- 77 -
Dat hij, ondanks dit, zich een weg kon banen naar dat, waar
hij innerlijk naar haakte, was te danken aan die onmetelijke
werkkracht, die het hem mogelijk maakte gedurende al die
jaren als het ware een dubbel leven te leiden: een ambtelijk en
een kunstenaarsbestaan. Doch alleen met werkkracht zou hij
niet de hoogte hebben kunnen bereiken, waartoe zijn weg
hem leidde. Ook niet door de avondlessen der Haagsche
Teekenacademie, die hij volgde, noch door den omgang met
Bauer en vooral met Arntzenius, die weldra met den en
thousiasten leerling sterk bevriend werd. Die werkkracht en
dit enthousiasme werd gesteund en gedragen door de ziel van
een waarachtig kunstenaar.
De omstandigheden, waarin de aanvangsperiode van zijn
kunstenaarsbestaan zich voltrok, deden hem als vanzelf dik
wijls naar de etsnaald grijpen als de dagen te kort waren om
's morgens en 's avonds voor en na zijn ambtelijke uren met
palet en kwast in de omstreken van den Haag rond te dolen.
Misschien is in die vaak nachtelijke uren, dat hij over zijn ets
plaat gebogen zat, voor zijn toch al bijziende oogen de kiem
gelegd voor de groote ramp, die hem later zou treffen.
Herman Heuff was buitengewoon veelzijdig, in de kunst
allereerst. En hoe kon het anders bij iemand, die zijn kunst
niet geleerd had te zien als een metier, doch die haar diende
door de sterke beleving van het schoone, het gevoelige, het
ware. En deze onderging hij overal, waar hij zijn blikken liet
gaan, zijn ziel te luisteren legde of zijn geest deed dwalen.
Veelzijdig ook op zoo velerlei ander gebied. Ook dit paste
geheel bij zijn wezen, dat zich aangetrokken gevoelde tot
alles, dat waarde kon geven aan het bestaan. Zoo kwam hij
voortdurend in contact met menschen van allerlei roeping en
liefde en wist hij zich te omringen door een schat van werken
op cultureel gebied. Zijn helder verstand en buitengewoon
geheugen waren, naast het enthousiasme, dat hem bezielde,
dan ook oorzaak, dat zoo dikwijls van hem het treffende woord
bij menig debat kon uitgaan en dat zelden vergeefs bij hem
werd aangeklopt, wanneer het vinden van een oplossing
moeilijkheden bood.
In 1914 verliet hij de ambtelijke loopbaan en besloot hij
zich geheel aan zijn geliefde kunst te gaan wijden. Van toen af
kon zijn groote werkkracht zich vrijelijk ontplooien. Toen kon
hij op zijn vele reizen in ons mooie land en daarbuiten, waarbij
