Schadeclaim van 50 miljard gulden Triomfmars IRA Poolse dissidenten: op Filippijnen NOS-interview in beslag genomen Haakmat dreigt met verdere stappen tegen Nederland Beloning voor Deense fietser Ontmanteling van tribunalen Bestorming van gevangenis in Afghanistan Weinig eerbetoon voor Kosigin na beëindiging hongerstaking Hevige gevechten in Libanese stad Lage opkomst bij referendum in Galicië Paus gaat naar Verre Oosten worden gebruikt en hij pleitte daar naast voor vrede in El Salvador. „Kerk verspreidt valse informatie” MAANDAG 22 DECEMBER 1980 jaar olksge- k denk En als Perron er ook J. C riegel jf erove - Wiegel een: ,Jk lescio a relaas nu houden uwelijks aar alsu re schrij- iauw »ers 3 BINNEN- EN BUITENLAND enne 31ten (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON. De Ame rikaanse minister van Buiten landse Zaken Edmund Muskie heeft gisteren in een tv-uitzen- ding gezegd dat hij de laatste voorwaarden van Iran tot vrij lating van de 52 Amerikaanse gegijzelden „onredelijk” vindt. Muskie noemt eisen Teheran onredelijk I (Van onze redactie buitenland) Iconomi of geer literal isschien laatste oorbeeld iftig. in bed. ;ger was voor ik s ik Loll en ik las van het iig wees nten et loe, heel :en; heel Nabavi wees geleidelijke vrijlating van de Amerikanen ook af als Washington alleen bereid zou blijken stap voor stap de Iraanse eisen in te willigen. Zouden zij in hun geheel worden afgewezen, dan zullen de gegijzelden worden berecht, zo zei hij. De eis dat de VS garanderen alle tegoe den van Iran gestort op westerse banken te zullen opsporen is iets wat juridisch gezien niet tot macht of de bevoegdheid van president Carter behoort, aldus de reactie van Muskie gisteren. Nabari zei, dat Iran de 52 gegijzelden 24 uur nadat Washington aan al deze voor waarden heeft voldaan, zal vrijlaten. Iran neemt geen genoegen met een che que, het hele bedrag zal contant moeten worden overgemaakt, aldus Nabari. Overigens is de Iraans-Russische bank waarvan het kapitaal voor 100 procent in Russische handen is, genationaliseerd, zo heeft radio-Teheran zaterdag bekendge maakt. Deze bankinstelling bestaat al 57 Poolse brandweerlieden aan het werk op de elfde dag van de brand in een nieuw olieveld nabij de Baltische kust. Het vuur eist tot 5.000 ton olie per dag en heeft intussen bijna eenzesde van de jaarlijkse Poolse olie- produktie geconsumeerd. Nadat het Poolse leger zaterdag het vuur met explosieven pro beerde te doven is volgens het persbureau PAP nu ook op een tweede plaats brand uitgebroken. In Iran heeft minister Nabavi laten we ten dat Iraanse journalisten op eerste kerstdag tot de gegijzelden toegelaten kunnen worden om interviews af te ne men. Ook Iraanse televisieploegen zullen de gegijzelden mogen bezoeken. De Amerikaanse minister van Defensie, Harold Brown, zei in een interview dat de VS geen acties zullen ondernemen die „illegaal” zijn, om aan de Iraanse eisen te voldoen. Het beschrijven van de Iraanse eisen als „onredelijk” is tevens de officiële Ameri kaanse reactie op de eis van Teheran. Muskie zei dat hij de toestand met presi dent Carter had besproken voor het vraaggesprek op de tv. De minister vertel de in het interview dat de Amerikaanse regering zich nog beraad over een offi cieel antwoord aan Iran. Er zijn nog geen beslissingen gevallen over de aard van het Amerikaanse antwoord, aldus Muskie. De Amerikaanse regering blijft via Algerije onderhandelen met Iran. De zegslieden omschreven het offensief als een grootscheepse operatie. Afghaan se infanteriesoldaten en Russische para’s worden ondersteund door bommenwer pers, helikopters en gepantserde ambifie- voertuigen. Verscheidene dorpen