61
De overdracht van rechten omvat:
1. de heerlijkheid van Berkenrode;
'2. de drift van twee paar oude zwanen;
3. de koorntienden;
4. verschillende erfpachten en recognitiën, tezamen voor
f 5.935,—.
Die driftige zwanen worden al in 1466 genoemd, als Jan
van Heemstede aan Gerrit van Berckenrode de ambachts
heerlijkheid overdraagt of, beter gezegd, afsplitst van de heer
lijkheid Heemstede. Met toestemming van de Graaf van
Holland als leenheer. De begrenzing van Berkenrode wordt
dan precies aangegeven: in het noorden de Gasthuislaan
(thans Zandvoortselaan)in het westen de Houtvaart, in het
zuiden de Jan Lottenlaan, uitkomende tegenover het Posthuis
(geen openbare weg) en in het oosten de Heerenweg. Voorts
worden overgedragen drie roeden in de wildernis van de
Houtvesterij. Daaruit zal het 'Overbosch' zijn voortgekomen.
Evenals de zeeduinen werden de binnenduinen wildernis
genoemd. Deze bijzonderheden komen uit het archief van
Heemstede op het raadhuis aldaar.
Zoals men weet, zijn Heemstede en Berkenrode later weer
burgerlijk verenigd, maar jarenlang is Berkenrode, behalve
een aparte heerlijkheid, ook een aparte gemeente met een
schoutshuis, dat aan de Heerenweg op terrein van Berkenrode
staat. In mijn jeugd was het de schilderswerkplaats van Tibben.
Het bijbehorend 'Overbosch' wordt in de akte van 1797
'een groot en wel aangelegen bosch en beplant duin met
moesery, boomgaard, prieel enzovoort' genoemd. Daar is dus
wel wat veranderd. Onder meer door bijkoop van grond in
1851 voor twaalfduizend gulden.
Heemstede en Berkenrode verschillen ook in zoverre, dat
de kasteelheren van het één de katholieke eredienst niet toe
staan en die van het ander wel. Als Jan Pieter Berkenrode
koopt, bevindt zich op zijn grond een bouwvallige roomse
kerk. In 1817 wordt een nieuwe gebouwd, waarvan de jongste
zoon van Appie en Ampie de eerste steen legt. Dit is een bewijs
