- 43 -
contacten met collegae elders, onophoudelijk vergaderen om
een bindende formule te vinden voor gemeenschappelijken
weerstand, die b.v. bereikt werd toen de autoriteiten de ge-
schiedenisleeraren wilden dwingen een bepaald boekje over
'De Germanen' door Prof. Jan de Vries in hun klassen te ge
bruiken. Zeer verdienstelijk maakte Berkelbach zich ook
voor het innen en distribueeren van ondersteuningsgelden
voor ondergedoken leeraren.
Inmiddels raakte Berkelbachs gestel door heel deze
zenuwsloopende activiteit, waarbij hij er niet toe komen kon
iets van zijn gewonen arbeid te verwaarloozen, ondermijnd.
In den vroegen morgen van den 6den December 1944 het
was de dag van de groote razzia op mannen beneden de
veertig jaar! - moest hij in het St. Elisabethsgasthuis worden
opgenomen, wegens een acute darmverlamming als gevolg van
buikvliesontsteking. Een operatie durfden de deskundigen niet
aan, de ernstige lichamelijke verzwakking van den patiënt in
aanmerking genomen. Drie dagen later was dit mooie leven
afgesneden, maar degenen, die getuigen mochten zijn van den
lijkdienst in het kapelletje, waarbij voorgegaan werd door
Dr Banning en daarna van de sobere begrafenisplechtigheid
op de Algemeene Begraafplaats op 13 December zullen de
stemming daarvan niet spoedig weer vergeten. Al die meisjes
en jongens waarvan de laatsten niet zonder levensgevaar
gekomen warenal die mannen uit de wereld van onderwijs
en wetenschap, die behoefte hadden gehad den fijnen ge
leerde, maar vooral al die eenvoudige menschen, die het niet
na hadden kunnen laten, den goeden Christen de laatste eer
te bewijzen, de zwaar getroffen weduwe, die op zoo indruk
wekkende wijze den ontslapene dankte voor wat hij in zijn
leven voor haar en de kinderen beteekend had: welk een
ontroerende, maar ook wat een troostvolle en verheven plech
tigheid! Bijna een blijde bevestiging zooals zoo dikwijls in
den bezettingstijd! - van de Homerische waarheid, dat een
menschenleven - mits het een opgang daarstelt - niet lang
behoeft geweest te zijn, om schoon te mogen heeten.
J. S. Bartstra
