Kabinet geeft nederlaag toe
Ingrijpen Israëlisch
leger op Jordaanoever
Bestaan enorm
olieveld in
Reagan houdt vast aan
Siberië ontkend
akkoorden Camp David
Booreilanden
Peru bezet
Weer beving in
West-Algerije
Jamani bepleit
bevriezing van
olieprijzen
Betoging tegen luchthavens
Steun voor hongerstakers
Westduitse FDP
Verzet tegen uitwijzing burgemeesters
Mededeling aan Cairo en Jeruzalem
Brezjnjev in India
Vliegtuigkapers
na miljoenenroof
gearresteerd
Pugwash pleit
voor vermindering
van kernwapens
Skiërs omgekomen
blijft SPD trouw
11
DECEMBER
en
tfé
ap
i hij
rige
•eeg
per-
Ige-
alek
De-
ran-
jlek
inti-
dke
jsfi-
iek,
a 62
niet
ook
dun
ten,
dde
laar
ge
iten
ziet
nti-
be-
ert.
der
ing,
t en
un-
ko-
ord
ben
wel
ens
like
len,
sier
een
list.
hr
MAANDAG 8
BINNEN- EN BUITENLAND
19 8 0
2
e
(Van onze redactie buitenland)
LISSABON. De door links gesteunde zittende president
generaal Ramalho Eanes, heeft gisteren al in de eerste ronde de
Portugese presidentsverkiezingen gewonnen.
Si
Eanes wint Portugese
presidentsverkiezingen
Jamani
Volgens de officiële einduitslag behaal
de Eanes 56,43 procent van de stemmen en
zijn belangrijkste tegenstrever, generaal
Antonio Soares Carneiro van de Demo
cratische Alliantie 40,25 procent.
Toen het even na middernacht duidelijk
was dat hij had gewonnen, verklaarde
Eanes, dat dit „een overwinning van de
democratie” betekende. Hij zei dat hij een
gematigde politiek zou voeren en dat hij
zou ijveren voor sociale stabiliteit in zijn
land.
Plaatsvervangend premier na de plotse
linge dood van premier Sa Carneiro vori
ge week, Freitos do Amaral, zei gisteren
voor de televisie bezorgd te zijn over de
Hij gaat alleen akkoord met wijzigingen
in de onderhandelingen als Egypte en
Israel daarmee instemmen. Dat meldt de
New York Times na een gesprek met
president Carters afgezant voor het Mid-
den-Oosten Sol Linowitz. Deze heeft de
boodschap op verzoek van Reagans voor
naamste adviseur in buitenlandse politie
ke zaken, Richard Allen, overgebracht
aan beide landen.
Linowitz vliegt het komende weekeinde
naar het Midden-Oosten en zal Reagan
rapport uitbrengen over de stand van
zaken in het overleg over Palestijns zelf
bestuur.
„We zijn er bijzonder optimistisch over
dat de Sovjet-Unie een uitnodiging van de
nieuwgekozen president zal aanvaarden
om zolang als nodig is rond de tafel te
gaan zitten en te onderhandelen over
Volgens de Times is er een kans dat
Linowitz ook onder Reagan onderhande
laar voor het Midden-Oosten blijft, hoe
wel Linowitz zei dat volgens hem „iemand
die dichter bij Reagan staat” dat maar
moet doen.
Oud-minister Mosje Dajan van Defensie
heeft zijn teleurstelling erover uitgespro
ken dat de autoriteiten het advies van het
hooggerechtshof naast zich neer legden,
de notabelen een „proeftijd” te geven.
Toen de autoriteiten toch overgingen tot
verwijdering van de twee burgemeesters,
kwam het op de Bir-Set-universiteit bij
Ramallah tot anti-Israelische betogingen.
seerde het ook, de uitwijzing te herover
wegen.
