Gardeniers wijst
In plaats van maandelijkse toeslag
steunregeling
dagbladen af
Met ingang nieuwe jaar
Iedereen moet kinder
bijslag zelf aanvragen
LICHTGEVOELIG VLIEGTUIG
Industrie heeft
I
Wageningers maken methaangas
belangstelling
voor innovatie
Export naar VS
in problemen
Duisenberg leidt
fusieonderzoek
Nedlloyd-KNSM
r
„Geen ernstige
teruggang bij
Elsevier-NDU”
Ander economisch
beleid nodig
voor Randstad
il&i-
1980
19
VRIJDAG 5 DECEMBER
ECONOMIE
ks
de uitkering vervangen door
een salarisverhoging van een
procent met een minimum van
26 gulden per maand.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Minister
Wiegel van Binnenlandse Za
ken wil de toeslag van 26 gul
den per maand voor werkne
mers niet verrekenen in de
Wiegel wil ambtenaren
(Van onze redactie economie)
salarisverhoging geven
Wiegel
Gardeniers
b
(Van onze redactie economie)
afval-energie
Goede kans voor
(Van onze redactie economie)
het ministerie.
99
div. ed.
teerd:
DEN HAAG Met ingang van het eerste kwartaal van 1981 moet iedereen
zijn kinderbijslag zelf aanvragen bij de Raden van Arbeid. Dit is het gevolg
van de herziening van de vele kinderbijslagregelingen, die met ingang van
1 januari zijn omgezet in een volksverzekering.
goedkoop getransporteerd worden om in
land- en tuinbouw te worden gebruikt.
de KNSM zal daardoor niet voor half
januari een advies over de voorgenomen
fusie kunnen uitbrengen, aldus secretaris
9
9
J
)d
9
0
a
9
o
o
3
9
9
9
5
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
457.00
369.00
3.30
3.30
90.50
355,00
82,00
119,00
24,00
Dat blijkt uit een brief die hij deze week
aan de centrales van overheidspersoneel
Iedereen wil graag de kinderbijslag de
eerste week van het nieuwe kwartaal in
het bezit hebben. Dat blijkt een onmogelij
ke zaak te zijn. „We zijn tevreden als
iedereen zijn kinderbijslag heeft ontvan
gen binnen de eerste zes weken van het
nieuwe kwartaal”, aldus het ministerie
van Sociale Zaken.
De Amerikaan Roy Morgan zet even de puntjes op de i: met vaardige hand werkt hij een zonnecel bij op het grote paneel met lichtgevoelige
cellen op de vleugels van het vliegtuigje dat hij heeft geconstrueerd. Nog korte tijd wachten en zijn toestel gaat de lucht in op een proeftocht van
ruim 90 kilometer.
In een periode van drie jaar zullen we de
hele techniek verder moeten ontwikkelen
en zullen we tenminste één proefinstalla
tie bouwen. Aan het eind van die drie jaar
kun je zeggen dat we voldoende techni
sche en financiële gegevens hebben om
praktijkinstallaties te bouwen”.
Het idee van Rijkens gaat ervan uit dat
de vaste afvalstoffen als zodanig in een
gesloten vat worden gestopt waarin zich
dan biogas (methaan plus koolzuur) gaat
ontwikkelen. Dat gaat echter niet. Want in
dat geval vormen zich uit de gemakke-
ven) en een vakantietoeslag van 7,5 pro
cent met een maximum van 5595 gulden.
DEN HAAG. Minister Gardeniers van
CRM wijst de door het Bedrijfsfonds voor
de Pers voorgestelde compensatieregeling
voor dagbladen af. Zij zal het bedrag van
75 miljoen gulden, dat voor de uitvoering
van de regeling nodig zou zijn, niet be
schikbaar stellen. De bewindsvrouw vindt
de ontwerp-regeling ongenuanceerd en
onvoldoende uitgewerkt, zo heeft zij de
Tweede Kamer deze week in een brief
laten weten.
Rijkens: „Het gaat daar in de eerste
plaats om afvalverwerking. Maar het te
winnen biogas, dat meer dan de helft van
de verbrandingswaarde van het droge af
val vertegenwoordigt, is leuk meegeno
men gezien het aardgas dat je ermee kunt
besparen”.