zouden hevig zijn gebombardeerd. Mede als gevolg van de oorlog tussen Iran en Irak is de totale olieproductie van de landen aangesloten bij de OPEC nu gedaald tot het laagste punt van de afgelo pen tien jaar, aldus meldt het olietijd- schrift Petroleum Intelligence Weekly in het nummer van vandaag. De totale win ning bedraagt nu 23,3 miljoen barrels (va ten) per dat tegen 25,5 miljoen in septem ber en 31,2 miljoen in september 1979. De Algerijnse president Chadli Ben Ja- did onthulde in een interview met een in Parijs gevestigd Libanees tijdschrift dat hij het voorstel heeft gedaan dat de beide oorlogvoerende landen teruggrijpen naar hun grensakkoord uit 1975 als een eerste aanzet tot een regeling via de onderhande lingstafel. In het NOS-programma Zorg en Hoop, dat gistermiddag werd uitgezonden, zei de Surinaamse vice-premier in een interview met NOS-correspondent Gijs Wanders dat die verdere stappen kunnen bestaan uit „het aanwenden van de Surinaamse invloed in landen in Latijns-Amerika waarmee Suriname een gezagsvolle rela tie heeft opgebouwd”. Haakmat zei verder dat Suriname zich bij de neus genomen voelt doordat Nederland zich niet heeft gehouden aan hetgeen met Suriname was afgesproken. Haakmat doelde daarbij op de volgens hem eenzijdige opzegging door Nederland en van de visumafschaffings- oyereenkomst en „de eenzijdige jacht die in Nederland wordt gemaakt op illegaal verblijvende Surinamers”. Over de invoering van een visumplicht voor Nederlanders die Suriname willen binnenkomen zei Haakmat dat Suriname met die invoering „tot uitdrukking heeft willen brengen dat Suriname zich in het Iran heeft zaterdag opnieuw luchtaan vallen uitgevoerd op vitale olie-installaties in Irak, terwijl Irak de acties rond de belegerde Iraanse oliestad Abadan heeft opgevoerd. De Landelijke Organisatie van Surina mers in Nederland (LOSON) eist onmid- Volgens de NOSsverscyeensde Suri naamse militaire politie in de hotelkamer van Wanders in Paramaribo, kort na de uitzending van „Met het oog op morgen”. internationale verkeer door geen enkel land laat bedonderen. Nederland heeft zich schandalig gedragen door zich niet te houden aan hetgeen ons is toegezegd. Dat is wat hier in het geding is: de immorali teit van het Nederlandse beleid waar het om Suriname gaat”. De kerk wordt beschuldigd van het ver spreiden van valse informatie over doel stellingen en activiteiten van de beweging. Kerk en KOR werkten tot dusverre niet- hecht samen, maar bestreden elkaar ook niet, althans niet openlijk. Daarin kwam kortelings verandering toen de kerk zich achter de communistische leiding van het land ging opstellen als uiting van haar vrees voor de toekomst van Polen. Het bezwaar van KOR richt zich in het bijzonder tegen de uitlating van de officië le woordvoerder van de kerk, Alojzy Ors- zulik, die op 12 december op een perscon ferentie KOR en andere groepen dissu- den0129ten inshetsland yad beschuwdigd van tekortschieten in verantwoordelijk heidsbesef en het niet gebruiken van het gezonde verstand tegenover „gevaren die het vaderland bedreigen”. Het KOR is de grootste dissidentenbe- Sinn Fein, politieke arm van het IRA die de marsen had georganiseerd, vindt dat de hongerstaking, hoewew zij vrijdag na 53 dagen werd opgegeven, is geslaagd, omdat Engeland zich tot concessies bereid zou hebben verklaard, wat door dit land wordt tegengesproken voorzover het de Het LOSON stelt dat de Surinaamse visumplicht juist die groep zal treffen omdat zij 95 procent van het personenver keer tussen Nederland en Suriname uit maakt. Daarnaast zegt de organisatie uit de Surinaamse visumplicht begrepen te hebben dat de Surinaamse regering „Su rinamers