SPORT
ZAT E^DAGS Ji JVOEGSEE
I
Handel, sport en
politiek, één pot nat?
VOORZITTER TON HARMSEN VAN AJAX:
55
V
J
te R
1
OK
door Jan Preenen
AZ
Omstreden zaak
a-
n
n
*-
i
fi
- -
OF
Juist nu Ajax als een feniks uit zijn as lijkt te herrijzen en Johan Cruijff op de nog
smeulende puinhopen een nieuwe toekomst probeert op te bouwen, worden door
de Tegenpartij afdeling Amsterdam (de F-side) pamfletten uitgedeeld waarin
vooral wordt afgerekend met voorzitter Ton Harmsen. Zijn portret prijkt boven aan
een vlugschrift waarin hij wordt beschuldigd van een poging om de club definitief
in rookte laten opgaan: „Een komplot, ingezet door bovenstaand
staatsgevaarlijk individu, in samenwerking met AZ’67-infiltrant M. d. V. om Ajax
kapot te maken is bijna gelukt”.
Noodzaak
Heilzaam
Inwerken
A- - gI •-?
Trainers zijn niet meer
Ee:
in
UKt
or. A.
dan bedrijfsleiders
;ar:
nen e
en
;e
'Su:
id
t
ar
„adequaat"
vertegenwoordigd
V
Si
naal
land
iale
ij de
te
ch
:m,
aid.
Een afdoend antwoord op die acties lijkt
het aantrekken van het duo Cruijff-
Jansen. Terwijl de F-siders Ajax in hun
pessimisme al zagen degraderen naar de
eerste divisie, werden met Cruijff als
„technisch adviseur” en ex-Feyenoorder
Wim Jansen als laatste man nieuwe
kennis en inspiratie binnengehaald.
t Harmsen had een week eerder van
L kennissen de tip gekregen dat Amerika-
ganger Wim Jansen beschikbaar was. Het
radarwerk werd meteen op gang
gebracht. Vorige week dinsdag werd
contact met hem opgenomen, twee dagen
later kon „Willem de Zwijger”, die tot
voor een halfjaar nog met Feyenoord
opstond en naar bed ging, zich Ajacied
noemen. Een sensationele ontwikkeling
die te maken had met het feit dat Cruijff,
met wie Jansen heeft gevoetbald bij de
Washington Diplomats, kort ervoor met
Ajax was „rond” gekomen.
Ajax. Wij hebben dat willen voorkomen
door de trainer met Jansen nieuw
gereedschap in handen te geven. De
cyclus van geblesseerde spelers moest
worden doorbroken”.
zoals m mijn verwarmingsbedrijf, daar
kan iemand ook niet zomaar een machine
van twee ton kopen. Het bestuur moet een
vinger in de pap houden”.
Harmsen wekt echter de indruk alsof hij
er constant met zijn hele hand in roert.
Beenhakker heeft er dan ook erg veel spijt
van dat hij niets over zijn bevoegdheden
heeft laten vastleggen. „Alleen mijn
salaris, mijn vrije dagen en de duur van
mijn contract staan op papier”. Harmsen
pareert die aanval door op te merken dat
„Beenhakker niet was genomen als hij
meereisen had gesteld”.
De praktijk heeft daardoor geleerd dat
over het aantrekken van enkele spelers
(Galjé, Molenaar, Ziegler en Hamberg)
overleg is gepleegd, maar dat
bijvoorbeeld bij het vertrek van
Tahamata naar Standard Luik en de
komst van Wiggemansen er plotseling
geen inspraakprocedure meer bleek te
zijn. Over Wiggemansen, die voor 300.000
gulden werd overgenomen van FC
Amsterdam, maar ondanks de vele
blessures nauwelijks heeft gespeeld zegt
daar
voelen.
Met andere woorden: de KNVB kan
zich er niet achter verschuilen dat hij
alleen met de broeder-voetbalbond te
maken heeft, want ze zijn geen gelijke
partners.
en bezoedeld, maar om nu als KNVB,
sportbond met 1.050.000 leden, te sugge
reren dat je je op één en hetzelfde
niveau beweegt als handel en politiek,
dat gaat wel heel erg ver. Hebben ze u
daar tevoren voor gewaarschuwd, toen
een optie op hem”. Een alternatief voor
Tahamata werd evenwel niet
aangedragen, zoals ook de versterking
voor de verdediging lange tijd uitbleef.
