Ijzingwekkende gevaren gaan schuil achter grote dosis humor
Chinese kaleidoscoop vol virtuositeit
gesneden
Opnieuw kamervragen
rond Van Goghmuseum
This Heat
ontwikkelt
klanktaal
nieuwe boeken
Internationaal festival moderne dans in Utrecht
s
s
1
n
i
Uitgesproken verdriet
tot riskante scherpte
iJ
I
Debuut van Toon Tellegen
15
1980
VRIJDAG 5
DECEMBER
Antwoord staatssecretaris onvoldoende geacht
Londens trio op speurtocht naar nieuwe muziek
Led Zeppelin opgeheven
Gestolen schilderijen van
Friedrich teruggevonden
KUHST
If*
AMSTERDAM. De voorstelling van Chinese Acrobaten uit Tai
wan, die momenteel in theater Carré te zien is, brengt zeker veertig
medewerkers op de planken, naast het zevental musici dat vanuit de
coulisen alle verrichtingen met traditionele Chinese klanken onder
steunt. Het programma toont een groot aantal acrobatische onderde
len, vele zeer virtuoos, maar laat zich ook van z’n komische zijde zien,
en dan zijn er nog enkele dansnummers. Vooral door de grote
aandacht op de esthetische uitvoering levert deze kaleidoscoop van
virtuositeit een zeer fraaie show op, ondanks de afwezigheid van
decors en andere versieringselementen.
bibliotheek
JAN BAART
Scène uit het programma dat de Chinese acrobaten uit Taiwan in theater Carré presenteren.
(Van onze kunstredactie)
hte.
1OW.
GERRIT LUIDINGA
Gareth Williams: bezieling en gerichte non-muzikaliteit
JOHN OOMKES
(Van onze kunstredactie)
De Melkweg Amsterdam, 4 decem
ber 1980. Zaterdagavond nog in De
Gigant Apeldoorn.
Het festival, dat zijn derde seizoen in
gaat, zal onder het motto Stap 3 slechts
een deel van de belangrijke verschijnings
vormen binnen de moderne dans belich
ten. Met een onvolledig beeld van de hui
dige ontwikkelingen moet worden vol
staan, in hoofdzaak omwille van de finan
ciële beperkingen, zo laten de organisato
ren weten. Het festival staat in deze finan
cieel hachelijke positie dan op gelijke voet
met de (kleine) dansgroepen in ons land.
DEN HAAG Het Tweede-Kamerlid
Mertens (D’66) heeft staatssecretaris Wal
lis de Vries (CRM) opnieuw vragen ge
steld over de mogelijke opheffing van de
werkplaats in het Van Gogh-Museum in
Amsterdam. Mertens vindt de antwoor
den van de bewindsman op zijn eerdere
vragen onvoldoende.
bij vaak nog de meest ijzingwekkende
gevaren die er in deze nummers schuil
gaat. De altijd stralende en ongemeen
fraai uitgedoste artiesten suggereren van
begin tot eind een sfeer van nonchalance.
Gewichtsloosheid suggereren houdt ook
al geen problemen in. Grote porseleinen
vazen lijken niets te wegen. Enorme men-
senpyramides draaien rond alsof ze een
vrije middag hebben. De grote afwisseling
en de zeer eigen Oosterse sfeer laten het
urenlange programma omvliegen alsof
het een tussendoortje is.
Uit het grote aanbod van gezelschap
pen, die elk met een eigen invalshoek en
interpretatie van de moderne dans een
steeds groter terrein gaan beslaan, heeft
men een keuze gemaakt waarin program
ma’s van vier landen zijn vertegenwoor
digd: Nederland, de Verenigde Staten, En
geland en België.
