snel genoeg verplaats
baar zijn en of er voldoende perso
nele en materiële middelen beschik
baar zijn om het optreden van deze
eenheden te steunen.
18.30-19.00 uur
11 30-12.30 uur
In he
de-keus
werkt,
vaardigt
tiviteitei
uitgevot
verschal
persone
Rooswij
vierploe
gendien
maanda
Hoogov
over ha
viteiten
FNV-raj
en de beperkte
trefzekerheid van de raketten aan
boord van de onderzeeboten.
Over de moderniseringsmaatre-
gelen van de nieuwe regering valt
nu nog niet veel te zeggen. De ver
vanging van de Polaris- en Posei-
don-raketten aan boord van onder
zeeboten door de Trident-raket, zal
zoals in het verleden worden be
perkt tot het bijdragen aan de hand
having van het atomaire afschrik-
kingsevenwicht tussen Oost en
West. Integendeel, de Amerikaanse
strijdkrachten moeten ook in staat
zijn om een atomaire oorlog te voe
ren en te winnen, en om na afloop
van een dergelijke oorlog de Ameri
kaanse belangen te beschermen te
gen welke aanval dan ook.
In 1970 hadden verkiezingen
plaats en kwam een burgerregering
tot stand, weaarbij Lamizana presi
dent bleef en voor zich slechts enke
le bijzondere bevoegdheden be
hield. Maar toen kwam de grote
Sahel-droogte. De altijd al wankele
economische situatie van Opper-
Volta werd rampzalig en de rege
rende Voltase Democratische Unie
(UDV) eiste het aftreden van pre
mier Gerard Kango Wedraogo.
Toen deze weigerde en het parle
ment daarop meedeelde in de toe
komst alle wetsvoorstellen te blok
keren, trok Lamizana op 8 februrai
1974 opnieuw alle macht aan zich.
(Van onze redactie buitenland)
Armoede, onderontwikke
ling, ondoelmatigheid van het
bestuur, gebrek aan leiding van
de kant van de president, maar
paradoxaal genoeg ook een
goed ontwikkeld politiek be
wustzijn; de chronische crisis in
de Sahel-staat Opper-Volta, die
vorige week dinsdag zijn derde
militaire staatsgreep sinds de
onafhankelijkheid van 1960 be
leefde, heeft vele oorzaken.
De 64-jarige generaal Sangoule
Lamizana, die nu is afgezet, heeft
bijna 15 jaar aan de top gestaan, en
hij was de meeste tijd een „presi
dent tegen wil en dank”.
Einde 1965 wilde president Mauri
ce Yameogo een program van be
zuiniging uitvoeren.
Vakbonden en ambtenaren, wier
inkomens met ongeveer 20 procent
Anderen daarentegen willen de ont
wikkeling bevorderen van bijvoor
beeld trefzekere en doelzoekende
munitie, afgevuurd of gelanceerd
van kleine, mobiele en op afstand
bediende platformen.
De aandacht richt zich ook op de
modernisering van de strategische
atoomstrijdkrachten. Veel politici
en militairen zijn bezorgd over de
kwetsbaarheid van de op het land
opgestelde intercontinentale raket
ten (bijvoorbeeld de Minuteman
defensie-inspan- Hl); de veroudering van de B-52-
ning, die momenteel midden in bommenwerper
de belangstelling staan, wil ik
zij het kort nader ingaan.
Het eerste is de kwaliteit van het
personeel. Er is een groot perso
neelsverloop en dat leidt in de prak
tijk tot een tekort aan deskundig
heid op allerlei gebied. Zoals het
zich nu laat aanzien zal de nieuwe
regering vasthouden aan het sy
steem van legervorming op basis
van vrijwilligheid (dus geen invoe
ring van de dienstplicht) en probe
ren de problemen op personeelsge
bied op te lossen door onder andere
een verbetering van de financiële
arbeidsvoorwaarden.
Een ander probleemgebied is de
materiële uitrusting van de Ameri
kaanse krijgsmacht. De Ameri
kaanse militaire technologie staat
op een hoog peil. Bij de toepassing
van deze technologie wordt echter
onvoldoende rekening gehouden
met de werkelijke behoeften van de
krijgsmacht; het aantal typen wa
pensystemen is te groot en er is een
tekort aan reservedelen. Een pro
bleem is dat er binnen de krijgs
macht geen overeenstemming is
over de meest verantwoorde toe
passing van de technologische mo
gelijkheden. Sommigen pleiten
voor de verbetering van traditione
le wapensystemen als: bommen
werpers, tanks en vliegdekschepen.
De onlusten vorige week in beide Javaanse
steden waaraan door het leger tenslotte een
einde werd gemaakt, waren gevolg van een
twistgesprek tussen een aantal studenten,
Chinese en Indonesische, in de oude kraton-stad
Solo. Dat twistgesprek groeide uit tot
straatgevechten en in nog geen twee dagen sloeg
in heel Solo maar ook in de zestig kilometer
noordwestelijk gelegen havenstad Semarang, de
vlam hevig in de pan. Tientallen woningen van
Chinezen werden beschadigd, winkeltjes in
elkaar geslagen en soms geplunderd en zo’n
vijftig auto’s en motorvoertuigen van Chinezen
in brand gestoken. In Solo moest ook een groot
aantal Chinese eethuizen het ontgelden.