die in Suriname ongewenst zijn niet langer wil toelaten”. De regering van Suriname heeft overigens de algemene verkiezingen met tenminste twee jaar uit gesteld, zo heeft legercommandant Daysi Bouterse gisteren in Paramaribo indirect meegedeeld. dellijke intrekking van de visumplicht die Suriname heeft ingesteld voor Nederlan ders. Het LOSON zegt, in een reactie op de uitlatingen van vice-premier Haakmat in het NOS-programma Zorg en Hoop de indruk te hebben dat de visumplicht ook geldt voor in Nederland verblijvende Su rinamers die de Nederlandse nationaliteit bezitten. Een flinke meerderheid op het Britse vasteland wil Noord-Ierlandswegyebben uitshetsVerenugd Koninkrijk, zo blijkt uit een opiniepeiling die afgelopen week is gehouden. Blijkens de resultaten die giste ren werden gepubliceerd in de Sunday Times wil 63 procent van de ondervraag den in Engeland, Wales en Schotland Ul ster wel kwijt, terwijl 37 procent dit ge bied binnen het Verenigd Koninkrijk wil houden. Het onderzoek werd gedaan na dat de gevangen IRA-leden hun honger staking hadden opgegeven. Volgens Nabavi hoeft het proces om het vermbgensvansde sjah op te sporen fïet langer te duren dan dertig dagen. Het als waarborg door de VS naar Algerije over te maken bedrag van 24 miljard dollar zou daar een jaar moeten blijven staan om de Iraanse gerechtshoven en regering deze tijd te geven het vermogen precies en tot in alle details na te gaan en deze gegevens aan de Amerikaanse hoven te leveren. Tien miljard dollar van dit totale bedrag moet dienen als garantie voor teruggave van het vermogen van de sjah, rond negen mijjard voor deblokkering van Iraanse tegoeden in de VS (een deel van deze activa bestaat uit goud), vier miljard dol lar ter dekking van elke vordering op grond van aanklachten tegen Iran voor de Amerikaanse rechter en nog eens 400 mil joen dollar ter dekking van door Washing ton nog niet nagekomen Iraanse wapen- aankoopcontracten. KOPENHAGEN (UPI). De Deen se verkeerspolitie heeft een probaat middel gevonden om fietsers tot een veiliger verkeersgedrag te bewege- nen: ze hanteert het chequeboek, in plaats van bekeuringen. Als de ver lichting, remmen, banden en andere belangrijke onderdelen bij een ver keerscontrole allemaal goed in orde blijken kan de gelukkige fietser reke nen op een cheque van 50 kronen (ongeveer 18 gulden). Vooral nu het ’s winters vroeg don ker wordt is belangrijk dat fietsen goed zichtbaar zijn. „Niets is zo ge vaarlijk op een donkere weg in de winter als een fiets die je niet kunt zien en die niet kan stoppen omdat de remmen niet werken”, zegt de ver keerspolitie. Belonen blijkt effectiever dan be keuren. Sinds het begin van de actie Fiets Veilig is het aantal onveilige fietsen op de weg sterk afgenomen. Voor de agenten, die nu de gulle kerstman in plaats van de bestraffen de boeman mogen spelen, is het een welkome afwisseling. „We zijn nog nooit zo populair geweest”, zo zei een agent, die vertelde dat hij nu herhaal delijk wordt aangehouden door kin deren die met hun goed onderhouden fietsen willen pronken. Ofschoon de regering blijft onderhan delen over haar gevangen zittende landge noten is de kans volgens de minister dat zij tegen Kerstmis weer zhuis zouden zijn, nihil. Van el dan j meer laar ik loment ast: de n per- van De- schrü aan met ver- ran zjjn dt 1955, r scher- mij aange ver ge gezocht :e jaren lart”. De reis van twaalf dagen die begint op 16 februari, wordt de langste van de negen grote reizen die Johannes Pau lus sinds zijn verkiezing op 16 oktober 1978 heeft gemaakt. iter van veel. Ik Neder- id daar jrbeeld et heer- laderen lezen, beheer- s méér n die is Iran wil, dat de Verenigde