Dans, zang en spel in Ode Octopode,
gebaseerd op de boeken van Carlos Casta
neda, vormt het aandeel van de Belgische
groep Les Bouches Bees. Engeland is ver
tegenwoordigd door twee groepen, de Ro
semary Butcher Dance Company met Fi
ve Sided Figure, waarin mensen en de
hun omringende architectuur het uit
gangspunt zijn, en de Extemporary Dance
Company in een gemengd programma.
twee musici die duidelijk op een grote
mate van technische vaardigheid kunnen
bogen en ene Gareth Williams die zijn rol
van ongewild frontman met een grote
bezieling en gerichte non-muzikaliteit ver
vult. Het is voortdurend zo alsof de drie
door waanzin zjjn bevangen.
Voor zover je van songs of nummers
korte toemee (onder andere op woensdag
10 december in de Amsterdamse Stads
schouwburg) op het festival in Utrecht.
In het Nederlandse aandeel zit veel
nieuw werk. Anne Walsemann geeft op
het festival de première van haar Anna
Club ’80. De Rotterdamse Dansakademie
laat werk zien van docenten en leerlingen.
Het trappehuis en de foyer van De Blauwe
Zaal vormen de entourage voor de perfor
mance van Anneke Barger. Werkcentrum
Dans brengt naast reprises ook de nieuwe
choreografie Zijwind. Het Nederlands
Dans Theater staat wel op de speellijst,
maar valt eigenlijk buiten de opzet en
organisatie van Stap 3.
Mertens verder. Ook wil hij weten wat de
reden van die vertraging is.
Programma Internationaal Festival
Moderne Dans in De Blauwe Zaal te
Utrecht van zaterdag 6 december tot
zondag 14 december 1980.
LONDEN (AP). Leden van de ver
maarde rockformatie Led Zeppelin
hebben besloten de groep op te heffen
na de dood van de drummer John
Bonham, in september.
„Wij willen bekendmaken dat het
verlies van onze goede vriend en het
diepe respekt voor zijn familie, teza
men met het gevoel van onverdeelde
harmonie bij ons en onze manager,
hebben geleid tot ons besluit dat wij
niet meer op deze voet door kunnen
gaan”, aldus een donderdag door de
groep uitgevaardigde verklaring.
Bonham, twaalf jaar geleden mede
oprichter van de groep, overleed 25
september in Windsor na te veel alco-
holgebruk.
Zijn eerste bundel bevat Rekenen in
overvloed die er op wijzen dat wij ook in
de toekomst mogen rekenen op gedich
ten van een kwaliteit die ver boven de
middelmaat uitsteekt. Wellicht doet hij
er in dit verband goed aan zich een eigen
regel blijvend in te prenten:
Aan de voeten van je moeder
t meer
aan de dood.
„Annelies Omnibus”, door Nel Schut-
tevaêr-Velthuys. Uitg. Bigot en Van Ros-
sum, prijs 29,50.
„Dag meneertje in de spiegel”, kin
derboek, door Els van Delden, tekenin
gen Annemie Heymans, Uitg. Querido,
prijs 8,50.
?dma-
19.55
20.15
Erde
■Ifilm
Amu-
Korte
Lot-
Mor-
Serie,
meri-
:spro-
Jour-
:k mit
al.
Sport.
'.2 Die
Franz
20.00
i Jun-
kking.
iitatie.
sszelle
1. 0.05
Toon Tellegen, De zin van een liguster.
Querido 17,50.
Mor-
Hilver-
zullen
PvdA
CDA
e ver-
izings-
en en
;rking.
heer
ig tot
op de
Samen met onze landgenoot Ton Lutge-
rink presenteert de Amerikaanse Amy
Gale een dansstuk op een verhaal van
Richard Jennings, The tragic tale of the
dog who killed himself. Onder de even
eens aan zelfmoord refererende titel, The
Nijinsky Suicide Health Club, brengen
David Woodberry Sarah Vogeler en
Frank Conversano een choreografie met
een hoog energiegehalte.
Binnen de Chinese traditie staat de
vorm van de verschillende acrobatische
nummers meestal vast door de jarenlange
tradities. De taak van de artiesten is het
om met hun vakmanschap een eigen kleur
aan de uitvoering te geven. Datzelfde
geldt ook voor de Chinese Opera („Peking
Opera”), waar ook vaststaat wat er gebeu
ren moet, maar niet hoe.
