F
Eerbetoon aan Maagd Maria
I
l
i NM. BSEZENE V'
Historische vooruitgang”
na Brits-Iers topgesprek
I
i*
„Staatsgreep Iran
niet uitgesloten”
Uwwiii
Wegens Poolse crisis
Waarschuwing parlementslid:
Geen concessies aan hongerstakers
Weer doden
bij El Asnam
Noorwegen dreigt
vissers uit EG
Portugees kabinet
dient ontslag in
na dood premier
op te brengen
Proefvlucht van
„Troepen Jordanië
nog niet weg
uit grensgebied
,Gijzelingskwestie
nadert oplossing”
Europese raket
uitgesteld
Soedomo: Rellen
waren voorspel
tot staatsgreep
Bezoek Brezjnjev
aan India begint
met betogingen
S biJIB Dibti i
1
I
Oeganda morgen
naar de stembus
i
I W W I
me
lin
onal
lard
Por-
ont-
i en
rust
naai
roza
hel-
doe-
>ns”
ear
I
gh
980”
igh”
1, en
hett,
irtin
lel
nd
>7?
19 8 0
(Van onze redactie buitenland)
f
BINNEN EN BUITENLAND
JSS
DINSDAG 9 DECEMBER
r!
1
BRUSSEL. De parate ma
rinevloot van de NAVO in het
noorden van de Atlantische
Oceaan, Stanavforlant, zal
niet zoals gebruikelijk voor
Kerstmis worden ontbonden.
I
-i
De maatregel houdt verband
met de ontwikkelingen in en
rond Polen.
i'
NAVO-vloot blijft
met Kerst paraat
99
(Van onze redactie buitenland)
x
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. De kwestie van de in Iran
gegijzelde Amerikanen is na het laatste
antwoord van de Verenigde Staten op de
Iraanse eisen dichter bij een oplossing
gekomen. Dat heeft de voorzitter van het
Iraanse parlement, Rafsanjani, gisteren
in Teheran gezegd.
Volgens Rafsanjani wil Iran nog slechts
op enkele punten opheldering van Was
hington. „Het vorige antwoord was twee
slachtig maar nu hebben de VS duidelijk
gemaakt dat ze bereid zijn onze eisen in te
willigen”, zo zei hij.
Dat bleek gisteren in Brussel, waar de
ministers van Defensie van elf Europese
NAVO-landen bijeen waren, aan de voor
avond van de vergadering van alle NAVO-
ministers van Defensie.
DUBLIN. De lers-Britse top gisteren in Dublin heeft „historische
vooruitgang” gebracht in de betrekkingen tussen de beide landen. Dit
verklaarde de Ierse premier Charles Haughey na vijf uur durende beraadsla
gingen met zijn Britse collega Margaret Thatcher.
zal worden gevormd door Freitas do Ama
ral, waarbij minister Eurico de Melo van
Binnenlandse Zaken de meeste kans zou
maken premier te worden. Eanes heeft
het ontslag van de regering aanvaard en
Als het UPC de meerderheid van de 126
zetels in het parlement verovert, komt
op Obote de taak te rusten Oeganda
uit het economische moeras te halen.
Of hij daartoe voldoende boven de
partijen staat, moet worden afge
wacht. Hij is de eerste gewezen pre
mier van een Afrikaans land, die langs
democratische weg opnieuw aan de
macht probeert te komen.
(Van onze redactie buitenland)
De ongeveer acht miljoen Oegande-
zen kunnen morgen uitmaken hoe
de samenstelling van het parle
ment in de komende jaren is.
Op de conferentie van alle NAVO-mi-
nisters van Defensie, die vandaag begint,
zal van Amerikaanse zijde naar alle waar
schijnlijkheid worden gehamerd op de
noodzaak dat de lidstaten hun defensie-
uitgaven jaarlijks reëel verhogen met drie
procent. Een aantal Europese NAVO-lan-
Freitas do Amaral gevraagd zijn minis
ters de lopende zaken te blijven waar
nemen.