Harmsen: „Wij hebben overal
rondgekeken, maar de salariseisen van de
verschillende spelers waren steeds te
hoog. In de pers is de naam Pezzey van
Eintracht Frankfurt gevallen toen die met
zijn eigen club onderhandelde. Wij zouden
contact met hem opgenomen hebben, hem
gevraagd hebben om naar ons te komen,
maar daar is niets van waar. Pezzey
hebben we nooit gezien of gesproken. We
laten ons niet gebruiken door dergelijke
spelers om hun inkomen op te schroeven”.
Intussen weigerde Ajax, in navolging
van Feyenoord, enkele jaren genoegen te
nemen met een plaats op het tweede plan,
om in die tijd de zaak te renoveren.
Beenhakker, in het verleden jeugdtrainer
bij Ajax en Feyenoord, had graag als
opbouwwerker willen fungeren, maar
kwam er al gauw achter dat zijn bestuur
prestaties en Europees voetbal bleef
eisen. Harmsen: „Ik ben niet voor de lijn
die Feyenoord heeft gevolgd. Wij willen
meer voetbalkwaliteit. Je kan er niet
onderuit dat je steeds ervaren punten in je
Ajax-far
onlntert
voorste]
elftal moet houden. Het inbrengen van
jeugd is prima, daar gaan we ook mee
door. Maar die jongeren moeten wel
worden geleid, zoals dat nu gaat gebeuren
met Wim Jansen. Een geweldige prof die
nog leeft als een monnik. Velen kunnen
aan hem een voorbeeld nemen. Ik denk
dat onze jeugd te weinig professioneel
leeft”.
or
de
daa:
’xor:
har. 2,
?W t
8 tent
u zich aanmeldde als lid van de KNVB?
Kan er geen Nationale Strippenkaart
worden gecreëerd, waardoor je tegelijk
lid bent van de KNVB, de Effectenbeurs
en het CDA?
volgen, gaat de KNVB-sectie betaald
voetbal haar eigen weg! Net als het
NOC toen het erom ging naar Moskou te
gaan of niet.
Ik heb daar, om de waarheid te zeg
gen, niet zo’n moeite mee. Tenslotte is
het KNVB-bestuur in de eerste plaats
verantwoording schuldig aan zijn le
den, die dit bestuur hebben gekozen.
Het KNVB-bestuur is niet gekozen door
het Nederlandse volk, maar door de
KNVB-leden. En zonder daar een on
derzoek naar te hebben gedaan, durf ik
.rustig te stellen dat een ruime meerder
heid van de Nederlandse KNVB-leden
van mening is dat het Nederlands elftal
naar Uruguay moet gaan, behalve als
de kans bestaat dat het daar tegen de
regering van Uruguay moet spelen met
een handicap van 20 doelpunten. Het
komt mij voor dat het KNVB-bestuur in
eerste instantie verantwoording schul
dig is aan zijn leden, en niet aan het
Nederlandse volk zoals het in de Twee
de Kamer vertegenwoordigd is. In het
kort geleden verschenen boek .Alle 'fei
ten' op een rijtje" lees ik op pagina 245
dat Nederland vorig jaar 4.235.572 geor
ganiseerde sportbeoefenaars telde. Dat
is 1 georganiseerde sportbeoefenaar op
3,3 Nederlanders, ouden van dagen en
baby's inbegrepen. Pas als er onder de
150 Tweede-Kamerleden 45 georgani
seerde sportbeoefenaars zitten, mogen
de Nederlandse sportbeoefenaars zich
En de KNVB kan zich er weliswaar
WEL achter verschuilen dat hij geen
..speerpuntpositie" wil innemen, dat
eerst ook de diplomatieke betrekkingen
en de handelsbetrekkingen moeten wor
den opgeschort alvorens weer de sport
de kastanjes uit het vuur moet halen,
maar dat argument vind ik nu juist zo
onbegrijpelijk. Handel, sport en diplo
matie zijn toch geen gelijksoortige
grootheden? Zoals toch ook kunst niet
op één lijn gesteld mag worden met
handel en diplomatie? Kunst en sport
proberen toch juist een beetje te ontstij
gen aan de sfeer van handjeklap, com
promissen. winstbejag en wat dies meer
zij? Natuurlijk zijn sport en kunst niet
rein en onbesproken, en zijn handel en
diplomatie (politiek) niet louter onrein
PvdA Tweede Kamerleden Ed van Thijn en Harry v.d. Bergh tijdens het Uruguay-debat
in de Tweede Kamer.
Harmsen: „Ik geef toe dat het aantrekken
van Wiggemansen een omstreden zaak
was, maar je mag je als bestuur op zijn
tijd toch wel een uitstapje veroorloven?