Vooral de Russen zouden erg voor voort
zetting zijn. Op de volgende conferentie,
zo werd gezegd, zal men ook weten waar
men wat betreft de veiligheid aan toe is
met de nieuwe regering in de Verenigde
Staten.
t dat
ijzer,
i te
rn te
nke-
jaan,
om
«ds-
men
luid,
ft is
ma
tt de
■t de
mee
ge
weer
tuft,
za-
van
ir in
i dat
nten
iden
jefa-
be-
otje,
zijn
een
jaar,
;am-
ring
doc-
een
zich
aten
we
het
94
ioe,
ne
en
ker
ch-
eze
ich
ren
rijn
no
ten
de
in
ge-
dat
itie
mn
on
net
an-
isi-
net
:he
len
i z’n
dat
i al-
ma-
ioor
er
'een
mo-
>rte-
ver-
ordt
De zeven eisen erken
ning als politiek gevan
gene. De dag ervoor
protesteerden in Du
blin. de hoofdstad van
de Ierse republiek, ruim
25.000 mensen voor
hetzelfde doel. Beide
demonstraties werden
aan de vooravond ge
houden van het bezoek
dat de Britse premier
Thatcher vandaag aan
Dublin brengt.
TULSA (AP). De hoofdredacteur van
een Amerikaans vaktijdschrift op het ge
bied van olie en gas, heeft het bericht met
betrekking tot de ontdekking van een gi
gantisch olieveld in het westen van Sibe
rië, omschreven als „belachelijk” en „on
zinnig”. Het Zweedse bureau Petrostudies
stuurde vrijdag een bulletin de wereld in
waarin er sprake van was dat in de bodem
van West-Siberië 4500 miljard vaten (van
159 liter) olie zou zitten.
Gene T. Kinney, de hoofdredacteur van
het tijdschrift, verklaarde dat het olieveld
niet nieuw is en al in 1965 is ontdekt. De
reserves van het gebied zijn volgens hem
ook veel kleiner. In het bericht van Petro
studies werd melding gemaakt van een
olievoorraad die „verschillende malen”
groter zou zijn dan die van het hele
Midden-Oosten.
Kinney zei dat in juni dit jaar een uitge
breid verslag over de oliereserves in het
gebied is verschenen. Daarin was sprake
van een hoeveelheid van 10 miljard vaten.
Ook van Russische zijde zelf is het Zweed
se bericht inmiddels tegengesproken.
CHAMBERY (AFP/Reuter). In het
oosten van Frankrijk is gisteren een skiër
om het leven gekomen door een lawine op
2.000 meter hoogte in de Val d’Isère. Vol
gens deskundigen werd de lawine veroor
zaakt door onvoorzichtig manoeuvreren
van het slachtoffer. Een tweede skiër
werd gewond.
In het oosten van de Zwitserse Alpen
werd in het weekeinde een skiliftbediende
gedood door de eerste ernstige sneeuwla-
wine. Twee andere mannen die bedolven
werden, wisten zich uit de sneeuw los te
werken.
In de buurt van Engelberg op 66 kilome
ter ten zuiden van Zurich werden zes
skiërs onder een lawine bedolven. Allen
werden een uur later bevrijd. Een
overleed op weg naar een ziekenhuis. Drie
werden ernstig gewond.
Linowitz zei de Times dat het van het
grootste belang is dat Reagan zo spoedig
mogelijk na zijn installatie als president
op 20 januari, de Egyptische president
Sadat en de Israëlische premier Begin
ontmoet.
TEL A VIV-JERUZALEM (AFP/REUTER/UPI/DPA) Op de westelijke
oever van de Jordaan is het Israëlische leger gisteren in actie gekomen om te
verhinderen dat arabische jongeren voor de tweede dag achtereen betoogden
tegen de definitieve verbanning van twee vooraanstaande Palestijnen.
De verbanning in mei van de burge
meesters van Hebron en Chalchoul, Fahd
Al-Qawasme en Mohammed Milhem was
rechtmatig, zo oordeelde het Israëlische
hooggerechtshof vrijdag. Maar, zo advi-
evenwichtige, controleerbare recht
vaardige akkoorden inzake wapenbeper-
king", zo zei Allen.