Als je die eerste vaste-stofreactor zo een
paar dagen hebt gespoeld, heeft ze al het
gemakkelijk afbreekbare organische ma
teriaal afgebroken en afgevoerd en dan is
alleen nog het zeer langzaam afbrekende
cellulose aanwezig.
Het proces kan zich wat de benodigde
energie betreft volledig zelf bedruipen. Er
blijft zelfs een aardige hoeveelheid gas
over die voor allerlei andere doeleinden
gebuikt kan worden.
De suggestie van het bedrijfsfonds om
ook de oprichting van nieuwe persorga
nen voor een bijdrage in aanmerking te
laten komen, neemt de minister graag
over.
ische
■sen.
dit
i euvel
aan.
18,80
83,80
39,80
37,20
25.10
42.20
55,20
26,70
30,25
31,00
24,80
121.00
15,30
54,70
58,60
105,50
93.80
48,00
136.00
49.50
83.40
24,50
19,50
30,50
23.60
63,10
n.
Rijkens: „We kwamen tot de conclusie
dat we voor vast afval een ander proces
moesten bedenken dan de techniek die
voor afvalwater wordt gebruikt. Je kunt
dezelfde techniek wel gebruiken, maar
dan moet je het materiaal eerst goed fijn
malen en met veel water oproeren tot een
dunne massa, anders loopt het proces
niet. Dit malen vraagt nogal wat energie.
en die vanaf 9.481 gaan met 1,67 procent
omlaag. Die „lagere” daling houdt ver
band met het feit dat betaling van sociale
premies gebonden is aan een maximum.
WAGENINGEN „Jaarlijks ontstaat
er in de Nederlandse land- en tuinbouw
zo’n half miljoen ton vast afval met een
hoog vochtgehalte. Dat afval varieert van
afgedragen anjer- of tomateplanten tot
het afval van een uiensorteerbedrijf. Wij
zijn nu een proces aan het ontwikkelen
om dit soort afval anaëroob, dus met
uitsluiting van zuurstof, te verwerken tot
biogas en compost. We doen dat met fi
nanciële steun van de Europese Gemeen
schap”.
aris in
Ijzer-
B. van
en ge-
aan de
ft be-
iening
ringen
óór 11
at de
g zal
25 fe-
gs om
•echts-
81,
162,00
440,00
73,20e
67.00
134,00
69,20
33,00
82,30
>08,00
112,30
15,00
85,50
45.30
85.00
15.70
60.70
Bovendien zou je vanwege die dunne
soep, voor enkele tonnen vaste stoffen een
compleet tankpark nodig hebben. We heb
ben toen een nieuw idee ontwikkeld. Met
de eerste 85.000 gulden die we van de
Europese Gemeenschap kregen hebben
we kunnen bewijzen dat het idee werkte
en dat verder ontwikkelen zeker de moei
te waard zou zijn. Daarvoor hebben we nu
nog eens 400.000 gulden van de Europese
Gemeenschap gekregen.
vraagt het bedrijfsfonds dan ook het on
derzoek naar de verfijning van de rege
ling verder voort te zetten.
ROTTERDAM (ANP). Oud-minister
van Financiën Wim Duisenberg en Tim
Lakeman van de Stichting Sociaal Aan
deelhouderschap zijn door de centrale on
dernemingsraad van respectievelijk Ned-
Hoyd en KNSM aangetrokken om de ge
volgen van de voorgenomen fusie tussen
beide bedrijven te onderzoeken. Dit on
derzoek zal enige weken in beslag nemen.
Na zo’n twee jaar in het laboratorium
gewerkt te hebben met glazen reactoren
van 20 liter, is nu het stadium bereikt dat
een installatie op semi-praktijkschaal ge
bouwd gaat worden. Die installatie zal in
het Westland komen te staan. Daar, in de
glastuinbouw, bestaat grote behoefte aan
een procédé om de soorten afval uit de
kassen op een aanvaardbare wijze te ver
werken.
Dat zegt drs. Berend A. Rijkens van het
Instituut voor Bewaring en Verwerking
van Landbouwprodukten (IBVL) in Wa-
geningen. „Het gemakkelijkste voor dege
ne die afval kwijt moet, is gewoon storten.
