148
Wij kinderen van de negentiende eeuw hadden moeders
met lang haar en dito rokken en vaders die voor dagelijks ge
bruik in jacquetten rondliepen en hoogstens in het wandelen
bedreven waren evenals onze leraren. Zij ervoeren de ont
wakende sport als een teer punt. De meeste nu zo bekende
takken van sport waren hier in ons land toen maar net ont
dekt. Voetbal, cricket, tennis, hockey, waterpolo, race roeien,
zij waren er allemaal, wij beoefenden er vrijwel altijd meer
dan een.
Sport was plotseling een nieuw woord voor een nieuw be
grip dat daarvóór maar weinig betekenis had gehad. Het in
de Haarlemse dreven opgegroeide sport-fenomeen Jaap
Eden, de enige man ter wereld die ooit tegelijk wereld-schaats
en wereld-fietskampioen is geweest, had in de jaren vlak
voor 1900 veel sportzin bevorderd. Ook de oudtijds al be
dreven sporten, honkbal, roeien, kegelen, zeilen het „bij
de wind zeilende jacht" is met benaming en al een Neder
landse uitvinding werden opnieuw als „sporten" ingedeeld.
Voetbal, de meest populaire, werd bij onze „wandelende
leraren" die de fiets nog maar net hadden aanvaard, al gauw
het gebeten hondje. In die tijd mocht je nog op straat bal
spelen beoefenen, wij probeerden op het Prinsenhof voetbal
te leren met een klein balletje en in de Alexanderstraat werd
druk hockey gespeeld. Dat straat-oefenterrein gaf in die jaren
de geboorte en de naam aan de Hockeyclub „De Musschen"
(op straat geteeld) die later, officieel in de competitie uit
komend, spoedig nationaal kampioen werden.
De voetballende knapen deden ook weinig om zichzelf
en hun geliefde sport bij hun leraren bemind te maken. De
manier waarop zij, (er waren eerste-klasse spelers onder)
Mannus Francken, „Wijn" van Waveren, Adé van Gogh, Ju
les Utermark, Stol, onze latere wethouder Jan Schippers enz.
's Maandags somwijlen als zoutzakken in de schoolbanken
hingen en als zij 's Zondags „lens" getrapt waren, zich als
oude wrakken door de schoolgangen sleepten, was weinig
verheffend en allerminst geschikt om mildheid in het leraars
oordeel te bewerkstelligen.