Staten om de gegijzelden vrij te krijgen in totaal een bedrag van bijna 24 miljard dollar ofwel omgerekend ongeveer vijftig miljard gul den stort in een fonds bij banken in Alge rije, zo verklaarde de Iraanse minister Behzad Nabavi, spreciaal belast met de gijzelingskwestie, gisteren op een pers conferentie. BELFAST (UPI). In Belfast en Lon donderry hebben gisteren enkele duizen den sympathisanten van het verboden Ier se Republikeinse Leger (IRA) een „Tri omfmars” gehouden omdat een overwin ning zou zijn behaald op de Britse rege ring in de zaak van de IRA-gedetineerden in de Maze-gevangenis van Belfast die in hongerstaking waren gegaan. (Van onze redactie buitenland) ISLAMABAD. Mohammedaanse ver zetsstrijders hebben in het noordoosten van Afghanistan een gevangenis be stormd en 3000 inwoners bevrijd, zo heb ben opstandelingenorganisaties gisteren bekendgemaakt in Pakistan. De bestor ming had op 14 december plaats in Koen- doez, een stad van enige omvang binnen 160 kilometer van de Afghaans-Russische grens. De gevangenen uit Noordoost-Afghaan- se provincies werden bevrijd na gevech ten tussen opstandelingen en Afghaanse soldaten en Russische troepen, aldus het communiqué. Het bericht van de opstan delingen is niet door onpartijdige bronnen bevestigd kunnen worden. Russische en Afghaanse troepen zijn overigens voor de vijfde maal dit jaar begonnen aan een poging het goed geor ganiseerde verzet uit de strategische Pansdjir-vallei te verdrijven, aldus drie Afghaanse bewoners, die voor het week einde in de Pakistaanse grensstad Pesja- war zijn aangekomen. VATICAANSTAD (UPI). Paus Jo hannes Paulus H heeft gisteren be kendgemaakt dat hij in februari bezoe ken hoopt te brengen aan de Filippij nen, Guam en Japan én dat hij zal bidden met overlevenden van de atoombombardementen op rfirosjima en Nagasaki. (Van onze redactie buitenland) WARSCHAU. De Poolse dissidentenbeweging KOR voor sociale Zelfver dediging is gisteren in een verklaring aan westelijke correspondenten in het geweer gekomen tegen de rk-kerk in Polen. Wanders die niet wordt vastgehouden heeft Hilversum verteld dat hij naar het ministerie van Justitie in Paramaribo moest komen. Daar kreeg hij de banden niet terug. Ook een reden voor het afne men van de banden gaf men niet. Wanders is eef weeksgeledensnaaj Suriname ge stuurd. Hij is in feite de „opvolger” van de Suriname uitgezette Rob Heukels, die in combinatieverband voor de NOS werkte. Het naastingsbesluii werd genomen na een laatste bespreking tussen een Russi sche delegatie onder leiding van de onder directeur van de Russische bank voor de buitenlandse handel, Makiev, en een Iraanse afvaardiging onder leiding van de president van de Iraanse centrale bank, Ali Reza Nobari. tweemaal fried Ba kwam ia ■'eek don- de Twee- le van dt van zijn oinet-Vai s voorka rden was 23 minis eurs van baar voer ft waari rinet zij boek teli ■en die it ■d is van id ik dt t zin, dal rschillen aar daar i een wel rd uitga bijvoor I urele be- Lezen ze in er iets w, Schol- naar niet niet van rwijs et w M. E ister var lappeliji lerieustt bewering betreft dat de gevangenen voortaan behandeld zouden worden als politieke gevangenen -en niet langer als gewone gedetineerde misdadigers. De paus, die sprak tot gelovigen op het Sint-Pietersplein zei dat hij bad dat atoombommen nooit meer zouden degenen die voor de dood van de soldaten verantwoordelijk waren, uitgeleverd had den moeten zijn, was verstreken. De christelijke militie heeft besloten een klacht bij de Veiligheidsraad van de Ver enigde Naties tegen de „Syrische agres sie” in te dienen, zo werd gisteravond in Beiroet in een communiqué bekendge maakt. De beschieting