39
Beek en Heerweg zijn bepaald in hun loop, ik zal nu pogen de
oude omgrenzing van het Sant te benaderen. Wij zagen reeds,
dat het Stadhuis een deel van de plein-ruimte in beslag heeft
genomen. Hoe de begrenzing hier tevoren gelopen heeft is niet
met zekerheid te zeggen. De West-grens moet gelegen hebben
tussen een lijn die de Westelijke rooilijnen van Koning- en
Barteljorisstraat verbindt (a in afb. 4), en een lijn die ligt in
het verlengde van de Oost-wand der Nieuwe Groenmarkt (b
in afb. 4). Immers, de graaf stelde voor het Dominicaner
klooster zijn 'erf' ter beschikking. Dit erf lag dus achter de
grafelijke zaal en strekte zich tot de lijn b naar het W. uit. Het
is nu mogelijk, dat de graaf een stuk van het marktplein in
beslag heeft genomen, en vóór de bestaande bebouwing zijn
eigen gebouwen heeft opgericht; merkwaardig is dan alleen,
dat tussen het grafelijk erf en de oorspronkelijke marktbebou-
wing geen straat is overgebleven (een dergelijke straat zou van
Jacobijnestraat naar Zijlstraat gelopen moeten hebben). Daar
nu die verbinding niet bestaat is eerder aan te nemen, dat de
graaf zich in het bezit stelde van de erven aan een korte wand
en, om ruimte te winnen, de rooilijn naar voren schoof.
De plaats nu, waar de oorspronkelijke grens van pleinruimte
en bebouwing gelegen heeft zoek ik ongeveer midden tussen de
uitersten (c in afb. 4); deze gissing berust op de volgende
gronden. Het complex Raadhuis-Pand-Prinsenhof strekt zich
langs de Jacobij nestraat veel dieper uit dan langs de Zijlstraat.
De Raadhuisvleugel langs de Zijlstraat werd in 1616 begonnen,
op enkele kleine aanbouwtjes aan de marktzijde na, was hier
een lege ruimte, zoals de kaart van Thomas Thomasz. uit
1578 ook aangeeft. De Zijlstraat, thans zich naar de Markt
toe vernauwend, heeft een bredere mond gehad, het huis dat
op de hoek van Zijlstraat en Pandpoort ligt, stond dus indertijd
op een hoek, waar de Zijlstraat zich plotseling verbreedde.
Ik veronderstel nu, dat het volgende geschied isde graaf heeft
zich in het bezit gesteld van een deel van de erven aan deze
korte pleinwand, echter het erf, gelegen op de hoek van Sant
en Zijlstraat gespaard; vervolgens heeft hij de rooilijn naar
voren geschoven, zijn zaal gebouwd, en de achterliggende
terreinen als zijn erf benut. Dit alles zal, volgens de traditie
omstreeks 1250, volgens de stijl van het gebouw omstreeks
1350 gebeurd zijn. De mogelijkheid van een houten voor
ganger van de huidige zaal is overigens niet uitgesloten. Op