Stel dat wij een jongen als Ophof, die nu
zoveel voor het elftal betekent, niet
hadden gekocht, dan had Beenhakker het
nog moeilijker gehad. Hij moet niet
vergeten dat het bestuur
verantwoordelijk is en blijft, ook toen met
Simon Tahamata. Iedereen wist te
vertellen dat wij er verkeerd aan hadden
gedaan om hem te laten gaan. Als zo
iemand bij een andere club wel goed
draait wordt al gauw vergeten dat hij bij
ons zoveel moeilijkheden heeft gehad”.
„De laatste wedstrijden heeft Simon
eigenlijk alleen maar op de bank gezeten.
Hij had psychische problemen, hij zat
opgescheept met twee contracten van
schoenenfabrikanten. Alles bij elkaar
vonden we het beter als hij een tijdje naar
het buitenland zou gaan. Hij weet dat hij
altijd bij ons kan terugkomen, wij hebben
Met andere woorden: ik vind dat het
Nederlands elftal NIET naar Uruguay
moet gaan. Je gaat niet naar een spel-
letjesavond in het huis.van de gehange
ne, en zeker niet op uitnodiging van de
ophanger zelf. Ik weet wel dat het Ne
derlands elftal niet door de regering
van Uruguay is uitgenodigd maar door
de KNVB, maar we hoeven elkaar geen
mietje te noemen: in een zo dictatoriaal
geregeerd land worden zulke uitnodi
gingen alleen met toestemming van bo
venaf verzonden. Als de minister van
buitenlandse zaken van Uruguay tegen
de Uruguayaanse voetbalbond zegt:
„Nederland mag u onder geen beding
uitnodigen, want dat zijn allemaal
linkse rakkers, die Klaauw voorop!",
dan zal de Uruguayaanse voetbalbond
dat heus niet aan zijn laars lappen,
zeggende: wij hebben onze eigen verant
woordelijkheid!
Terugkijkend op die persoonlijke
aanvallen maakt Harmsen niet de indruk
dat de druiven die hij en passant in hoog
tempo in zijn mond laat verdwijnen, erg
zuur zijn: „Ach, ze weten gewoon niet
waar ze over praten. Er zijn vijf mensen
verantwoordelijk bij Ajax, niet alleen ik.
Die mensen die mij zonodig willen
uitschelden en weg willen hebben zijn
gewoon slechte verliezers. Ik kan mij
voorstellen dat er mensen zijn die verder
in de week hun energie niet kwijt kunnen
en zich daarom op de tribune afreageren,
maar laten ze dat dan wel positief doen.
Neem nou die wedstrijd tegen NEC, er
werd ook geroepen om Ling die toen niet
kon lopen en daarvoor was ook nog eens
Keje Molenaar van het veld gedragen. Als
men dan nog zo gaat lopen schelden op
een voorzitter, dan vind ik dat erg vreemd
en dan vraag ik me af waar men mee bezig
is”.
STOPPER
Een maand geleden werd Harmsen ook al
onder vuur genomen. Supporters
verlieten tijdens de rust van de wedstrijd
AjaxNEC hun vaste stek achter het
doel, bestormden massaal vak C waarbij
bejaarde suppoosten zouden zijn
platgewalst ais ze niet opzij waren gegaan,
en richtten vandaar spreekkoren aan het
adres van hun vijand op het ernaast
gelegen ereterras: „Harmsen dood;
Harmsen rot op”. De aanval op die
woensdagavond van de 29e oktober was
zo grof, dat zelfs erevoorzitter Jaap van
Praag, die toch bepaald niet bekend staat
als zijn grootste kameraad, Harmsen na
afloop opbelde: „Hij heeft me na die
schandalige vertoning sterkte
toegewenst”.
Hoewel ook trainer Leo Beenhakker
enthousiast op de ontwikkelingen
reageerde („ik zie het echt niet als een
motie van wantrouwen, eerder als een
verjaardagscadeautje”) kwam het
vreemd over dat hij pas werd ingelicht
toen alles reeds was beklonken. En dat
terwijl Beenhakker toch moet oppassen
dat hij door een overijverige Cruijff niet
monddood wordt gemaakt, alle goede
bedoelingen ten spijt. Niet voor niets
stelde Beenhakker afgelopen zondag na
afloop van de wedstrijd tegen FC Twente
vast: „Ik mag mijn bed hier wel
neerzetten. Cruijff en Jansen praten
zoveel over voetbal dat ik er vanaf nu dag
en nacht mee bezig ben”.
Informatie vooraf werd door Harmsen
evenwel niet verstandig geacht, bang als
hij was dat dan andere partijen wakker
zouden worden geschud. Wat dat betreft
riep hij herinneringen op aan de periode
waarin Cor Brom Ajax trainde.
