- 34 -
De hechte positie, die dit bedrijf op het terrein der perio
dieke pers innam, kon in de crisis der eerste jaren-dertig
steun bieden aan een belangrijke sector van de katholieke
dagbladpers, waaronder het Amsterdamse dagblad De Tijd,
welke hij reorganiseerde en in stand hielp houden.
Zijn toewijding en kunde op dit terrein vonden een spre
kende erkenning, toen hij in 1947 werd aangezocht om advies
uit te brengen over de economische positie van de katholieke
pers in het na-oorlogse Italië. Het verblijf in Italië in de
hete zomer van dat jaar heeft misschien de reeds verzwakte
gezondheid van deze rusteloze werker geknakt. De laatste vier
jaren van zijn leven waren een taaie eindstrijd tegen een
pijnlijke kwaal, die zijn lichaamskrachten langzaam afbrak,
maar zijn geest tot het laatst toe moedig heeft gevonden.
'Orde op zaken stellen' is levenslang Lucas' werk geweest,
waarvoor talent en karakter hem gelijkelijk schenen bestemd
te hebben. Al in 1920 werd hij in een nota van de Regering
aan de Tweede Kamer gekenschetst als 'een rechtschapen
man van grote bekwaamheid, die met prijzenswaardige ijver
zijn taak vervult en op wiens adviezen door de Regering hoge
prijs wordt gesteld'. Daarmee is zijn persoonlijkheid ten dele
al getekend: een onvermoeibare werklust, die in de moeilijk
ste opgaven de meeste voldoening vond; een doordringend
verstand, dat wars van vaagheden steeds tot op de grond ging;
een strenge rechtschapenheid, die recht en plicht naar ijzeren
regels onderkende en onderhield.
Maar deze kenschetsing blijft uiteraard min of meer amb
telijk. Lucas was allerminst een man van cijfers alléén. Hij
had een sterk temperament en een grote levenslust, die voor
al als werklust tot haar recht kwam. Zelf in strenge zelf
tucht gevormd, hield hij van wat helder en hard was. Strijd
heeft hij nooit geschuwd; hij voelde die veeleer als een
vruchtbaar element en ik denk, dat de stoot van metaal op
metaal hem nu en dan bepaald goed deed. Het zijne bleek
meestal het hardste, maar hij was ook een goed verliezer.
Moeilijkheden pakte hij altijd van voren aan. Dat hij de
laatste jaren niet meer zo actief kon zijn, als hij wilde, is voor
hem een zwaardere beproeving geweest dan de pijnen, die
hij met Spartaans geduld verdroeg.
De ouderwetse eenvoud, die hij graag betrachtte, zijn fa
miliezin, en zijn stoere plichtsbesef steunden op een diep
