ONTDEKKINGSTOCHTEN IN HAARLEMSE
TOPOGRAFIE
Op 24 December 1969 gaf mijn vrouw me het plaatboek Harle-
mia lllustrata cadeau en dan realiseer je, als die oude tekeningen
van Haarlem uit de 17e en 18e eeuw de revue passeren, hoe be
schamend weinig je eigenlijk van eigen stad weet.
Al teveel jaren loop of rij je als doorsneeburger van Haarlem,
blind voor de schoonheid van eigen stad en omgeving, omdat je
zo nodig andere dingen aan je hoofd hebt, of het gewoon niet
ziet. Voor mij was dit plaatboek dan ook een openbaring en om
de heer H. L. Prenen in zijn voorwoord, silhouet van een stad,
te citeren: Dit boek is bestemd voor de ware reiziger der verbeel
ding, die de kunst verstaat om een verre tocht te maken, zonder
de deur uit te gaan. Voorwaar, er is niet teveel verbeelding voor
nodig om uit de dagelijkse besognes, in een bekende omgeving,
een paar honderd jaar terug te stappen, het heeft iets van een
ontdekkingstocht, niet zoals een reis door de rimboe van Zuid-
Amerika, maar toch boeiend en onthullend.
Naast genoemd plaatwerk kwam spoedig Een kabinet van Haar-
nemse gezichten, een keuze uit de collectie tekeningen en pren
ten van de voorzitter van onze vereniging „Haerlem de heer
Th. Hoog.
Tevens verscheen het bekende boekwerk Verzameling van zes en
zestig aangename gezichten in de vermakelijke landsdouwen van
Haarlem, een plaatwerk met prenten van H. Spilman en C. van
Noorde.
Het is typisch, dat al deze tekeningen en prenten steeds weer blij
ven boeien, mits je maar weer het jasje van de reiziger der ver
beelding aantrekt en daarbij lijkt het ook op zijn plaats om een
beetje poëtische kijk op de dingen te hebben.
In zijn „Ten geleide" schreef oud-burgemeester Cremers in
Harlemia lllustrata onder meer: „In de stedelijke atlas van het
Haarlems archief is een verzameling van een 16000 tekeningen,
prenten enz. die laten zien hoe Haarlem er vroeger uitzag en ten
dele nog uitziet, maar vanwege de drempelvrees nog te weinig
89