Van-
/ersum
ing de
c. Hij
on zijn
In de
maam-
orkest
Jij Col-
tevens
standig
l „Blue
3 maat-
n. Dat
talent
j in de
Maar
maak-
t daar-
sftijd.
om
n deze
>esteed
.et cul-
s twee
it mo-
2al Pal
e frag-
i inter-
■nd uit
tr van
„Ama-
is twee
be-
ie ten-
>médie
)S-cul-
ae Mo-
lar be-
op het
Verder stelt Mertens Wallis de Vries de
vraag hoe deze komt aan zijn schatting
dat slechts 600 mensen deelnemen aan de
zogenoemde inloopatliers. Mertens ver
wijst hierbij naar het jaarverslag van het
Voorstelling: Chinese acrobaten uit
Taiwan. Kleurrijke show van werve
lende acrobatiek op toemee door Eu
ropa. Eerste voorstelling theater Car
ré, Amsterdam, 4 december 1980. Daar
nog te zien t.m. 7 december om 20.15
uur Op 6 en 7 december ook matinees
om 14.00 uur.
Een jas drijft in een gracht, versleten
schoenen
komen op een zolder aan,
een reiziger op blote voeten
loopt onzichtbaar door de stad.
Mijzelf ontmoet, denk ik. Ik hoor iets
kraken.
Hij stapt toevallig door mijn dichte
keel.
De overeenkomst tussen Peking Opera
en Chinese acrobatiek is groot. De Peking
Opera bestaat vaak voor een groot deel uit
acrobatische bewegingskunst. Een sterke
kant daarbij vormt de integratie van die
acrobatiek binnen een verhaal en ook de
sterke verfijning ervan. De voorstelling
van Chinese Acrobaten uit Taiwan moet
wat de verfijning betreft genoegen nemen
met een tweede plaats. Het overrompelen
de circusachtige element van het acroba
tenprogramma heeft echter zijn eigen be
koring. Ongekende balanceerkunst, in tal
loze variaties, houdt zonder meer het
sterkste onderdeel in van het programma.
Een grote dosis humor camoufleert daar-
AMSTERDAM. Hoe kan je iemand die een jaar of vier, vijf op doortastende wijze
aan het onderdeel techniek op de basgitaar heeft geschaafd uitleggen dat een
muzikant zonder enige noemenswaardige technische bagage toch op een veel oor
spronkelijker wijze kan spelen? Is de virtuositeit dan toch minder waard dan het
heldere moment? Die kloof van onbegrip zal een band als het Londense trio This Heat,
dat nieuwe eigentijdse muziek speelt, moeten overwinnen, wil het driemanschap ooit
voor een groter publiek komen te staan.
liddag
In dit
jonge-
ij hun
lerken
ïgang.
3 orde
tege-
steld, bepaald heeft dat het museum méér
moest worden dan een passieve kijk
plaats. Zo ja, welke conclusies verbindt de
staatssecretaris daaraan?, aldus Mertens.
Is het waar dat over 1978 en 1979 nog
geen jaarverslagen van het museum ter
beschikking zijn en zo ja, wanneer kun
nen deze worden tegemoet gezien, vraagt
BERLIJN (DPA). Twee schilderijen
van de Duitse romantische kunstenaar
Caspar David Friedrich (1774-1840) die op
23 oktober uit het kasteel Charlottenburg
in West-Berlijn waren gestolen, zijn
woensdag teruggevonden. De vermoede
lijke dieven die de werken trachtten te
verkopen, werden aangehouden.
Volgens de politie zijn de schilderijen,
voorstellend Schepen op de Rede en Ma
neschijn op het strand met vissers, onbe
schadigd. De waarde van de twee werken
wordt geschat op ruim een half miljoen
gulden.