van Zahle heeft volgens het communiqué aan vier mensen het leven gekost en een twintigtal gewond. De commandant van de Palestijnse troepen in het zuiden van Libanon heeft gisteren bekendgemaakt dat de man jaar. Een vertegenwoordiger van de Iraanse staat zal zitting nemen in de direc tie en binnen een maand zal de nationali satie een feit zijn, aldus het radiostation. u nu t zo’n finiteit literair ie zegt eamen schien Jaauw 128 en ie vier 3 Wil- e, Jan i wer- )25 en Nadat vrijdagavond in het NOS-pro gramma „Met het oog op morgen” een deel van het interview het Haakmat was uitgezonden, werden zaterdag de opname apparatuur en banden van Wanders in beslag genomen door de Surinaamse au toriteiten. Wanders denkt dat de reden is dat vice-premier Haakmat achteraf enke le uitspraken betreurt die hij in het inter view heeft gedaan. Met name wat betreft eventuele verdere maatregelen tegen Ne derland. weging in Polen, die in 1976 werd opge richt om gevangengenomen arbeiders te verdedigen. Doordat kerstvlees en kerstboter die de plaatselijke overheid had toegezegd, nog niet zijn aangekomen, is er onrust ont staan in de Poolse stad Piotrkov Trybu- nalski, zo heeft de vrije vakorganisatie Solidariteit gisteren meegedeeld. De extra levensmiddelen waren toegezegd nadat de arbeiders over de beschikbare hoeveel heid hadden geprotesteerd. De symbolische stakingsacties in deze stad duren voort. Het stakingsparool is gehandhaafd, de vlag hangt uit bij fabrie ken en de arbeiders dragen rood-witte armbanden. De landelijke leiding van Solidariteit, die de regering een stakingsvrij respijt tot medio januari heeft beloofd, staat niet achter de actie in Piotrkov Trvbunalski. Functionarissen in de hoofdstad War schau hebben zaterdag meegedeeld dat bijna een kwart van de bevolking van de stad op de eerste dag dat mogelijk was him rantsoenbonnen voor vlees tijdens de kerstperiode al hebben opgebruikt. Ook zaterdag stonden weer lange rijen mensen voor de slagerijen om voor de komende feestdagen een half pondje vlees te bemachtigen. Onder het rantsoene- ringssysteem naar aanleiding van Kerst mis vallen ook ham, gerookte vleeswaren en boter. De hoeveelheid die men met de bonnen kan krijgen verschilt per gebied in Polen. (Van onze redactie buitenland) MANILLA. President Ferdinand Marcos van de Filippijnen heeft vandaag ter voorbereiding van de opheffing van de staat van beleg volgende maand, opdracht gegeven tot de ontmanteling van de mili taire tribunalen die ook burgers berech ten. Bovendien laat hij weten, dat de men sen die onder de staat van beleg in hechte nis zijn genomen, door de strijdkrachten aan de civiele gevangenisautoriteiten moeten worden overgedragen. De zaken die in behandeling zijn bij de militaire tribunalen zullen worden overgeheveld naar de civiele rechtban ken, „Behalve die zaken waarin men reeds toe is aan de uitspraak”, aldus Mar cos, die sprak op een bijeenkomst van de strijdkrachten. Volgens hem zijn de aan- gekondigde stappen bedoeld om een einde te maken aan de beschuldigingen dat het leger politieke gevangenen houdt. Hij ont kende dat er politieke gevangenen zijn op de Filippijnen als men daarmee bedoelt mensen die om hun politieke standpunten vastzitten. „Politieke meningsverschillen zijn geen misdaad”, zei hij. Sedert de militaire rechtbanken werden opgezet in het kader van de staat van beleg, die in 1972 werd afgekondigd, heb ben zij meer dan 800 doodvonissen geveld, waarvan er drie metterdaad werden vol trokken. (Van onze redactie buitenland) BEIROET. In de oost-Libanese stad Zahle zijn gisteren hevige gevechten uit gebroken tussen Syrische soldaten en le den van de rechtse christelijke militie