85
van zijn portret, dat hij er veertien van op zee gevaren heeft.
Toentertijd voeren veel Haarlemmers op zee 3. In zijn zee
mansleven is het gevecht met drie Franse schepen blijkbaar
wel het hoogtepunt geweest. Opperdoes geeft als datum 19
Mei 1704 op. Wij waren toen in de Spaanse successie-oorlog
(17021713), waarbij Frankrijk een onzer tegenstanders was.
Het zeegevecht, waarop Opperdoes doelt, vindt men uitvoerig
en boeiend beschreven door J. C. de Jonge4. Een convooi van
20 Nederlandse koopvaardijschepen, komende van Huil en
begeleid door twee oorlogsschepen, werd op 19 Mei 1705*
aangevallen door drie grotere Franse „koningsschepen". Ter
hoogte van Kijkduin bonden de twee Nederlanders de on
gelijke strijd aan, teneinde de koopvaarders de gelegenheid te
geven, te ontsnappen. Het ene Nederlandse oorlógsschip werd
buiten gevecht gesteld, doordat zijn fokkemast en zijn boeg
spriet kapot geschoten werden. Dit schip werd door de Fran
sen genomen; het had echter te veel geleden om als buit mee
naar Duinkerken genomen te worden. De Fransman stak het
daarom in brand, na de manschappen er uit gelicht te heb
ben, „springende hetzelve kort daarna met groot geweld in
de lucht". Op dit schip moet Opperdoes zich bevonden heb
ben. Het andere oorlogsschip wist te ontkomen, evenals de
meeste koopvaarders.
Het onderschrift van het portret van Opperdoes is juist.
Het suggereert echter, dat hij met schip en al de lucht is in
gevlogen. Maar zo is het waarschijnlijk niet geweest: het schip
is in de. lucht gevlogen, nadat het door de bemanning verlaten
was. Wij weten niet, of Opperdoes in krijgsgevangenschap
is gevoerd. Op 8 April 1710 is zijn dochter Jannetje geboren.
Hij moet dus in 1709 weer thuis zijn geweest.
Op 17 April 1699 werd Opperdoes lid van de Grote kerk zon
der gedoopt te worden5. Hij was dus al gedoopt. Op 21 Mei 1699
is hij als jonge man van Haarlem, wonende op het Groot
Heiligland, getrouwd met Sara Jans Middendorp, wonende
Precies een jaar later dan Opperdoes opgeeft. Deze vergissing is bij een
100-jarige wel begrijpelijk. In 1704 zijn er vrijwel geen gevechten op de Noord-
zee geleverd en geen enkel schip is in de lucht gevlogen.
