70
het echtpaar in Haarlem van school gehaald, in dezelfde
eigen 'bus' als zijn kleinzoons. En ook 's morgens is er een
schoolwagen voor gemeenschappelijk gebruik. De oude me
vrouw femme du monde en getrouwe kerkgangster, gelijk
de meesten van haar familieleden is een schat van een mens
en woont als weduwe op Klein-Berkenrode tot aan haar dood
in 1906.
Ik rijd een keer alleen met haar in de victoria, als koningin
Emma een bezoek brengt aan 'Meer en Bosch'. Volgens de
gebruiken van die tijd gaat het rijtuig aan de kant van de weg
staan, als Hare Majesteit voorbijkomt. 'Frans', zegt mevrouw
Crommelin, 'nu moet je gaan staan'. En terwijl zij, zelf zit
tend, nijgt voor de Koningin, neem ik verlegen mijn petje af.
Mijn vader, die met de burgemeestersketting om voorop rijdt,
geeft ons een knipoogje dat vind ik het meest interessante
van alles en de Koningin-moeder beantwoordt allervrien
delijkst onze groet. Ik kan het gedeelte van de Heerenweg nog
aanwijzen, waar de ontmoeting plaats heeft. De eeuw van de
auto maakt aan deze dingen een einde.
Liever vertoef ik met u in de tijd der equipages, thans meer
speciaal in gezelschap van de zusters van oom Hendrik. Ze
zijn jong en vrolijk als ze trouwen, maar ze worden niet oud.
Haar huwelijken zijn zeer verschillend.
Johanna Maria wordt op onstuimige wijze het hof gemaakt
door Théodore Prévinaire, van origine Belg, wiens vader be
hoort tot de industriëlen, door koning Willem I uit het Walen
land naar Haarlem gehaald, teneinde daar welvaart te bren
gen. Men zal zich zijn katoendrukkerij herinneren buiten de
Kinderhuissingel, omstreeks 1918 geliquideerd. Op Berken
rode heeft men aanvankelijk bezwaar tegen dit huwelijk,
maar het komt tot stand.
Verhaald wordt, dat op een avond de jongeman slaags
raakt in een café met een troepje oudere Haarlemmers, dat
over Prévinaire en zijn kornuiten gezegd zou hebben: 'Ce sont
les gargons de la fabrique' en dat moet gewroken worden. De
twist loopt vrij hoog, de politie grijpt in en Prévinaire komt,
wegens het molesteren van zijn medeburgers, in het huis van