van majoor Haddad. Een woordvoerder van de rechtse Fa- langistische partij in Beiroet deelde mee, dat enkele duizenden Syrische soldaten de christelijke stad in de Libanese vallei van Beka’a hebben omsingeld en met zwa re artillerie en mortieren stellingen onder vuur namen. De militie vocht terug met lichte en middelzware wapens, zei hij. Zaterdag kwamen in Zahle vijf Syri sche soldaten om het leven en werden twee gewond. De Syriërs namen de stad onder vuur nadat de termijn waarbinnen De algemene verkiezingen zouden op 27 maart worden gehouden, maar zij werden geannuleerd na de militaire staatsgreep die een einde maakte aan de regering van premier Henk Arron in februari van dit jaar. Majoor Bouterse, voorzitter van de Nationale Militaire Raad, heeft volgens een plaatselijke krant gezegd dat de ver kiezingen niet eerder zullen worden ge houden dan nadat een spoedontwikke- lingsprogramma van de regering van de grond is gekomen. Dit programma heeft een looptijd van twee jaar. schappen in volledige staat van paraat heid zijn gebracht, naar aanleiding van de gewelddadigheden die de laatste drie da gen aan de Israelische-Libanese grens hebben plaatsgevonden. Majoor Aboe Wa lid zei dat hij de order gaf, omdat hij nog meer aanvallen van de Israëliërs en de leden van de christelijke militie die door Israel wordt gesteund, verwacht. Het Israëlische kabinet heeft gisteren besloten de defensiebegroting met een kwart te verminderen, ondanks bezwaren van het leger dat een dergelijke bezuini ging de verdedigingskracht ernstig zal aantasten. Het kabinet heeft besloten voorrang te geven aan de inflatiebestrij- ding. Israels inflatiepercentage, dat nu rond de 138 procent op jaarbasis ligt, behoort tot de hoogste ter wereld. (Van onze redactie buitenland) MADRID. De bevolking van Galicië, de streek in Noordwest-Spanje, heeft gis teren laten blijken niet erg geïnteresseerd te zijn in regionale autonomie. Ondanks een uitgebreide publiciteitscampagne en gratis vervoer naar de stemlokalen bracht nog geen 35 procent van de ruim twee miljoen meerderjarige Galiciërs zijn stem uit bij het referendum voor regionaal zelf bestuur. Van degenen die wel stemden, toonde ruim 70 procent zich voorstander en 20 procent tegenstander van de regio nale autonomie. De volksstemming ver liep gisteren zonder incidenten. - HILVERSUM. Volgens vice-pre- mier Haakmat van Suriname ziet de Surinaamse regering zich genood zaakt naast de ingevoerde visum plicht verdere stappen tegen Neder land te ondernemen „als de Suri naamse onderdanen in Nederland een vernederende en krenkende be handeling moeten blijven onder gaan”. MOSKOU (UPI). De Sovjet-Unie heeft gisteren niet veel eer betuigd aan wijlen oud-premier Alexei Kosigin. De buitenlandse diplomatieke vertegenwoor digingen kregen privé te horen dat zij geen afvaardiging naar zijn begrafenis hoeven te sturen. Kosigin overleed donderdagavond op 76-jarige leeftijd, maar het nam bijna twee dagen in beslag voor dat in de Sov- jet-Unie bekendgemaakt werd. De kranten Pravda en Izvestia volston den met summiere aankondigingen op de voorpagina, maar necrologie en foto wa ren weggedrongen naar pagina twee - een gering eerbetoon voor een man die zestien jaar mede aan de top stond. Vandaag wordt Kosigins stoffelijk overschot opgebaard en de begrafenis is waarschijnlijk morgen, hoewel dat nog niet officieel is meegedeeld. De stoffelijke resten van de ex-premier zullen worden bijgezet bij de Kremlin- muur en niet erin, zo deelde TASS mee. Begraven te worden in de muur is een van de hoogste eerbewijzen die de Sovjet-Unie aan een overledene kan betuigen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3