Harmsen nam op 31 augustus 1978 het
werk van Jaap van Praag over, hoewel hij
daarvoor geen enkele ervaring had
opgedaan als clubbestuurder. Hij was
alleen vier jaar actief voetballer bij Ajax
geweest, van 1944 tot 1948. Verder dan het
vierde elftal had hij het echter nooit
gebracht. Toen hij een eigen zaak, een
verwarmingsbedrijf, ging runnen hield
hij het voor gezien, al bleef hij nog wel lid
en via werknemers als Van der Kuil,
Bleyenberg en Schaaphok in contact met
Ajax. Harmsen werd dan ook
geïntroduceerd vanwege zijn
leiderscapaciteiten, niet om zijn
voetbalkennis.
Toch bemoeide hij zich al snel met Broms
werk, dat gedeeltelijk werd afgekeurd
alvorens Brom zelf werd afgekeurd. Van
iemand met een jaarinkomen van 185.000
gulden mag je verwachten dat hij
opdrachten van hogerhand uitvoert, zo
lichtte Harmsen zijn ingreep destijds toe.
„Als Brom een cao had gehad met
aangepast salaris dan zou dit niet zijn
gebeurd. Dan had hij zijn driejarig
contract gewoon uitgediend”.
Met Jansen, die zondag debuteert tegen
Feyenoord, rekent Ajax erop dat het zijn
abonnement op Europa-Cupvoetbal zal
verlengen. Bij een club als Ajax is
deelneming aan een van de drie Europese
toernooien noodzaak. Om die reden het
Harmsen voor het seizoen weten dat Ajax
in ieder geval de halve finale van het
Europa-Cuptoemooi voor
landskampioenen moest halen. In
werkelijkheid gingen de Amsterdammers
echter al in de tweede ronde onderuit
tegen Bayern München. Van de
verwachte recette van bijna twee miljoen
gulden kwam in de thuiswedstrijd nog
geen 250.000 gulden binnen.
Harmsen: „Als we door Bayem waren
uitgeschakeld, maar wel een vol stadion
hadden gehad, dan was het seizoen voor
ons goed geweest en hadden we niet zoals
nu een strop van ongeveer anderhalf
miljoen gehad. Maar dat betekent niet dat
we er nu zo slecht voorstaan. Vergeet niet
dat ons stadion, dat ons eigendom is, voor
een gulden op de balans staat en voor 27
miljoen is verzekerd. Ajax is echt nog wel
gezond. Om het zo te houden zullen we
tussentijds moeten investeren zoals nu
met Jansen”.
Het contracteren van Jansen stond in feite
los van de vele blessures waarmee Ajax
dit seizoen tobt. Ook met een complete
ploeg zou Ajax in verdedigend opzicht
incompleet zijn geweest. Dat neemt
overigens niet weg dat de terugval van
Ajax voor een belangrijk deel is toe te
schrijven aan de waslijst van
geblesseerden. Hoewel de problemen
begonnen in het toernooi in Madrid
waaraan kort voor de competitie werd
deelgenomen en waarin Ophof en
Hamberg de nodige schade opliepen,
vindt Harmsen het geen beleidsfout dat
Ajax naar Spanje is gereisd: „We zullen
op dit moment wel voorzichtig moeten
zijn met het spelen van extra wedstrijden
en toernooien omdat we ons geen nieuwe
blessuregevallen kunnen permitteren.
Dat zal wat schelen in de inkomsten, maar
dat moet dan maar. Vorig jaar verdienden
we zeven ton aan vriendschappelijke
wedstrijden, dit jaar tot nu toe een half
miljoen”.
Harmsen verblikt of verbloost er niet van.
Hij zegt de zaken goed onder controle te
hebben en eigenlijk alleen nog
moeilijkheden te hebben met
journalisten. Harmsen probeert als
perschef en als redacteur van het
clubblad „de Ajacied” zelf te bepalen wat
nieuws is dat naar buiten kan worden
gebracht. Desondanks of juist daarom
heeft hij conflicten met de pers niet
kunnen vermijden. Harmsen wijdt dat
aan de onwil van een aantal journalisten
en heeft ze al afgeschilderd als
lijkenpikkers en ratten.
„Ik heb er echt wel begrip voor dat er over
randzaken wordt geschreven, maar een
aantal journalisten schrijft alleen
negatief. De argeloze toeschouwer denkt
dan dat het een rotzooitje is bij Ajax. Een
programma als „Tussen start en finish” is
niet goed voor het Nederlandse voetbed,
daarin wordt alleen op de man gespeeld.