Mario Soares maakte gisteren bekend
dat hij zijn functie als secretaris-generaal
van de Portugese Socialistische Partij
hervat. Hij legde zijn werk tijdelijk neer
nadat hij een vergeefse poging had ge
daan een eind te maken aan de socialisti
sche steun voor Eanes, die volgens Soares
teveel de banden zou aanhalen met de
rechtse regeringspartij Democratische Al
liantie.
i iets
emde
'sbla-
itting
ie le-
tmid-
e zel-
nday
mge-
i van
i wie
toch
twee
heb-
dsme
s niet
druk
reten
f the
i En-
boek
Oak
OSLO (Reuter). Alle schepen uit de
Europese Gemeenschap die in de Noorse
economische zone vissen op kabeljauw en
schelvis, zullen door de Noorse kustwacht
worden opgebracht.
Dit is gisteren meegedeeld door een
functionaris van het Noorse ministerie
voor Visserijzaken. Men heeft geconsta
teerd dat de EG-vissers de quota voor
beide vissoorten hebben overschreden.
Een functionaris van de Noorse kust
wacht heeft echter al laten weten dat
inspectie moeilijk zal worden, omdat men
dan bij elk schip aan boord zou moeten
gaan. Later deze week komen afgevaar
digden van Noorwegen en de EG bijeen
om te proberen van beide omstreden vis
soorten quota voor komend jaar vast te
stellen. Het is nog niet zeker of dit ook zal
lukken.
orde-
oren.
van
saiah
boe-
oemt
zijn
zegt
Bea
ll tot
ter-
ressi-
Ingel-
The
agina
undi-
ertel-
n het
rei-
ers,
van
ver
gel-
ing
len,
het
3
Po-.'.
;em-
5 de
:ted
Ga-
vjjf
en:
ling
van
idd- -
>aar
i of
lion
can
sch,
W’
Roy
nel-
laar
■oor
drie
rza-
ge-
lite-
Lati-
tere
tere
iolf,
ard
■ld”
ith:
ith”
ng-
Minister De Geus verklaarde na afloop
van het beraad dat de kerstverloven van
de matrozen niet geheel zijn ingetrokken.
idige
nday
kers,
niet'
Gol-
Tom
Vlary
ham
stier,
A.
nter.
lang
een
r al-
Na terugkomst in Londen sloot Marga
ret Thatcher de mogelijkheid van politie
ke concessies aan de in hongerstaking
zijnde IRA-leden uit. „Moord is misdaad”,
aldus de Britse premier, die zei dat van
een politieke status voor de wegens moord
veroordeelde terroristen geen sprake kan
zijn.
Irak heeft gisteren nogmaals laten we
ten de oorlog tegen Iran niet te zullen
beëindigen voordat „Iran de werkelijk
heid van de nederlaag erkent”. In Bagdad
is vernomen dat Irak via de pijpleiding
naar Syrië weer olie uitvoert. Volgens de
Iraakse minister van Olie, Abdoel-Karim
zijn ook de pijpleidingen naar Libanon en
Turkije weer in werking gesteld en voert
Irak momenteel een miljoen vaten per dag
uit. Het Libanese blad Middle East Survey
meent dat de Sovjet-Unie druk heeft uit
geoefend op Syrië om de olie-expórt van
Irak weer mogelijk te maken.
(Van onze redactie buitenland)
AMMAN. De Jordaanse koning Hoes
sein heeft gisteren op een persconferentie
verklaard dat mededelingen over terug
trekking van Jordaanse troepen uit het
Syrisch-Jordaanse grensgebied niet juist
zijn. Jordanië zal zijn troepen pas terug
trekken „na vertrek van de laatste Syri
sche soldaat uit het gebied aan de grens”,
aldus Hoessein. Hoessein zei wel dat er
tekenen waren dat de Syrische troepen
inderdaad zijn begonnen zich terug te
trekken.