Baperki-organisatie, geregisseerd vanuit
Peking, bij die poging tot een staatsgreep zou
zijn betrokken. Na de immens bloedige
zuiveringen, overigens meer buiten dan binnen
de Chinese samenleving, werden dan ook alle
Chinese kranten en organisaties verboden en
mochten alleen nog groeperingen op religieuze
of sportieve basis hun gezicht laten zien.
Een beleid op basis van een der
gelijke visie kan uitsluitend vanuit
een positie van overmacht op mili
tair gebied worden gerealiseerd.
Het vraagt ook snel inzetbare strijd
krachten uitgerust met strategische
en tactischè atoomwapens die ook
geschikt zijn voor de bestrijding
van militaire doelen. De zorgen in
Washington over de gevechtskracht
van de strijdkrachten moeten tegen
de achtergrond van deze nieuwe
visie worden beoordeeld.
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling
(inclusief 4% BTW)
per maand
per kwartaal
per post
per jaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
Historisch heeft de positie van de Chinees in
Indonesië nu, alles te maken met het koloniale
bewind van ons land toen. In de jaren van „ons
Indie” bevonden de Chinezen zich in de
maatschappelijke hiërarchie van die tijd, in een
midden-positie, tussen de inlander en de
Europeaan in. De Chinese samenleving werd als
buffer gebruikt in de Europees-Indische
relaties. Door het zogeheten officierensysteem
dat de blanke overheid binnen die Chinese
samenleving invoerde, bleef deze groep ook
volstrekt op zichzelf en was van enige integratie
met de oorspronkelijke bevolking geen sprake.
Dat officierensysteem kwam in wezen hierop
neer, dat binnen elke groep Chinezen het
invloedrijkste lid daarvan, door de koloniale
overheid werd aangewezen tot kapitein of
majoor. Aan die functie waren nogal wat
voorrechten verbonden. Zo mochten dergelijke
kapiteins of majoors kredieten aan inlandse
prinsen of vorsten verstrekken en opium
verkopen. Dat dit leidde tot grote welstand voor
de Chinese elite enerzijds en tot grote
afhankelijkheid van inlanders van die elite
anderzijds, ligt voor de hand. In die jaren
werden de kiemen gelegd van de virulente
afkeer, die de Indonesiër zou gaan voelen voor
de Chinezen in zijn samenleving: de overtuiging
dat zij op duistere en ondoorgrondelijke, dus
afkeurenswaardige wijze hun vermogen
vergaarden ten koste van de Indonesische
samenleving. En het feit, dat de Chinezen vaak
voorkeur lieten blijken voor de koloniale
samenleving waaraan zij immers hun
gepriviligeerde positie dankten, leidde er dan
weer toe, dat zij in de postkoloniale samenleving
politiek onbetrouwbaar werden geacht.
Overigens heeft die regeling nooit bevredigend
gefunctioneerd, al werd ze halverwege dit jaar
weer even erg actueel toen een miljoen Chinezen
met repatriëring werd bedreigd.
Roosv
de naarr
in maan
missie g
tot een
zjjn. In
droogjes
teruglop
den is o
baan". I
dat het
dabei h
aan toeg
geval n
het no
striebon
gedacht
nog (ze
worden.
15,90
45.85
60.00
180.70
233.00
0.80
Lot Chinezen in Indonesië
heeft koloniaal verleden
VEL
Amstë
politie
twee
houdei
den d<
muidei
Zij m
vlak vo
zette v<
richting
zijn ertsmij- Aalsme
«nn nnf) torrijde
se polil
De Am
weilanc
daarna
een die
sterdan
IJmuid
BUREAU
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel adm: 0^550-15437 en 16450
postgiro 273107
telex: 41866
ADVERTENTIES
telefoon 023-31 90 53
GROENTJES
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
zouden worden verlaagd, dreigden
met een algemene staking en eisten
overneming van de regering door
de krijgsmacht. Op 3 januari 1966
voldeed de toenmalige chef van de
generale staf, luitenant-kolonel La
mizana, aan hun wens.
men jaarlijkse stijging van het de
fensiebudget met reëel twee
procent;
in te stemmen met de plaatsing
in Europa van Pershing Il-raketten
en Tomahawk-cruiseraketten en
met de invoering van de neutro
nenbom;
taken over te nemen van Ame
rikaanse eenheden in Europa wan
neer deze elders worden ingezet;
hulp te verlenen bij de verbete
ring van Amerikaanse bases in Eu
ropa en bij de inrichting van op
slagplaatsen voor materieel en
munitie.
transportcapaciteit toereikend?
Deskundigen mehen dat het
overbrengen van één divisie (circa
16.500 militairen) naar een mogelij
ke crisishaard minstens tien dagen
duurt en dat is onaanvaardbaar. Er
moet dus worden beslist over de
produktie van een nieuwe lucht
transportvloot. Het transportpro
bleem kan voor een deel worden
opgelost door in vredestijd uitrus
tingsstukken en voorraden op te
slaan in de omgeving van mogelijke
crisishaarden.
Vanwaar die toenemende zorg
voor de gevechtskracht van de
Amerikaanse strijdkrachten in het
republikeinse kamp? De huidige
minister van Defensie Brown heeft
immers bij meerdere gelegenheden
verklaard dat de Amerikaanse
krijgsmacht, ondanks tekortkomin
gen die er natuurlijk altijd zijn, vol
ledig berekend is voor haar taak.
Ik denk dat de zorg over de om
vang en kwaliteit van de defensie-
inspanning samenhangt met de vi
sie van de nieuwe president en zijn
adviseurs op de rol van de strijd
krachten in het internationale poli
tieke verkeer. Die rol mag niet
