ENKELE GREPEN UIT
DE GESCHIEDENIS VAN EEN
125- JARIGE
15 Juni 1949 was het juist 125 jaren geleden, dat de afdeling
Haarlem van het Ned. Genootschap tot Reclassering, destijds
nog Ned. Genootschap tot Zedelijke Verbetering der Gevange
nen geheten, werd opgericht. Het jaarboek 1949 is dus de aan
gewezen plaats om iets uit de geschiedenis van deze 125-jarige
mede te delen. Het spreekt wel vanzelf, dat het bestek van dit
artikel een diepgaande bespreking niet toelaat; ik wil mij er
daarom toe beperken met na te gaan, wat de oude notulen
boeken in dit opzicht ons leren.
Vooraf meen ik echter goed te doen met zeer in het kort te
schetsen onder welke omstandigheden de jonge afdeling zijn
taak moest aanvangen. De gevangenis, destijds 'Vereemgd
Huis van Arrest en Provoosthuis' geheten, was gelegen aan de
Tuchthuisstraat te Haarlem. Het cellulaire stelsel bestond des
tijds nog niet, zodat de gevangenen in gemeenschap zaten, de
mannen gescheiden van de vrouwen. Daar al deze gevangenen
zonder enige voorafgaande selectie waren bijeengebracht, ter
wijl ze bovendien niet voldoende konden worden beziggehou
den, heersten er in de gevangenis toestanden, die het begrijpe
lijk maakten, dat men, gelijk wij hieronder zullen zien,
ongeveer een generatie later het cellulaire stelsel begroette met
een geestdrift, die weinig onderdeed voor het enthousiasme
waarmede men thans weer tracht de celstraf te vervangen
door een in gemeenschap doorgebrachte straf, thans echter
verbeterd en gezuiverd van de gebreken, die er destijds aan
kleefden. Verder was de voorwaardelijke veroordeling nog on
bekend en wees de strafrechter zijn vonnissen zonder tevoren
te zijn voorgelicht omtrent de persoon van de verdachte en de
omstandigheden, die hem tot zijn daad hadden gebracht.
Aldus was de situatie, toen op Dinsdag 15 Juni 1824 om
12 uur de heren J. v. Halmael, D. F. Crommelin, A. v. d.
Willigen en Jhr J. P. Teding van Berkhout samenkwamen
ten huize van de eerstgenoemde. Tezamen met de heren C. J.
Enschedé, V. Loosjes en Mr W. H. v. Voorst vormden zij het
I
