142
achtige?) zandrug aan de oostzijde zich een veenlaag vormde.
Al werd door het aanleggen van de Velserdijk (13de eeuw?)
het gebied beter toegankelijk, een eerste begin van ontginning
wordt pas mogelijk na het graven van de Delft (en Hout
vaart?), welke de noord-zuid lopende veenlens in tweeën
deelt en uitmondt in het IJ-meer.
De natuurlijke afwatering door de Schoterbeek (en mogelijk
eertijds ook de Haarlemse Beek) en Schotervliet wordt
in het begin der 16e eeuw vergroot door de overigens voor
een ander doel gegraven Heussensvaart en Jan Gijzenvaart.
Het lage niveau der veengronden brengt een grote vochtig
heid mee, waar zich omvangrijke hoeveelheden duinwater
bijvoegen die zich via allerlei beekjes een weg zoeken naar
het oosten; daarnaast loopt regelmatig de Velserdijk bij hoog
water over, hetgeen alles bij elkaar dit gebied ongeschikt
maakt voor een permanente en volledige exploitatie. Het
aanleggen van een dam kort na 1515 bij de Verkeerdeweg
brengt weliswaar enige verbetering, maar krijgt steeds minder
effect als gevolg van het verstopt raken der afwaterings
kanalen.
Uit de gereleveerde gebeurtenissen, data en stukken krijgt
men de stellige overtuiging, dat het ontstaan van de Schoter-
veenpolder niet een exact te dateren gebeurtenis, maar veeleer
een langzaam en incidenteel groeiend proces is van plaatse
lijke initiatieven en maatregelen om het water te beheersen.
Ten zuiden van de Zijlweg had dit trouwens al eerder plaats
gehad. Ook de tamelijk frequente moeilijkheden, met daar-
uitvoortvloeiende processen over bestuur, begrenzing en
afrekening, welke vanaf 1630 plaats vinden, kunnen er op
wijzen, dat hier aanvankelijk los van Rijnlands supervisie
met afsluiten en reguleren is begonnen. Uit praktische over
wegingen, dan wel min of meer gedwongen door Rijnlands
keuren, wordt tenslotte de Schoterveenpolder een feit, waar
door men de mogelijkheid krijgt die maatregelen te nemen
die voor een effectieve beheersing van het waterpeil nodig zijn.
Het blijft heel goed mogelijk, dat dit omstreeks 1640 pas z'n
definitief beslag heeft gekregen. Dat echter reeds ver voor die
