nd
Rust rond het Rode Dorp
DE ZEE IN I
I
I
il
ST*
Herinneringen aan
zeilspektakel
«r
rr
imeni
jS
7
DECEMBER
(WOENSDAG 31
1980
IJMOND
IQEWE
-
door
Hans Bongers
EN IN
NET!
b
leuke
jurd.
T!
I
U
F»
•4b
9
<:"w
J
lag 19 uur
GEEN ATOÖNMrVAt
idstraat 11
Scholieren in verzet.
[Triest begin van
Schaduwen over
Duizenden belangstellenden verwelkomen de windjammers in de sluizen van Umuiden.
S
Heemskr
enst dhr.l
•ellaan,®,
•0 en 12.15.
zondag 111
r Welkom
verzet. Steeds vaker klommen Velsenaren in de
pen, gingen de barricades op of brachten beroeps
procedures in werking. Vaak werden zaken tot de
hoogste instanties uitgevochten.
Een kleine greep uit een jaar verzet in Velsen.
Buurtbewoners zijn het uitzicht en de gevaren voor
de jeugd van de uitgebrande bedrijfspanden aan
de Kalverstraat beu. Een handtekeningenactie le
vert succes op. Binnen afzienbare tijd is het braak
liggende terrein afgeschermd met een stevige om
heining.
Omwonenden van de Reigersbossenlaan verza
melen vijfhonderd handtekeningen tegen de bouw
van woningen en een gezinsvervangend tehuis aan
die straat. In Santpoort-Noord plegen bewoners
verzet tegen dreigende hoogbouw aan de Terras
weg en de bouw van een tandartsenpraktijkruimte.
Inwoners van Driehuis klommen begin oktober op
de barricades en blokkeerden de Kwekensteinsweg
als protest tegen het sluipverkeer op deze smalle
landelijke weg.
Volgend jaar staat de strijd rond het kernafval
wederom op het programma.
er)
asdagmait
kabeljam
ar; 10 kiste
■gensterket
uur di;
J. BrujjB
van Dorp
19 VN
verder fc
16.300,?
17.000,- k
kg.: kak
vee 192-101
aljauw vit
wijting tó
Per 1 k
s en H. H
Brouwer,
aftaan,
J. van de:
van da
len en
Stelling
lige Rode-Dorpterrein heeft Van Gelder
evenwel niet kunnen verwezenlijken. Na
dat het laatste huis was geveld ging het
snel bergafwaarts met het papierbedrijf
in Velsen-Noord. Zeker driehonderd ar
beidsplaatsen staan op de tocht door het
wegvallen van de krantenpapierproduk-
tie, terwjjl de produktie van witpapier op
korte termijn weinig soelaas biedt. Ook
voor het Van Gelder Papierbedrijf moest
een tijdelijke oplossing gezocht worden in
werktijdverkorting.
Veel plezier beleefden duizenden Velse
naren aan het Sail-evenement, waaraan
onder meer dertien imposante zeilreuzen
uit elf landen deelnamen.
Woensdag 6 augustus stoomden de eer-
rte schepen, na vertraging door storm op
ie Noordzee, tussen de pieren op naar het
IJmuidense sluizencomplex. Daarna volg-
bergschool gingen zelfs in staking terwijl vanuit de
Hugo de Grootmavo op 10 maart een protesttocht
naar het gemeentehuis werd ondernomen. Aan
beide gevallen lag ontevredenheid over de benoe
ming van schoolhoofd en directeur ten grondslag.
