dat hij dan wel graag zich wat meer in die Moors-Arabische or
namenten had willen verdiepen.44
De tijdgenoten hebben de verdiensten van de St. Bavo erkend,
iets wat toch wel uitzonderlijk genoemd mag worden, zelfs als de
bekritiseerde de naam Cuypers droeg. Zo schrijft Henri Evers:
„Heel deze indrukwekkende massa, hoewel geënt op het histori
sche schema van de Frans-romaanse en gotische hoofdkerken, is
niettemin van architectonische namaak vrij, en dankzij het per
soonlijk talent van de bouwmeester beheerst en hervormd tot
eigen werk". Merkwaardig is het dan wel om Evers juist die
onderdelen van het gebouw te horen kritiseren, die door anderen
bejubeld werden als voortbrengselen van een nieuwe architec
tuur: „En al mogen enkele onderdelen, met name de transept
gevel en de koepelhelm nog volkomen vormvastheid missen, het
gehele werk spreekt van frisse, zelfstandige geest, van krachtig
streven naar vrijmaking van de historische stijl .4j Het laatste
duidt toch weer op vooringenomenheid tegen de historiserende
tendenzen van de 19e eeuw.
De wens van bisschop Bottemanne om de inbreng van de kleur
niet door middel van beschildering te doen realiseren, moet goed
hebben aangesloten bij de opvatting van Joseph Cuypers, die
meer dan eens scherpe kritiek had uitgeoefend op het kleuren
schema van verschillende 19e-eeuwse kerken,46 en met name de
beschildering vanwege het vochtige Nederlandse klimaat onge
schikt vond. Om nu uit deze impasse te geraken wilde Joseph
Cuypers de kleurinbreng uitsluitend laten ontstaan door de toe
passing van verschillende materialen, terwijl hij zich voor de toe
passing daarvan baseerde op de vroeg-dertiende-eeuwse laat-
romaanse architectuur van het Rijnland.
In de St. Bavo ging Joseph Cuypers geheel zijn eigen weg met
een nieuw kleurenschema, want in het interieur dat opgebouwd
was uit gele klinkers met iets donkerder speklagen van gegla
zuurde steen,47 werd de kleurinbreng gerealiseerd door de groene
zuilen van Labradorgraniet in de apsis en het triforium, terwijl
het de bedoeling van de architect was dat verdere decoratie zo
veel mogelijk met behulp van aardewerkprodukten zou plaats
vinden.48 Gele steen had Joseph onder meer toegepast, omdat
81