Maar dat geeft steeds meer problemen. De
ruimte om te storten neemt af en het
storten wordt snel duurder. Terecht wil
minister Ginjaar de hoeveelheid te storten
materiaal sterk verminderen. Behalve
storten kun je zulk materiaal ook in de
openlucht, dus aëroob (met zuurstof) com-
po steren”.
Nu is anaërobe vergisting op zichzelf
niet nieuw. Het proces is de laatste jaren
aan de Landbouwhogeschool in Wagenin-
gen en elders wel met succes beproefd
voor de reiniging van afvalwater en voor
het uitrotten van mest, dat daarbij zijn
stank kwijtraakt. Afvalwater en mest
kunnen ook aëroob (onder beluchting) be
handeld worden, maar dat kost veel dure
elektrische energie. Zuurstofarm „uitrot
ten” daarentegen levert energie in de
vorm van bio-gas. Dat biogas kan ver
brand worden voor verwarming. Er kan
ook een gasmotor mee gestookt worden
om elektrische energie op te wekken.
48,00
34.20
228,00
63,50
40.80
91,80
163,50
122,30
48.30
60.50
147,00
143.50
97,50
46,10
53,40
44,10
120,00
36.90
27,50
380.00
230,00
197.00
640.00
J. Huyting.
De belangrijkste vraag die Lakeman
moet beantwoorden is of de KNSM inder
daad voor overname rijp is of kansen
heeft op eigen kracht te kunnen blijven
voortbestaan. Mocht dit laatste niet moge
lijk zijn dan zal de externe deskundige
moeten duidelijk maken of Nedlloyd dan
wel de beste partner is en wat dat bete
kent voor de werkgelegenheid bij dit Am
sterdamse scheepvaartbedrijf.
Het leuke is nu dat zich, dankzij de lage
concentraties, ook in de eerste reactor
methaanbacteriën kunnen gaan ontwik
kelen. Op een bepaald moment begint die
eerste reactor dus ook biogas te produce
ren. Je kunt die tweede reactor dan afkop
pelen en de eerse gaat gewoon door met
het maken van biogas. Hij is helemaal
self-supporting geworden. De tweede re
actor kan nu aan een volgende reactor-I
gekoppeld worden en dan gaat hij ook
deze opstarten”.
pen het water i nder uit het vat weer af en
voeren deze verdunde oplossing van orga
nische stoffen en zuren aan een tweede
reactor, een zogenaamde rioolwaterreac-
tor, toe, waarin een grote massa opge
spaarde verzurings- en methaanbacteriën
zitten die alles afbreken tot biogas en
zodoende het water reinigen. Het gereinig
de water wordt als sproeiwater gerecircu-
leerd naar de eerste reactor.
Aanvankelijk heeft de minister aange-
kondigd dat hij komend jaar 800 miljoen
gulden op de salarissen van ambtenaren
wil bezuinigen. Naderhand liet hij blijken
dat het hem vooral te doen is om een
gelijke koopkrachtontwikkeling met het
bedrijfsleven, die volgens de minister
rond die 800 miljoen zou uitkomen. De
centrales van overheidspersoneel hebben
dat steeds aangevochten. Hoeveel de hui
dige voorstellen van de minister opleve
ren is niet helemaal duidelijk.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De vier grote steden
vinden dat de regering maatregelen moet
nemen om de economische positie van de
Randstad te verbeteren. De manco’s en
haperingen in de economische ontwikke
ling van deze regio zijn ook schadelijk
voor de nationale economie, zo schrijven
de gemeentebesturen van Amsterdam,
Rotterdam, Den Haag en Utrecht in een
brief aan de Tweede Kamer.
De vier steden beklagen zich erover dat
in de begroting van minister Van Aarden-
ne (Economische Zaken) te weinig aan
dacht wordt besteed aan de problemen
van de Randstad. Met name op het punt
van de steunverlening aan individuele be
drijven vinden de steden dat zij als „ver
geten gebieden” worden beschouwd.
De gemeentebesturen vinden dat er een
concrete aanpak van de werkloosheid no
dig is, in verband met de afhemende indu
striële bedrijvigheid en de stilstand van de
groei van het aantal arbeidsplaatsen in de
dienstverlenende sector in de vier grote
steden. Amsterdam, Rotterdam, Den
Haag en Utrecht hebben samen 60.000
werklozen.
