Dr. JOHANNES ABRAHAM
BIERENS DE HAAN
17 maart 1883 13 juni 1958
Johannes Abraham Bierens de Haan werd te Haarlem
geboren als zoon van Jan Bierens de haan en Louise Leonore
van Leeuwen. Zijn ouders bewoonden het grote huis Kenau
park 5. Groot was ook hun gezin. Van hun dertien kinderen
zijn Diderik, Pieter en Johan wetenschappelijk het meest op
de voorgrond getreden, respectievelijk als philosoof, psychiater
en bioloog.
Johan loopt in Haarlem het Gymnasium af en promoveert
in 1913 aan de Utrechtse Universiteit op een embryologisch
onderwerp. Mede in verband met langdurige buitenlandse
studiereizen, richt zijn belangstelling zich later op de psycho
logie van het dier. Zijn studies, proefnemingen, colleges en
publicaties op dit gebied zullen hem allengs een wereld
reputatie bezorgen. Wanneer hij in 1924 privaat-docent wordt
in de experimentele dierkunde aan de Amsterdamse Uni
versiteit, introduceert hij daar een nieuw leervak. Na ver
schijnen in 1940 van zijn standaardwerk 'Die tierischen
Instinkte und ihr Umbau durch Erfahrung', wordt hij
door Schwangart 'der führende hollandische Tierpsychologe'
genoemd.
Als auteur is Bierens de Haan uitermate productief, maar
het opnoemen van zijn ruim honderd geschriften op biologisch
gebied, zou in het jaarboek der Vereniging 'Haerlem' niet op
zijn plaats zijn. Onder de eigen publicaties dezer vereniging
valt een boekje van hem op, getiteld 'De geschiedenis van een
verdwenen Haarlems Museum van Natuurlijke Historie
Hiermee komen we tevens op een ander terrein, dat zijn
belangstelling heeft: de historie. En we 'beleven' in dit ge
schrift ook zijn terugkeer naar Haarlem: in 1939 als secretaris
van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen, welke