„Samen gaan we verder”, door Anke
de Graaf. Uitg. Bigot en Van Rossum.
Prijs 23,50.
„Vrouwen van vijftig”, voorlichting
over de overgangsjaren, door P. van
Keep en L. Jaszmann. Uitg. Becht, prijs
16,90.
Zaterdag 6: Extemporary Dance
Company. Zondag 7: Nederlands
Dans Theater (grote zaal). Maandag
8: Anne Walsemann. Dinsdag 9: David
Woodberry, Sarah Vogeler Frank
Conversano en lunchvoorstelling Rot
terdamse Dansakademie. Woensdag
10: Les Bouches Bees en foyervoorstel-
ling Anneke Barger. Donderdag 11:
Amy Gale Ton Lutgerink. Vrijdag
12: Rosemary Butcher Dance Compa
ny. Zaterdag 13: Trisha Brown Com
pany. Zondag 14: Werkcentrum Dans.
Workshops: Trisha Brown (woensdag
3 en donderdag 4, ochtend en middag),
Les Bouches Bees (maandag 8 tlm
woensdag 10, middag), Kathy Sanson
moderne jazz (donderdag 11 tlm zater
dag 13, middag).
Toon Tellegen presenteert zich in zijn
bundel De zin van een liguster als een
dichter met toekomst, voor wie de toe
komst nauwelijks zin kan hebben. Op
overtuigende wijze gelukt het hem vorm
te geven aan de benardheid van een
bestaan, waarmee hij zich niet kan ver
zoenen. Zijn gedichten worden door de
uitgever gekarakteriseerd als een ver-
delgingsmiddel van benauwenis en no
deloos verdriet.
CONCERT: This Heat. Bezetting:
Charles Bullen (gitaar, klarinet en
stem), Charles Hayward (percussie,
stem) en Gareth Williams (stem, toet
sen, gitaar, bas en taperecorder).
UTRECHT. De ontwikkeling van de
moderne dans is niet te stuiten. Deze
woorden houden niet alleen een alge
meen te constateren verschijnsel in,
maar vormen ook de motivatie voor be
oefenaars en organisatoren van eigen
tijdse bewegingskunst om dóór te gaan,
ook wanneer de omstandigheden er niet
zo rooskleurig voorstaan. Een goed voor
beeld van dat doorgaan is het komende
Internationale Festival Moderne Dans in
De Blauwe Zaal van het Utrechtse
schouwburgcomplex aan het Lucas
Bolwerk.
(Foto Lex van Rossen)
De kansen op enige populariteit schat ik
voor This Heat bepaald niet gunstig in.
Tot zijn geruststelling moet het zijn te
weten dat een grote aanhang alleen maar
een hinderpaal is by het ontwikkelen van
nieuwe vormen van klanktaal. Want zo
kun je de muziek van This Heat het beste
omschrijven.
This Heat is een band die al sinds een
jaar of vijf bijeen is en alleen niet eerder
in het randstedelijke clubcircuit is opge
doken omdat ook in Engeland weinig
mensen weten wat zij met This Heat aan
moeten. Het driemanschap bestaat uit
Het kamerlid wil weten of uit de ant
woorden moet blijken dat het niet meer de
bedoeling is de werkplaats binnen het
museum te laten functioneren als een
open plek waar de bezoeker ervan zich
incidenteel en naar eigen inzicht creatief
beeldend kan uiten.
Voorts vraagt Mertens of het atelier in
- de oprichtingsakte van het museum is
geregeld. Als dat niet zo is, in welk docu-
ment staat dat dan wel?, aldus de D’66’er.