Een meer traditioneel karakter droeg de actie
tegen de verscheping van radioactief afval vanuit
IJmuiden. Begin juni werd het Sluiseiland bezet
door een leger ME’ers, die te land en te water de
colonnes vrachtwagens met vaatjes radioactief af
val en het schip dat deze lading zou ovememen
beschermde tegen de acties van milieugroepen. Op
land verzandden die acties in de overweldigende
Schippers, die sympathiseren met Greenpeace, versperren de doorvaart van de Andrea
Smits, het schip dat het kernafval naar zee moet brengen.
at 6
In de eerste maand van 1980 gaf de
slopershamer de genadeslag aan de laat
ste huizen van het Rode Dorp in Velsen-
Noord. In deze woonwijk waren in de
vijftiger jaren zo’n vierhonderd Velsen-
noorders gehuisvest. In totaal stonden er
115 woningen, die vlak na de Eerste
Wereldoorlog werden gebouwd en bij het
naderen van de zestiger jaren steeds meer
bekneld kwamen te liggen tussen de op
rukkende papierindustrie. Van Gelder
had een oogje op het dorp laten vallen en
bewoog hemel en aarde om ook daar de
vleugels te kunnen uitslaan. De gemeente
Velsen stemde toe en in de loop van de
zestiger jaren begon de sloop, die uitein
delijk vijftien jaar zou duren. Namen als
de Van Langeveldstraat, de Valkenburg
straat en de Ochelwichtstraat leven thans
alleen nog voort op oude ansichtkaarten
en plattegronden.
De uitbreidingsplannen op het voorma-
inat zomerseizoen
A. G. vu
ten Holde:
■ye, d.v. C
t; Barry, i
1. J. Hu*
J. R. ft
jimon, w
d.v. P. F
i; Maartj
nM.A.C
R. Pook
politiemacht, maar op het water behaalden de
actiegroepen meer succes. Dinsdag 10 juni blok
keerden circa twintig binnenvaartschepen de toe
gang tot de pieren. Pas na twee dagen onderhande
len besloten de schippers, sympathisanten van
Greenpeace, het veld te ruimen voor de dreigende
ME’ers. Woensdagavond kon het afval-schip zijn
vertraagde reis voortzetten naar Zeebrugge, waar
de actiegroepen harder toesloegen dan in IJ
muiden.
Ook in het onderwijs was het niet altijd even
rustig. De benoeming van twee schoolhoofden
bracht heel wat beroering. Leerlingen van de Moer-
v. met
jaar, gel
n, 81 jaar
et G. t
Toor de IJmond zal 1980 de geschiedenis ingaan
<ls het jaar van de kwijnende industrie. Grote
tlaapen kreeg het staalbedrijf Hoogovens terwijl
io<r Van Gelder Papier de eerste stap in de tachti
ger jaren een wankele was: Valpartijen bleven niet
uit: de produktie van krantenpapier werd stopge-
aet urwijl voor de witpapiersector wordt gevreesd.
Zer snel werd het lot beschoren van Stork-
Velsn. In februari luidden de noodklokken, vier
maaden later was het besluit genomen: Stork zou
1981 niet halen. In het afgelopen jaar kregen we
ook maken met een toename van het burgerlijk
1980: groeiend verzet en kwijnende industrie
--.1
Hoogovens geschonden het nieuwe jaar in.
De produktie loopt in juli met zeker vijfentwintg procent achteruit. Eind juli sijpelen
F
fel
i De Pinkstermanifestatie in IJmuiden: Drieduizend mensen op de been tijdens een demon
stratie tegen dumpen van kernafval in zee.
e Kert.ii
ur gez die
10 uur j.
hoflaan
st.
■w'jk-Hee»
10 uur ge
staalbedrijf
Hoogvens dook een jaar geleden hoopvol de tachtiger jaren in. Voorzitter van de
raden m bestuur van Estel, J. Hoogland, spreekt in januari de verwachting uit een
moeilij'jaar in te gaan vanwege de achterblijvende produktie en belangrijke kosten-
verhogigen, maar hij schetste geen ongunstig beeld. Dat pakte totaal anders uit in de
tweede lelft van het jaar. Eerst zou Hoogovens nog verwoede pogingen doen om 500
man ewa personeel uit Joegoslavië over te laten komen. Grootste zorg in de eerste
maande van 1980 is het personeelstekort, waardoor de staalproduktie dreigt te
stagnere. Minister Albeda geeft het staalbedrijf evenwel geen toestemming de Joego-
slaven hinen de fabriekspoorten te halen. Hoogovens blijft echter aan de bel trekken en
krijgt bgin mei toestemming om 50 Joegoslaven aan te trekken: een kleine pleister op
de wone. Inmiddels is het eerste kwartaal met gunstige bedrijfsresultaten afgesloten.
