TEGENSTELLINGEN
IN ARCHITECTUUR EN STADS
BEELD VAN HAARLEM
Wanneer u met vakantie bent en een voor u vreemde stad
gaat bezichtigen, dan doet u dat op uw gemak en met uw volle
aandacht. Er zullen u dan waarschijnlijk meerdere tegenstel
lingen opvallen in architectuur en stadsbeeld.
In de stad, waar u woont en werkt, zijn ze natuurlijk ook.
U merkt ze echter meestal door de dagelijkse sleur niet meer
bewust op. Toch is dat jammer. Want enerzijds ontgaat u
daardoor veel, waarvan u zoudt kunnen genieten; anderzijds
kan uw belangstelling en critiek invloed ten goede hebben.
Wij leven te Haarlem in een stad met een belangrijk cultu
reel verleden, waaruit gelukkig nog meerdere fraaie architec
tonische en stedebouwkundige uitingen behouden zijn geble
ven. Veel is echter in de maalstroom der tijden verloren ge
gaan of verminkt. Wat er voor in de plaats kwam verstoort
helaas dikwijls de harmonie van het geheel.
Goethe laat Faust in het eerste deel der tragedie zeggen:
'Was du ererbt von deinen Vatern hast, erwirb es um es zu
besitzen.' Deze uitspraak heeft voor ons de volgende beteke
nis: De culturele erfenis, welke aan ons is overgedragen, die
nen wij met de grootste zorg, respect en toewijding te beheren.
Dit houdt echter niet in dat wij niets aan die erfenis zouden
mogen wijzigen of toevoegen. Het leven gaat immers door,
stelt nieuwe eisen en biedt nieuwe mogelijkheden. Om de cul
turele erfenis zodanig te verwerven, dat wij haar met ere kun
nen bezitten, moeten wij aan haar voortbouwen, zonder aan
haar betekenis en waarde te kort te doen. Dat dit een verre
van eenvoudige taak is, zal ons blijken, wanneer wij het vol
gende bedenken:
Bouwwerken hebben meestal een langer bestaan, dan de le
vensduur der elkaar opvolgende mensengeneraties, wier op
vattingen t.a.v. gebruikseisen en vormgeving verschillend zijn.
