- 48 - Nadat P.J. Veth (1814-1895), reeds sinds 1841 professor te Franeker, daarna te Amsterdam en te Leiden, in het eerste nummer over koloniale aangelegenheden had geschreven, stond Buijs hem de plaats van het hoofdartikel af voor de be handeling, in een viertal artikelen, van de Delftse akademie, in 't bijzonder met betrekking tot de opleiding van Indische ambtenaren, vervolgens wijdde Veth drie opstellen aan het Onderwijs in Ned. Indië, eveneens drie aan de vrije tabaks kuituur op Java met de ondergang bedreigd, en nogmaals een paar aan het onderwijs op de Westkust van Sumatra. P Behalve de artikelen van Prof. Veth nam het blad over Nederlands Indië een 'brief van een Nederlander in Ned.- Indië gevestigd' op. Er kwamen destijds berichten van over vallen "op verspreide punten van de Archipel voor, die m de Nederlandse pers niet zelden werden voorgesteld, alsof gehee Indië in lichter laaije vlam staat'. De schrijver komt daartegen op en geeft enige bespiegelingen, ook naar aanleiding van he uitbarsten van den vulkaan in Bntsch Indie dat van belang rijk gevolg is geweest ook voor ons'. Zoals men ziet, is er niets nieuws onder de zon. De schrijver komt tot de slotsom, dat ge zorgd moet worden, 'dat men geen billijke aanmerkingen heeft'. Als middel daartoe geeft hij o.a. aan: mildere voor ziening in de behoeften der koloniën' en regty^ndig en zacht bestuur'. De ethische opvatting in de koloniale politiek, die na 1900 regel werd, schemert hier reeds m door Van over wegend belang acht de schrijver het prestige. Maar- dat re gime heeft voor een groot gedeelte van den Archipel uitge diend Men geve intijds, naar volksaard en behoefte, ware, wettelijke vrijheid, opdat men niet de gevolgen van verzet, losbandigheid en erger ondervinde.' Naast Buijs trad W.M. Logeman (1821-1894), leraar in de wis- en natuurkunde aan het Gymnasium, wien weldra aan de nieuw opgerichte H.B.S. hetzelfde onderwijs zou worden toe vertrouwd, als mede-redacteur op. Hij beval o.a. het gebruik van gaskachels, die toen pas in gebruik gekomen waren, aan en gaf daarvoor praktische wenken. Hij besprak uitvoerig de tot standkoming en het streven der vier jaar te voren te Haarlem opgerichte vereniging 'Weten en werken die zich het ver spreiden van kennis, vooral der beginselen van de pos tieve wetenschappen, onder den handwerksstand ten doel stelde.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Jaarverslagen en Jaarboeken Vereniging Haerlem | 1947 | | pagina 84