22
functie hij tot aan zijn dood vervult. Ook het jaarboek 1948
van 'Haerlem' bevat van zijn hand een artikel 'Het Huis
Spaarne 17'. De inhoud van beide publicaties verwerkt deze
veelzijdige man later in een lijvig en tevens zo levendig boek,
waarin hij de geschiedenis der 'Maatschappij' schrijft bij ge
legenheid van haar tweehonderdjarig bestaan in 1952.
In het bestuur van dit genootschap heb ik vele jaren met
hem mogen samenwerken. Ook in deze functie heb ik hem,
met wie ik sinds ongeveer 1915 persoonlijk bevriend ben ge
weest, leren kennen als een man van actie en nauwgezetheid.
Hij was een steady werker. Haast had hij nooit, maar hij was
altijd bezig, hij kon altijd schrijven. Inspiratie, zoals bij
mensen, die de ene dag meer gedisponeerd zijn dan de andere,
scheen hij niet nodig te hebben. En toch wijst zijn pionierend
levenswerk zo duidelijk op inspiratie, niet alleen op kennis en
scherpzinnigheid.
In het huis der 'Maatschappij' aan het Spaarne is menig
initiatief van hem uitgegaan. Men zou hem in dit milieu de
ideale secretaris kunnen noemen: beoefenaar van de weten
schap en man van de wereld. De Hollandsche Maatschappij
immers is geen gezelschap van louter geleerden. Haar direc
teuren komen voort uit bestuurskringen of ze zijn 'captains of
industry'. Merkwaardigerwijze heeft in dit instituut Bierens
de Haan samengewerkt met een voorzitter, die ook op meer
dan één terrein thuis is: Dr. J. E. Baron de Vos van Steenwijk,
magistraat en geleerde. Geen wonder, dat de Maatschappij in
de jaren na de tweede wereldoorlog door hun beider inspan
ning tot nieuwe bloei is gekomen. Opmerkelijk is, dat dit heeft
kunnen gebeuren ondanks een zekere stroefheid van Bierens
de Haan in zijn omgang met anderen. Deze eigenschap kan
iemands leven moeilijk maken, maar zij bevatte bij mijn
vriend een element, waarvoor men bewondering kan hebben:
nimmer heeft hij iemand naar de ogen gezien.
De welstand, waarin hij was geboren, heeft hem reeds in
zijn studententijd onafhankelijk gemaakt, maar ook zijn
karakter vertoont duidelijke trekken van independentie.
Bierens de Haan is van nature in de oppositie; bijna altijd