Die methaan-bacteriën moeten in staat
zijn de organische zuren om te zetten in
methaan en koolzuur, waarbij ze nog
maals een heel klein beetje energie kun
nen verdienen. Het probleem is nu dat
deze methaan-bacteriën tere juffers zijn
die niet tegen een te zure omgeving kun
nen. Bovendien kunnen ze niet tegen de
organische afbraakprodukten die in het
begin van het proces worden gevormd. Ze
kunnen daarom ook niet groeien in een te
geconcentreerd milieu.
Rijkens: „Wij sproeien water op de ver
zurende vaste massa in een react r, tap-
lijkst afbreekbare suikers in het afval snel
melkzuur en azijnzuur. Net zoals dat bij
bijvoorbeeld kuilgras gebeurt. En dan
stopt de verdere activiteit van de bacte
riën. Er treedt een conservering op, er
ontwikkelt zich geen methaan en er ont
staan geen compost.
Wat steekt hier nu achter? Bacteriën
moeten uit hun voedingsbodem voedsel
halen om te groeien. Dat is geen probleem,
maar ze hebben ook energie nodig voor
hun levensprocessen. Aërobe-bacteriën
komen aan die energie door net als wij
voedsel te verbranden met behulp van
zuurstof. Daarbij komt wel veel energie
vrij. De arme, anaërobe-bacteriën moeten
energie winnen door de ingewikkelde or
ganische moleculen uit hun omgeving te
reorganiseren tot kleinere moleculen.
En dan zodanig, dat daarbij een klein
beetje energie vrij komt. De anaërobe-
bacteriën breken in eerste instantie de
vaste stof af tot kleinere, in water oplosba
re organische moleculen en organische
zuren. De beestjes kunnen met deze pro-
dukten echter verder niets meer doen en
ze moeten veel vaste stof omzetten om
voldoende energie te verkrijgen voor hun
groei.
In een pot met een vaste organische stof
en daartussen stagnerend water stijgt de
concentratie van die organische afbraak
produkten en 'zuren dusdanig, dat het
milieu te zuur wordt en het inkuileffect
optreedt. Bij een methaanvergisting moe
ten zich hiernaast ook nog methaan-bacte
riën ontwikkelen.
DEN HAAG (ANP). Er hebben zich
tot nu toe 43 bedrijven aangemeld voor
het project industriële innovatie van het
ministerie van Economische Zaken, de
werkgeversorganisatie VNO, NCW en
FME en het onderzoekinstituut TNO.
Het project is bedoeld om bedrijven te
helpen bij het ontwikkelen van geheel
nieuwe en zinvolle produkten en/of pro-
duktiemethoden. Tot en met 1982 kunnen
honderd kleine en middelgrote industriële
bedrijven met maximaal 500 werknemers
gebruik maken van het project. De slui
tingsdatum voor aanmeldingen is 1 juni
volgend jaar.
Meer dan gemiddelde belangstelling
komt tot nu toe uit de metaalindustrie (10
bedrijven), machinebouw (11) en de rub
ber- en kunststofverwerkende industrie.
De grafische industrie heeft zich nog niet
gemeld, terwijl het aantal aanvragen uit
de voedings- en genotmiddelenindustrie
met vier achterblijft. Geografisch gezien
komt de meeste belangstelling uit de pro
vincies Noord-Brabant (11), Gelderland
(11) en Limburg. Teleurstellend is het aan
tal aanvragen uit de provincies Noord-
Holland (1) en Zuid-Holland (6), vooral
omdat de industriële activiteiten hier
groot zijn.
(Van onze redactie economie)
AMSTERDAM. Elsevier-NDU ver
wacht niet dat de resultaten dit jaar sterk
zullen achterblijven bij die van vorig jaar.
De teruggang van de advertentiemarkt in
Nederland voltrekt zich volgens de ver
wachtingen, maar zal geen catastrofale
invloed hebben op het eindresultaat.
Hooguit zal de winst enkele miljoenen
lager liggen dan in 1979.
Dit heeft een woordvoerder van het
uitgeversconcern desgevraagd meege
deeld naar aanleiding van geruchten op
de Amsterdamse effectenbeurs, als zou
sprake zijn van een ernstige teruggang
van de resultaten.