De verwchting om in 1980 een produktie van 5,4 miljoen ton staal te halen staat nog
steeds orereind.
"Het ti zou echter snel keren. Terwijl Hoogovens alles op alles zet om nieuwe
arbeidskachten te werven ontstaan boven het land van Uncle Sam de donkere wolken,
die welda met een stevige bries richting Hoogovens zullen drijven om daar voor de rest
van 1980een schaduw over het staalbedrijf te werpen. In Amerika zakt de automarkt in
elkaar, btgeen voor Hoogovens het einde van een hoopvol begin betekent. De vette
staalordes uit het land van de Cadillacs en de Chevrolets blijven uit.
Aan de hoopvolle strandverwachtingen van zo’n tweehonderd vijftig bezitters van
strandhuisjes kwam in de nacht van 19 op 20 april een abrupt einde. Opgejaagd door
een striemende noordwesterstorm verzwolg de opkomende zee die nacht tweehonderd
huisjes en bracht ernstige vernielingen toe aan de overige optrekjes die jaarlijks in het
voorjaar op het strand nabij de zuidpier verschijnen.
Terwijl gedupeerden zondag 20 april in de puinhopen naar overgebleven huisraad
zochten moest de politie bij de strandopgang orde scheppen in de chaotische toeloop
van duizenden belangstellenden, die door radioberichten van de stormramp op de
I hoogte waren gebracht. Niet alleen langs de kust van IJmuiden hielden de wind en de
kolkende zee huis. Ook elders in Noord-Holland sneuvelden op het strand talloze
huisjes en zelfs paviljoens gingen ten onder. In totaal werd de schade geschat op zes
Z miljoen gulden. Daarvan zou de overheid slechts een klein gedeelte dragen.
r-- Lang duurde het leed niet. Drie weken na de stormvloed stond het IJmuidense strand
de eerste berichten door over werkverlof voor vijfhonderd werknemers. Drie maanden weer in het teken van de opbouw. In het schijnsel van een mager voorjaarszonnetje
later is er sprake van werktijdverkorting voor de helft van het personeelsbestand. Over verrees voor de tweede maal het stranddorpje. Enkele honderden strandliefhebbers
produktiecijfers wordt liever gezwegen, maar naar verwachting zullen die onder de 4 hadden weer een dak boven het hoofd, hetgeen, zo bleek later, hoogst noodzakelijk was.
miljoen ton staal blijven. En daar kan geen Joegoslaaf verandering in brengen. Want de weergoden bleven roet in het eten gooien: langdurig plensde de regen, deze
■•'•laamr x -wv v
ij.. -x
Mb-”' f- - 7^'"™
Hulpeloos eindigt een trap in het niets. De kolkende zee liet weinig heel van 250 strandhuisjes nabij de zuidpier.
i A -Zl
<4
In januari verdwenen de laatste restanten van het Rode Dorp
iet tijdens de zeereis naar IJmuiden
waar te verduren kreeg. Als een van de
iatste liep het Russische schip de Kru-
Enshtem de haven binnen om via de
iuizen koers te zetten naar Amsterdam
ai daar af te meren nabij de andere
schepen. In het daaropvolgende weekend
bezochten naar schatting zo’n twee mil
joen belangstellenden de schepen.
Voor Velsen herhaalde het schouwspel
zrh op dinsdag 12 augustus toen de wind
jammers in kiellinie door het Noordzeeka-
naal weer zee kozen.
