98
boeken aan den volke te vertonen en droegen zo'n hele stapel
soms open en bloot in de hand op de hoogte van de borst
tegen ons aangedrukt op de manier zoals een moeder een baby
op de arm torst. Sommige jongens bonden de boeken met
een riempje samen.
Helemaal zo populair als tegenwoordig was de H.B.S. in die
tijd nog niet, het was tot op zekere hoogte een school niet
alleen van middelbaar wetenschappelijke, maar ook van een
bepaalde maatschappelijke „standing" in een wereld waarin
de standen en standsverschillen ook nog wel, veel meer dan
thans, wezenlijke begrippen waren.
In de periode dat ik met de school kennis maakte, was alles
er nog ongewijzigd negentiende-eeuws. In 1904 bestond de
school veertig jaar, in dat jaar was Dr. Brongersma 25 jaar
directeur en ik herinner me dat er festiviteiten waren. Er was
in het toenmalige „Brongebouw" een opvoering van een
klucht „Frans Hals", jeugdwerk van de Haarlemse „tachtiger"
uit de literaire wereld Frederik van Eeden, door de toen kort
geleden opgerichte leerlingenvereniging H.H.B.S.V. De ten
dele besnorde oudere leerlingen die daarin optraden kwamen
me voor als ongenaakbare oude en gewichtige studenten.
Trouwens er was ook nooit sprake van dat een van hen zich
ooit zou verwaardigen in het schoolgebouw met een knaapje
uit de lagere klassen te praten, zelfs niet, ik weet dat uit er
varing, als het zijn eigen broer was. Het leeftijdsverschil was
daarvoor ook dikwijls te groot, ik herinner me het geval van een
officier uit ons leger die, getrouwd zijnde, met vervaarlijke
snor en al, in onze H.B.S. de paar laatste klassen meeliep om
eindexamen te doen. Hij wilde van carrière veranderen en
voor arts gaan studeren. In leeftijd paste hij bij niemand van
ons en voor schooltijd stond hij altijd in z'n eentje te wachten.
Hij is later nog vele jaren in Haarlem als hartspecialist werk
zaam geweest.
Het is niet aan te nemen dat Thorbecke's H.B.S. bedoelde
te zijn een school voor hogere burgers, maar z.g. „hoger
onderwijs" werd er ook weer niet gegeven. Het epitheton
„hoger" was vanouds weggelegd voor het gymnasium, waar-