Met betrekking tot de Amerikaanse mi
litaire kracht zei Allen te verwachten dat
Reagan samen met het Congres voorlopig
zal werken aan een versterking van het
militaire arsenaal van de Verenigde Sta
ten. Dit moet dan een antwoord zijn op
wat Allen noemde „de bijzonder nadelige
positie”, waarin de VS zich bevinden wan
neer de Russen hun militaire inspannin
gen verder opvoeren. Hij zei dat dit zou
leiden tot de „afgewogen militaire verster
king” waarmee Reagan beloofd heeft „de
marge van veiligheid” met betrekking tot
de Sovjet-Unie te zullen herstellen.
(Van onze redactie buitenland)
KOEWEIT. Saoedi-Arabië zal er op
de komende conferentie van olie-exporte-
rende landen (OPEC) op Bali voor pleiten
de olieprijzen te bevriezen. Dat heeft de
Saoediarabische olieminister sjeik Ach-
med Jamani gisteren gezegd bij aankomst
in Koeweit, waar vandaag de halfjaarlijk
se vergadering van de negen landen tel
lende organisatie van olie-exporterende
landen (OPEC) is begonnen.
„We zijn gematigd en we zullen blij zijn
als de olieprijzen worden bevroren”, al
dus Jamani. Hij zei verder dat de OPEC-
conferentie die op 15 december moet be
ginnen, zeker zal doorgaan. Enige dagen
geleden pleitte minister Oteiba van de
Verenigde Arabische Emiraten, die ook
voor bevriezing van de olieprijzen is, voor
uitstel van de conferentie vanwege ver
deeldheid binnen de OPEC. Ook de oorlog
tussen Iran en Irak zou het doorgaan van
de conferentie kunnen bemoeilijken, zo
verklaarden enkele OPEC-ministers een
paar dagen geleden.
NEW DELHI (Reuter/AFP). De Russi
sche president en partijleider Leonid
Brezjnjev is vandaag in New Delhi gearri
veerd voor een officieel bezoek van vier
dagen. Hij zal besprekingen voeren met
onder anderen premier Indira Gandhi.
NEW YORK (UP/Reuter/AP). De
nieuwe Amerikaanse president Ro
nald Reagan heeft Egypte en Israel
laten weten, dat hij wil vasthouden
aan de akkoorden van Camp David
als raamwerk voor verdere onder
handelingen over vrede in het
Midden-Oosten.
Richard Allen heeft gisteren gezegd te
geloven dat de Russen bereid blijven te
onderhandelen over het Salt 2-verdrag,
ondanks berichten die het tegendeel
beweren.
LIMA (Reuter). Stakende arbeiders in
de Peruaanse olieindustrie waren gisteren
heer en meester op zestien booreilanden
voor de noordelijke kust van Peru. Ook
aan de wal werd gestaakt. Volgens pers
berichten hebben elfduizend arbeiders
van olie-installaties in het noorden van het
land het werk neergelegd.
Het geschil begon vorige week dinsdag,
toen arbeiders van de Amerikaanse olie
maatschappij Belco 36 booreilanden voor
de Peruaanse kust bezetten en het
toezichthoudend personeel wegzonden.
Met hulp van de marine wist de politie
vrijdag de arbeiders op twintig boorin
stallatie te overreden hun actie te beëindi
gen. Volgens persberichten slaagden de
bemanningen van zestien andere boorei
landen er in de politieboten op afstand te
houden.
De stakers eisen dat ontslagen collega’s
weer in dienst worden genomen en dat er
garanties komen tegen eventuele toekom
stige ontslagen.
CARACAS (UPI). De politie in de
Venezolaanse hoofdstad Caracas heef gis
teren bekendgemaakt dat leden van een
bende, die vrijdag een DC 9 kaapten en er
vervolgens met 1,6 miljoen dollar (3,2 mil
joen gulden) vandoor gingen, gepakt zijn.
De politie wilde geen details geven van de
aanhouding, minder dan 24 uur na de
kaping.