Het kamerlid wil verder weten of inge-
-nieur V. W. van Gogh, die zijn collectie ter
beschikking van het museum heeft ge-
Van de Amerikaanse groepen worden
door de Trisha Brown Company, aange-
kondigd als de meest radikale vertegen
woordiger van de eigentijdse dans, de
meeste verwachtingen gewekt. Het pro
gramma van Trisha Brown gaat op zon
dag 7 december in het Rotterdamse Zuid-
pleintheater in première en komt na een
den te onderscheiden als een van de meest
belovende bands van het ogenblik. Met
popmuziek of rock heeft het allemaal wei-
nig meer te maken. This Heat heeft veel
meer verwantschap met de free jazz uit
het einde van de jaren zestig of de klank-
performances van Newyorkse artiesten
uit de Factory-hoek. Adembenemend is
hun speurtocht naar nieuwe klankverhou
dingen wel, hoe het vakje ook luidt waarin
je ze uiteindelijk in onder wilt brengen.
Twee platen dragen op eigen label de
muziek uit; een l.p. This Heat en een 12-
inch met de naam Health and Experience.
maar dan”, ervaringen
van ouders met een geadopteerd kind,
door Margot Weyer. Uitg. Samson, prijs
24,75.
„De Walvisvaarders”, door A. Whip
ple. Uitg. Time Life, prijs 39,90.
„Creatieve doka technieken”, red.
Kodak Uitg. Kluwer.
„De pil, bezint eer u begint”, door
Willem Korteling jr. Uitg. Combipress,
heid”, door Wilhelm Kelber. Uitg. Chris-
tofoor, prijs 10,25.
„Het teruggevonden licht”, door Jac
ques Lusseyran. Uitg. Christofoor, prijs
24,50.
„Boeddha en zijn leer”, door Herman
Beckh. Uitg. Christofoor, prijs 32,50.
„Zon en kruis”, door Jakob Streit
(Van steenkring tot vroeg-christelijk
kruis in Ierland). Uitg. Christofoor, prijs
39,50.
„Dieren in en om het huis” door Ton
de Joode en prof. dr. Anthonie Stolk met
illustraties van Kees de Kiefte, uitgave
Zomer en Keuning 54,50).
„Handboek fotografie”, een handlei
ding voor het maken van betere foto’s
met 700 leerzame illustraties, uitgave
Unieboek 59,50).
„Vliegen naar de Oost”, de geschiede
nis van de luchtlijn Nederland-Java
1924-1935, door Henk Rol, uitgave Ro
men 19,50).
Van Gogh-Museum van 1977, waarin een
totaal bezoekersgetal van 7547 is gepubli
ceerd. Ook verlangt de D’66’er ophelde
ring over het niet meer vervullen van een
vacature van een van de vier stafkrach-
ten. Tevens vraagt hij of de staatssecreta
ris ermee bekend is dat de staf van de
werkplaats gedurig zoekt naar relaties
met het museum via bijvoorbeeld diase
ries en films.
Mertens informeert verder naar de
stand van zaken van een studie van het
departement over de problematiek tussen
museum en atelier. Wanneer komen de
eindconclusies ervan?, vraagt hij. „Kan
worden toegezegd dat behalve de directie
van dit museum ook de medewerkers van
de werkplaats bij deze studie worden be
trokken?”, aldus het kamerlid.
Ten slotte wil hij weten of de staatsse
cretaris het met hem eens is dat een mu-
seumwerkplaats goed past in het kader
van de nota „Open naar een nieuw mu
seumbeleid”, die in 1976 is verschenen.
„Economie van de huishoudelijke ar
beid)”, onder redactie van het studium
generale van de Erasmusuniversiteit in
Rotterdam, uitgave Futile 11,50).
„De beheerste stad”, ontstaan en in
tenties van een sociaal-democratische
stadspolitiek: een kritiek, door Han Mey
er, Richard Kouprie, en Jan Roelf Sik-
kens, uitgave Futile 15).
„De groei naar het CDA”, momenten
en impressies uit dertien bewogen jaren,
samengesteld door drs. H. Borstlap en
drs. C. J. Klop in opdracht van de weten
schappelijke instituten van het CDA ter
gelegenheid van de fusie van ARP, CHU
en KVP op 11 oktober 1980, uitgave T.
Wever 19,50).