(Van onze redactie buitenland)
LISSABON. De Portugese regering
heeft gisteravond in verband met het
overlijden van premier Sa Carneiro haar
ontslag ingediend bij de zondag herkozen
president Eanes.
Het aftreden van het kabinet houdt geen
verband met de herverkiezing, hoewel zo
wel premier Sa Carneiro als waarnemend
premier Freitas do Amaral hadden ge
zegd niet onder Eanes te willen regeren.
Verwacht wordt nu dat een nieuw kabinet
ALGIERS-BELGRADO (AFP/DPS).
De aardbeving die zondagavond het ge
bied trof rond de Algierse stad El Asnam
heeft aan twee personen het leven gekost,
89 mensen raakten gewond.
Dis is in Algiers officieel bekendge
maakt. De beving had een kracht van 5,6
op de 9 punten tellende schaal van Richter
en trof vooral die streken die bij de zware
aardschokken van 10 oktober gespaard
waren gebleven.
Een aardbeving met een kracht van 4,1
op de schaal van Richter heeft gisteren
opnieuw het Kapaonik-gebergte in Joe
goslavië getroffen. Of er schade is aange
richt is niet bekend. Begin mei werd het
gebergte al door een aantal aardbevingen
getroffen.
(Van onze redactie buitenland)
BEIROET-DAMASCUS. Het gevaar is niet denkbeeldig dat contra
revolutionairen in Iran gebruik zullen maken van de machtsstrijd tussen de
gematigde aanhangers van president Bani-Sadr en de radicale geestelijkheid
die achter premier Badjai staat om een staatsgreep tegen het bewind van de
ayatollah Khomeini te plegen.
Dat zei gisteren het Iraanse parlements
lid Agha Mohammed, wiens rede door
radio Teheran werd uitgezonden.
Zondag sprak de ayatollah Khomeini
zelf ook al over het gevaar van een moge
lijke staatsgreep als de machtsstrijd tus
sen Bani-Sadr en Radjai niet tot een op
lossing komt.
Gisteren heeft de Zweedse radio de in
houd van een brief van Bani-Sadr aan
Khomeini gepubliceerd, waarin de Iraan
se president zijn beklag doet over de mi
nisters. Hij noemde de ministers een gro
ter gevaar voor Iran dan de oorlog tegen
Irak. De brief dateert van 31 oktober,
maar kwam gisteren in de openbaarheid.
Bani-Sadr schreef dat hij Khomeini al
eerder heeft gewaarschuwd het lot van
het land niet in handen te laten nemen
door mensen zonder capaciteiten. „Deze
waarschuwingen zijn echter in de wind
geslagen”, aldus de brief.
Onder zeer strenge veiligheidsmaatre
gelen bespraken beide regeringsleiders en
hun ministers van Buitenlandse Zaken en
Financiën gisteren de stijgende spanning
in het tot Groot-Brittannië behorende
Noord-Ierland. De grootste bron van
spanning is de hongerstaking van tien
IRA-leden in gevangenissen in Belfast en
Armagh, om de status van politiek gevan
gene te verkrijgen. Enkelen van hen zou
den inmiddels in levensgvaar zijn.
Haughey verklaarde na afloop dat de
besprekingen konden bijdragen tot een
beëindiging van de hongerstaking. De Ier
se premier ging echter niet in op de bijzon
derheden van een eventuele oplossing. Hij
zei slechts dat een oplossing mogelijk is
als het gevangeniswezen in Noord-Ierland
uit humanitaire overwegingen wordt her
vormd. Al eerder had Haughey voor een
compromis in deze vorm gepleit. Hij wees
er daarbij op dat driekwart van de 2500
gevangenen in Noord-Ierland gevangen
zit wegens vergrijpen die verband houden
met acties van de IRA, die aansluiting van
Noord-Ierland bij de Ierse republiek wil.