De stagnatie op de boekenmarkt in de
Verenigde Staten blijft voortduren, maar
de andere activiteiten in de VS blijven
zich gunstig ontwikkelen. Volgens de
woordvoerder is er geen aanleiding voor
de veronderstelling als zou het met Else
vier-NDU de verkeerde kant op gaan.
Het uitgeversconcern verwacht voor dit
jaar een achteruitgang van de winst ten
opzichte van 1979 met ongeveer hetzelfde
percentage (20 tot 25) als over het eerste
halfjaar werd gemeld, zo heeft de raad
van bestuur nader gepreciseerd. Over
1979 bedroeg de winst 51,5 mln.
De bedoeling van de minister is, zo
blijkt uit de brief, de koopkracht van het
overheidspersoneel gelijk te laten lopen
met die van werknemers in het particulie
re bedrijfsleven. De maatregelen die hij
voorstelt komen erop neer dat, rekening
houdend met de verhoging van de sociale
premies die werknemers in de bedrijven
moeten betalen en met de aan de gang
zijnde Bestek-operatie, salarissen van
1624 tot 4420 gulden per maand er 0,12 tot
2,87 procent op achteruit gaan. De salaris
sen tussen 4420 en 9481 gulden per maand
gaan er 2,87 tot 1,67 procent op achteruit
heeft gestuurd. Een gesprek dat de minis
ter en de centrales gisteren over de voor
stellen hebben gehad is uitgesteld tot vol
gende week, omdat de centrales de afloop
van het debat in de Tweede Kamer over
de loonmaatregel willen afwachten. Ook
vinden zij dat zij te weinig tijd hebben
gehad om de voorstellen van de minister
ambtenarensalarissen. Hij wil intern te bespreken.
De verdere voorstellen in de brief behel
zen maatregelen die voortvloeien uit de
loonmaatregel, die voor volgend jaar voor
het particuliere bedrijfsleven is genomen.
De ambtenaren zullen volgens het voor
stel van Wiegel een trendvoorschot krij
gen van 0,7 procent (gelijk aan de ver
wachte prijscompensatie in het bedrijfsle-
In dichtbevolkte streken, bijvoorbeeld
het Westland, geeft dat aanleiding tot
klachten van het publiek. Bovendien heb
je dan problemen met grondwaterveront-
reiniging en is er een kans op verspreiding
van plantenziekte. Dan is er verder nog de
mogelijkheid van verbranding. Maar ver
branding van dit organische materiaal
met een hoog vochtgehalte is duur en dus
ook niet aantrekkelijk”.
Ook de mensen die recht hebben op een
bijstandsuitkering, zullen de kinderbij
slag nu zelf moeten aanvragen. Tot nu toe
kreeg men de kinderbijslag voor het eer
ste en tweede kind uitbetaald door de
gemeente en voor de kinderbijslag voor
meer kinderen kreeg men vaak van de
gemeente een voorschot. „De gemeenten
zullen nu ook wel voorschotten mogen
uitbetalen, maar dan moeten de aanvra
gers de gemeente voor ontvangst van de
kinderbijslag machtigen bij de Raden van
Arbeid”, aldus het ministerie.
In totaal verwachten de Raden van Ar
beid in het eerste kwartaal van 1981 onge
veer 2,5 miljoen aanvragen binnen te krij
gen. Daarbij zijn ook de zelfstandigen, die
tot voor kort alleen maar kinderbijslag
voor het eerste en tweede kind ontvingen.
„Iedereen is nu voor de wet gelijk en
kinderbijslag geldt nu voor iedereen van
af het eerste kind”, aldus het ministerie.
Vijftig procent van de verlieslijdende
dagbladen zou in het ontwerp niet in aan
merking komen voor de compensatierege
ling, terwijl een aantal winstgevende
kranten op dezelfde gronden er juist wel
een beroep op zou kunnen doen. Bezwaar
lijk acht de minister het ook dat het Be
drijfsfonds de regeling zelf ook als een
eerste stap naar verdere verfijning be
schouwt en tal van vraagtekens plaatst bij
de doelmatigheid van de regeling. Ze
In ieder geval de ondernemingsraad van
RIJSWIJK (ANP). Nederland zou op
het ogenblik in de Verenigde Staten goede
zaken kunnen doen met gekookte ham
men en varkensschouders in blik, maar de
moeilijkheid is dat ons land hiervoor nog
maar een beperkte produktiecapaciteit
heeft.