Commissaris Giron van de politie van
Caracas deelde mee dat het geld terecht is
dat een aantal personen is gearresteerd,
onder wie „intelligente mensen, die helaas
in misdadige kringen terecht zijn geko
men”. Volgens de autoriteiten behoorden
tot de gearresteerden „afgestudeerden die
vroeger aan linkse guerrilla-activiteiten
deelnamen”.
De kapers gingen er vrijdag met de DC
9 van de Venezolaanse maatschappij Ae-
ropostal vandoor, die met 104 passagiers
op weg was van Porlamar naar Caracas.
Ze dwongen de piloot naar Higuerote (95
kilometer ten oosten van Caracas) te vlie
gen, waar het vliegveld door gewapende
medeplichtigen was „overgenomen”. Na
de landing verdwenen ze met de 1,6 mil
joen dollar die in het bagageruim lag.
Tijdens de kaping gaven de rovers zich
uit voor het Caribisch Lucht-Guerrilla
Commando. Maar volgens de politie gaan
achter deze naam ex-guerrillastrijders
schuil, die zich nu met „gewone” misdaad
bezighouden.
Als nasleep daarvan werden gisteren nog
twaalf studenten van deze universiteit
door de militaire autoriteiten vastge
houden.
Het meisjesatheneum van Chachoul is
voor onbepaalde tijd gesloten, nadat ook
daar zaterdag een met geweld gepaard
gaande demonstratie was gehouden.
De verbanning van de twee burgemees
ters geschiedde in mei, als represaille voor
het in koelen bloede doden van zes joden.
De autoriteiten motiveerden de uitwijzing
met te zeggen dat de Palestijnse burge
meesters de bevolking hadden opgezet
tegen het Israëlische gezag. Ze mochten
echter het land weer in, nadat vastgesteld
was dat de zaak onder de jurisdictie viel
van een burgerlijke rechtbank en in laat
ste instantie van het Israëlische hoogge
rechtshof. Dat gaf vrijdag zijn fiat aan de
handelwijze van de militaire autoriteiten.
De burgemeesters zijn intussen in de
Libanese hoofdstad Beiroet aangekomen.
Daar hebben ze laten weten, alles in het
werk te zullen stellen om uiteindelijk naar
de westelijke Jordaanoever terug te
keren.
Mosje Dajan verklaarde zaterdag voor
de radio, er zeker van te zijn dat de
aanslag op twee andere burgemeesters
(een represaille-maatregel voor de moord
op de vijf joden) het werk geweest is van
extremistische Israëliërs „die de arabie
ren wilden laten zijn dat zij net als de
Palestijnen in staat zijn tot het plegen van
terreurdaden”.
Het was de derde Pugwash-conferentie
in Genève dit jaar. In april riep men
NAVO en Pact van Warschau op onmid
dellijk onderhandelingen te beginnen
over beperking van de kernbewapening in
Europa. Onder de deelnemers van de nu
gehouden bijeenkomst waren Paul Doty
van het centrum voor wetenschap en bui
tenlandse politiek van de Harvard-Uni-
versiteit in Connecticut en leden van de
Russische academie van wetenschap, on
der wie generaal b.d. Mikhail Milstein van
het instituut voor studie van Noord-Ame
rika van de academie. De bondsrepubliek
was in Genève vertegenwoordigd door
generaal b.d. graaf Wolf von Baudissin.
De volgende Pugwash-conferentie vindt
waarschijnlijk in de lente vn 1981 plaats.
economische en sociale gevolgen van de
uitspraak van de kiezers. Hij bracht in
herinnering, dat de huidige president is
herkozen met steun van de Portugese
communistische partij. Eanes zelf her
haalde, dat de steun die hij van links heeft
gekregen, er een „zonder voorwaarden” is
geweest.
Kort na twaalf uur vannacht liet het
conservatieve kabinet dat zich de laatste
jaren steeds fel heeft gekeerd tegen de
president, weten dat het was verslagen.
