41 beeldende kracht van zijn woorden; wat wij voor ons zagen, was de zo zelden voorkomende combinatie van een zeer principieel mens, die tegelijkertijd zo mild in zijn oordeel was; waardoor wij geboeid werden, was het fascinerende patroon van stromingen en tegenstromingen, in grote lijnen voor ons geschilderd en doorweven met talloze typerende bijzonder heden van de historische figuren die daarin hun rol speelden. Vergeefs trachtend, enige van die typische beeldende zinnen in mijn geheugen terug te roepen, vond ik, bladerend in het Handboek tot de staatkundige geschiedenis der landen van onze be schavingskring van 1648 tot heden, te kust en te keur wat ik zocht zoals in zijn lessen zijn geschiedverhaal steeds werd onder broken door beschouwingen en wel zeer persoonlijke be schouwingen, zo is dat ook het geval in dit boek dat zijn levenswerk geworden is. Een willekeurig citaat, voorkomend in het begin van het vijfde deel, waarin hij een kritische beschouwing geeft over de welvaartsstaat en de daarin levende „aangepaste, sociale mensen (die) voortdurend op weg (zijn) andere soortgelijke individuen te „ontmoeten" en daarbij de onontbeerlijke „opgewektheid" te tonen. Wetenschaps mensen moeten „teamwork" verrichten. Zelfs schoolboekjes kunnen door niet minder dan negen schoolmeesters in samen werking geschreven worden. Leiders van industrieën, politieke partijen, diplomaten zijn voortdurend op weg naar hun nuttige of nutteloze conferenties. Maar er zijn ook nog ouderwetse monolieten, die het niet uithouden in de glazen paradijzen van de welvaartsstaat met altijd zon, altijd stralen de gezichten en altijd de radio aan". Zijn afkeer van de negen schoolmeesters die samen een schoolboekje schreven, uitte zich wel zeer positief: wie zou het aangedurfd hebben, geheel alleen een Nederlandse visie te geven op het verleden van de laatste drie eeuwen, daarmee recht ingaand tegen de geest van specialisatie in de moderne wetenschap? Dit werk, waaraan hij in de oorlogsjaren begon en waarvan de tweede, geheel herziene druk voltooid werd één jaar voor zijn dood, kan studenten iets vergoeden van het gemis van deze geboren docent aan een onzer universiteiten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Jaarverslagen en Jaarboeken Vereniging Haerlem | 1962 | | pagina 43