De Indiase premier Reddy zei in zijn
welkomsttoespraak, dat zijn land zich
keert tegen elke inmenging van buiten
landse machten in aangelegenheden van
staten in Zuidwest-Azië, waarop Brezj-
njev antwoordde, dat de Sovjet-Unie al
tijd open staat voor een „realistische dia
loog”. De Indiase premier Indira Gandhi
heeft gisteren tegen verslaggevers gezegd
het niet zinvol te vinden de Sovjet-Unie
nogmaals te vragen zich uit Afghanistan
terug te trekken. „De kansen op een oplos-
Een
man
plaatst een
rond een arm van de
Maagd Maria op een
ruim veertig meter
hoge zuil in het cen
trum van de Itali
aanse hoofdstad.
Het is een eerbe
toon aan de Heilige
maagd in het kader
van de viering van
de Onbevlekte Ont
vangenis.
(Van onze redactie buitenland)
NEW DELHI. De aankomst van de
Russische president en partijleider
Brezjnjev in de Indiase hoofdstad New
Delhi gisteren, is gepaard gegaan met
betogingen van Afghaanse ballingen.
Ruim 400 Afghanen waren aanwezig bij
het vliegveld van New Delhi, terwijl ook
langs de route, die Brezjnjev zou rijden
demonstraties werden gehouden tegen de
Russische aanwezigheid in Afghanistan.
den, waaronder Nederland, haalt die drie
procent niet. Nederland heeft de bedoe
ling om volgend jaar 1,5 procent meer
voor defensie uit te geven dan dit jaar,
maar minister De Geus verklaarde giste
ren in Brussel dat het heel wel mogelijk is
dat de verhoging van de defensie-uitgaven
eind volgend jaar blijkt uit te komen op
twee procent. De bewindsman zei dat de
norm drie procent niet moet worden ge
hanteerd „als enig zaligmakende meet
lat”. „Het bondgenootschap zou uiteinde
lijk meer schade ondervinden wanneer de
defensie-uitgaven niet ook bij de ombui-
gingsoperatie zouden zijn betrokken”, al
dus De Geus.
Jachtvliegers uit Nederland en elf ande
re NAVO-lidstaten krijgen vanaf het ko
mend jaar een gezamenlijke opleiding op
de vliegbasis Sheppard in de Amerikaan
se staat Texas. De eerste cursus zal wor
den gevolgd door 49 Nederlandse leerling-
vliegers. In de komende vijf jaar stuurt
Nederland er 357 en daarmee hoopt minis
ter De Geus het huidige tekort aan jacht
vliegers geleidelijk in te lopen.
De weg die Brezjnjev vanaf het vliegveld
naar het paleis waar hij logeert zou rijden,
werd daarom omgelegd en een ontvangst
voor inwoners van India, waarbij gewoon
lijk tienduizenden mensen aanwezig zijn,
ging niet door. De politie verspreidde de
betogers, waarbij minstens twaalf gewon
den zijn gevallen. Twintig arrestaties wer
den verricht.
Het Nederlandse fregat Van Galen, dat
van de Noordatlantische parate vlooteen-
heid deel uitmaakt, is wel naar de thuisha
ven Den Helder gegaan, maar de beman
ning moet zich gereed houden om onmid
dellijk weer uit te varen. De NAVO-maat-
regel is bedoeld als „signaalfunctie” om te
laten blijken dat de gebeurtenissen in
Polen nauwlettend door de NAVO wor
den gevolgd.
sing van het Afghaanse probleem zijn zeer
gering”, aldus Gandhi.
Ook zei mevrouw Gandhi dat zij niets
voelt voor het sluiten van een veiligheids-
verdrag met de Sovjet-Unie en ook niet
wil dat het Indisch subcontinent kemwa-
penvrij wordt gemaakt, zolang de grote
mogendheden niet besluiten hun kernwa
pens onschadelijk te maken. Over de nieu
we Amerikaanse president Reagan zei
Gandhi, dat zij denkt „op een lijn met hen:
te zitten”.
Brezjrjjev is vanmorgen begonnen met
besprekingen met de Indiase leiders. Een
van de voornaamste onderwerpen van
gesprek zal het Indiase olietekort zijn, dat
is ontstaan door de oorlog tussen Irak en
Iran. Ook economische hulp en wapenle-
veranties zullen ter sprake komen, zo
wordt door waarnemers in New Delhi
verwacht.