„De regering erkent, dat president Eanes
heeft gewonnen. Wij zullen maandag ons
ontslag indienen, maar wij verwachten
dat de president de regering zal vragen de
zaken waar te nemen tot zijn tweede man
daat op 14 januari begint,” aldus minister
Alvaro Barreto.
Uit de uitslag blijkt, dat het door de
rechtse partijen gehoopte emotionele ef
fect op de verkiezingen na de dood 4
december van de populaire premier Sa
Carneiro, is uitgebleven. Nog vrijdag gaf
de Democratische Alliantie, een coalitie
van drie rechtse partijen, een verklaring
uit waarin werd gezegd, dat stemmen op
de presidentskandidaat Soares Carneiro
de enige manier was het werk van de
omgekomen premier voort te zetten.
FRANKFORT-TOKIO (Reuter/UPI). Ruim tienduizend mensen hebben giste
ren betoogd tegen plannen tot uitbreiding van de luchthaven van Frankfort.
Daarvoor zou in een aangrenzend bos moeten worden gekapt. De luchthavendirectie
en de overheid van de deelstaat zeggen dat een nieuwe landingsbaan dringend nodig
is om alle verkeer op te kunnen vangen.
De tegenstanders van uitbreiding wijzen op het lawaai en de luchtvervuiling die
erger zullen worden en het bos dat grotendeels verloren zal gaan.
Duizenden betogers voerden actie tegen de internationale luchthaven van Tokio,
Narita. Er werden brfden verbrand, vuurwerk afgestoken en grote ballon opgelaten,
maar volgens de directie werd het luchtverkeer er niet door gehinderd.
De nieuwe luchthaven Narita is bij herhaling doelwit van betogers geweest omdat
boerenland erdoor werd onteigend en milieubeschermers vervuiling voorzagen. De
ongeregeldheden die met de betogingen gepaard gingen, hebben de afgelopen jaren
aan minstens vijf mansen het leven gekost.
Gisteren waren er 8.000 man politie op de been en gevechten zijn uitgebleven. De
betogers hebben gezegd dat zij de luchthaven volgend jaar zullen verlammen door
de brandstoftoevoer voor de vliegtuigen af te snijden.
GENÈVE (DPA). Ter afsluiting van
niet-offïciële besprekingen tussen Oost en
West in Genève is gisteren een lans gebro
ken voor een „substantiële en gecontro
leerde vermindering van het aantal kern
wapens in Europa”. De wens staat in een
gemeenschappelijke verklaring van onge
veer 30 wetenschapsmensen, politici,
voormalige hoge regeringsfunctionaris
sen en militairen uit 17 landen de Ver
enigde Staten en de Sovjet-Unie inbegre
pen na tweedaags overleg in het kader
van de zogeheten Pugwash-conferentie.
Het beroep is gericht tot de NAVO en het
Pact van Warschau.
De in oktober in Genève begonnen Ame-
rikaans-Russische onderhandelingen
over kemwapenbeperking in Europa
moet volgens Pugwash, gezien de „alge
mene verslechtering van de internationale
toestand”, zo spoedig mogelijk worden
hervat. Hangende de onderhandelingen
en voor hun duur, zouden beide partijen,
„geen praktische stappen” mogen onder
nemen, die wijzigingen zouden aanbren
gen in de huidige stand van de kernbewa
pening in Europa.
ALGIERS (AFP/Reuter). Minstens
twaalf personen zijn gisteravond gewond
bij een lichte aardbeving in het westen
van Algerije, zo heeft het Algerijnse pers
bureau bekendgemaakt. De beving had
een kracht van 5,6 op de schaal van Rich
ter en trof vooral het gebied rond El
Asnam, waar een zware aardbeving op 10
oktober aan 2590 mensen het leven kostte.
Verscheidene gebouwen die op 10 oktober
zwaar werden beschadigd, zijn door de
jongste beving volledig ingestort. In het
westen van Algerije zijn de laatste paar
dagen voortdurend lichte aardschokken
gevoeld.