Als ik het heb over lijkenpikkers dan is
dat niet voor iedereen bedoeld. Wie de
schoen past trekke hem aan. Men weet
toch onderhand wel wat men aan mij
heeft. Ik ben zelf voor alles en nog wat
uitgescholden. Ik heb een plakboek dat
volstaat met beledigingen. De
journalisten mogen alles schrijven, maar
ik niet. Juist zij, die zo op de man
schrijven, hebben weinig
incasseringsvermogen, terwijl je in hun
stukken tussen de regels door de blinde
haat kan lezen”.
Harmsen: „We zijn erg blij dat we dit in
een paar uur hebben kunnen regelen. We
zullen moeten afwachten hoe dit in
werkelijkheid uitpakt, maar voorlopig
kan ik alleen maar zeggen dat dit voor
Ajax erg heilzaam kan werken. Dat er iets
moest gebeuren was duidelijk. Niet dat we
eraan twijfelden dat Ajax het volgend
seizoen Europa-Cupvoetbal zou spelen,
laat staan dat we zouden degraderen”.
Toch is de kans nog altijd groot dat Ajax
voor het eerst sinds het seizoen 1965-’66
geen Europees voetbal zal spelen.
Harmsen: „Zoiets overkomt een club als
Ajax nu niet meer. Als de Nederlandse
betonmaatschappij geen orders meer
krijgt gaat die ook failliet. Zo is dat ook bij
Anno 1980 is de inmiddels 55-jarige
Harmsen, tevens eigenaar van een
modezaak en woonachtig in Avenhom,
nog altijd iemand die hard van zich kan
afslaan en weinig oog heeft voor de
verpakking. Hij geeft toe dat hij een jaar
nodig heeft gehad „om overal achter te
komen”. „In de statuten is nu opgenomen
dat een nieuwe bestuurder drie maanden
moet worden ingewerkt. Dat is dit jaar
dan ook gebeurd met de penningmeester,
Bartels”.
De olifantachtige manier waarop
Harmsen door de porseleinkast stapte
waarin het betaald voetbal zich afspeelt,
is enigszins veranderd. Zijn zienswijze is
daarentegen vrijwel onveranderd
gebleven. Onder het motto „ze krijgen me
met geen tien paarden van mijn koers af’
weigert hij nog altijd om heilige huisjes te
ontzien. „In het betaalde voetbal moetje
niet aan de bevoegdheden van een trainer
komen. Die is nu eenmaal onaantastbaar.
Nou, voor mij zijn Beenhakker en al die
andere trainers niet meer dan
bedrijfsleiders die af en toe een verhaaltje
mogen vertellen tegen de pers en verder
kunnen ze rapporten samenstellen waarin
ze hun verlangens kenbaar maken. Net
Alles loopt op rails en rolletjes. Een
ruime meerderheid van de Tweede Ka
mer heeft geoordeeld dat het „onnodig
en ongewenst” is dat het Nederlands
elftal, de Oranjeleeuwen zogezeid, zich
in Uruguay vertoont om luister bij te
zetten aan het mini-WK-feestje van het
fascistische dictatoriale regime aldaaf.
Klaauw zal zo vriendelijk zijn om deze
boodschap door te geven aan de autori
teiten van de KNVB (want je weet maar
nooit of die luidjes kranten lezen, en zo
ja, of zij zich dan niet beperken tot de
sportpagina’s, terwijl het bericht wel
eens op de voorpagina zou kunnen
staan). Klaauw zal niet zo vriendelijk
zijn om daaraan ook zijn eigen veront
rusting, teleurstelling, gekrenktheid en-
of razernij over de reisplannen van de
KNVB toe te voegen. En de KNVB zal
op 13 december besluiten toch naar
Uruguay te gaan.
Dat is me ook wat! Onze volksverte
genwoordiging zegt nee, niet doen, dat
kun je niet maken, en dan gaat de
KNVB toch! Rara hoe kan dat in een
democratie? Het volk zegt, bij monde
van zijn vrij gekozen volksvertegen
woordiging (het woord zegt het al), dat
het heel kwalijk, gênant en eigenlijk
nogal schandelijk is om je als eregast te
laten ontvangen door premier Martirio
en minister Asesino (ik verzin maar
even voor de vuist weg een paar namen)
en in plaats van de stem des volks te
meer de 1
degrade*.
Ajax neef
zaterda-
zondag *4
zondag ?1
Juist Ir
overwinni:
aata ie
mogen NGC
mijn club
-c maken,
ax is mijn