In een gezamenlijk slotcommuniqué dat
in Dublin werd uitgegeven werden de
bijzondere kenmerken van de band tus
sen Ierland en het Verenigd Koninkrijk
erkend. Het probleem Noord-Ierland
brengt spanning en onenigheid teweeg
tussen beide landen, aldus de verklaring
en daarom moeten mogelijkheden wor
den gezocht om te komen tot vrede, ver
zoening en stabiliteit.
Van Ierse zijde werd daaraan nog toege
voegd dat een van de belangrijkste resul
taten van de top de instelling is van een
gemeenschappelijke commissie die de
mogelijkheden moet onderzoeken tot ver
betering van de betrekkingen tussen Ier
land en Groot-Brittannië.
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS. De derde proefvlucht van de
Europese raket Ariane, die in maart vol
gend jaar zou plaatshebben, wordt enkele
maanden uitgesteld. Dit heeft het Europe
se Agentschap voor Ruimtevaart (ESA)
gisteren bekendgemaakt.
Verschillende proefnemingen hebben
uitgewezen dat er eerst een oplossing voor
gecompliceerde trillingen in de motor
moet worden gevonden, voordat een nieu
we proefvlucht kan worden gemaakt, al
dus de ESA. Te grote trillingen in een der
motoren vormden de oorzaak van een
mislukte lancering op 23 mei.
Op 1 februari volgend jaar wordt op
regeringsniveau in Parijs een conferentie
gehouden van de landen die lid zijn van de
ESA. Van deze conferentie wordt de stoot
tot belangrijke projecten verwacht. Tot
dusver heeft de ESA zich beziggehouden
met de Ariane en de Spacelab.
(Van onze redactie buitenland)
JAKARTA. Volgens de Indonesische
admiraal Soedomo, hoofd van de veilig
heidsdienst, waren de anti-Chinese onlus
ten vorige maand op Midden-Java be
doeld om een revolutie te ontketenen.
Soedomo zei dit gisteren op een pers
conferentie, maar lichtte niet toe wie de
revolutie had willen ontketenen en zei
evenmin iets over het precieze aantal do
den en gewonden en de schade. Zeker is
dat acht mensen bij de rellen om het leven
zijn gekomen en zeer veel Chinese winkels
zjjn vernield. Soedomo stelt dat de rust nu
is weergekeerd. Hij riep de Chinese bevol
king op zich niet van de overige Indone
siërs af te keren en drong aan op assimila
tie van beide bevolkingsgroepen.
Dat het ging om een opstand met politie
ke motieven is volgens Soedomo gebleken
bij ondervragen van arrestanten, onder
wie zich veel studenten bevinden. Volgens
de admiraal zijn zij gebruikt door groepe
ringen die munt wilden slaan uit de anti-
Chinese gevoelens onder de bevolking.
Ondanks de beperking van de kerstver
loven menen de meeste Europese NAVO-
landen, waaronder Nederland, dat de
Poolse crisis „in het algemeen geen be
dreiging vormt voor de veiligheid van de
NAVO-landen”.
Afghanen met spandoeken waarop wordt geprotesteerd tegen de Russische inmenging in Afghanistan wachten Breznjnjev op bij het
vliegveld van New Delhi.
In het economisch geruïneerde land heb
ben vier partijen kandidaten gesteld
voor de 126 beschikbare zetels. De
partij die de meeste zetels verovert,
wijst het staatshoofd aan.