„Dostojewski’s visie op de mens”,
door dr. J. Verkuyl. Uitg. Kok, prijs
17,50.
„Democratische psychiatrie”, door
Ans van der Beek, Ans ter Laak, Raully
Rijksscroeff. Uitg. Ambo, prijs 24,50.
„Een hemel op aarde?”, door drs. H.
Leih en dr. L. Schuurman. Uitg. Kok,
prijs 14,90.
„Heroriëntatie in het christelijk maat
schappelijk werk”, door dr. T. Brienen
en W. Huizer. Uitg. Kok, prijs 24,90.
„Tegen de vervuiling van het ik”,
door Jacques Lusseyran. Uitg. Christo
foor, prijs 11,50.
„De jaarfeesten als kringloop door „Adoptie.^,
het jaar” (Advent, Kerstmis, enz.). Uitg.
Christofoor, prijs 23,50.
„De impuls van Lérins” (Johanneïsch
christendom in Gallië en het Kelten
dom), door Ida Stümcke en Gérard
Klockenbring. Uitg. Christofoor, prijs
12.
„Inleiding in de joodse godsdienst”
door Leo Prijs. Uitg. Kok, prijs 19,90.
„Het logosbegrip in de joodse wijs- prijs 9,75.
in een houten kamer
een spleet tussen twee planken, in het
stof,
tegenover een hoge gesloten deur,
bedolven onder oude kranten,
in een leeg huis, met slapeloze buren,
Heartbreak Hotel
voor eeuwig
hun ruzies overstemmend.
Toon Tellegen
ander gedicht verwoordt hij hetzelfde
thema op een frappant suggestieve
wijze:
Op zoek naar schitterende leugens
houdt hij zich dankzij een opmerkelijk
dichterschap staande; een engel met een
oneffenheid, zoals hij zichzelf typeert.
Zolang als het duurt, want waar hij op
wacht is niet de lente van dit bestaan
maar de lente in zijn gedachten, de ge
dachten van een ander zijn. Als jongen
nam hij de proef op de som: Ik moet nu
eindelijk eens weten of ik verdrinken
kan. De uitkomst was negatief. En dat is
zij nog steeds, zoals hij niet tot zijn
geruststelling bemerkt, als hij in een
andere vorm dezelfde proef bij hehaling
uitprobeert: werkelijke of denkbeeldige denk “je niet
uittreding. Als hij wacht op een veer
pont, kijkt hij nog eenmaal om en ziet
dan dat het licht nog aan is en zijn huis
bewoond, waarop hij concludeert: hoe
zal ik er ooit niet kunnen zijn. In een
Dat laatste nu is een pijnlijke vergis
sing. Het uitgesproken verdriet is onont
koombaar, een existentiële noodzaak, en
wordt door het dichten niet vernietigd
maar juist tot een riskante scherpte ge
slepen. Heel zelden slaagt hij erin zijn
woede en vertwijfeling in het gedicht te
begraven, zoals hij zelf begraven wil
worden:
zijn gitaar daarbij functioneren als een
tegenhanger van het patroon op de tape,
waarna het met allerlei attributen (toffee-
trommel van Quality Street, dienblad van
Heineken) verrijkte drumstel van Charles
Hayward daar nog overheen een extra net
van ritmische versieringen aanbrengt.
Een zeurderig orgeltje of meerstemmige
zang schept daarbij nu eens de indruk dat
we een waanzinnige kerkelijke cantate
kunt spreken werkt de muziek van This meemaken, dan weer getuige zijn van een
Heat als een roesbeleving. Veelal wordt mis of vervolgens in een klankoerwoud
daarbij gebruik gemaakt van een tape onze weg moeten zoeken.
door middel waarvan al een basisritme Zonder twijfel weet This Heat zich door
aanwezig is voordat de instrumenten nog de consequente opstelling en het energie-
worden aangeraakt. Charles Bullen laat ke zoeken naar andere geluidsmogelijkhe-
