126
eindigende zandstrook en de duinen) 1 naar de Sandpoort
en vervolgens Velsen en Alkmaar. Ook treft men er reeds de
Cleverlaan aan, welke genoemde wegen verbindt met het
Huis ter Cleef en Aelbertsberg.
Vooral het gebied tussen Heerenweg en duinen is slecht
toegankelijk en gedeeltelijk onontgonnen als gevolg van de
bijzondere vochtigheid. Het nog in grote hoeveelheden uit
de duinen afvloeiende water verzamelt zich in het veen en
wordt op gebrekkige wijze langs natuurlijke weg afgevoerd
door een aantal west-oost lopende beekjes, waarvan de Grote-
of Schoterbeek (ongeveer ter hoogte van het Huis te Zaanen)
en de Schotervliet (meer naar het noorden) wel de belang
rijkste zijn.
Bovendien overstroomt regelmatig de zg. Velserdijk, welke
in vroeger eeuwen werd aangelegd als provisorische water
kering tegen het opstandige IJ-water; het water loopt dan
langs de Sandpoort, over de Verkeerde weg en zet het hele
gebied onder water. Uit allerlei blijkt dat dit inderdaad zeer
regelmatig gebeurde.
Als eerste poging om tot een zekere drainering te komen,
heeft men waarschijnlijk reeds in de 14e eeuw (mogelijk
ongeveer tegelijk met de Velserdijk) midden door het veen de
Delft gegraven, welke het verzamelde water in het IJ-meer
kon doen afvloeien. Het gebied zelf valt voor een klein deel
onder de jurisdictie van de stad Haarlem, voor het overige
onder die van Brederode. Men vindt hier de strooksgewijs
oost-west lopende (ambachts)heerlijkheden Zuid-Akendam,
Hogerwoerdt, Schoterbosch, Zaanen, Schoten, Schoter
vlieland en in het uiterste noorden Noord-Akendam, elk met hun
haard- en hofsteden, een groot aantal adellijke behuizingen
en rechthuizen.
Voorts bevinden zich in dit vlakke land op korte afstand
van de wallen het in 1407 gestichte Klooster der Reguliere
Kanunniken en de in 1319 gestichte St. Jacobs Capelle, later
Leprozenhuis, thans Gem. Tehuis voor Ouden van Dagen
aan de Schotersingel.
De waterhuishouding van het gebied valt onder de super-
m