Het Produktschap voor Vee en Vlees
heeft hier de aandacht op gevestigd. Ne
derland heeft van deze produkten een
belangrijke export naar de VS gehad,
maar enkele jaren geleden kwam daar de
klad in door onder meer Poolse concur
rentie en een voor onze exporteurs ongun
stige dollarkoers. Dat leidde in de indu
strie tot een zekere sanering, die niet zo
gemakkelijk is terug te draaien. Hoe aan
trekkelijk dat, gezien de aan deze nogal
arbeidsintensieve produktie verbonden
werkgelegenheid, ook zou zijn.
Nu is het Poolse aanbod weggevallen,
de dollarkoers is van Nederlands stand
punt gezien interessanter geworden, de
varkensprijzen in de Europese Gemeen
schap zijn ongekend laag, en de EG-ex-
portrestitutie is in september omhoog
l ei aan. -.
Rijkens is toen op het idee gekomen om
eens te bekijken of dit soort materiaal
zuurstofarm vergist zou kunnen worden,
als variant op het aërobe composteren.
Anaërobe vergisting zou het voordeel heb
ben dat het zonder milieuproblemen in
gesloten apparatuur uitgevoerd kan
worden.
Bovendien wordt een belangrijk deel
van de energie die in het afval zit als
biogas (methaan) gewonnen, terwijl een
compost overblijft die veilig is, niet stinkt
en een veel kleiner volume heeft dan het
uitgangsmateriaal. Deze compost kan
Met ingang van 1 januari heeft iedere
ingezetene van ons land recht op kinder
bijslag. Er wordt niet meer gekeken of
iemand werknemer, werkgever, zelfstan
dige, ambtenaar of uitkeringstrekker is:
iedereen is voor de Algemene Kinderbij
slagwet gelijk.
Tot nu toe kregen mensen in overheids
dienst via een aparte regeling hun kinder
bijslag bij het salaris uitbetaald. Ook zij
moeten nu zelf bij de Raden van Arbeid
hun kinderbijslag aanvragen. De afgelo
pen maanden hebben de Raden van Ar
beid deze zaak van de overheidsinstellin
gen overgenomen en verwerkt. Volgens
het ministerie van Sociale Zaken zijn
daarbij geen vertragingen opgetreden. De
verwerking van de aanvragen en uitbeta
lingen van werknemers die tot nu toe de
kinderbijslag via hun werkgever ontvin
gen, wordt op het departement dan ook
met vertrouwen tegemoet gezien.
Omdat er geen speciale kinderbijslagre-
geling voor werknemers meer bestaat,
moet iedereen die tot nu toe zowel aan
vraag als uitbetaling door de werkgever
liet verzorgen, zelf de bijslag aanvragen.
Dit gebeurt door middel van een op het
postkantoor verkrijgbaar formulier. Ie
der kwartaal waarin recht op kinderbij
slag bestaat, moet de aanvraag opnieuw
worden ingediend.
De band tussen werknemer en werkge
ver via de kinderbijslag bestaat nu niet
meer. Op de nieuwe aanvraagformulieren
voor het eerste kwartaal van het volgend
jaar is ook geen werkgeversverklaring
meer nodig. Wel blijft het mogelijk dat de
werkgever de kinderbijslag bij wijze van
voorschot aan het eind van ieder kwartaal
uitbetaalt aan de werknemer. De werkne
mer moet dan de werkgever bij de Raad
van Arbeid machtigen voor de ontvangst
van de kinderbijslaggelden.
Grote bedrijven die ook de aanvragen
voor hun werknemers verzorgden, zullen
dit niet meer kunnen doen. De werkne
mers moeten zelf voor het indienen van
hun aanvragen zorgdragen. „Hierover is
geruime tijd geleden overleg gevoerd tus
sen de Raden van Arbeid en de werk
geversorganisaties. Nu de Raden van Ar
beid de aanvragen van mensen in
overheidsdienst goed hebben verwerkt,
twijfelen we er niet aan dat er in de
verwerking van deze groep aanvragers
ook geen vertraging zal ontstaan”, aldus
I
