94
zins welke paardemiddelen moesten worden toegepast om in
die oude lokalen nog een beetje behoorlijk te blijven adem
halen. Het ene lokaal was uiteraard wel wat beter dan het
andere maar ideaal was het nergens.
De verlichting was niet veel beter, van nature was de licht-
geving in die verbouwde woonhuisvertrekken ongeschikt
voor schoolgebruik. Vrijwel alle lokalen hadden donkere
voor het daglicht onvoldoende bereikbare hoeken, ik memo
reerde al dat er zelfs ruimten bij waren waar het daglicht
achter in de klasse binnenviel. De kunstverlichting was gas
waarvan de ontsteking in de wintertijd weer een van de huis
houdelijke taken voor de leraren uitmaakte. Niet zelden
moest er deskundige hulp aan te pas komen omdat de gas
pitten en buizen lekten en op die manier allerlei gevaar ver
oorzaakten.
Over de verwarming voerden de leraren wel niet de opper-
directie maar het spreekt wel bijna vanzelf dat zij ieder ogen
blik met gebruikelijke stookvraagstukken konden worden
geconfronteerd en dat zij niet allemaal even bedreven waren
in de stookkunst. In de lokalen prijkte een soort van ,,je-
brüle-tout-l'hiver-sans-m'éteindre" kachels, apparaten echter
die het bij ons, hun lijfspreuk ten spijt, toch nog wel eens
wisten klaar te spelen uitdoofverschijnselen te vertonen. Ik
heb de herinnering aan de aanwezigheid van grote diepe
kisten in de buurt van die kachels en moet wel aannemen dat
zij bedoeld zijn geweest om de turven te herbergen waarmede
het vuur aan de gang gehouden werd. Er waren enkele kou
kleumen onder de leraars en ik zie sommige ervan in mijn
verbeelding nog aan het handjes-warmen bij onze primitieve
warmtebronnen. Natuurlijk liep er in de meeste lokalen ook
altijd een lange zwarte pijp langs het plafond. Fraai was dat
niet, maar het kwam de warmtegeving ten goede, het waren
onze centrale verwarmingsbuizen.
Van een wat beter gehalte dan de gewone leslokalen waren
de speciale ruimten voor vakken als fysica, chemie en natuur
lijke historie. Waarschijnlijk omdat daar altijd eenzelfde
leraar troonde, was het daar een beetje beter aan de eisen