In Londen werd gis
teren gedemonstreerd
tegen de behandeling
door de Noordierse
overheid van de zeven
IRA-gevangenen die in
hongerstaking zijn in
de Maze-gevangenis.
(Van onze redactie buitenland)
De Westduitse liberalen hebben
dit weekeinde op hun eerste par
tijcongres in München na de alge
mene verkiezingen, bondskanse
lier Schmidt de verzekering gege
ven de sociaal-liberale regering op
basis van het bereikte regeerak
koord te steunen en de volgende
vier jaar aan zijn zijde te blijven.
Met deze door FDP-partijvoorzitter en
minister van Buitenlandse Zaken
Genscher afgelegde en door de 400
gedelegeerden met enthousiast ap
plaus ontvangen verklaring, werden
alle speculaties de kop ingedrukt dat
het twee maanden na de verkiezingen
in de regering-Schmidt-Genscher we
gens onenigheid tussen beide partijen
al tot een breuk zou komen.
Wel wil de FDP vasthouden aan de door
haar verkiezingswinst iets meer naar
rechts georiënteerde regeringskoers.
Daarmee wil men proberen de van
SPD en CDU afgesnoepte kiezers
voorgoed aan de partij te binden. De
vraag hoe de liberalen hun linker- en
rechtervleugels op een pragmatisch
programma willen vastleggen, werd
door het congres niet beantwoord. Dat
zou zo werd gezegd tot de taak
van een volgend partijcongres
behoren.
Dat er in de liberale partij ondanks alle
gedemonstreerde eenheid en verkie-
zingsvreugde ook behoorlijke span
ningen bestaan, maakte het optreden
in de Bayernhalle van de twee rivalise
rende jeugdorganisaties duidelijk. De
met de rechtervleugel sympathiseren
de nieuwe formatie Jungliberalen ver
wijten de traditionele jongerenclub
Jungdemocraten er marxistische
denkpatronen op na te houden en hun
leerstellingen als toekomstige FDP-
politiek te verkopen. Hierdoor zou het
aanzien van de partij geschaad
worden.
De voorzitter van de Saar-FDP, Wemer
Klump, enige representant van een
door een FDP-CDU-coalitie geregeer
de deelstaat, ging in zijn kritiek op de
Jungdemocraten zover te eisen, dat
deze niet langer als officiële jeugdor
ganisatie van de FDP beschouwd
moeten worden en uit de partij ver
bannen. Deze eis wezen de gedelegeer
den niet alleen af maar lieten Klump
bij de verkiezingen voor het partijbes
tuur met zo’n gering aantal stemmen
hiervoor boeten dat hij hoewel ge
kozen van een bestuursfunctie
afzag.
Dit gebeuren in de met blauw-gele kleu
ren der liberalen gedecoreerde Bay
ernhalle waar anders de partij van
Franz Josef Strauss, de CSU, haar
propvolle meetings houdt maakte
duidelijk dat de FDP ondanks haar
gerezen kiezerspotentieel (10,6 pro
cent) in haar meerderheid toch eerder
naar links neigt met de integratiefi-
guur Genscher en de minister van
Binnenlandse Zaken Bauhm, dan
naar de door de minister van Econo
mische Zaken, graaf Lambsdorff.
aangevoerde rechtervleugel.
Iets wat de sociaal-democraten tot vol
doening zal stemmen. Juist zij zagen
door de verschuiving van de accenten
van links naar rechts in de FDP het
regeerakkoord in gevaar en verweten
kanselier Schmidt zich door de libera
len te zeer in de luren te hebben laten
leggen.
Deze geërgerde stemming in de SPD, die
ook de aanleiding was van geruchten
over een voortijdig einde van
Schmidts kanselierschap, komt hoofd
zakelijk uit de richting van de vakbon
den. Zij vinden dat inzake evenredig
medebeslissingsrecht in de kolen- en
staalindusterie de kanselier met zich
heeft laten sollen door toe te geven dat
de definitieve regeling van deze kwes
tie naar een latere termijn (1986) zal
worden verschoven.
Eanes
