125
Rijnland te doen leggen zonder toestemming van hoogheem
raden.
Er werd door Haarlem dan ook geen uitvoering gegeven
aan het privilege van 1479 en de stad stelde zich, sedert 1519,
tevreden met de Kleine Haarlemmersluis, waarvan de ge
schiedenis hiervóór in het kort werd behandeld. Sedert 1519
tellen wij dan te Spaarndam vijf sluizen. Van West naar Oost
zijn dat: De Kleine- of Haarlemmersluis, de Kolksluis, de
twee Woerdersluizen en de Landsluis, die ook wel Oude
Haarlemmersluis genoemd werd25. Daarvan waren de Kleine
Haarlemmersluis en de Kolksluis schutsluizen en de drie
andere uitwateringssluizen.
Haarlem, eenmaal in het bezit van het privilege van 1479,
koesterde begrijpelijkerwijze wel de wens de bepalingen daar
van geëffectueerd te zien. Reeds in 1518 had de stad daartoe
alle pogingen aangewend, maar hoogheemraden van Rijnland
hadden, met een beroep op hun privilege van 1255, alle plan
nen in die richting met succes verhinderd. Wel kwam in 1519
een accoord tot stand over de aanleg van een kleine sluis, zoals
we gezien hebben, maar Haarlem was niet van oordeel dat
daarmede voldaan was aan haar wensen en aan de bepalingen
van het charter van 1479, welke de stad in het genot beloofde
te stellen van een „grote" schutsluis, die voldoende was voor
Haarlems handelsverkeer te water. Veertig jaar lang schikte
de stad zich in de voor haar onbevredigende situatie. Toen
echter de economische toestand in de Lage Landen in de
vijftiger jaren der 16e eeuw aanmerkelijk verslechterd was,
ondervond ook Haarlem daarvan de terugslag. Eertijds had
Haarlem bestaan van zijn brouwerijen en de lakennijverheid,
maar het stadsbestuur werd steeds meer bezorgd over de
achteruitgang in die neringen. Men wilde de algemene
nijverheid een nieuwe stimulans geven door het vestigen van
een nieuwe industrie en men had daartoe het oog laten vallen
op de scheepmakerij26. Daar Haarlem zo dicht bij open
water (het Y) lag had men waarschijnlijk ook het plan zee
waardige schepen te doen bouwen, maar een uitgang, een
open schutsluis in de Spaarndamse dijk, was daarvoor een