De grootste kanshebber voor het presi
dentschap is, naar uit opiniepeilingen
blijkt, Milton Obote. De 55-jarige ju
rist hoopt langs democratische weg
terug te komen in het ambt, waaruit
Idi Amin hem in 1971 verjoeg. Reeds
bij de schepping van de staatkundige
eenheid Oeganda, in oktober 1962,
stond Obote in het centrum van de
macht. Als leider van het UPC (Ugan
dan People’s Congress) was hij de
eerste minister-president van de Oos-
tafrikaanse staat. De samenwerking
met het toenmalige staatshoofd, ko
ning Mutesa H van het voormalige
Boeganda, hep al snel spaak. Aan de
wrijving lagen etnische verschillen ten
grondslag. Obote behoort tot de Lan-
go-stam, die zijn woongebied heeft in
het noorden, terwijl de Baganda van
koning Mutesa anno 1980 drie mil
joen mensen zich als de elite be
schouwden, en dat nog doen. In mei
1966 stuurde Obote in eendrachtige
samenwerking met legeraanvoerder
Idi Amin „koning Freddie”, zoals
Mutesa werd genoemd, in balling
schap naar Engeland, waar deze later
overleed.
Het UPC heeft bij de verkiezingen drie
rivalen, waarvan er één de Demo
cratie Party, DP verzekerd lijkt van
een over het hele land gespreide aan
hang. Leider van de DP is Paul Ssemo-
gerere, die het vooral moet hebben
van de rooms-katholieke kiezers. Voor
de totaal 126 kieskringen hebben de
democraten 110 kandidaten naar vo
ren geschoven. In 15 districten is er
feitelijk geen keuze, omdat daar alleen
een UPC-kandidaat naar de gunst van
het electoraat dingt. De twee andere
partijen hebben een beperktere aan
hang. De conservatieve partij van Eli-
zaphan Mayanja-Nkanji heeft 47 kan
didaten, terwijl de Oegandese Patriot
tische Beweging (UPM) 76 leden kan
didaat stelt. Het persbureau IPS meldt
dat oud-president Godfrey Binaisa, de
oprichter van de UPM, van het passie
ve kiesrecht is uitgesloten. In zijn
plaats treedt als lijsttrekker op Yowen
Musevini, die nu ondervoorzitter is
van de militaire commissie, die het
land sinds mei 1980 regeert. Toen
kreeg Binaisa huisarrest opgelegd.
In het land bevinden zich op het moment
ruim anderhalf jaar na de militaire
interventie door Tanzania, die een
eind maakte aan de macht vand Idi
Amin nog zeker 10.000 Tanzaniaan-
se soldaten. Van de 25.000 militairen,
die Amin tot het einde toe (april 1979)
trouw bleven, gaven ongeveer tiendui
zend zich over aan de Tanzanianen en
de Oegandese ballingen. Minstens
10.000 soldaten namen de wijk naai
Soedan en Zaire, vanwaar ze op gezet
te tijden plunderende strooptochten in
noord-Oeganda ondernemen.
De Obote van 1980 heeft de linkse opvat
tingen, waarmee hij het Westen in het
begin van de jaren ’70 tegen zich in
nam, verruild voor andere opvattin
gen. Op verkiezingsbijeenkomsten
wijst hij op de noodzaak van nationale
eenheid en nodigt hij particuliere in
vesteerders in het buitenland uit tot
het opzetten van (werkgelegenheid-
s)projecten in zijn land. Daaraan heeft
Oeganda dringend behoefte, zeker
sinds de onberekenbare Amin de mid
denstand in feite het land uitjoeg, door
in 1972 de 32.000 Indiërs in het land als
categorie ongewenst te verklaren.
De verkiezingscampagne is zonder noe-
menswaardige incidenten verlopen.
Obote, die geen getalenteerd spreker
is, typeerde de rivalen van zijn UPC
als „dirty parties” smerige partijen
waarbij de afkorting „d.p.” niet
toevallig synoniem is met die van de
democratische partij. De UPC-voor-
man, die zelf niet kandidaat staat voor
een parlementszetel, heeft de aanwe
zigheid van 33 waarnemers namens
het Gemenebest een „vernedering” ge
noemd van zijn land. Dezen moeten
erop toezien, dat zich op de verkie
zingsdag geen gewelddadigheden
voordoen.
brandweer-
in Rome
krans
